Hình iStock
Theo thống kê từ trang mạng cancer.org, vào năm 2025, ước tính sẽ có trên 2,000,000 ca ung thư mới được chẩn đoán tại Hoa Kỳ; 618,120 người dự kiến sẽ chết vì căn bệnh này. Các loại ung thư phổ biến nhất hiện nay là ung thư vú, tuyến tiền liệt, phổi; ung thư ruột, ung thư da, bàng quang, thận; ung thư tử cung, tuyến tụy, bệnh bạch cầu, ung thư tuyến giáp, ung thư gan…
Theo trang mạng khoa học livescience.com, ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ đâu trong cơ thể, bởi vì mỗi mô và bô phận cơ thể được tạo thành từ hàng tỷ tỷ tế bào. Nhưng có một số bộ phận của cơ thể mà ung thư ít có khả năng xảy ra, chẳng hạn như tim. Các nghiên cứu cho thấy cứ 10,000 người thì có 3 người mắc ung thư tim. Trong khi đó, tỉ lệ ung thư vú là 1/20 trên phụ nữ. Một trong những nguyên nhân là vì các tế bào tim có những đặc điểm độc đáo khiến chúng có khả năng kháng ung thư rất cao.
Ung thư bắt đầu như thế nào? Các tế bào sản sinh ra nhiều tế bào hơn để phát triển, thay thế các tế bào già cỗi hoặc bị suy yếu, hoặc để sửa chữa các mô bị tổn thương. Qui trình này được gọi là phân chia tế bào. Mỗi loại tế bào trong cơ thể phân chia với tốc độ khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chức năng và độ tuổi của một người. Ví dụ, các tế bào của phôi thai người phát triển phân chia rất nhanh chóng, trải qua bốn lần phân chia trong ba ngày. Các tế bào tạo nên da, móng tay và tóc được tái tạo đều đặn trong suốt cuộc đời. Tế bào xương phân chia với tốc độ tạo ra một bộ xương hoàn toàn mới trong khoảng 10 năm một lần.
Việc tế bào phân chia hay không và tần suất phân chia được kiểm soát chặt chẽ bởi một loạt các điểm kiểm soát phân tử. Trong qui trình phân chia tế bào, các gen trong DNA được nhân đôi và phân bố đều thành hai tế bào con. Tổn thương các gen này do tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia cực tím hoặc bức xạ có thể dẫn đến đột biến gây bệnh. Đột biến cũng có thể xảy ra ngẫu nhiên. Khi có đột biến trên các gen điều hòa sự phân chia tế bào, ung thư có thể phát triển.
Mặc dù tim là cơ quan đầu tiên được hình thành và bắt đầu hoạt động trong giai đoạn phát triển ban đầu, các tế bào tim ở người trưởng thành phân chia rất ít lần sau khi sinh, và khả năng phân chia giảm đáng kể sau 20 tuổi. Trên thực tế, chưa đến 50% tế bào tim được thay thế trong suốt cuộc đời trung bình của một người. Tốc độ phân chia tế bào thấp này ở tim người trưởng thành có thể đóng vai trò chính trong việc chống lại ung thư. Tế bào phân chia càng ít thì càng ít khả năng xảy ra sai sót trong quá trình sao chép DNA.
Tim cũng ít tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố gây ung thư, chẳng hạn như tia cực tím trên da, hoặc các chất hít vào phổi, do vị trí được bảo vệ của tim trong lồng ngực.
Tốc độ phân chia tế bào thấp của tim cũng dẫn đến một số bất lợi, chẳng hạn như làm giảm khả năng sửa chữa và thay thế các tế bào tim bị tổn thương do bệnh tật, chấn thương hoặc lão hóa.
Ung thư tim dù hiếm nhưng vẫn xảy ra. Nhiều trường hợp ung thư tim là kết quả của việc các tế bào ung thư di chuyển từ một bộ phận khác của cơ thể đến tim (tiến trình di căn.) Một số loại ung thư da hoặc ung thư ngực có nhiều khả năng di căn đến tim hơn, mặc dù điều này vẫn hiếm gặp. Khi chúng xảy ra, khối u tim có thể nghiêm trọng và ác tính hơn các loại ung thư khác.
Việc hiểu được cách các tế bào tim phân chia và nguyên nhân gây ra sự thay đổi tiến trình đó mang đến khả năng tìm ra nguyên nhân gây bệnh tim, và định hình cho các phương pháp điều trị mới. Ví dụ, nghiên cứu về cách các tế bào tim phân chia giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn tại sao tim không lành lại sau một cơn đau tim. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mặc dù tim suy yếu có nhiều tế bào phân chia hơn tim khỏe mạnh, nhưng chúng cần vẫn được hỗ trợ để phục hồi hoàn toàn.
Các công nghệ mới, chẳng hạn như khả năng tái lập trình tế bào máu thành tế bào tim, cho phép các nhà nghiên cứu phát triển các mô hình bệnh tim mới để nghiên cứu, và một ngày nào đó có thể tái tạo tim. Điều này mở ra cánh cửa cho các phương pháp điều trị mới cho các bệnh tim, bao gồm cả ung thư.
Việt Báo biên dịch
Gửi ý kiến của bạn
