Hôm nay,  

Giã Từ Tháng Mười 2010

30/10/201000:00:00(Xem: 5500)

Giã Từ Tháng Mười 2010

Trần Củng Sơn
Tháng mười mỗi năm thế giới lại mong chờ kết quả giải Nobel được công bố với những người được vinh danh về vật lý, hóa học, y học, kinh tế, văn chương và hòa bình.
Giải Nobel văn chương năm 2010 thuộc về nhà văn nước Peru là Mario Vargas Llosa, 74 tuổi được coi là một trong vài tác giả nổi tiếng trên văn đàn thế giới viết bằng ngôn ngữ Tây Ban Nha. Ông cũng tham gia chính trị, từng ra ứng cử ghế tổng thống Peru năm 1990 nhưng thất bại.
Và gây sôi nổi nhất là giải Nobel hòa bình 2010 được trao cho tù nhân lương tâm Lưu Hiểu Ba đang thọ án tù 11 năm tại Trung Quốc. Sinh năm 1955, có bằng cử nhân văn học, bằng thạc sĩ rồi bằng tiến sĩ, giảng dạy Đại học Bình dân Bắc Kinh. Tham gia biểu tình Thiên An Môn 1989 bị tù rồi được thả năm 1999, tham gia viết bản Hiến chương 08 kêu gọi tự do ngôn luận và chấm dứt sự cai trị độc tài của Đảng Cộng sản Trung Quốc, bị kết án tù 11 năm vào tháng 12/2009.
Được tin Lưu Hiểu Ba có tên trong danh sách đề cử, Trung Quốc đã cảnh cáo và gây áp lực lên Ban tổ chức giải nhưng cuối cùng tên của ông đã được xướng lên. Giới tranh đấu cho nhân quyền và tự do của nước đông dân nhất thế giới lấy làm phấn khởi. Nhà cầm quyền Hoa Lục bẽ mặt, nhiều lãnh tụ quốc tế lên tiếng yêu cầu trả tự do cho ông Lưu trong đó có tổng thống Obama.
Đây là người Trung Quốc chính hiệu với quốc tịch và sinh sống trên mảnh đất quê hương của ông ta khi được trao giải Nobel vinh dự ( khác với một số người gốc Trung quốc lấy quốc tịch nước ngoài như Cao Hành Kiện giải Nobel Văn chương 2000 cư ngụ tại Pháp). Chỉ có Bắc Kinh phản đối vì Ủy ban đã trao giải cho một người đang bị họ giam giữ, xét ra Lưu Hiểu Ba xứng đáng với danh hiệu cao quí này. Như vậy ông sẽ không có mặt để nhận giải vì còn ở trong tù.
Tháng mười 2010 với tin tức giải cứu thành công 33 thợ mỏ bị mắc kẹt dưới hầm sâu 700 mét tại nước Chile trong 69 ngày làm cả thế giới xúc động theo dõi. Ngày 5 tháng 8 đường hầm chính dẫn vào mỏ vàng và đồng bị sập khiến họ bị mất liên lạc với bên trên, ngày 22 tháng 8 nhờ một mũi khoan thăm dò trúng ngay chỗ họ trú ẩn và công tác giải cứu bắt đầu với chi phí tốn 20 triệu đô la gồm các phương tiện kỹ thuật tối tân nhất thế giới trong đó có sự hợp tác hỗ trợ của Hoa Kỳ.
Ngày 12 tháng 10 chiếc lồng đặc biệt được đưa xuống và mang lên từng thợ mỏ một lần. Hàng triệu người reo mừng khi thấy họ còn sống và bước lên mặt đất. Sự thành công gồm có yếu tố kỹ thuật tối tân, yếu tố quyết tâm của chính phủ Chile, yếu tố đoàn kết của 33 thợ mỏ (32 người Chile và 1 Bolivia) trong 69 ngày sống dưới hầm tối qua sự lãnh đạo của thợ mỏ tên Luis Urzua. Tử đó cho đến nay các thợ mỏ này trở nên nổi tiếng và họ cam kết sẽ chia đều các khoản tiền thu được từ câu chuyện kể hầm mỏ sập cho giới truyền thông cũng như phim ảnh sẽ thực hiện sau này.
Tháng mười 2010, Hà Nội tổ chức đại lễ mừng Thăng Long Ngàn Năm từ ngày 1 tháng 10 đến ngày 10 tháng 10 với bao lời khen chê của báo chí từ trong nước đến hải ngoại. Câu hỏi là tại sao lại chọn đúng ngày quốc khánh của Trung Cộng để làm lễ khai mạc hi vọng trong tương lai sẽ có lời giải đáp. Tin đồn rằng chi phí tổ chức khoảng 5 tỉ đô la thì nhà nước vẫn chưa chính thức kết toán. Nhận định chung của mọi người rằng dấu ấn văn hóa của Việt Nam suốt một ngàn năm từ lúc Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long vẫn mờ nhạt trong các sinh hoạt của đại lễ.
Tháng mười 2010 tin tức bùn đỏ tràn ra từ các công trình khai thác bô xít ở Hungary hủy hoại làng mạc và đổ ra sông Danube làm các nhà môi trường lo ngại. Tin tức này dấy lên một làn sóng phản đối mạnh mẽ dự án bô xít Tây Nguyên tại Lâm Đồng.
 Trên trang mạng www.boxitvn.blogspot.comcó thêm nhiều bài viết mạnh mẽ yêu cầu dừng ngay dự án để ngăn chận một thảm họa môi trường ảnh hưởng đến nhiều triệu người dân cùng mấy ngàn chữ ký của các nhân sĩ, trí thức, cán bộ cao cấp trong đó có bà Nguyễn Thị Bình, nguyên phó chủ tịch nước.


