Hôm nay,  

Tản mạn đầu năm

16/02/202400:00:00(Xem: 2137)

Tản mạn đầu năm_photo Nguyễn Lập Hậu
 Đón xuân tại nhà sách Tự Lực. Ảnh của Nguyễn Lập Hậu.

Không biết cựu tổng thống Trump cầm tinh con gì nhưng đầu năm ông có hai tin vui lớn.  Một là có nhiều hy vọng Toà án Tối cao sẽ phán ông được quyền ra tranh cử năm nay.  Hai là công tố viên đặc biệt Robert Hur trong báo cáo về việc xử lý tài liệu mật của đương kim tổng thống Biden đã mô tả ông này là một người già với trí nhớ kém.
 
Mặc dù tuổi hai ông không chênh lệch bao nhiêu và cả hai đều có nhiều lần lầm lẫn khi nói về một biến cố hay tên ai đó, ít ai lo ngại về sự già nua của ứng cử viên Trump vì ông có nhiều năng lực.  Nay bị chỉ mặt kêu tên, ứng cử viên Biden sẽ phải tìm cách thuyết phục cử tri là sự mô tả đó không xác thực.  Chẳng hạn như lên án công tố viên đã chịu ảnh hưởng chính trị vì là người theo đảng Cộng hòa và do cựu tổng thống Trump bổ nhiệm, điều mà một vài nhân vật đảng Dân chủ đang làm.
 
Hai tin vui trong năm mới có lẽ làm cựu tổng thống nguôi phiền muộn. Trong năm cũ, ông đã bao lần phải ra tòa, bị kết án, phạt tiền.  Xui như thế còn chưa đủ!  Báo Times lại phớt lờ, không bình chọn ông là Nhân vật của năm 2023.  Theo lời kể của những người gần gũi ông, thì ông đã khẳng định rằng mình nổi tiếng hơn, được nhiều người ái mộ hơn cô ca nhạc sĩ Taylor Swift, người nhận được vinh hạnh này. 
 
Nếu Chủ tịch Xi Jinping hay Tổng thống Vladimir Putin được bình chọn thay vì cô Taylor Swift thì có lẽ ông đã bớt bực bội hơn.  Hai đấng lãnh tụ này đầy quyền lực, rất cứng rắn, nhiều phẩm chất mà ông ngưỡng mộ.  Một vị có biệt tài dàn xếp cho các tỷ phú có trí nhớ kém (quên mình đang sống nơi đâu) ngồi nhà ngẫm sự đời.  Vị kia giúp người có mầm bệnh chống đối rong chơi qua cửa sổ hay lan can bệnh viện.
 
Ngay cả cái ông thủ tướng của cái nước bé như móng tay Israel cũng đáng được danh hiệu Nhân vật trong năm.  Ông thủ tướng này cũng có quyền sinh sát, tuy nhiên chỉ trên dân đầu người dân Palestine nghèo khổ, chứ không phải trên dân Israel tài giỏi của ông.  Ông này nhận tiền tài trợ của Mỹ mà coi lời nói của tổng thống Mỹ như gió thổi mây trôi, nghĩa là cứng rắn bất kể quân sư phụ.  Ồ, nhưng không được!  Ông này đã cả gan phản bội cựu tổng thống Trump khi gửi lời chúc mừng tân tổng thống Biden.  Nếu ông được bình chọn, thì cựu tổng thống Trump lại càng bực mình hơn nữa.
 
Tại sao một trong ba người này không được chọn mà cô Taylor Swift lại được?  Là vì cô đã làm một chuyến lưu diễn để đời.  Eras tour của cô gồm có 151 buổi ca nhạc, thực hiện tại năm lục địa với tổng số thu hoach vượt quá một tỷ đô la.  Cô không những đem lại thu nhập cho chính mình mà còn giúp tăng thu nhập của những nơi cô trình diễn.  Trong ấn bản mới của tạp chí đánh giá kinh tế hàng tháng Beige Book, Cục Dự trữ Liên bang nhấn mạnh là Eras Tour đã thúc đẩy doanh thu của khách sạn ở Philadelphia.  Cũng để thúc đẩy kinh tế địa phương, thủ tướng Trudeau đã nài nỉ cô sang Canada trình diễn.
 
Với sự thành công rực rỡ đó, cô đã củng cố vai trò thần tượng của mình và gia nhập giới tỷ phú, với ước lượng tài sản khoảng một tỷ đô la.  Không tệ tí nào!  Tuy nhiên, một tỷ mà đã thấm thía gì so với tài sản của cựu tổng thống Trump?  Thêm nữa, trong khi làm tổng thống, ông đã không lấy tiền lương.  Cô Taylor Swift có cho khán giả vào coi không mua vé không?
 
