Valentine's Day
Lovers in the Lilacs (1930) -- Tranh Marc Chagall.
Gặp gỡ (*)
BORIS PASTERNAK
(Nga)
Tuyết rơi ngập kín cả đường
Mái ngói nhà nhà tuyết phủ
Anh vừa đứng dậy duỗi chân
Em đứng bên ngoài khung cửa.
Em khoác chiếc áo mùa thu
Không giày, không cả nón mũ
Chừng như em đang phấn khích
Chống chọi cơn rét co ro.
Xa xa, hàng rào, cây cối
Chìm dần trong bóng tối mờ
Em đứng nép mình trong góc
Dưới màn tuyết trắng âm u.
Luồn theo hai bên tay áo
Nước chảy từ tấm khăn vuông
Trên mái tóc em, rất nhỏ
Lấp lánh từng giọt tuyết sương.
Dáng người và cả khuôn mặt
Áo mùa thu với khăn choàng
Hình ảnh của em rất thật
Đang được chiếu sáng rỡ ràng.
Trên đôi mi em tuyết ướt
Mắt em thoáng một nét buồn
Chỉ qua từng đường nét nhỏ
Em đà hiển hiện toàn thân.
Bút sắt nhúng vào hoá chất
Bằng cả nghệ thuật tuyệt vời
Tim anh có ai đã khắc
Hình em từng nét rạng ngời
Đường nét đơn sơ khiêm tốn
Vẫn còn lưu giữ rất lâu
Dẫu đời chua cay ác độc
Cũng không phai nhạt sắc màu.
Vào đêm tuyết lạnh hôm ấy
Thế là mọi thứ nhân đôi
Mặc ai phân chia ranh giới
Giữa hai chúng mình em ơi.
Ta là ai, từ đâu tới
Và rồi cũng phải ra đi
Nếu qua chuỗi ngày hiện tại
Chỉ còn những tiếng thị phi.
(*) Nhan đề dịch theo bản tiếng Anh. Tham khảo nguyên tác tiếng Nga, bài này có tên là Cвидание, (Hẹn hò).
*
Khi anh ngủ
JACQUES PRÉVERT
(Pháp)
Đêm anh ngủ yên giấc
còn em cứ thao thức
em nhìn anh ngủ ngon
mà lòng thấy đau buồn.
Mắt anh nhắm thân anh to lớn duỗi dài
Trông ngộ nghĩnh nhưng lại làm em khóc
và bỗng nhiên anh bật lên cười
anh cười vang khi vẫn còn thiếp ngủ
anh ở đâu ngay trong giờ phút đó
và thực ra anh đã tới nơi đâu
chắc là cùng một cô nào khác
đến một xứ nào khác thật xa
và anh đang cười về em với cô ta.
Đêm anh ngủ yên giấc
còn em cứ thao thức
em nhìn anh ngủ ngon
mà lòng thấy đau buồn.
Khi anh ngủ em nào biết anh có yêu em
anh thật gần mà như xa biết mấy
em lõa thể nép sát người anh đấy
mà tưởng chừng như không ở bên anh
thế nhưng em vẫn nghe tim anh đang đập
em đâu biết nó có đập vì em
em không biết gì em không biết nữa
em chỉ muốn tim anh ngừng đập
nếu mai kia anh không còn yêu em.
Đêm đến anh nằm mơ
còn em cứ thao thức
em nhìn anh nằm mơ
điều đó làm em khóc.
Đêm nào em cũng khóc suốt đêm
còn anh cứ nằm mơ và mỉm cười
nhưng điều đó không kéo dài được nữa
rồi đêm nào chắc chắn em sẽ giết anh
những giấc mơ của anh sẽ kết thúc
và bởi em rồi cũng sẽ tự sát
chứng mất ngủ của em sẽ chấm dứt luôn
thi thể hai chúng ta sẽ hợp lại
ngủ cùng nhau trên chiếc giường lớn của đôi ta.
Đêm đến anh nằm mơ
còn em cứ thao thức
em nhìn anh nằm mơ
điều đó làm em khóc.
Kìa trời sáng và đột nhiên anh thức giấc
và với em anh chợt nở nụ cười
anh mỉm cười với ánh nắng mặt trời
và em không nhớ về đêm tối nữa
anh lại nói những lời quen thuộc
“Đêm qua em ngủ có ngon không”
Và em trả lời như đêm hôm trước
“Vâng anh yêu em đã ngủ rất êm
Và đã mơ về anh như từng mơ hằng đêm”.
