Bút ký du lịch
Thành phố San Antonio, Texas.
Sau khi đi thăm thành phố Dallas, chúng tôi lái xe thẳng tiến về hướng thành phố San Antonio của Texas để thăm thú thành phố này.
Ngược dòng lịch sử, vào năm 1820, Moses Austin, kỹ sư mỏ, rất thích thú với vùng đất mới Texas dù lúc đó còn thuộc Mễ Tây Cơ. Ông đã xin chính quyền Mễ cho phép 300 gia đình đến định cư ở đây. Một năm sau, Moses Austin mất, con trai của ông là Stephen Fuller Austin thay cha tiếp tục hoàn tất công việc định cư này. Sự thành công của nhóm di dân đầu tiên đã lôi kéo theo số người định cư mới lên tới 30 nghìn người. Chính quyền Mễ nhận thấy số người định cư đông đảo này có thể sẽ tạo nên những vấn đề rắc rối về sau nên đã tìm cách giới hạn sự di dân bằng những luật định mới đầy khắt khe và bất công. Những nhóm di dân nhận thấy có nhiều bất công trong luật lệ mới của chính quyền Mễ nên họ phản ứng lại bằng cách cùng nhau đồng lòng tuyên bố mảnh đất họ đang định cư trở thành “vùng đất tự trị” nhưng không phải là một quốc gia độc lập mà vẫn nằm trong sự cai trị của chính quyền Mễ Tây Cơ. Chính quyền Mễ đáp lại bằng cách gửi quân đội sang để dễ bề kiểm soát và khống chế đám di dân và bắt buộc họ phải tuân thủ việc thi hành những luật lệ do chính phủ vừa mới ban ra.
Cuối cùng chiến tranh giữa những người Mỹ định cư ở Texas và chính quyền Mễ đã bùng phát. Trận chiến đầy bi hùng và nổi tiếng trong lịch sử đầu tiên của Texas là trận "Battle of the Alamo" diễn ra ở San Antonio đã làm 187 dân quân (rebel) Mỹ bị hy sinh, không một người sống sót. Trong số những anh hùng hy sinh trong trận chiến này phải kể đến một người mang tên Davy Crockett, người thợ săn nổi tiếng đã từ tiểu bang Tennessee đến Texas. Davy đã cùng dân quân chống lại quân đội Mễ một cách quyết liệt. Câu chuyện về trận đánh ở thành Alamo, nhân vật Davy Crockett đã trở thành huyền thoại.
Trên đường tới San Antonio, tiện đường chúng tôi đi ngang qua thủ phủ Austin. Austin cũng khá to, không những đó là thành phố hành chính, có những trường đại học lớn nổi tiếng, mà còn là thành phố kinh tế đang phát triển không kém gì Dallas vài năm trước. Nay có thêm chi nhánh hãng xe chạy điện Tesla và các hãng xưởng lớn khác được di chuyển về đây tạo nhiều công ăn việc làm thêm cho cư dân tỉnh này và tạo điều kiện cho ngành địa ốc phát triển. Nhiều khu nhà mới và thương xá mọc lên.
Austin có tòa nhà Quốc hội Tiểu bang lớn nhất so với những tiểu bang khác trên toàn quốc. Tòa nhà này được xây bên bờ sông Colorado River. Chúng tôi dừng xe chụp vài tấm hình kỷ niệm rồi tiếp tục hướng về thành phố San Antonio.
Chúng tôi càng tiến gần vào trung tâm thành phố, số lượng xe cộ càng tăng dần lên một cách nhanh chóng. San Antonio là một trong những thành phố du lịch nổi tiếng của Texas nên đường sá sạch sẽ, mọi khu phố buôn bán được trưng bày một cách mỹ thuật và ngăn nắp. Người đi bộ rất đông đảo và trật tự, có lẽ phần đông là du khách, càng lúc càng trở nên đông đúc hơn khi tiến gần vào khu “di tích lịch sử Alamo” hay những khu thắng cảnh nên thơ chạy dọc theo bờ sông nhỏ nổi tiếng với cái tên River Walk gần đấy. Chúng tôi tìm chỗ đậu xe, tạt vào nhà hàng Mc Donald ăn lót bụng rồi sau đó tới thẳng khu vực thành Alamo.
Thành Alamo.
