Hôm nay,  

Nhật Ký "Cấm Túc" Tuần 49

20/03/202111:12:00(Xem: 5025)

Thứ hai 15 tháng 2


Cả một năm trôi qua, COVID-19 tàn phá cả sức khỏe, kinh tế, và cả tình cảm của rất nhiều người. Nhưng đại dịch không gây ảnh hưởng xấu đến tình yêu của cụ ông John Shults và cụ bà Joy Morrow-Nulton. Họ có rất nhiều điểm giống nhau, cùng bước vào tuổi 94 năm 2021, cùng đã phải vĩnh biệt người hôn phối hai lần trong đời, cùng ở dọc theo bờ sông Hudson River ở ngoại ô thành phố New York, và khá sáng suốt, khỏe mạnh so với nhiều người già cùng tuổi hay ít tuổi hơn họ.  


Dù đã phải đi bằng walker (một cái khung nhôm có 4 chân để làm điểm tựa khi bước dành cho người bệnh hay người lớn tuổi đi không vững) nhưng trái tim của hai cụ vẫn còn thanh xuân.Vì đại dịch, họ không thể gặp nhau thường xuyên cả năm nay, nhưng cả hai cụ vẫn nói chuyện qua điện thoại mỗi ngày, dù... "ai nói người đó nghe".


blank

Courtesy of CBS News


Đầu tháng hai năm 2021, cả hai cụ đều đã được chích đủ hai doses thuốc chủng ngừa COVID-19 của Pfizer. Chờ thêm ba tuần để thuốc ngấm, Ngưu Lang, Chức Nữ đoàn tụ với nhau ở bên bờ Hudson River. Ở lần đoàn tụ đầu tiên sau đại dịch, cụ ông cầu hôn cụ bà. Vì đã 94 tuổi, nên ông phải lập đi lập lại lời cầu hôn cả chục lần trước khi bà cụ nghe được và đồng ý.


Ở tuổi ngoài 90, những ngày còn lại không còn nhiều, nên hai cụ quyết định sẽ tổ chức lễ cưới vào đầu mùa Xuân năm 2021. Hai cụ đã được chích ngừa, đã được miễn nhiễm COVID-19, có thể yên tâm sống những ngày còn lại bên nhau. Đúng là "hạnh phúc nào mong manh cũng cần gom góp hết" **


Đại dịch đã hoành hành thế giới, tấn công Hoa kỳ, cướp đi sinh mạng của hơn 2.5 triệu người trên toàn thế giới và hơn nửa triệu người Mỹ nhưng không thể lấy đi tình yêu cuối đời của hai cụ John Shults và cụ bà Joy Morrow-Nulton. 


Không có ai "bách chiến bách thắng", kể cả... Coronavirus và các biến thể của nó.


Thứ ba 16  tháng 2


Hầu hết người Mỹ biết Aaron Rodgers là một quarterback tài năng của đội banh bầu dục nổi tiếng đã bốn lần vô địch Super Bowl, nhưng ít ai biết tấm lòng của Aaron với quê nhà còn đáng trân quý hơn khả năng ném banh của anh.


Vốn đã đóng góp nhiều cho một số tổ chức thiện nguyện hàng năm, đặc biệt là tổ chức "Raise Hope for Congo"(Phi Châu), trong đại dịch Aaron Rodgers đã trích một triệu đồng từ tiền túi của mình để giúp đỡ cho 80 cơ sở thương mại ở sinh quán của anh, thành phố nhỏ Chico ở miền Bắc California.


blankblank

          Aaron Rodgers  (AP Photo/Morry Gash)                              Chico, California


Tất cả các cơ sở thương mại nhỏ ở Chico có ít hơn 20 nhân viên làm việc toàn thời gian (trên 32 tiếng mỗi tuần) đều có thể xin trợ giúp tài chính từ Aaron Rodgers.


Đó cũng là cách cầu thủ quarterback giỏi của đội Green Bay Packers góp phần giữ cho thành phố Chico, nơi anh chào đời, không bị chao đảo sau một năm đại dịch COVID hoành hành nước Mỹ, và cả thế giới.


