Ánh Xuân

Bên ngoài trời đã lạnh. Ra ngoài phải khoác thêm áo ấm; trong nhà phải vặn lò sưởi. Trời không mưa; chỉ có mây đen vần vũ, làm cho ngày thêm u ám. Con sóc đứng nhổm, nhìn vào cửa kiếng. Gió nhẹ mà lạnh cắt khi lão già mở cửa bước ra, mang mẩu bánh mì nhỏ cho con sóc. Lá khô lác đác bên gốc cây cằn cỗi. Khu xóm của phố thị mà tĩnh mịch như cảnh núi rừng một ngày mùa đông nơi quê xưa.

Một năm qua đi. Trong khi thiên tai giáng xuống những tai họa khủng khiếp của bão tố, lũ lụt, động đất, cháy rừng, lốc xoáy... thì con người cũng vì lợi ích cá nhân hay đảng phái, tạo nên những thảm họa vô cùng cho nhân sinh. Chiến tranh, dịch bệnh, nghèo đói, loạn lạc. Tranh giành, cướp đoạt, nhũng lạm của công, từ ngấm ngầm đến công khai. Người sung túc càng thêm giàu có. Kẻ đói nghèo càng thêm cùng cực. Tham lam dẫn đến si mê; si mê khởi sinh thù hận; thù hận lại dẫn đến si mê; si mê bồi thêm cho tham hận ngút trời... Thế sự hỗn mang. Lòng người man trá. Xã hội ngày thêm rối loạn, đầy dẫy những xung đột, đố kỵ, chống báng, tỵ hiềm nhau. Thử hỏi đâu là nơi an cư, lạc nghiệp!

Nhưng không sao. Mọi việc rồi đâu cũng hoàn đó. Hãy bình thản quan sát, lắng nghe. Sự tuần hoàn, thăng trầm của thế sự thì ở đâu, vào thời đại nào cũng có. Ở đời không phải vạn sự đều thuận theo ý mình. Có khi để đạt đến hạnh phúc hay niềm vui nhỏ thôi, mà cũng phải trả giá bằng khổ đau, nước mắt, tâm trí và thời gian.

Học đạo cũng vậy. Người xưa nói, trong vấn đề tri thức, tâm linh, không tiến tức là lùi. Nhưng biển học mênh mông, muốn tiến tới bến bờ nào cũng phải có tiêu hướng của nó. Mà muốn vạch tiêu hướng, tất phải có tầm nhìn và sự hiểu biết đúng đắn (chánh kiến). Ngó gà hóa cuốc; nhìn kẻ gian ác mà lại thấy là người trung chính; nhìn người quân tử mà cho là kẻ tiểu nhân; mượn chánh pháp để tuyên dương tà pháp; miệng nói chánh pháp mà lại tin theo tà nhân! Một đời tu học, hành đạo mà cứ như thế thì chẳng khác gì mài đá thành gương, tu theo tà đạo để mong cầu thành Phật.

Trong thư phòng, lật trang kinh cổ. Lời xưa đã từng đọc qua, nay đọc lại trên trang giấy mới tinh vừa được in lại, tưởng như đọc lần đầu. Lời xưa nhưng ý không xưa. Ý luôn mới mẻ trong từng giây phút thực tại, và có thể phổ dụng cho mọi thời đại.

Những ngày cuối đông. Lòng vô sự. Ngâm nga những bài thơ của các thiền sư cổ nhân. Vui cái vui của sự thanh lọc tinh thần, buông xả niệm trần, ngồi một chỗ mà ý hồn tiêu sái tự tại, rong chơi thủy tận sơn cùng. Tự hiểu, một khi ánh xuân chợt hiện, ngàn hoa sẽ rộ nở đón chào mùa lộc mới (*).

___________

(*) Ý này lấy cảm hứng từ bài Thị học 示學 (Bảo cách học) của Trần Tung (tức Tuệ Trung Thượng Sĩ):
示學
學者紛紛不奈何，
徒將瓴甋苦相磨。
報君休倚他門戶，
一點春光處處花。

Thị học
Học giả phân phân bất nại hà,
Đồ tương linh đích khổ tương ma.
Báo quân hưu ỷ tha môn hộ,
Nhất điểm xuân quang xứ xứ hoa.

Dịch nghĩa:
Gợi bảo người học đạo
Người học rối chẳng biết làm sao đây,
Luống công cầm hai hòn gạch mà xát một cách khổ sở.
Xin bảo với bạn hãy thôi ỷ vào cửa nhà người khác,
Một chấm ánh xuân làm hoa nở nơi nơi.

(Đỗ Văn Hỷ dịch thơ):
Học đạo mênh mang ai có hay,
Gạch đem mài gạch, nhọc nhằn thay!
Cửa người anh hãy thôi nương dựa,
Một ánh xuân về hoa đó đây.

Và đây là phần bình luận của Thiền sư Thích Thanh Từ cho 2 câu thơ cuối của bài Thị Học:
“Bảo anh thôi chớ nương cửa khác
Một điểm ánh xuân chốn chốn hoa.
Thôi anh đừng tới nhà người mà trông cậy người ta chỉ dạy, chỉ cần một điểm sáng của mùa Xuân thì tất cả hoa đều đua nhau nở rộ. Nghĩa là hoa đã có sẵn cái mầm ở trong thân cây, chỉ cần ánh nắng mùa Xuân chiếu tới thì nó nở, chớ không cần tìm kiếm đâu xa. Cũng vậy ở nơi mỗi chúng ta đều có sẵn cái mầm giác ngộ, chỉ cần nhân duyên thuận tiện thì nó bừng sáng, chớ nên tìm kiếm trông chờ ở bên ngoài.”
(HT Thích Thanh Từ, Tuệ Trung Thượng Sĩ Ngữ Lục Giảng Giải)