*
Đoạn rời một lá thư
JAROSLAV SEIFERT
(Cộng hoà Séc)
Mưa suốt đêm tạt vào cửa sổ
Không thể nào ngủ
Tôi trở dậy bật đèn
Ngồi viết một lá thư.
Nếu tình yêu có thể bay xa
Điều tất nhiên chẳng xảy ra
Và nó cũng không mấy khi ở gần mặt đất
Hẳn nó sẽ cảm thấy mê say được ấp ủ
Trong cơn gió nhẹ thoảng qua.
Nhưng giống như những con ong giận dữ
Dồn những chiếc hôn ghen tị
Trên cơ thể con ong cái ngọt ngào
Và một bàn tay nóng vội
Níu chặt những gì có thể với tới
Và lòng khao khát thì chẳng hề suy giảm
Ngay cả cái chết cũng có thể xảy ra
trong khoảnh khắc hân hoan
mà không hoảng sợ
Nhưng nào ai đã một lần tính được
Bao nhiêu yêu thương gởi gắm
Trong đôi vòng tay rộng mở.
Những lá thư gửi cho phụ nữ
Tôi vẫn chuyển qua cánh chim bồ câu
Ý thức tôi vẫn luôn sáng tỏ
Chẳng bao giờ nhờ cậy diều hâu
Và cũng không nhờ chim ó đâu!
Dưới ngòi bút tôi thơ không còn bay nhảy
Và như giọt lệ đọng lại nơi khóe mắt
Con chữ còn treo lại đàng sau.
Và cuộc đời tôi, đến thời kỳ cuối,
Giờ chỉ là chuyến hành trình hối hả trên con tàu.
Tôi đứng trong toa, bên cửa sổ
Ngày qua ngày
Chạy ngược về quãng thời gian qua
Để lẫn vào đám bụi mờ u sầu
Có nhiều lúc tôi bất lực nắm lấy
Cái phanh cấp cứu của con tàu.
Có lẽ sẽ thêm một lần tôi bắt gặp
Nụ cười một người phụ nữ,
Đọng lại nơi mí mắt
Như một cánh hoa héo hắt.
Có lẽ tôi sẽ còn được phép
Gởi đến đôi mắt nàng ít nhất là một nụ hôn
Trước khi chúng lạc mất trong bóng tối đen.
Có lẽ sẽ thêm một lần tôi nhìn thấy
Một mắt cá chân thon nhỏ
Nổi lên như viên ngọc
Toát ra vẻ dịu dàng ấm áp,
Khiến tôi gần như nghẹt thở vì khát khao.
Bao nhiêu điều con người đành bỏ lại phía sau
Khi chuyến tàu dửng dưng tiến lại gần
Ga Quên Lãng
Với khu vườn lan nhật quang lung linh mờ ảo
Trong hương hoa mọi thứ đều bị lãng quên
Kể cả tình yêu nhân thế.
Đây đã là ga cuối:
Con tàu không đi xa hơn.
*
Chạm cánh thiên thần
MAYA ANGELOU
(Hoa Kỳ)
Chúng ta, thôi không quen dũng cảm,
Đoạn lìa hẳn mê say,
Sống cuộn mình trong cái vỏ đơn côi,
Cho đến khi tình yêu rời ngôi bảo tháp
Hiện ra trước mắt
Giải thoát ta đưa về cuộc sống.
Tình yêu đến
Chở theo bao hạnh phúc ngất ngây
Hoài niệm hoan lạc cũ
Hồi ức đau thương xưa
Tuy nhiên nếu ta bạo dạn
Tình yêu tháo gỡ xiềng xích hãi sợ
Từng trói buộc hồn ta.
Ta dứt được thói e dè
Trong niềm phấn khích của hào quang tình ái
Ta mạnh dạn không còn sợ hãi
Và bất chợt ta sẽ nhận ra
Rằng tình yêu trang trải hết cho ta
Bây giờ và mãi mãi.
Chỉ có tình yêu
Mới ban cho ta tự do.