Đùa cợt về sự buồn bực của cựu tổng thống thôi chứ thực sự ông vẫn còn nhiều cơ hội.  Là Nhân vật của năm 2016, thể nào ông cũng được thêm một lần là Nhân vật của năm nếu tái đắc cử năm Rồng.  Đó là chưa nói đến việc ông sẽ đi vào lịch sử với rất nhiều phong cách dù thất cử:  tổng thống được mấy chục triệu người yêu mến tôn sùng như thần thánh, tổng thống bị truy tố về nhiều tội phạm, tổng thống không thích đọc báo cáo, tổng thống nói về mình dùng ngôi thứ ba. “Chẳng có ai tôn trọng phụ nữ hơn Donald Trump”, “Nếu Putin thích Donald Trump thì, đoán xem, đó là tài sản ...”, ông đã nói hai câu này và vô số câu tương tự khác.
 
À, nói đến chuyện xưng hô, con rối Elmo màu đỏ trong chương trình TV cho trẻ em Sesame Street cũng thích dùng ngôi thứ ba khi nói về mình.  Thay vì nói ‘I like you', Elmo sẽ nói ‘Elmo likes you'… đại khái như vậy.  Người Việt mình cũng hay xưng tên trong các cuộc đối thoại thân thiết.  Nhưng thường xuyên dùng ngôi thứ ba để nói về mình trước hàng triệu thính giả tây phương chắc chỉ có cựu tổng thống Trump và Elmo mà thôi.
 
Biết cựu tổng thống hãnh diện với tên Trump, cử tri không phiền khi ông xưng tên mình ra như vậy.  Với con rối Elmo thì lại khác.  Có người trách để Elmo xưng như vậy là dạy trẻ em nói tiếng Anh không chuẩn.  Đáp lại sự chỉ trích này, chương trình Sesame nói rằng Elmo chỉ mới ba tuổi rưỡi nên, như các trẻ em cùng tuổi, Elmo chưa có khả năng và kiến thức để nói tiếng Anh đúng cách đó thôi.
 
Tuy nhiên, thứ ba ngày 30 tháng giêng mới đây, thay vì làm vài người xem bực mình, Elmo đã làm cho hàng triệu giật mình với một câu hỏi vô cùng đơn giản.  Elmo vào trang mạng X và chào mọi người với lời hỏi thăm thông lệ ‘Mọi người hôm nay ra sao?’  Theo thông lệ, không ai nên nói thật mình ra sao mà chỉ nên trả lời qua loa ‘tốt’ hoặc ‘không tệ lắm’.  Thế nhưng, thay vì câu trả lời thông lệ, Elmo đã nhận được những lời tâm sự vô cùng buồn bã.  Nói cách khác, Elmo đã ‘mở vòi và bóng tối tràn ra'!
 
Đáp lại câu chào hỏi vô tư này của Elmo là 19 ngàn câu trả lời và 205 triệu lượt người xem.
Một người nói: “Elmo, tôi vừa bị sa thải.”
Người khác nói: “Elmo, tôi thấy chán nản và suy sụp.”
Và tiếp theo là những câu trả lời đầy tuyệt vọng khác:
 “Thế giới đang bùng cháy xung quanh chúng ta, Elmo.”
 “Mỗi ngày, vực thẳm mà chúng ta nhìn chằm chằm vào tạo ra nỗi kinh hoàng có một không hai.”
 “Sự diệt vong không thể tránh khỏi của chúng ta vốn tăng tốc độ theo năm theo tháng, giờ đây tăng tốc độ theo giờ, thậm chí là vài phút.”
 
Nói chung, các câu trả lời ghi nhận những mối lo âu về vật chất, tinh thần của cá nhân.  Lo lắng về tiền ăn, tiền thuê nhà, tiền đổ xăng, tiền bảo hiểm sức khỏe khi mất việc.  Lo lắng về thiên tai địa họa do việc làm bừa bãi của con người.  Lo âu của bất cứ thời đại nào.  Lo âu của riêng thời đại chúng ta.
 
Hiện tại chán chường.  Tương lai mờ mịt.  Mười mấy ngàn người rót vào tai Elmo ưu tư, cảm nghĩ của mình.  Nhưng vì sao những ưu tư này lại được chia sẻ với Elmo?  Có phải vì không còn ai muốn nghe người khác trải lòng, không ai muốn an ủi người khác?
 
Đang ở đâu, cha mẹ và người thân?  Đang ở đâu, hàng ngàn người bạn Facebook?  Những liên hệ mật thiết của quá khứ đã bị mài dũa mỏng tanh bởi cái tôi sắc bén của con người thời đại?  Hay tất cả chúng ta trở nên vô tình vì đã có đủ mối lo của đời mình?
 