Đầu tháng 2 năm nay, Aaron bỏ ra 500 ngàn dollars cho "Aaron Rodgers Small-Business COVID-19 Fund" thuộc  North Valley Community Foundation. Khi thấy có đến hơn 80 đơn xin, anh bỏ thêm 500 ngàn nữa. Rồi một số ủng hộ viên của anh đóng góp thêm 200 ngàn, đủ để cho các cơ sở thương mại nhỏ trả được từ 3 đến 6 tháng tiền thuê cửa tiệm, và tăng cường các biện pháp giữ an toàn cho khách hàng trong đại dịch.


Với Aaron, những cơ sở thương mại nhỏ của người dân địa phương là trái tim và linh hồn của cộng đồng (Small, locally owned businesses are the heart and soul of a community)

Nhiều cầu thủ thể thao chuyên nghiệp có thu nhập rất cao, nhưng không phải ai cũng biết cách chia xẻ tài sản của mình với quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn của mình. 


Tấm lòng của Aaron Rodgers cũng đáng quý như khả năng chạy và ném banh của anh trên sân cỏ. Nghĩa cử này sẽ giúp đội Green Bay Packers có thêm nhiều ủng hộ viên mới, trong đó có chúng tôi.


Thứ tư 17 tháng 2


Một nghiên cứu được thực hiện bởi trường Đại học tư USC (The University of Southern California) cho biết cứ một người qua đời vì COVID-19, có đến chín người phải chịu ảnh hưởng về tinh thần, vật chất, hay cả hai. 


Hai anh em Nathan và Isaiah là người phải chịu tổn thất cả hai mặt khi cha mẹ của các em qua đời chỉ cách nhau nửa tháng vào tháng 7 năm 2020. Đến bây giờ, hai cậu bé ở tuổi teenager vẫn yêu cầu bà ngoại chở các em đi "thăm" cha mẹ mỗi tuần ở nghĩa trang. Hai anh em vẫn "độc thoại" với cha mẹ ở một ngôi mộ hai tầng, tưởng như cha mẹ vẫn còn có thể nghe các em nói như cách đây chỉ vài tháng.


Vì cha mẹ các em qua đời khi vừa bước vào tuổi 40, nên không có di chúc để lại ai sẽ được quyền giám hộ hai anh em. Trong lúc chờ giấy tờ để các em chính thức trở thành con nuôi của cậu mợ, Nathan và Isaiah về ở với bà ngoại.


 Bà Rita Marquez-Mendoza tạm thời nuôi hai đứa cháu ngoại mồ côi cha mẹ vì đại dịch Coronavirus, mặc dù bà cũng đang phải nuôi năm đứa con chưa đến 21 tuổi của mình ở vùng ngoại ô Houston, Texas.


Mỗi ngày hai cậu bé giúp bà ngoại và các cậu, các dì chăm sóc mấy con ngựa, và bầy gà ở nông trại.


blank

 Nathan và Isaiah / Courtesy of www.wave3.com


Isaiah muốn trở thành một kỹ sư, nhưng chưa chắc chắn là lãnh vực nào. Nathan thì muốn theo đuổi ngành kỹ sư cơ khí. Bà ngoại của hai anh em có mở quỹ quyên tiền cho hai em trên trang GoFundMe chỉ mong xin được năm ngàn dollars. Thấy tình cảnh đáng thương của hai anh em mất cha mẹ, và mất cả tương lai, hơn 42 ngàn người đã góp tay vào giúp hai anh em, trong đó đóng góp nhiều nhất là năm ngàn đồng. Đến hôm nay, số tiền lên đến hơn 177 ngàn đồng.


Nếu chăm học, và biết cách sử dụng số tiền đến từ lòng hảo tâm của những người xa lạ, "giấc mơ Hoa kỳ" của các em sẽ thành sự thật trong vòng 10 năm nữa. 


Đã tạm yên ổn về vật chất, nhưng khoảng trống tinh thần mà đại dịch đã để lại khi lấy mất cha mẹ của Nathan và Isaiah sẽ mãi mãi không bao giờ có thể lấp đầy. Và hai anh em đủ lớn để hiểu đại dịch là thủ phạm đã chấm dứt cuộc đời của cha mẹ các em ở tuổi 44 và 39 . 