Hình bìa: Đặng Thị Quế Phượng

CHÁNH PHÁP Số 158, tháng 01.2025

NỘI DUNG SỐ NÀY:

· THƯ TÒA SOẠN, trang 2

· DIỆU ÂM CHUYỂN NGỮ: SỨ MỆNH CAO CẢ CỦA NGƯỜI PHIÊN DỊCH TAM TẠNG TRONG THỜI ĐẠI MỚI (Nguyên Siêu), trang 4

· THƯ XUÂN ẤT TỴ (HT. Thích Nguyên Siêu), trang 5

· TẾT VIỆT NAM, TẾT DI LẶC (Nguyễn Thế Đăng), trang 6

· THÔNG BẠCH XUÂN ẤT TỴ 2025 (HĐGP GHPGVNTNHK), trang 8

· THƯ CHÚC XUÂN ẤT TỴ - 2025 (HĐĐH GHPGVNTNHK), trang 9

· NHỮNG ĐÓNG GÓP TO LỚN CỦA CÁC HỌC GIẢ ANH QUỐC... (HT. Thích Trí Chơn), trang 11

· THÔNG BÁO SỐ 1 – KHÓA TU HỌC PHẬT PHÁP BẮC MỸ LẦN 12 (TK Thích Nguyên Siêu), trang 13

· THÔNG BÁO V/V LƯU HÀNH THANH VĂN TẠNG GIAI ĐOẠN I, PHẦN II (Hội Ấn Hành ĐTKVN), trang 14

· THƯ CUNG THỈNH THAM DỰ NGÀY VỀ NGUỒN LẦN THỨ 14... (HT. Thích Thông Hải), trang 16

· BỒ TÁT THƯỜNG BẤT KHINH – CHUYỂN VẬN PHÁP HOA XUYÊN SUỐT MỌI THỜI ĐẠI (HT. Thích Thái Hòa), tr. 17

· KHÁI QUÁT VỀ CHỮ “KHÔNG” TRONG TÂM KINH BÁT NHÃ (Khánh Hoàng), trang 22

· THƠ HAIKU MÙA XUÂN TỪ CỔ ĐIỂN ĐẾN HIỆN ĐẠI (Hoàng Long), tr. 26

· QUAN NIỆM VỀ “NGÀY LÀNH THÁNG TỐT” TRONG ĐẠO PHẬT (Thích Nữ Hằng Như), trang 29

· “THƯỢNG THIỆN NHƯỢC THỦY” – HÃY TẬP SỐNG NHƯ NƯỚC (Tô Đăng Khoa), trang 31

· BẢO TỒN TIẾNG VIỆT – SỨ MỆNH BẤT KHẢ THOÁI THÁC CỦA GĐPT (Tâm Quảng Nhuận), trang 33

· THEO DẤU TRƯỜNG SƠN (TN Khánh Năng), trang 36

· THỰC HÀNH THIỀN CHỈ QUÁN (Nguyên Giác), trang 39

· TẢN MẠN PHONG TỤC TẾT VIỆT NAM (Trần Hoàng Vy), trang 47

· ĐÀO HOA KHÊ CỦA TRƯƠNG HÚC (Lam Nguyên), trang 49

· VĂN HỌC LUẬN GIẢI PHẬT GIÁO (Thích Nhuận Châu dịch), trang 51

· TRUYỆN CỰC NGẮN (Steven N), trang 57

· RƯỢU XUÂN NÊN UỐNG VỪA THÔI (Bs. Nguyễn Ý Đức), trang 60

· KHẤN NGUYỆN NGÀY XUÂN (Tiểu Lục Thần Phong), trang 62

· HƯƠNG HOA CÕI TẠM... (Uyên Nguyên), trang 64

· ĐÊM THÀNH ĐẠO (Đồng Thiện), trang 66

· LÀM VUA TRONG 7 NGÀY (Truyện cổ Phật giáo), trang 69

· NẤU CHAY: CANH NGŨ SẮC (Hoàng Oanh), trang 72

· DẠ QUỲNH (Tâm Nhuận Phúc), trang 73

· TIN TỨC PHẬT GIÁO THẾ GIỚI (Diệu Âm lược dịch), trang 76

· CỞI TRÓI tập 1 – chương 13, t.t. (truyện dài Vĩnh Hảo), trang 81

· THE STORY OF THERA ANANDA (Daw Tin), trang 84

· CÙNG VỚI THƠ CỦA: HT. Thích Thắng Hoan, Thích Nữ Nguyên Hồng, Thích Chúc Hiền, Tịnh Bình, Minh Đạo, Pháp Hoan, Vĩnh Hữu Tâm Không, Mặc Phương Tử, Lý Thừa Nghiệp, TM Ngô Tằng Giao, Thy An, Nguyễn Thị Khánh Minh, Tôn Nữ Mỹ Hạnh, Nguyễn An Bình, Trần Toản, Diệu Viên, Lưu Lãng Khách, Thanh Nguyễn, Nhật Quang...

https://chanhphap.us/CHANH%20PHAP%20BO%20MOI/Muc%20luc%202025/CP%20so%20158%20(01.25).htm

• Bão Nate Từ Vịnh Mexico Sẽ Vào Louisiana Cuối Tuần Này
• Trao Đổi Tâm Tình/bạn Không Chỉ Một Mình: Vừa Đủ Là Đủ Rồi!...
• Giới Trẻ Quận Cam Sẽ Mở Tòa: Cộng Đồng Việt Xử Tội Triết
• Hiệp Định Genève (20-7-1954) (Phần 1)