Hôm nay,  

quà tết…

20/01/202300:00:00(Xem: 3349)
20220120_155807
Hình minh họa
 
Sáng thứ hai đi làm, anh bạn già của tôi đội cái nón kết hơi sặc sỡ như mùa hè chứ không phải mùa đông. Tôi nhớ tay này giống tôi, thuộc loại người không thích đội nón sao mùa lạnh này lại chịu trùm lên đầu cái nón kết? Chưa kịp hỏi thì anh ta lại hỏi tôi trước khi vào đến chỗ làm, “ông thấy tôi đội cái nón này có được không?” Tôi trả lời gọn lỏn vì sáng sớm lười nói, “Được thì được chắc rồi vì nón đâu có rớt xuống đất.”
 
   Anh ta nhìn tôi khó chịu, “tôi không biết sao ông có thể sống tới bây giờ?”
 
   “Cà chớn như tôi thì lẽ ra thiên hạ đánh chết từ lâu rồi phải không?”
 
   “Hoàn toàn chính xác.”
 
   “Vậy tôi cũng nói hoàn toàn chính xác với ông, có hồi xuân thì cũng không nên đội cái nón mùa hè rực rỡ trên đầu giữa mùa đông…”
 
   “Ông bà mình nói: gần mực thì đen. Tôi làm chung với ông riết rồi nhiễm. Có phải ông thường nói với tôi: Người khác có quyền không xem trọng mình nhưng mình không được quyền xem thường mình, người khác nhìn mình không giống ai cũng không sao vì họ có giống mình đâu mà nói…”
 
   Tôi khen anh, “Hay nha, sáng nay ông nói chuyện nghe có lý. Con mụ nào tặng ông cái nón màu mè thấy ớn vậy, và tôi nhớ là ông đâu đội nón bao giờ?”
 
   “Đúng vậy, đúng vậy. Nhưng cái nón này là quà tết, món quà tôi trông mong, không ngờ đến tay bất ngờ làm tôi vui quá, vui tới đêm qua khó ngủ… vì đội cái nón trên đầu thì làm sao ngủ được.”
 
   “Vậy thì chúc mừng ông, sáu mươi tuổi đầu mới được món quà tết vui bụng.”
 
   “Vui quá ông ơi! Con nhỏ con gái út của tôi, nó là con gái mà chơi rắn mắt, quậy phá hơn hai thằng anh trai của nó. Tôi chỉ cầu mong cho nó điềm tĩnh lại, biết suy nghĩ, chín chắn hơn chứ con gái mà ngang ngược, táo tợn thì… Không ngờ nó đi đại học mới mấy tháng sống xa nhà. Hôm cuối tuần xin nghỉ một tuần để về nhà ăn tết truyền thống với gia đình. Nó nói với bà xã tôi là đừng sai nó đi đâu hết, ý nó là chở mẹ nó đi thăm dì, cậu như mọi năm vì nó muốn ở nhà trọn tuần với gia đình. Bà xã tôi làm dấu thánh giá, rồi đi xá bàn thờ Phật bà ba xá. Tôi mắc cười quá nhưng không nói gì vì có tết tây, tết ta nào thấy mặt nó ở nhà, cứ đi chơi suốt với bạn bè hết nhà thờ tới chùa chiền, hội chợ tết xuyên bang…Sao năm nay lạ? Chắc sống xa nhà mấy tháng nay từ hôm nhập học nên mới có thời giờ suy nghĩ lại nên tính tình điềm đạm hẳn ra, ăn nói từ tốn, mạch lạc, không ngang bướng nữa.
 