 Vì dự án bô xít xảy ra trên cao nguyên nên khi bùn đỏ tràn ra đổ xuống các tỉnh miền Trung và theo con sông Đồng Nai cung cấp nước cho dân cư vùng Sài Gòn thì hậu quả thật khủng khiếp. Người ta ví dự án bô xít Tây nguyên như những quả bom bùn đỏ treo lơ lửng trên đầu dân chúng không biết lúc nào nổ. Không ai có thể đưa ra một lời cam kết bảo đảm rằng bùn đỏ sẽ không tràn ra ngoài trong tương lai; 10 năm, 20 năm, 30 năm, 40 năm...
Hạch toán kinh tế cho thấy khai thác bô xít chưa chắc có lời nếu không nói là lỗ. Tài nguyên đời đời còn đó thì lúc nào Việt Nam có khả năng kỹ thuật thì tự khai thác lấy, đâu cần phải gấp rút nhờ công nhân và chuyên gia Trung quốc vào vùng cao nguyên chiến lược để làm.
Chuyện khai thác bô xít Tây nguyên ( Cao nguyên miền Trung) có thêm yếu tố chính trị và an ninh quốc phòng ảnh hưởng đến nguy cơ mất còn của dân tộc Việt Nam. Nhiều tướng lãnh cao cấp trong đó có Võ Nguyên Giáp đã lên tiếng phản đối nhưng chẳng ăn thua gì.
 Thêm chuyện các tỉnh cho người nước ngoài (Đài Loan, Hồng Kông, Trung Quốc) thuê rừng đầu nguồn mấy chục năm toàn là những vị trí hiểm yếu chiến lược của Việt Nam cho thấy một âm mưu lâu dài của người Tàu muốn chế ngự dân tộc Lạc Hồng.
Một câu hát nào đó : “ Núi rừng chắn quân thù, núi rừng che quân mình, núi rừng cho dân làng đời sống xanh tươi...” nghe xót xa.
Ngoài biển Đông  “ tàu lạ” bắt giết ngư dân Việt Nam, ngay trên dãy Trường Sơn kiêu hùng, công nhân Trung Cộng chiếm cứ rừng núi cao nguyên với danh nghĩa khai thác bô xít thì số phận của Việt Nam thật u ám.
Mặc dù tai họa bùn đỏ Hungary cảnh báo cho dân Việt Nam, với những lời phản đối của nhiều người nhưng chẳng ăn thua gì vì các nhân vật chóp bu của Hà Nội đã bị Trung Cộng nắm lấy.
Tháng mười 2010, những ngày cuối tháng có phiên họp khối ASEAN do Việt Nam chủ trì với sự tham dự thêm của một số nước lớn. Chưa bao giờ thủ đô Hà Nội tấp nập đón các nhân vật tầm cỡ như thủ tướng Tàu Ôn Gia Bảo, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Tổng thống Nga Medvedex, Thủ tướng Nhật  Naoto Kan, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-Moon...
