Hôm nay,  

Nếu Có Tiền...

12/06/200800:00:00(Xem: 9701)
Một buổi sáng, bỗng nhận được một thông điệp qua thư điện tử, mở ra, thấy nhiều điều đơn giản nhưng rất chí lý làm bừng tỉnh một giấc mơ vàng. Thông điệp thuộc loại dây chuyền, yêu cầu người nhận hãy chuyển đi ít nhất hai chục nơi để có thể được may mắn ngay lập tức. Nếu không, sự xui xẻo sẽ đến với người nhận.

Bỏ qua những yếu tố may rủi có tính huyền hoặc này, thông điệp đã đem lại những suy nghĩ rất bổ ích cho cuộc sống hiện tại.

Thông điệp bắt đầu bằng hai chữ "Có Tiền": "Có tiền, ta có thể mua được một ngôi nhà, nhưng không mua được tổ ấm. Có tiền, ta có thể mua được chiếc đồng hồ, nhưng không mua được thời gian. Có tiền, ta có thể mua được chiếc gường, nhưng không mua được giấc ngủ. Có tiền, ta có thể mua được cuốn sách, nhưng không mua được kiến thức. Có tiền, ta có thể đi khám bác sĩ, nhưng không mua được sức khỏe tốt. Có tiền, ta có thể mua được địa vị, nhưng không mua được sự nể trọng. Có tiền, ta có thể mua được máu, nhưng không mua được cuộc sống. Có tiền, ta có thể mua được thể xác,  nhưng không mua được tình yêu."

Đúng lắm! Rất nhiều lần, ta cảm thấy thèm thuồng khi nhìn thấy những ngôi nhà đẹp như mơ, lãng mạn như trong chuyện cổ tích. Ta chợt cảm thấy thất vọng, và tự nhủ: "Thôi, chắc chờ kiếp sau vậy! Kiếp sau nhớ kiếm chỗ đầu thai nào giầu thật giầu, sang thật sang, để có một ngôi nhà đẹp như vậy, để có một chiếc giường êm ái như vậy, có những cuốn sách lộng lẫy dát vàng như thế, có chiếc đồng hồ oai vệ như thế, và nhất là có cái địa vị, cái tên mà người ta ghi lại trong những cuốn sách dành riêng cho giới thượng lưu quốc tế..."

Từ đó, ta buồn. Ta đâm chán đời, giận ghét, ghen tị bùng lên. Tại sao ta cũng có hai tay, hai chân  như thiên hạ, mặt mũi ta cũng đầy đủ như ai, mà sao thiên hạ sang trọng quá, giầu quá" Tưởng tượng ra cách xài tiền của thiên hạ! Kìa! Trong cuốn sách về kiến trúc, có nguyên chục trang in hình về ngôi nhà của người ấy, ngôi nhà độc lập, đứng một mình giữa trùng trùng điệp điệp núi cao, cây cối xanh tươi, lả lướt. Người vẽ kiểu căn nhà đó đã tả lại từng góc cạnh, từng loại vật liệu, và thời gian, và tính cách của từng căn phòng..  đọc như mê đi. Ánh sáng, mầu sắc, kiểu cọ được phân phối hài hòa, độc đáo, cả thế kỷ không có căn nhà thứ hai.

Nhưng, "có tiền, ta có thể mua được một ngôi nhà, nhưng không mua được tổ ấm!" Ngôi nhà khác với Tổ Ấm! À, ra thế! Mà con người thì cần tổ ấm, chứ không cần ngôi nhà. Nếu có nhà đẹp, mà không phải là Tổ Ấm, thì cũng như không. Có khi còn khổ hơn nữa. Những người làm chủ ngôi nhà đẹp như mơ đó, liệu có hạnh phúc không" Liệu có vui vẻ suốt ngày không" Vợ chồng có tình yêu không" Tư tưởng của họ có hòa hợp không" Khi vắng nhau, có nhớ nhau không" Hay là chồng chỉ kiếm cớ vắng nhà để đi tìm người đẹp khác" Một người không đủ, phải hai, ba người" Cô này giọng chua quá, lúc nào cũng léo nhéo. Cô kia chỉ tham tiền, sẵn sàng bán sắc đẹp cho bất cứ ai trả giá cao. Người đẹp kia, người to bao nhiêu thì óc nhỏ bấy nhiêu, suốt ngày õng ẹo, lượn qua lượn lại. Còn người đàn bà làm chủ ngôi nhà này, có tình yêu không" Con cái có ngoan ngoãn, yêu mẹ thương cha, hay mỗi đứa mỗi tổ" Con trai chỉ lái xe đi tìm ruợu, hết con bồ này đến con đào kia, con nào trông cũng giống ngựa.  Đứa con gái vừa phá thai hai tháng trước, lại sắp sửa vào bệnh viện cai ma túy. Thằng út mới 19 tuổi, khỏe mạnh, đẹp trai, chợt lăn đùng ra chết vì cúm tim. Còn bản thân, đôi khi chán chường vì những cuộc tình nhầy nhụa, sớm nở tối tàn, lại vừa nghe bác sĩ cho biết bị buớu tử cung, có thể ung thư...

Vậy đó, có tiền nhiều chưa chắc mua được hạnh phúc. "Có tiền, mua được thể xác nhưng không mua được tình yêu!"Thử coi Donald Trump. Người tỉ phú ăn chơi, tuổi cũng chưa già, chung quanh đầy gái đẹp, mà da mặt nhăn nheo như ông lão. Trang điểm tối đa rồi, mà nhìn lâu phát nhợn. Ông ta có người bạn thân nào để tâm sự không" Hay chỉ toàn người nịnh và những kẻ chờ ông ta xẩy chân, là đá cho ngã luôn" "Có tiền, ta có thể mua được đồng hồ, nhưng không mua được thời gian."