   Nó vô phòng kéo luôn cái vali của nó ra giữa nhà để tặng quà cho mọi người, làm ai cũng cảm động. Con tặng mẹ cái khăn quàng cổ cho ấm cổ, ấm ngực khi mẹ phải ra ngoài trời lạnh. Con tặng ba cái nón cho ấm đầu vì tóc ba rụng nhiều rồi, con sợ ba bệnh. Con mua tặng anh Hai cái điện thoại mới vì cái điện thoại cùi bắp của anh Hai cũ quá rồi, anh Hai là lính thì thường đi xa, nhiều khi muốn gọi về nhà mà điện thoại của anh ấy chỉ xài được năm mười phút là hết pin. Con mua tặng anh Ba cái áo lạnh vì anh ấy đi học, đi làm trên miền bắc lạnh lắm…
 
    Bà xã tôi đang nấu bún bò huế cho cả nhà ăn, bà ấy bốc bún vô tô hết nổi, đứng khóc ngọt khi hỏi con, “tiền đâu con mua mấy món quà tết này cho gia đình?” Nó trả lời tỉnh bơ, con đi học về thì đi làm thêm cho tiệm cà phê Starbucks. Con không tốn tiền mua cà phê Starbucks để uống còn được cho thức ăn, bánh kẹo khi tiệm đóng cửa nên hôm sau con cũng không tốn tiền ăn sáng…
 
    Ông biết tính tôi nào giờ có nhỏ nhẹ được với vợ con đâu, nhưng nghe nó nói tôi cũng muốn ứa nước mắt vì con mình mà, từ nhỏ tới lớn không phải động móng tay tới bất cứ việc gì ở nhà, muốn gì có nấy vì phe tôi ba cha con là đàn ông con trai, phe mẹ nó chỉ có hai mẹ con là đàn bà con gái nên bà ấy ưa rầy la nó hơn tôi nhưng cuối cùng con hư tại mẹ cũng là bà ấy nuông chiều. Sao nay nó thay đổi đột ngột cho cực thân đã đi học còn đi làm tới mười giờ đêm. Tôi nhớ nó lắm chứ, những bữa cơm chiều hai vợ chồng ăn không hết mà trong lòng không vui vì không biết con mình có gì ăn chiều nay không? Hai thằng con trai tôi không lo lắng như nó vì con gái sống bụi đương nhiên khó hơn con trai. Hai ngày nghỉ cuối tuần tôi cũng không vui khi không có nó ở nhà, đi qua nhéo ba đi lại khều mẹ cho tới bị rầy thì léo nhéo xin tiền đi chơi, không cho thì giở trò. Nhiều khi nhớ tới nó rồi cười một mình cái con nhỏ quá trờ quá đất mấy năm còn học trung học. Thường cuối tuần bà xã tôi hay nấu ăn ở nhà, nhưng nó không ăn mà xin tiền đi ăn ngoài với bạn bè. Mẹ nó đương nhiên không cho, và nó cũng không dám hỏi xin tôi vì sợ bị rầy. Nhưng có hôm cuối tuần kẹt quá, bạn bè đã hẹn thì nó canh tôi ngồi xem tin tức trên tivi ở phòng khách, nó lẻn vô phòng tôi. Cả nhà đều biết cái bóp với chìa khóa xe tôi thường để ở chỗ đánh răng cho sáng khỏi quên bóp, khỏi tìm chìa khóa xe đi làm. Nó dám mở bóp tôi lấy hai chục đi chơi với bạn, nhưng viết tiếng Việt cho tôi vui, viết sai bét cũng được miễn tôi hiểu, “cảm ơn ba cho con hai chục”. Tôi muốn trừng phạt nó tội trộm cắp nhưng không kết án được vì có viết giấy để lại đàng hoàng thì không phải trộm cắp mà chỉ là mượn tạm. Rồi tôi nhớ tới hồi xưa tôi cũng móc bóp ông già ngủ trưa chôm tiền lẻ, còn tày trời hơn nó là đi mua mấy điếu thuốc lá để hút lén với bạn bè khi tôi còn nhỏ xíu.
 
