Hôm nay,  

Câu Chuyện Vị Tướng Tư Lệnh

6/29/201000:00:00(View: 11776)

Câu Chuyện Vị Tướng Tư Lệnh
Vũ Linh

...rút quân về chỉ là để ngỏ cánh cửa vào Nữu Ước cho Al Qaeda...

Tuần qua, TT Obama quyết định cách chức tướng Stanley McChrystal, tư lệnh chiến trường Afghanistan. Chính thức thì tướng McChrystal xin từ chức và được tổng thống chấp nhận. Tướng bốn sao McChrystal được chính TT Obama lựa chọn và bổ nhiệm cách đây hơn một năm để thực thi chiến lược mới của tổng thống, đại khái là đánh mạnh rút mau, tăng quân, nhưng phải rút lui trong năm 2011 (trước khi TT Obama trực diện với cử tri để tranh cử tổng thống năm 2012).
Với quá trình là tướng chỉ huy các công tác quân sự đặc biệt có tính cách chống phiến loạn (counterinsurgency, gọi tắt là COIN) khác với các cuộc chiến cổ điển giữa các đại đơn vị, tướng McChrystal là quân nhân tác chiến đúng nghĩa, chủ trương đánh mạnh. Đồng thời ông cũng chủ trương phải lấy lòng dân, tránh những tổn thất quá đáng cho dân. Mỗi lần quân đồng minh bắn nhầm giết dân quá đáng, ông đích thân đến gặp TT Karzai xin lỗi. Có lẽ Mỹ đã học được bài học của cuộc chiến tại Việt Nam khi quân đội Mỹ thả bom từ B-52, bắn đại bác ào ạt, mà rất ít chú tâm đến tác hại tâm lý. Với chủ trương này, ông đã chứng tỏ là một viên tướng hữu hiệu, đạt được thành tích lớn lao trong cuộc chiến, vừa trên mặt quân sự vừa trên phương diện chính trị vì rất được lòng của các lãnh tụ bộ lạc Afghanistan.
Ông cũng là một viên tướng tiêu biểu cho thế hệ tướng lãnh mới của Mỹ: một tướng trí thức, theo học Harvard, và là chuyên gia về chiến tranh chống phiến loạn. Ông cũng hiểu được mãnh lực của truyền thông và không ngần ngại dùng phương tiện này để cổ súy cho quan điểm của ông. Khác với lớp tướng cổ điển như tướng Westmoreland tại Việt Nam im lặng tuân lệnh cho đến khi về hưu mới viết hồi ký than vãn.
Ngay sau khi được bổ nhiệm tư lệnh chiến trường, ông đã bay qua Luân Đôn họp báo, tìm hậu thuẫn cho yêu cầu đôn quân của ông. TT Obama bất mãn, gọi ông đến Hoà Lan để gặp tổng thống tại đây. Ông bị TT Obama chính thức cảnh cáo về việc dùng báo chí để làm áp lực lên tổng thống và quốc hội.
Ông đúng là một quân nhân kiểu võ biền bộc trực, không chút tế nhị nào trong chính trị. Ông công khai tuyên bố thán phục và yểm trợ TT Obama và xác nhận đã bỏ phiếu bầu cho Obama. Nhưng đồng thời, ông cũng không hề giấu diếm thái độ khinh thường đối với phần lớn các cộng sự viên của tổng thống, kể cả PTT Biden. Dưới con mắt của ông, những người này chỉ là chính khách, mà lời nói và hành động bị chi phối bởi nhu cầu chính trị cá nhân trong khi không quan tâm đúng mức nhu cầu quân sự quốc gia.
Mùa hè vừa rồi, ông cho tập san Rolling Stones làm thiên phóng sự đặc biệt. Đi theo ông và các phụ tá một thời gian để viết một bài dài về cuộc chiến tại Afghanistan. Đây là một tạp chí thiên tả, phản chiến mạnh, dĩ nhiên viết bài có tính cách chống cuộc chiến, nên cố tình ghi lại những chuyện hay lời tuyên bố bất lợi cho cuộc chiến.