Thứ năm 18 tháng 2


Đối với các tín đồ Thiên Chúa giáo, ngày lễ Phục sinh rất quan trọng, chỉ sau Lễ Giáng sinh. Đa số người Châu Âu là con chiên của Chúa, nên Lễ Phục sinh ở Châu Âu rất quan trọng. Không may, Lễ Phục sinh năm 2021, ngày 1 tháng 4 , hơn một năm từ ngày COVID-19 hoành hành Châu Âu nhất là nước Ý, lại có chiều hướng COVID-19 tổng tấn công Châu Âu đợt ba mặc dù thuốc chủng ngừa đang từng bước, chậm nhưng chắc, được phân phối .


Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từ chối ban hành lệnh lockdown toàn quốc thêm một lần nữa mặc dù số người nhiễm Coronavirus tăng cao ở Pháp trong hai tháng gần đây. (Tưởng cũng nên biết, quốc gia có hơn 65 triệu người này đứng thứ ba ở Châu Âu về tổng số bệnh nhân COVID , chỉ sau Nga và Anh, đứng trên cả Ý).


blankblank

      Courtesy of sudbury.com                            Courtesy of contractcomplete.com


Để đề phòng làn sóng đại dịch đợt 3 sẽ tăng cao vào dịp lễ Phục sinh năm 2021, Pháp vừa thông báo những hạn chế mới ở 16 khu vực, kể cả Paris và Nice, nơi có bãi biển đẹp nổi tiếng.


Trước cả Pháp, Ý ban hành lệnh lockdown nghiêm ngặt ở hầu hết các thành phố, ngay cả Rome, và Milan.

Tương tự, thủ đô Berlin của Đức cũng ngừng lại dự định bỏ lệnh lockdown . Tây Ban Nha thì hạn chế du lịch trong mùa lễ Easter để ngăn chận du khách mang Coronavirus đến gieo rắc cho những nạn nhân mới.


Ấy thế mà hầu hết các quốc gia Châu Âu đều bị phê bình là các chính trị gia, các nhà lãnh đạo đã chấm dứt lệnh lockdown quá sớm để cứu vãn tình hình kinh tế, gây ra làn sóng đại dịch đợt 3 chỉ trong vòng một năm.


Chuyên viên về dịch bệnh của Pháp, bà Catherine Hill cho là ngay từ khi làn sóng đại dịch tăng mạnh đợt hai, chưa chấm dứt, chính phủ các nước Châu Âu đã chấm dứt lệnh lockdown quá sớm, để người ta đi mua sắm vào dịp lễ Giáng sinh 2020. Bà cũng buồn bã cho biết thêm ;


- Gần đây (tháng hai), số bệnh nhân phải nằm ở ICU (Intensive Care Unit) vì COVID-19 luôn luôn cao. Tình hình rất nghiêm trọng nhiều nơi ở Pháp, kể cả Paris.


Làn sóng lây lan đại dịch lần 3 không đến trực tiếp từ Coronavirus, mà đến từ biến thể B.1.1.7, được gọi theo tên của địa phương xuất phát là UK Variant (British Variant, hay cụ thể hơn Kent Variant)


B.1.1.7 đã đi rất xa, và lây lan còn nhanh hơn Coronavirus dù không gây ra tỷ lệ tử vong cao như Coronavirus. 

Từ Anh, B.1.1.7 đã nhanh chóng lây lan cả Châu Âu, qua Châu Mỹ, đến Hoa kỳ, và tấn công nhân loại ở hơn 30 nước khác nhau tính đến trung tuần tháng 2.


Thứ sáu 19 tháng 2 


Vào trung tuần tháng 2 năm 2021, tiến trình chủng ngừa COVID-19 ở Mỹ đã có "gia tốc". Đã đến phiên tất cả những người trên 65 tuổi, và tất cả những người từ 18 đến 65 có bệnh mãn tính, nặng quá khổ, hay những người có nghề nghiệp phải tiếp xúc hàng ngày với rất nhiều người như nhân viên ở các chợ, các thầy cô giáo... Lối ra khỏi đường hầm đen tối, dài hun hút của đại dịch đã rất rõ ràng.