Thành Alamo tọa lạc trên một khu đất rộng. Đó chính là nhà thờ có kiến trúc Tây Ban Nha (Spanish church) do dân quân Texas năm xưa chiếm giữ làm thành trì. Ngày nay, nó vẫn còn giữ được hình dáng nguyên thủy của ngày mới xây. Du khách xen lẫn với đám người bán hàng lưu niệm trước cửa thành. Kẻ rao người bán ồn ào cả một khu phố, đa số là người gốc Mễ. Du khách chụp hình quay phim vội vã rồi tuần tự xếp hàng bước vào trong thành. Khi chúng tôi vào bên trong, kiến trúc các phòng ốc của nhà thờ vẫn còn giữ nguyên vẹn, có phòng dùng làm nơi chiếu phim giới thiệu trận đánh, phim dài khoảng 15 phút. Có vài phòng trưng bày hình ảnh cuộc chiến đấu cùng với chân dung của những vị sĩ quan và dân quân trong thành.
Càng đi sâu vào bên trong, lòng nhà thờ càng được mở rộng ra. Băng qua một cái sân rộng, tới gian nhà ngang, ở đó là “viện bảo tàng” trưng bày các loại vũ khí được sử dụng trong trận đánh gồm cả vật dụng cá nhân. Có cả loại dao găm và khẩu súng trường của Davy Crockett dùng trong chiến đấu được để trong tủ kính trưng bày ở đây. Nhiều thứ đáng xem và đáng ghi nhớ lắm. Tôi bị xúc động khi nghe những lời giảng giải của hướng dẫn viên “bảo tàng” mô tả lại trận đánh một cách tỉ mỉ.
Tôi đứng lặng trong vườn nhà thờ, quan sát mọi cảnh vật chung quanh và cố gắng hình dung lại diễn tiến trận đánh mà tôi vừa được nghe qua. Mỗi nơi, từ chân cột đến góc nhà, từ bức tường nhỏ đến bồn hoa đều hiện lên hình ảnh của dân quân anh hùng đang chiến đấu anh dũng đến giọt máu cuối cùng. Tôi đứng khá lâu chiêm ngưỡng hình ảnh và tưởng nhớ đến những chiến sĩ đã ngã xuống để mang lại sự sinh tồn, phát triển và phồn vinh cho thế hệ đi sau. Bất cứ thời đại nào và bất cứ ở đâu, sự hy sinh của những người yêu nước đều đáng được tôn vinh.
Trận chiến tại Thành Alamo như đang diễn ra trước mắt tôi theo từng lời kể của “hướng dẫn viên” trước đó và với những “tài liệu lịch sử” được cung cấp ở đây.
Tôi rời khỏi thành Alamo với tâm trạng bùi ngùi thương xót cho những người đã trải thân mình cho sự tồn vong của mảnh đất Texas mà nhiều người di dân ban đầu đã từng bỏ công khai phá và xây dựng nên nó. Đó là sự hy sinh cao cả mà toàn dân Hoa Kỳ ngày nay không thể quên. Tôi cũng cảm thấy bùi ngùi cho những quân nhân Mễ Tây Cơ đã nằm xuống để bảo vệ sự vẹn toàn lãnh thổ của quê hương mình.
River Walk.
Chúng tôi đi bộ tới khu River Walk, nơi đây có khúc sông nằm sâu xuống dưới lòng đất so với mặt đường thành phố. Khu này được chính quyền thành phố San Antonio khai thác như một thắng cảnh du lịch. Con sông nhỏ thôi, với chiều ngang của nó có chỗ chỉ đủ cho hai chiếc thuyền “tam bản” nhỏ chở chừng mươi du khách chạy ngược chiều nhau. Dòng nước chảy thật êm đềm nên ta có thể coi nó như một con suối hơn là một dòng sông. Hai bên bờ sông là các quán cà phê, cửa hàng bán đồ lưu niệm, nhà hàng ăn và khách sạn nhỏ. Khung cảnh nơi đây thật nên thơ và tình tứ. Ta có thể tản bộ bên bờ sông (như với cái tên River Walk) một đoạn dài khoảng đôi ba dặm dưới tàn cây rợp bóng mát của hàng cây cổ thụ. Ta cũng có thể ngồi nhâm nhi tách cà phê bên vỉa hè hay ven bờ sông như ta thường thấy ở Châu Âu để hoặc nhìn người qua lại và thả hồn mình theo tiếng mái chèo khua nước của vài chiếc thuyền "tam bản" xen lẫn trong tiếng nhạc êm dịu từ nhà hàng vọng ra; hoặc ngắm nhìn bóng tàn cây to vươn ra sông soi bóng lung linh trên mặt nước dưới ánh nắng xuyên cành. Bắc ngang qua sông là vài chiếc cầu gạch được xây theo kiến trúc cổ. Du khách có thể đứng trên cầu soi bóng mình trên mặt nước trong đang êm đềm chảy phía dưới.