Trong bài báo đó, chính ông đã công khai coi thường PTT Biden. Khi được hỏi về PTT Biden, ông hỏi lại “ai vậy"” (who’s that"). Thật ra ông nói không nhiều. Phần lớn bài báo trích dẫn những lời tuyên bố của các sĩ quan phụ tá của ông. Đều là những lời tuyên bố nặng nề chống báng cấp lãnh đạo tại Hoa Thịnh Đốn, chẳng hạn như gọi ông Jim Jones, Cố Vấn An Ninh của tổng thống là “hề’ (clown), hay chỉ trích đại sứ Mỹ là chỉ lo rào đón cho cá nhân để nếu có thất bại, cũng không bị đổ lỗi. Một vị tướng phụ tá khác còn nói thẳng thừng là cuộc gặp gỡ giữa tướng McChrystal và TT Obama tại Hòa Lan đã là một thất vọng lớn khi tổng thống có vẻ “không chuẩn bị kỹ càng cho cuộc gặp gỡ”, nôm na ra là tổng thống hết sức mù mờ chẳng biết mình đang nói gì và cũng chẳng có lập trường gì trong vấn đề giải quyết chiến tranh Afghanistan.
Tờ báo chưa phát hành thì bài phỏng vấn đã bị lộ ra ngoài.
Phản ứng của Hoa Thịnh Đốn không có gì lạ, hoàn toàn bất lợi cho tướng McChrystal. Ông bị chỉ trích nặng nề là vô kỷ luật. Ngay cả Thượng Nghị Sĩ Cộng Hoà “diều hâu” John McCain cũng phải lên tiếng chỉ trích tướng McChrystal đã đi quá xa. Tướng McChrystal ý thức mình đã sai lầm, để sơ hở quá lớn cho Rolling Stones khai thác, vội vàng công khai xin lỗi, nhận trách nhiệm đã hành xử thiếu chính chắn, cũng như cho phép sĩ quan thuộc hạ nói những lời bất kính với thượng cấp.
TT Obama được mô tả là giận dữ, gọi ông tướng đến trình diện để cho ông cơ hội giải thích. Ngay sau đó, tướng McChrystal đệ đơn từ chức và được TT Obama chấp nhận, và tướng Petraeus được chỉ định thay thế ngay. Việc bổ nhiệm tân tư lệnh sau vài tiếng đồng hồ chứng tỏ cuộc nói chuyện của TT Obama với tướng McChrystal chỉ là chuyện làm cho có trong khi tổng thống đã có người thay thế rồi.
Công bình mà nói, TT Obama không có lựa chọn nào khác, và bị bắt buộc phải lấy quyết định đúng là cách chức tướng McChrystal. Nước Mỹ là nước dân chủ pháp trị, trong đó vị lãnh đạo được dân bầu làm tổng thống cũng là Tổng Tư Lệnh quân đội, và mọi hành động hay lời nói chống lại ông đều có thể bị coi là vô kỷ luật không tha thứ được, và vị Tổng Tư Lệnh có toàn quyền cách chức để duy trì quân kỷ không thể không có.
Năm xưa, thời chiến tranh Cao Ly, tướng McArthur bất đồng ý kiến với TT Truman, công khai chống đối và bị tổng thống cách chức. Thật ra hai vụ cách chức khác nhau khá xa.
Tướng McArthur khác biệt ý kiến với TT Truman về vấn đề chiến lược, đại khái ông chủ trương đánh mạnh, chiếm Bắc Hàn rồi băng qua biên giới Trung Cộng luôn, trong khi TT Truman chủ trương chiếm ưu thế quân sự rồi điều đình để tái lập hoà bình chứ không muốn đại chiến thứ ba với khối cộng sản Nga-Tầu.