Hoa Kỳ đã chính thức lên tiếng bảo vệ quyền lợi hàng hải của họ tại Biển Đông trước lời tuyên bố muốn sở hữu của Trung quốc. Chỉ hi vọng sự nối kết của Mỹ với Việt Nam trở lại sẽ chận đứng phần nào sự bành trướng thế lực của nước đàn anh phương Bắc.
Tháng mười 2010, lũ lụt ở một số tỉnh  miền Bắc Trung phần như Hà Tĩnh, Quảng Bình rất lớn mà nguyên do có lỗi của thủy điện theo một bí thư tỉnh ủy đã công nhận.
Trong khi miền Trung lũ lụt tàn phá thì đồng bằng miền Nam lại mong chờ nước lũ từ thượng nguồn sông Cửu Long đổ về. Năm nay mực nước lũ thấp kỷ lục trong vòng 85 năm qua, thấp hơn năm ngoái một mét. Nước lũ sông Cửu Long tràn về mang theo phù sa màu mỡ bù đắp cho hàng trăm ngàn mẫu đất để trồng lúa vụ đông xuân. Nước ít thì cá tôm vắng bóng, nước biển thừa cơ xâm nhập ảnh hưởng trồng trọt.
Tại sao nước lũ Cửu Long ít,  trong đó có nguyên nhân Trung quốc xây các đập thủy điện giữ nước lại. Chưa hết đâu, còn nhiều đập đang xây trên thượng nguồn , khi hoàn tất thì dòng sông Cửu Long sẽ cạn kiệt và hàng triệu nông dân vùng đồng bằng miền Nam Việt Nam sẽ khốn khó. Chưa thấy chính phủ tìm cách giải bài toán hóc búa này.
Người đàn anh Trung quốc ảnh hưởng quá nhiều đến vận mệnh của đất nước Việt Nam. Chỉ cầu mong một điều là các nhà lãnh đạo đất nước hình chữ S có khả năng, ít tham nhũng để không bán đứng quyền lợi tổ quốc cho ngoại bang và dân tộc Tiên Rồng sáng suốt trau dồi dân trí để mà đứng vững trước tình hình tranh chấp của thế giới.
Tháng mười 2010 sắp hết với cuộc vận động bầu cử quốc hội và một số tiểu bang thành phố Hoa Kỳ khá gây cấn. Kết quả sẽ vào đêm thứ ba 2-11-2010. Có vẻ như Đảng Cộng Hòa sẽ chiếm lấy Hạ Viện để cân bằng quyền lực chính trị. Chính phủ Obama đã không vực dậy được nền kinh tế , tỉ lệ thất nghiệp vẫn còn 10%, ngân sách thâm thủng cả ngàn tỉ đô la nên lòng dân lại muốn thay đổi nữa.
Tháng mười 2010 kết thúc vào tối chủ nhật 31 với đêm lễ Halloween truyền thống của xứ Hoa Kỳ. Kinh tế ảm đạm nên không khí lễ hội thiếu tưng bừng như nhiều năm trước thời thịnh vượng.
Giã từ em tháng mười 2010. Trời San Jose đã chớm lạnh với mây trời u ám.  
San Jose- 29-10-2010

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.