Nhưng chỉ cách đây một tháng, khi những người ở lứa tuổi cao nhất, trên 75 tuổi, được chích ngừa thì việc lấy hẹn online không dễ dàng chút nào với những người ở độ tuổi này.


Florida là tiểu bang Đông Nam của Hoa kỳ, nơi đa số dân cư là những người đã về hưu. Họ lớn tuổi, không giỏi về computer, nên gặp nhiều trở ngại khi phải lấy hẹn chích ngừa COVID-19 online.


Russ Schwartz và Katherine Quirk biết cha mẹ mình sẽ không thể làm hẹn chủng ngừa COVID online. Họ phải làm hẹn cho thân sinh của mình, và nghĩ đến những người cao tuổi khác sẽ không lấy được hẹn vì không thể sử dụng thành thạo computer.


Họ cùng lập ra một trang Facebook, chỉ dẫn rõ ràng từng bước cách lấy hẹn online. Trang này cũng cập nhật tin tức hàng ngày, địa điểm nào chích thuốc, và sẽ lấy hẹn ở đường link nào. Tất cả để giúp người cao tuổi có thể làm hẹn tiện lợi, nhanh chóng.


blank

Katherine Quirk and Russ Schwartz / Courtesy of GMA


Chỉ một tháng sau trang Facebook có tên "South Florida COVID-19 Vaccination Info" của Russ  và Katherine đã có 120 thiện nguyện viên cùng góp tay với họ. Cùng nhau, họ đã giúp được cả ngàn người lớn tuổi lấy hẹn chủng ngừa COVID-19 qua Internet.,


Một ông cụ 91 tuổi ở cùng thành phố với họ, sau khi đã được giúp lấy hẹn chích thuốc ngừa COVID-19, đã giới thiệu những người bạn của ông đến nhờ họ lấy hẹn giùm.

Ông cụ trở thành một người bạn thân của Russ và Katherine . Họ giúp ông lấy hẹn chủng ngừa, ông truyền lại cho họ những kinh nghiệm sống quý giá của một người đã sống gần một thế kỷ.


Tiếng lành đồn xa, Russ và Katherine còn giúp những người bạn Facebook của họ ở New York và  Pennsylvania lập những nhóm tương tự giúp dân địa phương cao tuổi.

Bất cứ một hành động thiện nguyện nào cũng góp phần làm giảm màu xám buồn bã của đại dịch.


Thứ bảy 20  tháng 2


Đức, Ý, Pháp, và Tây Ban Nha vừa tiếp nối nhiều quốc gia Châu Âu khác ngưng dùng thuốc Oxford-AstraZeneca (AZD 1222) do Anh sản xuất.


Khởi đầu, một người dân ở miền Bắc nước Ý, sau khi được chủng ngừa COVID-19 với thuốc Oxford-AstraZeneca bị bệnh và từ trần. Rồi một người đàn bà ở Đan Mạch cũng qua đời sau khi được chích thuốc AstraZeneca. Mấy ngày sau, một người dân Na Uy cũng thiệt mạng sau khi được chích thuốc AstraZeneca.

 Mặc dù chưa có kết quả autopsy chính thức và chưa có dữ liệu khoa học chứng minh là AstraZeneca là thủ phạm gây ra những cái chết vừa nêu, nhưng để an toàn, chính phủ các nước Châu Âu tạm ngưng chích ngừa thuốc AstraZeneca.


Chưa kể một số người dân Bắc Âu bị bệnh sau khi được chủng ngừa với AZD 1222.

Rồi Hòa Lan cũng cho biết có mười trường hợp máu bị đông từ những người đã được chủng ngừa với thuốc của AstraZeneca.


blank

Về chuyện này, tổ chức Y tế Thế giới WHO đã lên tiếng chính thức:


"Vào thời điểm này, không có bằng chứng cho thấy các trường hợp không may gây ra bởi thuốc chủng ngừa AstraZeneca. Và rất quan trọng, chuyện chủng ngừa phải tiếp tục để chúng ta có thể bảo vệ mạng sống và những trường hợp bệnh nặng do Coronavirus gây ra".