Thử nghe Bill Gates nói chuyện. Toàn những con số rối rắm, nhức đầu, những hệ thống chằng chịt, giờ giấc định sẵn từ cả tháng trước, những "stock" và "bond", "software" và "programs".  Dĩ nhiên, Bill Gates có thể có những giấc mơ dễ chịu hơn Donald Trump vì sẵn sàng chia xẻ tiền bạc cho những người nghèo, cho những ai bất hạnh, và cho lớp thanh niên có ý chí tiến thủ. Có một điều chắc chắn là cả hai đều khó ngủ vì những con số, những dự định, kế hoạch lớn nhỏ cứ ồn ào trong đầu, không lúc nào yên.

Thử nhìn vào những nhân vật lãnh đạo đất nước, những chính trị gia nổi tiếng, mà tên tuổi lừng lẫy thế giới. Như Hillary, như  Obama, như McCain. Hình ảnh họ đâu đâu cũng thấy. Mỗi lời nói là mỗi thông điệp để cho toàn dân thiên hạ suy gẫm. Nhưng, nếu có thể nhìn vào giấc ngủ của họ, nhập vào trong giấc mơ của họ, sẽ thấy cả một cuộc chiến tranh khốc liệt. Mệnh lệnh, nghị quyết, dự định, cân nhắc từng chữ từng lời,  giận dữ, lo âu, buồn phiền, chán nản, kế hoạch và kế hoạch...tràn ngập trong đầu. Tình bạn chỉ là những lời giả trá, hoặc quỵ lụy, hoặc trách móc. Tình yêu" Có lẽ chỉ còn tình nghĩa. Còn tình yêu vợ chồng đã chắp cánh bay đi, nhường chỗ cho say mê chính trị.

Trong khi đó, nhìn ra công viên kia, hai ông bà cụ ngồi trên ghế đá, tay trong tay, yên lặng, nhìn đám con cháu vui chơi, mà mỉm cười, những nụ cười chan hòa hạnh phúc.

Xa hơn, cũng hai bóng người chập chờn bên nhau, tay trong tay, tản bộ giữa rừng cây, lúc thì nhìn lên những đỉnh cây cao vút, lúc lại nhìn thật gần trong mắt nhau, tưởng như chỉ có một trái tim đang hòa cùng một nhịp. Tâm hồn họ đang lâng lâng, thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên, lắng nghe tiếng chim tung cánh, tiếng lá rơi, tiếng bước chân xào xạc. Một con sóc nhỏ chạy vụt qua cũng tạo được một nụ cười. Hồn nhiên, thơ trẻ. Lúc ngồi trên ghế đá công viên, từng chuỗi kỷ niệm hiện về. Những mùi thơm của trái cây, của thức ăn cũng nhẹ nhàng trở lại. Một giây phút xa xưa, nằm bên mẹ, ngửi mùi sữa ngọt, ngửi tấm áo mẹ, mà trí tưởng bay tung.

Ngày đầu tiên tới trường, như Thanh Tịnh tả, "buổi mai hôm ấy..." Rồi dào dạt những giấc mơ, những lần say mê bất chợt, một tiếng gọi, một giọng nói thân quen, một cuốn phim hay, một hình ảnh thân mến...

Có những rung động thầm kín mà không ai biết. Có những tình cảm mà không ai hay. Có những giây phút tuyệt diệu mà chỉ có mình mới cảm nghiệp được. Hồn như bung ra, tươi nở. Tim như rộn ràng, trẻ trung.

Như thế, nhà cao cửa rộng mà chi" Vàng bạc óng ánh mà chi" Ngày mai, ngày mốt, bất chợt một cơn đau ùa đến, tay chân bỗng thừa thãi, muốn nắm lại cũng không được, muốn gọi tên em cũng không có âm thanh. Thèm di động đôi chân, thèm tự tay rót ly nước, thèm nghe tiếng nói thân quen, thèm làm một người bình thường, không có nhà cũng được, miễn sao lại sống, lại thở bình thường.

Mới tuần trước, soi gương, thấy mình đẹp quá, sang trọng quá, hào hoa quá. Giờ này, như ông lão, bà lão tám mươi, mệt mỏi, chán chường và trên hết, lo sợ ông Thần chi có lưỡi hái dài dài, nhọn sắc, đang đi tìm địa chỉ nhà mình. Hối hận đã không sống một đời đáng sống thì đã muộn rồi.

Muốn chia xẻ niềm vui với người bên cạnh, với bạn bè xưa cũ, với người yêu thì cũng không còn hơi sức nữa rồi! Cô đơn kinh khủng! Sợ hãi kinh khủng! Nghĩ đến cái hòm, đến hai thước đất, hay một cái hộp tro tàn... Ôi! Đời ta rồi qua đi, những giọt lệ rồi cũng khô, xe cộ vẫn chạy đầy đường, đầy phố. Người ta vẫn yêu nhau, tán nhau, bỏ nhau, cái tên ta rồi chỉ là một thoáng nào nhắc nhở trong vài người thân, và thời gian sẽ xóa sạch. Như trong phim ảnh. Những tấm bia ngả nghiêng, chờ cát bụi làm mòn...

Vậy, nếu có tiền, ta làm chi nhỉ" Sao không chia cho người bất hạnh quanh ta để đổi lấy những nụ cười, những bắt tay, những ôm vai ân cần, ấm áp. Để ngày ấy đến, ta nhắm mắt mà vẫn vui...Vì nếu biết xử dụng tiền, thì ta sẽ có Tình Yêu, và nếu có Tình Yêu, sẽ có tất cả, trừ sự Cô đơn.

Chu Tất Tiến. 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.