   Nói tóm lại là tôi không thích đội nón từ nhỏ, đi học nắng chang chang, mẹ tôi mua cho cái nón thì tôi cũng cho bạn bè rồi về nhà nói láo khi mẹ hỏi là con bỏ quên đâu rồi, mất rồi. Con không quen đội nón, mẹ đừng mua nữa. Bị rầy la mấy câu rồi cũng qua, mẹ tôi cũng nghèo nên không mua nón cho tôi nữa sau nhiều lần mất nón khó tin còn ăn nói ngang bướng với mẹ. Tôi còn táo tợn hơn nhiều mấy đứa con tôi là dám đá banh ăn tiền với xóm trên. Hồi thua, mấy đứa xóm dưới chúng tôi có tiền đâu mà chung, đánh lộn thì đánh không lại vì tụi nó đông hơn, lớn hơn phe mình, tụi nó đón trước chận sau kín kẽ thì làm sao chạy. Tôi lột hết dép nhựa của đám xóm dưới, luôn cả tôi để bán ve chai mới có tiền chung độ. Đoàn quân chiến bại của chúng tôi trở về xóm dưới còn chưa tới nhà thì mấy bà mẹ đã xách chổi chà ra cửa đón những chiến binh khát khô cổ họng vì cãi nhau, vì tụi con gái đã nhanh chân về báo tin đội nhà thua tới bán dép hết rồi.
 
    Hôm Giáng sinh có bão tuyết, trời lạnh nhiều, ông nhớ không. Nó gởi cho tôi cái tin nhắn: Ba nghỉ làm vài ngày được không ba, thời tiết xấu lắm. Nếu phải đi làm thì ba đi sớm hơn để lái xe thật cẩn thận nha ba… món quà Giáng sinh đắt giá nhất mà tôi có được trong đời. Hôm qua tôi đội cái nón quà tết trên đầu từ sáng được tặng tới đi ngủ cũng không cởi nón. Bà xã tôi cười mỉa mấy lần trong ngày, nào giờ chỉ biết ưu tiên hai thằng quý tử, sao hôm nay thương con gái út dữ vậy ta? Tôi chơi lại chứ sợ gì, hồi bà xã hỏi tôi: Anh để máy sưởi bao nhiêu độ mà sao lạnh quá vậy, sao ngủ được? Tôi chơi lại liền: Em đi lấy cái khăn quàng cổ quấn đi cho ấm cổ, ấm ngực, dễ ngủ… vì biết đâu thức dậy, nó trở chứng quậy tiếp thì em treo cổ lên cây quạt trần luôn cho tiện, nhẹ ký như em không sợ sập nhà đâu. Bả đạp tôi muốn lọt giường, rồi thao thức không biết là điềm lành hay dữ với con quậy đổi tính, biết thương yêu, lo lắng cho mọi người trong nhà…”
   “…”
   Sáng sớm ngày cận tết còn biệt biền chân trời góc biển. Dù đã quen nhiều với cảm giác nhớ nhà từ tóc xanh nay đã bạc thì vẫn nhớ như chưa bao giờ quên. Nhưng tôi cũng hưởng phước ké được khi nghe câu chuyện về cô bé Việt sinh ra ở Mỹ. Dù Mỹ đến đâu thì trong sâu thẳm tâm hồn, tình cảm của cô bé cũng vẫn là người phụ nữ Việt nam - luôn quan tâm đến người thân còn hơn bản thân mình. Ngồi nhớ màn hình tivi sáng qua chủ nhật, tôi lên YouTube xem chợ hoa ở Việt nam cho đỡ nhớ nhà, nhớ quê, nhớ thân nhân, bạn bè… Nhớ hình ảnh những cô gái trẻ, mặc áo dài kéo nhau đi chợ hoa để chụp hình. Các cô vui nhộn và xinh đẹp như bạn bè tôi khi còn đi học, mấy chú nhóc chụp hình cho bạn gái không biết tay nghề tới đâu nhưng dáng bộ chuyên nghiệp thấy ghét như tôi với mấy thằng đực rựa trong lớp hồi đó. Tuổi thần tiên đó đã qua nhưng quê nhà tôi vẫn vậy, lão mai đắt nhất chợ hoa Long xuyên có giá tới bảy tỷ đồng Việt nam, tương đương một trăm sáu mươi tám ngàn đô la Mỹ - có người mua. Trong khi người đàn bà bán bánh mì nhân bò cuốn lá lốp trên chiếc xe đạp tự chế thành xe bán bánh mì cùng ướt sũng với cơn mưa, với lão mai ướt như con cá vàng đã có người rước về dinh sau cơn mưa trời lại sáng, về biệt thự sa hoa lộng lẫy nào đó. Tôi hơi ngậm ngùi cho bà chị bán bánh mì rong cũng ướt sũng như con chuột lột để bảo vệ cái lò than với mấy ổ bánh mì thì không ai mua giúp chị vài ổ để có tiền mua gạo nuôi con, mua manh áo mới cho xấp nhỏ khi năm hết tết đến.
 
