Hôm nay,  

Sổ Tay Thượng Đỉnh

02/04/200900:00:00(Xem: 5388)

Sổ Tay Thượng Đỉnh

Nguyễn Xuân Nghĩa
Một Chuỗi Liên Hoàn Toàn Cầu...
Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama có mặc áo gì khi tới Luân Đôn, hoặc nói gì với giọng răng và gặp Nữ hoàng Elizabeth II như thế nào... thì đó là trò lăng xăng của truyền thông Mỹ và truyền thông thông ngôn của Việt Nam. Không đáng một giây suy tư cho thế giới.
Chỉ vì thế giới có nhiều vấn đề hệ trọng hơn.
***
Thượng đỉnh G20 chưa mở màn thì đã có những vụ biểu tình phản đối. Dân biểu tình là một mớ bòng bong hổ lốn.
Từ kỷ nguyên mị dân thời Tổng thống Bill Clinton tại Thượng đỉnh 1999 của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO ở Seattle, rất nhiều tổ chức đã thừa thắng xông lên. Và xuống đường đập phá. Họ là những đám thân cộng tới chống toàn cầu hoá, là các nhóm bảo vệ môi sinh đến chống tư bản chủ nghĩa hay ủng hộ quyền phá thai, phản đối tự do ngoại thương hoặc đòi xoá nợ cho các nước nghèo đến các lực lượng vô chính phủ - anarchist - và băng đảng ăn cướp, thổ phỉ. Ngần ấy tổ chức đều xuất hiện và tìm cách phá hoại các hội nghị quốc tế.
Rồi cứ tàn lụi dần vì những đòi hỏi mâu thuẫn lẫn nhưng hành động phá hoại vô trách nhiệm trong khi thế giới quan tâm đến khủng bố và kiểm soát an ninh chặt chẽ hơn cho các hội nghị. Năm nay, các nhóm phá hoại ấy bỗng dưng được mùa: thượng đỉnh G20 họp tại London để thảo luận về kinh tế trong bối cảnh khủng hoảng. Cơ hội quá đẹp cho các nhóm phá hoại xuất hiện trước ống kính truyền hình. Tư lệnh Cảnh sát Thủ đô Anh gọi đó là "Mùa Hè Bất Mãn".
Nhưng rổi cũng đi vào lãng quên như một đám âm binh bị bóc bùa cắt dây. Trừ phi là quân khủng bố ra tay, chứ trò phá hoại ấy thật ra không đáng kể. Trái đất vẫn xoay và các hội nghị vẫn tiếp tục...
***
Trước khi thượng đỉnh G20 khai mạc, người ta đã thấy nhiều cuộc gặp gỡ song phương.
Người hùng của nước hung, Thủ tướng Vladimir Putin thì... om xòm vắng mặt - xin diễn nghĩa: công khai cho dân Nga biết rằng đệ tử của ông là Tổng thống Dmitri Medveded mới thay mặt Liên bang Nga phó hội quốc tế. Vì vậy, trước khi Thượng đỉnh G20 khai mạc, Medvedev đã gặp Thủ tướng Anh Gordon Brown, Thủ Đức Angela Merkel và Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Đáng chú ý nhất là cuộc gặp gỡ Nga-Mỹ và lời tuyên bố... rất nhạt của cặp Medveded-Obama. Hai bên tập trung nói chuyện về hồ sơ mỏng nhất trong quan hệ đôi bên: tài giảm võ khí nguyên tử (hay hạt nhân, hay hạch tâm). Một món ăn chơi không đáng kể. Phải đợi thượng đỉnh NATO tại Baden-Baden của Đức và Strasbourg của Pháp (hai ngày ba và bốn) rồi thượng đỉnh Âu-Mỹ tại Praha (hai ngày năm và sáu) thì mới biết Obama và Medveded xoay trở đấu trí ra sao.
***
Bây giờ, hãy nói về các nước khác.
Lãnh tụ hai nước có trọng lượng nhất Âu Châu là Đức và Nga đã phó hội và gặp gỡ, đó là Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Nga Dmitri Medvedev. Hai người chẳng có chuyện gì quan trọng để nói về nghị trình kinh tế của G20 ngoại trừ bày tỏ "mối quan tâm chung về kinh tế tài chánh". Ngôn ngữ ngoại giao, tức là không có thực chất - và không thật. Họ nói chuyện khác.
Nga muốn Đức tiếp tục nêu vấn đề về việc 1) bành trướng ảnh hưởng của Minh ước NATO, 2) về nhu cầu tài giảm võ khí chiến lược, 3) và chấm dứt việc NATO đòi bảo vệ Ba Lan và Cộng hoà Tiệp. Thủ tướng Đức có thiện chí và thẩm quyền đặt ra các vấn đề ấy với Hoa Kỳ và thực tế đã nói ra như vậy. Ngược lại, Đức muốn Nga không sử dụng võ khí khí đốt để bắt bí kinh tế Âu Châu và nước Đức, một nước tiêu thụ khí đốt của Nga. Đang chuẩn bị bầu cử, Thủ tướng Merkel phải ưu tiên lo cho chuyện nội bộ hơn là một đồng minh chiến lược của Obama.