Tướng McChrystal thì đồng ý với chiến lược của TT Obama, chỉ khác biệt về chiến thuật và các lệnh hành quân ông coi là yếu đuối, do quyết định của các phụ tá của tổng thống. Điển hình là lệnh cho các quân nhân chỉ có thể tuần tiễu tại những khu vực tương đối an toàn mà tính mạng không bị đe dọa (“Patrol only in areas that you are reasonably certain that you will not have to defend yourselves with lethal force,”). Tướng McChrystal công khai bày tỏ sự lo lắng của ông là đánh nhau kiểu này sẽ chỉ làm chết lính mà không đạt được thành quả gì.
Câu chuyện trên làm người ta nhớ lại lời than phiền của tướng Westmoreland là ông như là một võ sĩ được đưa lên đài với một tay bị các chính khách trói quặt sau lưng.
Nhưng điểm quan trọng nhất trong thái độ của tướng McChrystal là cá nhân ông và các sĩ quan chiến trường Afghanistan hiển nhiên đã ăn nói phạm thượng, chứng tỏ đã coi thường, bất phục tổng thống và cấp lãnh đạo chính trị tại Hoa Thịnh Đốn. Có thể là quá bực dọc vì bị trói tay. Dù sao đây dĩ nhiên là cái tội nặng nhất không tha thứ được.
Trên căn bản, lấy quyết định cất chức tướng McChrystal có vẻ dễ dàng vì hành động thiếu kỷ luật của vị tướng, nhưng trên thực tế không dễ chút nào. Tướng McChrystal mặc dù có những hành động và lời lẽ bất kính đối với cấp lãnh đạo, nhưng quan điểm của ông trên thực tế lại phản ánh một sự xung khắc lớn trong chiến lược chiến thuật tại Afghanistan giữa cấp lãnh đạo Mỹ, mà cũng giữa Mỹ và các đồng minh.
Trong nội bộ chính quyền Mỹ, lập trường tương đối cứng rắn của tướng McChrystal được hậu thuẫn mạnh của bộ trưởng Quốc Phòng Robert Gates và bộ trưởng Ngoại Giao bà Hillary Clinton. Trái lại, PTT Biden, Cố Vấn An Ninh Jim Jones, Đặc Sứ Richard Holbrooke, và Đại Sứ Karl Eikenberry thì chủ trương tránh đụng chạm, câu giờ chờ ngày rút quân. Mâu thuẫn này không phải mới có bây giờ mà đã âm ỉ từ lâu, và đã là lý do chính khiến TT Obama trước đây chần chừ suy tính cả ba tháng trời mới có được quyết định đôn quân theo yêu cầu của tướng McChrystal.
Vấn đề cũng gặp khó khăn với đồng minh.
Ngay sau khi bài báo trên Rolling Stones bị lộ, TT Karzai của Afghanistan mau mắn ca tụng tướng McChrystal là vị tướng hữu hiệu, xuất sắc nhất từ trước đến giờ. Một số lãnh tụ bộ lạc cũng lên tiếng ca ngợi tướng McChrystal và e ngại việc cất chức của ông sẽ ảnh hưởng tai hại đến cuộc bình định Afghanistan. Phát ngôn viên của Liên Minh Phòng Thủ Bắc Đại Tây Dương (NATO) và ngay cả Ngoại Trưởng Đức cũng đều lên tiếng ủng hộ tướng McChrystal ngay.
Những sự kiện này  phơi bầy ra ánh sáng sự phức tạp của vấn đề Afghanistan với những khác biệt quan điểm căn bản ở cấp lãnh đạo cao nhất.