   Xuống tới chợ Rạch giá vẫn có người mua những cặp dưa độc lạ với tiền triệu, khi ngoài bãi rác của chợ vẫn có những đứa trẻ cùng nhau nhặt những trái dưa vỡ bể, người ta bỏ rác thì chúng nhặt ăn chung, những nụ cười hồn nhiên vẫn nở trên những đôi môi đỏ tươi màu dưa rác. Ở đâu trên địa cầu cũng không có thiên đường cộng sản với phương châm làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu, ở đâu trên hành tinh cũng có khoảng cách giàu-nghèo rõ rệt. Sao không vui trong lòng khi nhìn những đứa trẻ bụi đời ăn dưa rác vớ nụ cười hồn nhiên để đỡ buồn cho người đi mua cặp dưa bạc triệu nhưng không đem về nhà mà đi cúng tế những người còn sống, những người chức quyền trong nước bây giờ. Biết đâu con của những người đi mua dưa bạc triệu tết này không được ăn dưa rác như những đứa trẻ bụi đời. Biết đâu lão mai trị giá bảy tỷ từ tết này không còn tự tại, tự do ở một góc sân vắng nhà quê nào đó. Lão bị biệt giam từ tết này trong bốn bức tường cao của ngôi biệt thự mà lão không hề muốn, lão chết buồn một mình cũng không ai biết vì không ai quay phim bỏ lên YouTube cho mọi người xem cây lão mai mắc nhất chợ hoa đã chết trong nhà ông cán bộ lớn nào đó.
 
   Tôi cứ suy nghĩ lung tung một mình như thói quen không thích nói, thỉnh thoảng nhìn trộm anh bạn không thích đội nón từ nhỏ nhưng hình như anh trông trẻ ra với cái nón xanh xanh đỏ đỏ trên đầu, mặt anh bớt nhăn do niềm vui trong lòng trào lên gương mặt sáu bó cuộc đời mới được quà Giáng sinh còn đang vui bụng lại được thêm món quà tết chỉ mấy chục bạc nhưng vui tràn trề khi không bị chê già mà còn được quan tâm đến tóc ba đã rụng nhiều, sợ ba lạnh đầu, sợ ba bị bệnh… Không biết ông chủ ngôi biệt thự được nhận quà tết này là cây lão mai trị giá bảy tỷ có lặng lẽ vui lòng như anh bạn tôi không quen đội nón nên ngứa đầu, thỉnh thoảng giỡ nón ra nhìn ngắm, cười một mình, cười mãn nguyện rồi lại đội lên đầu chứ không vứt bỏ hay cho bạn để về nhà phải nói dối mẹ là quên đâu không nhớ, mất rồi. Ông chủ ngôi biệt thự có cây lão mai bảy tỷ trong nhà ăn tết vui chứ, hay đứng ngồi không yên vì sắp bị đốt lò, lò củi đỏ của tổng lú trong nước. Đến Giang trạch bên tàu còn chết, sao tổng lú sống giai như đĩa.
 
   Cuộc sống muôn màu như quà tết, đôi khi hình thức bên ngoài không nói lên được phẩm chất bên trong. Ngược lại giá trị vô giá lại nằm trong những món quà rẻ tiền nhưng thể hiện được lòng yêu thương, sự quan tâm đạt đến mức chân tình, ngây ngô đến ấm lòng người cha gian khổ cả đời không uổng phí công sức nuôi con.
 