Liên minh Y khoa của Châu Âu EMA (The European Medicines Agency) cũng nhắc nhở các nước thành viên:


"Trong khi việc điều tra đang tiến hành, EMA vẫn tin là lợi ích ngừa được COVID-19 do AstraZeneca mang lại (tránh được những cái chết, và tình trạng bệnh viện đầy bệnh nhân nhiễm COVID-19) cao hơn nguy hiểm của di chứng(side effects) do thuốc chủng ngừa này gây ra"


Hẳn là không phải chỉ AstraZeneca, mà ngay cả những người có thẩm quyền quyết định thuốc chủng ngừa này có nên được tiếp tục dùng hay không cũng bạc đầu vì không có lựa chọn nào hoàn hảo.


Chủ Nhật 21 tháng 2


Hơn năm ngàn các em ở những năm cuối Trung học đã gởi ý kiến cá nhân đến Tạp chí Times để trả lời câu hỏi khảo sát : "đại dịch đã ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn như thế nào?".  "The Times" đã nhận được  trả lời chung từ đa số các em : “cảm thấy cô đơn, mất phương hướng, buồn chán , và ngột ngạt". Một em 16  tuổi còn cho biết thêm "ghi lại một dấu ấn trong lịch sử (made history) là một cách nói quá đáng".


Mỗi em có một cách đối phó khác nhau với đại dịch tùy theo hoàn cảnh gia đình, và tính cách cá nhân.. Tình hình cũng tương tự với người lớn. Trong thời gian shutdowns, những người làm ở các chợ, nhân viên Bưu điện và những người vận chuyển, giao nhận hàng hóa là những người giữ guồng máy quốc gia quay đều.


Thông thường khi con nít dưới 10 tuổi có được điều các em mong muốn, các em biểu lộ niềm vui vỡ òa bằng cách nhảy lên nhảy xuống, hay reo lên một cách hạnh phúc. Clara Zanotto, 9 tuổi, học lớp bốn, cũng không đi ngoài thông lệ.


Nhưng tuần này, khi nghe mẹ báo tin Redondo Beach School District sẽ cho trường Tiểu học nơi em đang theo học mở cửa (để các em đến trường học như trước đại dịch) kể từ ngày 3 tháng 3, Clara òa khóc như con nít đi lạc vừa tìm lại được cha mẹ.


blankblank

       Clara and Mom                                       Clara Zanotto/ Courtesy of GMA


Tính đến ngày 3 tháng 3, Clara cùng các bạn của em ở học khu Redondo Beach (miền Nam California) đã học online (virtual learning) 358 ngày. Trong suốt thời gian đó, vì đại dịch, Clara chỉ quanh quẩn trong nhà, không được gặp cô giáo Hollow và các bạn cùng lớp.


Chúng tôi hiểu những giọt nước mắt nghẹn ngào, hạnh phúc của Clara. Thời thơ dại, lúc 6 tuổi, vì mãi nhìn hươu cao cổ trong sở thú Saigon, chúng tôi  bị lạc trong sở thú vào buổi trưa. May mắn được một người dẫn về đồn cảnh sát gần nhất. Chiều hôm đó, được Ba Mẹ đến đón về, chúng tôi cũng òa vỡ những giọt nước mắt hạnh phúc như bé Clara bây giờ.


Ở tuổi lên 9, Clara đủ khôn để biết đại dịch đã ảnh hưởng đến các em như thế nào, và những giọt nước mắt hạnh phúc được trở lại trường, sẽ theo em suốt quãng đời còn lại.


Nguyễn Trần Diệu Hương

March 2021

Chân thành cảm ơn NQK13 Phạm Kim Luân về tư liệu thơ của Nguyễn Tất Nhiên


** Trích từ bài thơ "Mùa Xuân Chim Núi" của Thi sĩ Nguyễn Tất Nhiên (1952-1992)


...Hạnh phúc nào mong manh

cũng cần gom góp hết

Bởi tụi mình chung thân

bị trời hành trời phạt

giấu giếm mãi mùa xuân

ở một trần thế khác...


Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.
Nhà kho Walmart ở ngoại ô Dallas chiều 24 tháng 12 lạnh như cái tủ đông bị quên đóng cửa. Đèn neon trên trần sáng trắng, lâu lâu chớp một cái như mệt mỏi. Mùi nhựa mới, mùi carton ẩm và tí mùi dầu máy trộn lại với nhau, cảm thấy nghèn nghẹn như cổ họng khi nuốt tin xấu. Tôi đứng giữa hai dãy kệ cao ngất, tay cầm clipboard, tay kia nhét sâu trong túi áo khoác xanh có logo Walmart. Đồng hồ trên tay: 5:17 PM. Giáng Sinh, Walmart đóng cửa sớm lúc 6 giờ. Nếu rời đúng giờ, chạy bốn tiếng, trừ chút kẹt xe, tôi sẽ về đến Houston khoảng mười, mười rưỡi. Trễ, nhưng vẫn còn kịp thấy tụi nhỏ mở quà.
Khi những ngày tháng cuối của một năm đang dần hết, chúng ta thường có lúc bồi hồi nhớ về cố hương, về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, hoặc nơi đã in dấu nhiều kỷ niệm đã qua trong đời. Và tôi cũng vậy, xin được nhớ về Gò Vấp, nơi có địa danh Xóm Mới, vùng ngoại ô không xa Sài Gòn, được nhiều người biết đến như vùng đất với nhiều dân Bắc kỳ di cư, nổi tiếng là khu Xóm Đạo, đã từng là nơi sản xuất pháo cùng với món thịt cầy (mộc tồn) lừng danh.
Ông từ người Papua New Guinea đón cha xứ mới người Việt Nam trước cổng nhà xứ. Dáng người ông từ khoảng chừng 30, khuôn mặt PNG nâu nâu đậm nét đăm chiêu, ánh mắt ẩn hiện nét hồi tưởng. Khi nhìn thấy cha xứ mới đang kiên nhẫn đứng đợi dưới mái hiên nhà xứ, nụ cười xuất hiện trên môi ông từ để lộ hàm răng trắng đều thường thấy nơi người bản xứ. Nhưng nụ cười ấy vụt tắt khi ông mở cửa, mời cha xứ lên xe. Ông từ nhanh chóng quay về lại trạng thái khô khốc khi chiếc xe cũ lăn bánh nhọc nhằn trên con đường đá sỏi gập ghềnh. Sau vài câu trao đổi xã giao ngắn gọn, ông từ lại chìm vào trạng thái im lặng. Thời gian trôi qua, năm phút rồi mà vẫn không ai nói thêm một lời nào. Cuối cùng cha xứ lên tiếng,
Giáo Sư Dương Ngọc Sum, với tôi, là hình ảnh tiêu biểu, đáng kính từ nhân cách, hiếu học, luôn luôn cởi mở, tính tình hòa nhã, thân thiện với mọi người. Ông định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 3 vào tháng 7 năm 1990 (trước tôi một tháng, H.O 4) và cũng trải qua những giai đoạn thăng trầm trong tháng ngày tị nạn. Nhân dịp kỷ niệm Lễ Thượng Thọ 90 tuổi của GS Dương Ngọc Sum, nhà giáo và nhà văn, nhà thơ Dương Tử, viết những dòng về ông
Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đã lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của nhà văn Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Mãi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, tìm đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn phải đình bản, vì những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “bén” đã chấm dứt. Nghe chị Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lý do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”.