TT Obama sau khi cách chức tướng McChrystal, đã xác nhận không có gì thay đổi trong chiến lược chiến tranh. Tân tư lệnh, tướng Petraeus trước đây là tư lệnh chiến trường Iraq, đã thi hành hữu hiệu chính sách đôn quân đưa đến một tình trạng tương đối ổn định tại đây. Cuộc chiến tại Iraq tuy vẫn còn lai rai với những tấn công bằng bom tự sát rỉ rả của quân khủng bố, nhưng trên tổng quát, được coi như đã thành công, giúp cho TT Obama thực hiện lời hứa rút hết quân Mỹ trong năm tới.
Tướng Petraeus coi như bị xuống cấp vì ông hiện đang làm tư lệnh cả mặt trận vùng Vịnh, nhưng TT Obama không có lựa chọn nào khác vì cần tướng có khả năng nhất. Tướng Petraeus chẳng những xuất sắc về quân sự, mà cũng khéo léo về chính trị hơn tướng McChrystal nhiều.
Trong câu chuyện này, qua việc cho tướng McChrystal từ chức cũng như sự bổ nhiệm tướng Petraeus, TT Obama đã được nhìn nhận như đã lấy những quyết định đúng đắn. Vấn đề là những quyết định đúng đắn đó chỉ là những quyết định cục bộ trong một bức tranh vĩ đại: có giải quyết ổn thoả cuộc chiến chống khủng bố tại Afghanistan được hay không. Cuộc chiến tại đây, “chính danh” hơn cuộc chiến tại Iraq, còn là cuộc chiến sinh tử của Mỹ chống Taliban và nhóm khủng bố Al Qaeda.
Bỏ dở cuộc chiến để rút về đúng hạn kỳ của TT Obama ấn định - bắt đầu từ giữa năm 2011- sẽ có nghĩa là quân khủng bố Al Qaeda và Taliban có thể sẽ chưa bị tiêu diệt hoàn toàn, và sẽ có cơ hội tiếp tục đánh nhau với quân của TT Karzai sau khi lính Mỹ đã về nước hết (trong khoảng thời gian “coi cho được =decent interval”") Nếu chẳng may, TT Karzai thất bại, quân Taliban chiến thắng, chiếm lại được chính quyền (30-4 thứ hai") thì tình trạng sẽ trở về nguyên trạng của trước 9/11 năm 2001. Nói cách khác, cuộc chiến trong gần tám năm qua trở thành một cuộc chiến hoàn toàn vô ích mặc dù tốn kém cả trăm tỷ, cả trăm ngàn quân và dân chết. Nguy hại hơn nữa là Afghanistan sẽ lại trở thành căn cứ địa và “quân trường” của quân khủng bố.
Tại Việt Nam, Mỹ rút về là hết chuyện. CSVN không có ý định cũng như khả năng đuổi theo đánh tới Nữu Ước. Tại Afghanistan, rút quân về chỉ là để ngỏ cánh cửa vào Nữu Ước cho Al Qaeda. Ai bảo đảm được một 9/11 nữa sẽ không xẩy ra"
Tướng Petraeus chỉ còn hạn kỳ hơn một năm để tiêu diệt khủng bố tại Afghanistan, hay gây dựng quân đội Afghanistan thành một lực lượng quân sự đủ mạnh để tiêu diệt hay ít nhất cầm chân khủng bố, để tám năm chinh chiến khỏi trở thành công cốc, và để bảo vệ nước Mỹ trong lâu dài. Có làm được không, đó mới là vấn đề.
Tuần trước, tướng Petraeus đang điều trần trước quốc hội thì bị xỉu tại bàn. Phát ngôn viên của Taliban đã nhận định việc bổ nhiệm một ông tướng đã kiệt sức vì tám năm thử lửa tại Iraq và Afghanistan sẽ không cứu vãn được tình thế. Đây chỉ là luận điệu tuyên truyền bôi bác, nhưng dù sao thì gánh nặng trên vai tướng Petraeus không nhỏ, nhất là lại bị giới hạn thời gian tính vì nhu cầu tái tranh cử của TT Obama năm 2012. Thôi thì chúng ta chờ xem. (27-06-10)
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.