   Quà tết của tôi năm nay cũng đã nhận được vào tối qua, tối chủ nhật khó quên trong đời rong ruổi là đi ăn tân gia ngôi nhà mới của cậu em phiêu bạt hơn tôi đã dừng chân với mái ấm gia đình. Người bạn trẻ cảm ơn tôi ba lần về sự hiện diện sau mấy năm tôi không ra khỏi nhà trừ đi làm, cảm ơn món quà tân gia có ý nghĩa nhiều hơn giá trị. Tôi chỉ nói thật lòng, anh cảm ơn chú mới đúng. Tết này chú đã cho anh không phải bận tâm, lo lắng về chú nữa. Món quà anh không mua bằng tiền được như món quà thấy được mà anh đã mua để mừng tân gia đâu. Bạn bè, anh em thương nhau là phải, nhưng thương nhất là không để anh em, bạn bè phải lo lắng cho mình nữa. Anh cảm ơn món quà tết của chú là vậy. Vô cùng quý giá với anh khi anh không còn giúp chú được như xua.
 
Phan
 
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cậu Hà người Bắc di cư năm 1954, cậu di cư có một thân một mình khi còn trẻ, nên cậu cũng không có nhiều phương tiện được học hành nhiều. Khi lớn lên ở miền Nam, lối chừng 19, 20 tuổi khoảng năm 1965-1966, cậu từ giã học đường đăng lính, cậu đi lính Việt Nam Cộng Hòa ngành Biệt Động Quân. Sau chuyển qua Thám Báo. Cậu đóng quân như ở miền đồng ruộng, lúc bấy giờ còn loáng thoáng xa xa, ít dân cư, tiếp giáp một bên Đồng Ông Cộ, miệt Gò Vấp, Gia Định.
Chị nhớ lại, vào một buổi sáng ngày cuối tháng 1 năm 1973, khi Chị đi lấy bản tin ở bên Macv về cho AP, chị thấy sao hôm nay văn phòng đông thế. Ký giả của AP và cả của NBC News bên cạnh cũng chạy qua chạy lại, Chị nghe ông chánh văn phòng nói: Viêt Nam sắp ngưng bắn rồi, sắp hòa bình rồi…” Văn phòng Associated Press xôn xao, từ ông chánh văn phòng đến các ký giả, nhân viên của AP đều hứng khởi với cái tin “Nóng bỏng” này. Chị thấy các phóng viên của các hãng thông tấn, hãng truyền hình ngoại quốc chạy hối hả sang nhau và chạy qua cả đài phát thanh Quân Đội Việt Nam để cập nhật tin tức viết bài…
Chị đi bằng xe hàng. Là dân Đà Lạt gốc Huế nên chị gọi xe đò là “xe hàng”. Đi xe hàng, tức là xe đò, là xe chở người và cả hàng chứ không chở riêng hàng. Tiếng Việt hay như vậy đó! Đến Gò Công rồi đi xe lam vào Đồng Nguơn. Ấp Đồng Nguơn. Không phải đây là lần đầu tiên chị được thấy cảnh đồng quê. Đồng quê miền nam hầu như đâu đâu cũng giống nhau. Nhưng có đi nhiều mới thấy mỗi nơi có một chút khác. Phải thế không? Hay chính là cảm giác của chị mỗi lần một khác?
Tôi ước mơ có một ngày nào đó, khi thanh bình thật sự trở về trên nước VN, khi chính thể CS hoàn toàn tan rã, khi con người công chính trở lại làm nền tảng trong xã hội mới, chúng ta sẽ trở về, những ngưới bạn từ thời xa xưa, cùng nhau làm lại một bữa tiệc Tất Niên, mời vong linh các thầy, các bạn, các anh em đồng đội đã chết trong khói lửa chinh chiến, trong các biến cố tang thương của đất nước, trong các trại tù, trên biển…cùng nhập tiệc. Kẻ đang sống cùng người thiên cổ bên cạnh nhau hoài niệm đến một miền thùy dương ngọt ngào nhân tính, một ngôi trường thân yêu giàu truyền thống giáo dục và y đức, một thành phố mến yêu thơ mộng. Để nghe những người quá cố tâm sự về cái chết oan khiên của mình. Được như vậy, hương hồn các vị đó sẽ sớm được siêu thoát và vĩnh viễn an nghỉ chốn nghìn thu. Và chúng ta đây giảm khắc khoải đau thương…