Tôi học được cụm động từ “đi lăng quăng” của bố Sỹ vào những ngày còn học tiểu học. Sau giờ tan trường hay vào cuối tuần, thỉnh thoảng bố lại hỏi mấy thằng con trai: “Có đi lăng quăng không?” Dĩ nhiên là có rồi! Ngồi ở thùng xe phía sau chiếc Daihatsu, chúng tôi theo bố đi giao sách ở những tiệm sách, sạp báo ở trung tâm Sài Gòn. Cũng có khi chỉ là ra một công viên, chúng tôi được chạy nhảy, trong khi bố ngồi trên xe viết lách. Không rõ có bao nhiêu tác phẩm của Doãn Quốc Sỹ được viết trong hoàn cảnh này. Rồi cụm từ “đi lăng quăng” trở lại sau gần một nửa thế kỷ. Ở căn nhà Lampson thành phố Garden Grove, mỗi chiều tôi đi làm về ghé qua, bố đã ngồi đợi trước cửa. Thấy tôi đến, bố hỏi ngay: “Có đi lăng quăng không?” Thế là hai bố con bắt đầu hành trình “lăng quăng” đúng nghĩa, qua những khu dân cư ở gần nhà. Đi không có phải là để đến một nơi chốn nào đó. Đi chỉ để mà đi, để hai bố con có thì giờ ngồi bên nhau trò chuyện. 50 năm trước, bố chở con đi; 50 năm sau đổi ngược lại.
Buổi sáng cuối cùng ở Chamonix im lặng lạ thường. Suốt đêm qua, tôi đã để cửa sỗ mở toang, nên khi giựt mình thức dậy, ánh sáng trong suốt của núi tràn đầy phòng. Tấm mền len và drap giường trắng lóa như được phủ lân tinh. Không một tiếng động nào từ dưới đường phố vọng lên. Chỉ có hơi lạnh. Tôi nằm co ro và nghĩ đến ly cà-phê đen. Mùi thơm sẽ bốc lên cùng hơi nóng, rồi tan dần vào không khí. Giống như ký ức. Đôi giày đóng đầy đất bùn và gậy trekking đã xếp gọn gàng trong bao duffle cùng với áo quần đi núi từ đêm hôm qua. Chúng nằm bên cửa, sẵn sàng lên đường. Bên ngoài cửa sổ, rặng núi Mont Blanc vẫn kia, vẫn vĩ đại, vẫn trùng điệp, vẫn lặng lẽ xa xăm. Tôi nghĩ đến 11 ngày vừa qua và cảm thấy buồn buồn, làm như có điều gì tôi đã đánh mất, hay đã để quên trên ngọn núi kia, ở đâu đó, trong quãng đường dài tôi đã đi.
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Đợi, và đợi. Có đến khoảng gần một trăm người xếp hàng đợi. Mới có năm giờ sáng thôi! Trời Đà Lạt đổ sương xuống nghe ướt tóc, ướt vai. Phòng bán vé còn đóng kín cửa. Sáu giờ mới bán vé. Biết vậy rồi, nhưng đám đông người này vẫn đến sớm chờ đợi. Chẳng qua là số xe có giới hạn, mình đến sớm mới mong có xe đi, nếu không thì phải về và trở lại vào ngày mai. Người ta nhìn nhau, như ngầm nói qua đôi mắt rằng đến sớm chắc ăn hơn. Mà không chừng có người đã ngủ đêm trước phòng bán vé để được xếp hàng phía trên cùng.
Tháng 7 trời xanh cao, mùa lên hâm nóng. Mặt đất nung nhiệt ngấm ngầm địa chấn, như muốn cùng người rung vang lời ngân quá khứ. Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm, “mù không lối vào...” (TCS). Vang vang trong gió, lời trẻ thơ láng giềng vọng lại đùa vui tiếng nước...
Nếu Thanksgiving ở bên Mỹ mang màu sắc rộn rã chuẩn bị cho mùa Giáng Sinh, thì Thanksgiving bên Canada lại rơi vào Tháng Mười dịu êm, có đủ màu sắc nâu vàng đỏ của lá cây chuyển màu cuối Thu, với màu cam của những trái pumpkins cho lễ hội Halloween . Những ngày này, gia đình tôi chộn rộn với những đợt “thu hoạch” cuối cùng, chuẩn bị dọn dẹp vườn tược sạch sẽ trước khi mùa lạnh đang đến. Theo ý nghĩa nguyên thủy của Thanksgiving là Tạ Ơn đất trời cho mùa màng bội thu, thì năm nay gia đình tôi cũng xin được Tạ Ơn. Mấy cây táo và plum trúng mùa trĩu quả, hái mấy lượt vẫn không hết. Những quả plum tím căng mọng ngọt ngào, vừa đem tặng bạn bè, hàng xóm, vừa để đông lạnh ăn dần, mà vẫn còn mấy rổ tươi đầy ắp. Mùa táo, nhiều gia đình Việt Nam thích đem ngâm chua ngọt, trong khi những người bản xứ làm mứt táo, hoặc sên táo làm apple pie, một trong những món bánh khoái khẩu của nhiều người trong bàn ăn Thanksgiving bên cạnh pumpkin pie .


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.