Đang ở đâu những đường dây cung cấp dịch vụ cố vấn tinh thần?  Không phải mọi thành phần, mọi giới đang được quan tâm, từ chuyện sức khoẻ đến chuyện nhà tắm?  Hay những đường dây vẫn có, nhưng lời cố vấn của người xa lạ không thay được lời cảm thông của người bạn, người thân?
 
Xã hội chúng ta đánh giá cao sự tương trợ cộng đồng.  Các lời kêu gọi trên mạng Gofundme luôn được đáp ứng, ngay cả khi lý do kêu gọi không đến từ nhu cầu bức thiết cho cuộc sống.  Nhưng xã hội này cũng đánh giá cao tính riêng tư và biên giới cá nhân.  Khó mà thổ lộ lòng mình.  Khó mà mở lòng cho những lời thổ lộ.
 
Tìm nguồn an ủi, tìm đôi tai lắng nghe từ một con rối.  Thật bất ngờ.  Có thể chúng ta đã đọc quá đủ, đã nghe quá đủ những lo âu thất vọng và không còn sức tiếp thu.  Bảo hoà.  Miễn nhiễm. Nhưng thế giới sẽ buồn và nặng nề biết bao nhiêu nếu quanh ta có quá nhiều người, khi nhìn vào hiện tại lẫn tương lai, không thấy một chút gì nhẹ nhàng, an ủi ngoài câu thăm hỏi đơn sơ của Elmo. 
 