Tôi đã có bốn cái Tết trong trại Panatnikhom và Sikiew, Thailand. Tết đầu tiên thật nhiều kỷ niệm và bất ngờ, vì lúc đó chúng tôi vừa nhập trại trong khi còn hơn một tuần nữa là Tết. Tôi và ba cô bạn đi chung chưa kịp gửi thư cho thân nhân ở nước ngoài để ca bài ca “xin tiền”. Ai lo bận bịu đón Tết thì lo, còn chúng tôi thì lo đi mượn tiền để mua vài vật dụng cần thiết như tấm trải nhựa, tre nứa, dây nilon để làm “nhà” (phải “an cư” mới “lập nghiệp” tỵ nạn được chớ).Khoảng một tuần trước Tết, có một nhóm mấy thanh niên đến thăm vì nghe nói chúng tôi là dân Gò Vấp, nên muốn nhận “đồng hương đồng khói”. Họ là những người trẻ như chúng tôi, nên câu chuyện mau chóng trở nên thân mật và rôm rả
Hỏi thăm ông Hai bán hoa lay-ơn gốc Bình Kiến, nhiều người ngơ ngác hỏi nhau. Tôi lại rảo qua thêm mấy vòng chợ hoa, cũng vừa đi tìm ông Hai, cũng vừa ngắm hoa và ngắm những chậu bonsai bày bán cuối năm, cũng tìm lại mình của gần 20 năm trước, năm nào cũng cứ vào những ngày này, tôi theo ba tôi hóng gió đón sương không hề chợp mắt cùng gian hàng cây kiểng rất bề thế của ba ở đây.
Có lẽ những rộn ràng, hân hoan nhất trong năm không phải là "ba ngày tết", mà là những ngày cận tết. Bắt đầu vào ngày 23 tháng chạp, tối đưa ông Táo về trời. Tất cả mọi sinh hoạt đều hướng về việc chuẩn bị để đón một mùa xuân mới, chào đón nguyên đán và mấy ngày xuân trước mặt. Lúc nhỏ là mùi vải thơm của bộ đồ mới, mùi gạo nếp ngâm cho nồi bánh và hương thơm ngào ngạt cho sàng phơi mứt dừa, mứt bí, mứt gừng ngoài sân. Những đêm ngủ gà ngủ gật ngồi canh bên nồi bánh tét cùng với má, với gia đình xúm quanh. Mùi bếp lửa, mùi khói hương, mùi áo mới lan tỏa của tuổi thơ ngan ngát những ngày xa...
Người ta được nuôi lớn không chỉ bằng thức ăn, mà còn ở lời ru, tiếng hát, và những câu chuyện kể. Chú bé cháu của bà thích được bà ôm vác, gối đầu lên vai bà. Có khi bà mở nhạc từ chiếc nôi cho chú nghe thay cho lời hát, chiếc nôi chú bé đã nằm khi mới lọt lòng mẹ. Có khi bà hát. Bà không ru à ơi, nhưng âm điệu dân gian len vào trong từng lời hát. Chú bé mãi rồi ghiền nghe giọng hát của bà.