Bên cạnh Cộng hoà Liên bang Đức, Ba Lan là quốc gia đã bị đòn sóc lịch sử của cả Nga lẫn Đức và nay chỉ còn trông cậy vào Hoa Kỳ. Khi thấy hai nước láng giềng Đông Tây nói chuyện hoà giải, và Hoa Kỳ của Tổng thống Obama lại lửng lơ con cá vàng, lãnh đạo Ba Lan bỗng chột dạ.
Vì vậy, hôm 31, Ngoại trưởng Radoslaw Sikorski của Warsaw phải nói vọng vào thượng đỉnh, rằng Liên bang Nga nên gia nhập... Minh ước NATO!
Minh ước này là hệ thống phòng thủ Bắc Đại tây dương chống Liên Xô, nay lại đón nhận Liên bang Nga thì NATO còn là gì"
Ông Sikorski không điên, chẳng muốn đề nghị hoà giải với Nga mà chỉ muốn Hoa Kỳ tiếp tục việc tăng cường bảo vệ Ba Lan như đã hứa và trong khuôn khổ ấy, gia tăng viện trợ kỹ thuật quân sự cho Ba Lan, trước khi nói đến việc hợp tác với Nga. Nhân đó, người ta mới nhớ rằng từ tháng Tám năm ngoái, ông Sikorski đã trả lời phỏng vấn của tờ New York Times, rằng "Ba Lan đã bị Anh và Pháp phản bội và bỏ rơi trước nguy cơ tấn công của Nga và Đức. Đấy là biến cố trọng đại của xứ này  thế kỷ 20". Bây giờ, qua thế kỷ 21, Ba Lan không muốn chuyện cũ tái diễn, với sự góp phần tích cực của Hoa Kỳ.
Những tiếng nói ấy của Ba Lan, hay Hung Gia Lợi, Cộng hoà Tiệp hoặc ba nước Baltic, tất nhiên cũng gây nhiễu âm khó chịu cho các cuộc họp song phương nhân thượng đỉnh G20.
***
Thượng đỉnh này quy tụ 19 quốc gia có nền kinh tế lớn nhất địa cầu. Thế giới chỉ nói đến thế liên hoàn tay ba giữa Hoa Kỳ, Âu Châu và Liên bang Nga mà quên mất nhiều khu vực khác.
Á Châu phó hội thì có Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Hàn và Nam Dương (Indonesia), chưa kể Hiệp hội ASEAN do Thái Lan đại diện.
Thủ tướng Nhật bận việc nhà - và có khi mất job - nên tương đối im hơi lặng tiềng. Nhưng cũng tặng Hoa Kỳ một đóa hoa đẹp trước khi vào G20: ủng hộ kế hoạch kích thích kinh tế của Obama. Vô thưởng vô phạt! Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc thì có tư thế khá hơn.
Bắc Kinh sẽ châm thêm tiền cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, đã nêu vấn đề về đồng Mỹ kim và ngày càng củng cố tư thế đại cường có trách nhiệm về chuyện quốc tế. Bên lề thượng đỉnh G20, Hội nghị song phương Hoa-Nga giữa Hồ Cẩm Đào và Dmitri Medvedev sẽ đẩy mạnh hơn nữa vai trò của IMF và góp phần thu hẹp khả năng xoay trở của Mỹ.
Đầy ấn tượng mà thiếu thực chất.
Các nước Á Châu khác không có tiếng nói gì nhiều tại thượng đỉnh này, ngoại trừ Ấn Độ và Nam Hàn trong hồ sơ WTO và nhu cầu đẩy lui phản ứng bảo hộ mậu dịch của hai khối Âu-Mỹ.
Có ba nước Trung Nam Mỹ là Mexico, Brazil và Argentina thì rõ là có quan điểm "sắc không". Ba xứ này, và có lẽ cả khu vực Trung Nam Mỹ, đã bị thế giới lãng quên trong vụ khủng hoảng và ít được truyền thông quốc tế nhắc tới. Thật ra, Mexico đang bị khủng hoảng về an ninh và sắp cần IMFcứu trợ trong khi Brazil là quốc gia có thế lực và ảnh hưởng mạnh nhất trong khu vực.
Một cường quốc khác cũng lẫy lừng vắng mặt tại thượng đỉnh G20 vì bận việc khác. Đó là xứ Turkey. Thành viên Hồi giáo quy nhất của NATO, đồng minh của Mỹ giữa một thế giới Hồi giáo đang bị cuốn hút giữa hai khối Á Rập theo hệ phái Sunni và Ba Tư theo hệ phái Shia, Thổ Nhĩ Kỳ là cường quốc có trọng lượng nhất. Và đóng chốt chặn Nga bên bờ Hắc hải.
Ngày mùng một, Turkey tổ chức hội nghị tay ba tại Ankara để lãnh đạo Pakistan và A Phú Hãn gặp gỡ và mùng sáu thì đón mừng Tổng thống Obama trong hai ngày thăm viếng. Ngần ấy hồ sơ nóng của Hoa Kỳ và Âu Châu, từ Iraq tới A Phú Hãn, từ Liên bang Nga đến Iran, hay Ukraine hoặc Trung Á.... đều cần tới sự tham dự của xứ này.
Đấy cũng là một tiết mục đáng chú ý trong những ngày tới - và những năm tới.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.