*
Tiếng em cười
PABLO NERUDA
(Chile)
Nếu em cứ muốn lấy đi không cho anh thức ăn,
Lấy đi cả không khí, nhưng
Đừng lấy đi tiếng em cười khỏi anh.
Đừng lấy đi đoá hồng,
Nụ hoa em đã hái
Giọt nước bất chợt
Vui mừng bắn toé ra
Con sóng bạc
Tình cờ hiển lộ nơi em.
Cuộc đấu tranh gian lao và anh trở về,
Với đôi mắt mệt mỏi
Vì nhiều lúc đã phải nhìn
Trái đất chẳng hề thay đổi
Nhưng khi tiếng em cười
Vang vọng lên không trung tìm kiếm anh
Nó đã mở ra cho anh tất cả
Cánh cửa của nhân sinh.
Em yêu, trong giờ phút đen tối nhất,
Tiếng em cười bật ra,
Và nếu bất chợt
Em thấy máu anh nhuộm bẩn
Gạch đá con đường,
Thì em hãy cười lên, vì tiếng em cười
Sẽ là thanh kiếm mới
Trong tay anh.
Bên cạnh biển trong mùa thu,
Tiếng em cười hẳn sẽ làm cuộn lên
Dập dồn sóng bạc.
Và, vào mùa xuân, em yêu,
Anh muốn tiếng em cười giống như
Đoá hoa anh hằng chờ đợi,
Đoá hồng xanh vọng tưởng quê hương.
Em hãy cười nhạo buổi tối,
Cười ban ngày, cười ánh trăng,
Hãy cười nhạo những con đường
Ngoằn ngoèo trên đảo,
Hãy cười nhạo chàng trai vụng về
Đang yêu em.
Nhưng khi anh
Mở mắt rồi nhắm lại,
Khi anh bước ra đi,
Khi anh bước trở về,
Em có thể khước từ anh thức ăn, không khí,
Ánh sáng, mùa xuân,
Nhưng đừng bao giờ lấy đi tiếng em cười,
Vì anh sẽ chết mất, em ơi!
*
Tình yêu từ cái nhìn đầu tiên
WISLAWA SZYMBORSKA
(Ba Lan)
Cả hai người đều tin
Một cảm xúc bất chợt gắn kết họ với nhau
Niềm tin mới đẹp làm sao
Nhưng sự hoài nghi còn tuyệt vời hơn nữa.
Họ vẫn nghĩ bởi trước đó chưa hề quen
Nên giữa hai người chẳng có chuyện gì cả.
Vậy thì nói sao đây, những con đường, cầu thang, hành lang đó
Nơi mà từ lâu lắm có thể họ đã từng lướt qua nhau?
Tôi muốn hỏi họ xem
Liệu họ có còn nhớ
Có thể trong một khung cửa quay
Ngày nào họ đã đứng đối diện
Hay nói lời xin lỗi trong đám đông
Hay qua điện thoại báo nhầm số.
Nhưng tôi biết trước câu trả lời của họ
Không họ chẳng nhớ mảy may.
Họ sẽ ngạc nhiên biết chừng nào
Khi biết rằng
Sự ngẫu nhiên đùa giỡn họ đã từ lâu.
Mà vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng
Trở thành số phận
Kéo họ xích lại gần rồi lại đẩy ra xa
Đứng ngáng đường chặn lối
Kìm nén một tiếng cười
Nhảy tránh sang một bên.
Đã từng có những tín hiệu
Chưa nhận ra ngay, chẳng hề chi,
Có thể đã ba năm rồi
Hay chỉ là thứ ba tuần trước
Một chiếc lá khẽ lướt
Từ vai rồi lại đậu sang vai.
Một vật đánh rơi rồi nhặt được
Nào ai biết, có thể là một trái bóng
Trong bụi rậm của tuổi ấu thơ?
Đã từng có những tay nắm cửa, những chuông con,
Vết tay ai đặt vào
Chồng lên vết tay người nào trước
Những chiếc va li nằm cạnh nhau
trong kho hành lý
Có thể cùng một giấc mơ trong đêm
Khi thức giấc thì đã vội quên.
Nhưng mọi sự khởi đầu
Chỉ là một tiếp nối
Cuốn sách của duyên phận
Luôn mở ở giữa chừng.
-- Thân Trọng Sơn chuyển ngữ
Gửi ý kiến của bạn