Lóng rày tôi hay tẩn mẩn viết về những hồi tưởng tuổi thơ, nhất là những côn trùng ngày xa xưa đó như chuồn chuồn, bươm bướm, ve sầu, dế mèn…Nhiều lúc ngồi nghĩ lẩn thẩn: tại sao vậy? Chắc đó là tâm trạng của người tuổi sắp hết đếm số, tiếc nuối những khi còn cắp sách tới trường. Cắp sách tới trường không phải là chuyện vui nhưng tuổi học trò thì vui thật. Lúc nào, khi nào, chỗ nào cũng toàn thấy chuyện vui chơi. Bạn chơi là người nhưng nhiều lúc là những côn trùng quanh quẩn bên người. Một ông bạn mới gặp nhướng mắt hỏi tôi viết về những bạn chơi nhiều hơn hai chân nhưng chưa thấy nhắc tới bạn của ông ấy. Đó là bọ ngựa. Ông này thuộc loại rắn mắt. Tôi không chung tuổi thơ với ông nhưng chắc ông cũng thuộc loại phá làng phá xóm. Ông kể chuyện ăn me chua trước mấy ông lính thổi kèn trong hàng ngũ khiến mấy ông thợ kèn này chảy nước miếng thổi không được. Tôi thuộc loại hiền nên không có bạn không hiền như bọ ngựa. Ông ta thì khoái bọ ngựa.
“Mày có vợ hồi nào vậy?” chưa kịp chào, mẹ đã ném ra câu hỏi bất ngờ. Tôi lặng thinh. Cục nghẹn trong cổ họng. Tiếng mẹ đã khàn nhưng nghe vẫn quen, vẫn gần gũi, nhưng đặm chút ngạc nhiên và thấp thoáng chút phiền muộn. Hệt như lần hỏi tôi mười mấy năm trước rằng Sao con trốn học. Đường dây điện thoại chợt kêu ù ù, như thể có máy bay hay xe vận tải cơ giới hạng nặng chạy qua chỗ mẹ đứng. Cũng có thể tại tai tôi ù. Tôi cũng không chắc lắm. Giọng nói mẹ chìm vào khối tạp âm hỗn độn. Mẹ lặp lại câu hỏi trong tiếng động cơ rì rầm. Rồi tất cả im vắng bất ngờ. “Hở con?” Mẹ nói.
Bê, con trai của Mẹ, đã theo Mẹ đến giảng đường từ thuở còn trong bụng Mẹ. Suốt thời gian đại học của Mẹ, Bê có nhiều đóng góp khác nhau theo từng thời kỳ. Khi Mẹ làm bài kiểm tra môn Đầu Tư và Tài Chính trong lục cá nguyệt đầu tiên, Bê mới ba tháng tuổi. Mẹ nhẩm tính, bài thi một tiếng rưỡi, đi về từ nhà đến trường thêm một tiếng rưỡi. Như vậy, Bê phải xa Mẹ ít nhất ba tiếng đồng hồ. Mẹ biết tính Bê, mỗi hai tiếng đồng hồ Bê oe oe đòi bú sữa Mẹ. Bê xấu đói lắm, đòi mà không được, Bê nhăn nhó um sùm. Ngày hôm đó, dì Thành đến giữ Bê. Dì Thành rất hồi hộp. Dì chưa có em bé, chẳng biết phải làm sao cho đúng ý Bê. Mẹ thi xong, phóng ra xe về nhà. Mẹ bắt đầu sốt ruột. Mẹ xa Bê đã hơn ba tiếng đồng hồ. Giờ này Bê chắc Bê đã thức giấc. Hy vọng Bê chịu khó nhâm nhi món trà thảo dược cho trẻ sơ sinh trong khi chờ Mẹ về. Thời đó chưa có điện thoại di động. Bởi vậy, có lo cũng để bụng, chứ Mẹ chẳng biết làm sao. Mẹ ba chân bốn cẳng chạy ba tầng lầu. Vừa đến cửa đã nghe tiếng Bê khóc ngằn ngặt.
Khi chơi những bản nhạc hay, Khang khóc theo giai điệu. Mước mắt chảy, tay kéo tình xuống lên, thân hình diệu dẻo theo cảm hứng. gần như mê cuồng, không biết mình là ai. Tôi cảm nhận được cái hay xuất thần nhưng không hiểu. Khang nói: -- “Cậu Út biết không, cái hay của âm nhạc làm cho lòng sung sướng nhưng cái đẹp của âm nhạc làm cho hồn cảm động. Khi món quà quá lớn, quá sức yêu, không thể cười, chỉ có thể khóc.” Tôi nghĩ, những lúc như vậy, Khang không chơi đàn, mà múa với hồn oan.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.