KC Nguyễn
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
(Hollywood, 15 tháng 12) - Giới điện ảnh Hoa Kỳ và cả chính trường Washington đồng loạt phản ứng gay gắt sau khi Tổng thống Donald Trump đăng một lời bình bị xem là vô cảm và cay độc về cái chết của đạo diễn Rob Reiner và Vợ Michele Reiner. Trên mạng Truth Social, Tổng thống viết rằng Reiner “đã qua đời vì cơn giận dữ do chính ông ta gieo ra cho người khác,” rồi gán cho ông một thứ gọi là “hội chứng rối loạn ám ảnh Trump,” trong lúc bi kịch gia đình vẫn còn chưa ráo máu, theo tờ Daily Mail.
Một chiếc đồng hồ bỏ túi bằng vàng – từng nằm im dưới đáy Bắc Đại Tây Dương hơn một thế kỷ – vừa được đánh thức khỏi giấc ngủ dài bằng mức giá kỷ lục: 1,78 triệu bảng Anh. Chiếc đồng hồ ấy thuộc về Isidor Straus, người cùng sáng lập chuổi cửa hàng Macy’s, một thương gia 67 tuổi đã nằm lại cùng con tàu huyền thoại Titanic trong đêm định mệnh năm 1912. Chiếc đồng hồ – một mẫu Jules Jurgensen 18 carat khắc chữ, được tặng nhân sinh nhật lần thứ 43 của ông vào năm 1888 – nay trở thành hiện vật Titanic có giá cao nhất từng được bán. Kỷ lục cũ vốn thuộc về một chiếc đồng hồ vàng khác từng được trao cho thuyền trưởng con tàu cứu hơn 700 người, bán năm ngoái với giá 1,56 triệu bảng.
Thỉnh thoảng chúng tôi hay tới thăm ông niên trưởng Hải Quân của tôi. Ông đã gần 90 tuổi, mái tóc đã bạc trắng, bên khuôn mặt nhiều vết nhăn, đi đứng chậm chạp, nhưng ông vẫn minh mẫn, trí nhớ vẫn rành rẽ về những câu chuyện thời cuộc xa xưa, và hát vẫn rất hay. Lần thăm viếng vừa qua, ngồi nói chuyện với ông lâu hơn. Trong câu chuyện ông kể: “mình qua đây làm việc vất vả, mong ngày về hưu đưa vợ con đi du lịch cho biết đó biết đây, nhưng không thành, vì bà vợ bị tai biến mạch não khiến nửa người bị tê liệt phải ngồi xe lăn đã 25 năm qua, đi đâu cũng khó khăn”. Tôi bồi hồi xúc động, nhìn ông với tất cả sự cảm thông.
Cuộc sống này không có ai là hoàn hảo mà cũng không có cái gì là hoàn toàn, tất cả mọi sự vật trên đời này đều có khiếm khuyết và không vĩnh cửu. Chính vì thế nếu ai cố gắng đi tìm sự tuyệt đối, họ sẽ thất vọng. Câu thơ trên muốn nói lên ý tưởng, hãy chấp nhận và trân trọng những khiếm khuyết của nhau để chúng ta tới gần nhau hơn, hiểu nhau hơn. Nhà khoa học nổi tiếng Stephen Hawking còn đi xa hơn nữa, ông khẳng định „Nếu không có sự không hoàn hảo, cả bạn và tôi đều không tồn tại” ("Without imperfection, neither you nor I would exist."). Ông muốn nói sự „không hoàn hảo“ của vũ trụ, những giao động đột biến trong quá trình tiến hóa, những sai lệch trong định luật vật lý đã là những điều kiện để tạo nên sự sống trong đó có con người.
Suốt hơn nửa thế kỷ qua, Nghịch Lý Fermi (Fermi Paradox) luôn là một câu đố hóc búa ám ảnh giới thiên văn học. Nói một cách ngắn gọn, nghịch lý này đặt ra câu hỏi: Nếu vũ trụ đã gần 14 tỷ năm tuổi, một khoảng thời gian quá đủ để các nền văn minh tiên tiến, xã hội hiện đại, công nghệ cao phát triển và du hành giữa các vì sao, vậy thì tất cả họ đang ở đâu? Sao chưa có ai ghé qua Địa cầu để “chào một tiếng”?
Trong một bài viết đăng trên trang mạng Psychology Today, Tiến Sĩ Jeff Degraff kể lại một trải nghiệm khá thú vị của mình. Ông cho biết cách đây không lâu, ông bị mắc kẹt. Không phải là kẹt xe hay xếp hàng, mà là một khoảnh khắc mịt mờ về mặt tinh thần. Ông không thể suy nghĩ sâu sắc, không thể cảm nhận được những gì mình đang tiếp xúc. Rồi bất chợt một bài hát hiện lên trong đầu. Không phải bài hát mới nghe gần đây, và cũng không phải bài hát mà ông yêu thích. Nhưng lời bài hát thật sự chạm đến trái tim của ông. Chúng nói lên một điều gì đó mà ông không thể diễn đạt thành lời. Giống như não không muốn nói những lời đơn giản, nên đã quyết định cất tiếng hát.
Cựu Ước chép: “Thiên Chúa lấy đất sét nặn ra ông Adam theo hình ảnh của Ngài. Sau đó làm ông mê đi rồi rút một chiếc xương sườn ra tạo thành bà Eva, dẫn tới tặng cho ông Adam. Ông nói: “Phen này, đây là xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi! Nàng sẽ được gọi là đàn bà, vì đã được rút từ đàn ông ra”. Con người và vợ mình, cả hai đều trần truồng mà không xấu hổ trước mặt nhau”. Đọc đoạn sách Sáng Thế Ký này, tôi bâng khuâng. Vậy là hai ông bà chưa trưởng thành, nhìn nhau như hai đứa trẻ ở truồng tắm mưa, chẳng động tĩnh chi. Thua xa ông Luân Hoán.
Sáng Chủ Nhật, ngày 19 tháng 10, giữa lúc khách tham quan vẫn đang tấp nập trong viện bảo tàng Louvre, một nhóm gồm bốn tên trộm bịt mặt đã thực hiện vụ trộm liều lĩnh hiếm thấy. Bốn kẻ bịt mặt đã đột nhập Bảo Tàng, dùng cần cẩu phá vỡ cửa sổ tầng trên của tòa nhà Galerie d’Apollon, khu trưng bày các bảo vật hoàng gia Pháp, cuỗm đi những món báu vật vô giá rồi tẩu thoát bằng xe gắn máy (motorbike).
Trong một đêm nhạc thính phòng trình bày nhạc Từ Công Phụng và Ngô Thụy Miên được tổ chức tại Vancouver, Canada, ít năm trước đây với sự có mặt của hai nhạc sĩ, tôi có tham dự. Phần đầu các ca sĩ hát nhạc của họ Từ, phần sau nhạc của họ Ngô, có nghỉ giải lao ở giữa. Trong giờ giải lao, tôi vào sau sân khấu để hàn huyên với ca sĩ Diễm Liên. Chúng tôi đang nói chuyện thì nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đi ngang qua, nói với Diễm Liên: “Nhớ hát đúng lời nhạc nhé!”. Diễm Liên le lưỡi, cười. Tôi giữ ý đi ra cho cô…ôn bài.
Ai cũng biết rằng học chơi nhạc cụ có thể mang lại nhiều lợi ích bên ngoài lĩnh vực âm nhạc. Nhiều nghiên cứu cho thấy chơi nhạc rất tốt cho não bộ, giúp cải thiện các động tác tinh tế, khả năng tiếp thu ngôn ngữ, đối thoại, trí nhớ, giúp não bộ chậm lão hóa. Sau nhiều năm làm việc với các nhạc sĩ, chứng kiến họ kiên trì luyện tập âm nhạc bất chấp cơn đau do thực hiện hàng ngàn động tác lặp đi lặp lại, một nhà nghiên cứu thần kinh học Đan Mạch đặt câu hỏi: nếu luyện tập âm nhạc có thể thay đổi não bộ theo nhiều cách như kể trên, liệu nó có thể thay đổi cách các nhạc sĩ cảm nhận cơn đau?


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.