Chúng tôi đi bộ không biết mệt trên con đường lát gạch chạy dọc theo sát bên bờ sông. Có một vài khu nhà nhỏ xen kẽ vào khu buôn bán được xây theo kiến trúc “nhà ở” thật xinh xắn và trang trí bên ngoài cũng mỹ thuật là bao. Tôi lẩn thẩn tự hỏi những ngôi nhà ấy được xây lên, thật sự để ở hay chỉ để làm đẹp, làm “duyên” với du khách, hay chỉ để mang sắc thái đa dạng cho khu du lịch này. Chúng tôi chụp vài tấm ảnh kỷ niệm tại một vườn hoa con con xinh xắn nên thơ.
Tôi tưởng tượng, vào những buổi chiều tối, ánh đèn điện vàng hai bên bờ sông hắt xuống mặt nước sẽ làm cho dòng sông trở nên thơ mộng và huyền ảo; hay vào những hôm trời mưa nhẹ, dòng sông như được phủ lớp sương mờ, và tưởng như đâu đó vang vọng vài làn điệu dân ca “câu hò mái đẩy” sẽ làm tôi thương nhớ quê hương mình biết chừng nào.
Chúng tôi rời khu River Walk trong nuối tiếc để đến khu ăn uống “người Mễ” Sinh hoạt ở đây thật ồn ào náo nhiệt. Tiếng nhạc Mễ vui nhộn, sinh động ùa đến từ khắp nơi, khắp nẻo làm chân tôi cũng như muốn nhún nhảy theo trên từng bước đi. Có dãy nhà hàng hai tầng lầu, kiến trúc theo kiểu Pháp với trang trí giống hệt như ở khu French Quarter thuộc thành phố New Orleans (Louisiana) làm tôi ngạc nhiên.
Chúng tôi chưa biết chọn nhà hàng nào, bỗng Triều người em cột chèo của tôi, bấm vào tay tôi ra dấu, đồng thời kéo tôi về phía có hai cô chiêu đãi viên người Mễ xinh xắn, mặc y phục cổ truyền sặc sỡ đang thập thò ngoài cửa mời chào. Tôi theo chân Triều ngay. Nhà tôi và cô em theo phía sau cùng nói “Biết ngay mà!” Bên trong nhà hàng được trang trí đầy màu sắc rực rỡ, thực khách khá đông và tất nhiên là rất ồn ào theo đúng truyển thống Mễ. Triều biết nói bập bẹ ít tiếng Mễ nên được cả hai “nàng” chiếu cố một cách đặc biệt, còn tôi ra rìa. Chúng tôi chụp hình lưu niệm với hai cô. Hai cô sung sướng ra mặt, khúc khích cười tít cả mắt nhưng không quên thỉnh thoảng liếc nhìn ông chủ lấy điểm. Tới khi tôi đứng lên trả tiền và cho tiền “tip”, hai “ả” lúc đó mới dành cho tôi sự ân cần vớt vát, muộn màng.
Triều cho tôi biết San Antonio còn dính dáng thêm một chút ít với lịch sử Hoa Kỳ trong thời kỳ chiến tranh giữa người Mỹ và Tây Ban Nha vào năm 1898 trên đất Cuba. Mỹ giúp Cuba giành lại độc lập từ tay người Tây Ban Nha. Cuộc chiến tranh giải phóng của Cuba thành công, trong đó có sự đóng góp của quân đội Mỹ và cũng nhờ một phần vào đội quân Rough Riders không giống ai do Theodore Roosevelt chiêu binh, gồm tập hợp toàn thành phần “hỗn tạp” mà đa số là những anh chàng cowboys Texas. Đội quân Rough Riders chưa bao giờ là chiến binh thật sự và cũng chưa bao giờ có thói quen sống chung với người khác. Theodore Roosevelt đã huấn luyện đoàn quân này ở San Antonio, sau đó được gửi sang Cuba chiến đấu bên cạnh quân đội Mỹ. Trong chiến đấu, họ tỏ ra can trường nhưng hỗn tạp đã mang đến nhiều câu chuyện nực cười trong chiến trận. Họ đã tham gia vào trận đánh quyết định và lừng danh trên ngọn đồi San Juan Hill gần thành phố Santiago của Cuba. Sự đóng góp của đoàn quân do Theodore Roosevelt thành lập đã đưa tên tuổi ông lên và đã đóng góp vào việc ông trở thành tổng thống thứ 26 của Hoa Kỳ sau này. Câu chuyện Triều kể còn dài, nhưng tôi chỉ lưu ý vào một điểm là đoàn quân Rough Riders kỳ lạ vì tính chất hỗn tạp của nó đã được huấn huyện ở thành phố San Antonio, nơi có biến cố lịch sử “thành Alamo” nổi tiếng.
Tạm biệt thành phố San Antonio! Thành phố biển Galveston đang chờ đợi chúng tôi.
– Nguyễn Giụ Hùng
Gửi ý kiến của bạn
