Hôm nay,  

Lời Tượng Mẹ

10/10/201100:00:00(Xem: 7157)
Lời Tượng Mẹ

Nguyệt Quỳnh
Đất Quảng nghèo. Cái nghèo đã ăn sâu vào trong tiềm thức người dân xứ Quảng; tháng ngày cứ phải oằn mình trong những cơn bão, những cơn mưa, những cơn đói. Người dân xứ Quảng đi xa khi nhớ về quê là nhớ những nồi cơm mẹ nấu có khoai mài, khoai sắn; nhớ những chiều bão rơi và nhớ mẹ. Mẹ là hình bóng thiêng liêng của những hy sinh vô bờ bến. Mẹ đâu biết gì về ý thức hệ, về các thế lực đối đầu quốc tế, về cộng sản hay tư bản. Mẹ chỉ dốc hết ruột gan, ruộng rẫy, dốc cả cuộc đời ra lo cho các con dù chúng đứng bên nào của chiến tuyến.
Để rồi cuối cùng sau chiến tranh, những ngày hoà bình đầu tiên, mẹ phải chứng kiến cảnh nồi da xáo thịt. Mẹ đã phải đứng nhìn hàng trăm ngàn đứa con chết rục trong các trại tù cải tạo và những đứa con khác đưa đất nước vào hoang tàn, tụt hậu.
Trên mình mẹ mang nhiều thương tật
tóc mẹ bạc, rồi lại bạc thêm
nhưng đêm đêm
từng nhát cuốc vẫn xoáy vào ruột đất.
(Mẹ đào hầm - Bùi Minh Quốc)
Từng nhát cuốc của mẹ ngày nào vẫn xoáy vào ruột đất, xoáy vào lòng con những đêm quân hành. Mẹ đã mất năm con, mẹ đã mất bảy con, mẹ đã mất chín con trong chiến tranh. Mẹ đưa con mẹ, da thịt mẹ ra chiến trường không phải để có một đất nước như ngày hôm nay! Và, dĩ nhiên, không phải để được dựng tượng đài.
Đất Quảng vẫn nghèo, dân vẫn khổ. Chế độ dành cho những đứa con thương binh, những bà mẹ Việt Nam vài hột cơm bố thí rơi rớt đó đây. Vậy mà cái dự án dựng tượng đài lấy tên mẹ lên đến 410 tỷ đồng. Các con mẹ đâu hết rồi" Còn ai đây, những bọn tham nhũng, bọn thời cơ đang đục rỗng tượng mẹ! Các con ở đâu" Đất nước chưa yên bình sao con đã vội cởi áo lính"!
Xin đừng dựng tượng đài cho mẹ trên mảnh đất nghèo xơ, nghèo xác này. Mảnh đất mẹ để lại cho con từ ngàn xưa đâu có những tượng đài tráng lệ, nhưng mỗi vốc đất trên nắm tay con là xương là thịt, là dấu tích của những hy sinh vô bờ, của những vinh quang kỳ vĩ. Chưa bao giờ đất mẹ lại có nhiều tượng đài như ngày hôm nay, những tượng đài vô cảm, đứng kiêu hãnh nhìn ra biển đông khi các con mẹ bị tàu Trung Quốc rượt đuổi, bức hại …
Dựng tượng đài cho mẹ làm chi trên mảnh đất nghèo khó này và hàng ngàn vùng nghèo khác trên cả nước. Mẹ đứt ruột nhìn các chắt, các chít của mẹ bơi qua sông đi học như ở Quế Sơn. Ai quên được cảnh những cháu học sinh thơ dại chết chìm ở Nghệ An. Vào đúng ngày 19 tháng 5 năm nào, khi lãnh đạo rình rang khánh thành tượng đài Hồ Chí Minh, trị giá 50 tỉ đồng, ở Nghệ An thay vì làm một cây cầu đơn sơ cho trẻ em đi học. Chỉ tám tiếng đồng hồ sau khi tượng đài được khánh thành, một thảm họa kinh hoàng đã xảy đến. Mưa gió đã lật úp chiếc xuồng nan, lấy đi sinh mạng của 18 em học sinh tiểu học!

Còn nhớ không, những ngày kháng chiến chống Pháp" Mẹ đã từng dốc hết tiền bạc của cải ra nuôi cách mạng. Sau chiến thắng, những đứa con trở về, đem theo những tên cố vấn từ Trung Quốc cùng cái chiến dịch Cải Cách Ruộng Đất ngoại lai kinh hoàng phủ xuống nông thôn miền Bắc. Người mẹ kháng chiến có nhiều công lao lớn với cách mạng Việt Nam như mẹ Nguyễn Thị Năm cũng chính là người phụ nữ đầu tiên bị đấu tố, tử hình ở Thái Nguyên. Phát súng đầu tiên của Cải Cách Ruộng Đất bắn vào tim mẹ! Và cái chết của mẹ phải chăng mở đầu cho những tháng năm dân tộc chìm đắm trong một cơn hậu chấn kinh hoàng.
Ngày nào mẹ tiễn đưa lũ con ra biên giới phía Bắc chống ngoại xâm. Mẹ cắt ruột khi các con mẹ nằm xuống ở địa đầu đất nước để rồi mấy năm sau đó mỗi độ xuân về cái guồng máy tuyên truyền lại rêu rao tên mẹ với những tước hiệu mà mẹ chẳng bao giờ muốn. Những dấu tích đớn đau còn nằm ở Lạng Sơn, ở Đồng Đăng, vậy mà nay mẹ lại phải chứng kiến cũng chính chủ nhân cái guồng máy ấy đem mộ bia các con ra đập phá, san bằng để làm hài lòng những kẻ xâm lược phương bắc.
Số phận mẹ cũng không hơn các con là bao. Ngày xưa mẹ đã đào hầm từ những ngày tóc mẹ còn xanh. Mẹ đã dùng nhà mẹ, đất mẹ, hầm của mẹ để chở che những đoàn quân cách mạng. Lãnh đạo Đảng tuyên dương mẹ là Mẹ Liệt Sĩ, Mẹ Anh Hùng. Nhưng nay, những đứa ngày nào mẹ che dấu trong hầm tối, bây giờ đang rình rập để tước đoạt từng mét vuông đất cuối cùng và cuối đời của Mẹ. Căn nhà của “Mẹ Anh Hùng” cũng bị cướp, bị ủi sập để lấy đất bán cho tư nhân. Tấm bằng Mẹ Liệt Sĩ mà mẹ ôm theo trong đoàn người thống khổ đi đòi công lý cũng chẳng giúp được gì khi công an xông đến đánh, đạp, và dẫm nát luôn tấm bằng oan nghiệt đó. Có người như Mẹ Thái Thị Tiễn, 86 tuổi, nói trong nức nở: “…Khi gia đình tôi bị cưỡng chế hơn 5.000 m2 đất, tôi đã phải ôm Bằng Tổ quốc ghi công để mong nhận được một chút liêm sỉ của chính quyền. Nhưng không ngờ đến tấm Bằng Tổ quốc ghi công của tôi cũng bị cướp đến nay chưa trả…”
Nhưng đâu phải chỉ riêng mẹ. Nhân dân không tiền bây giờ đều bị đối xử như rác rưởi dưới cống rãnh. Những đứa núp bóng mẹ ngày nào bây giờ ngồi chễm chệ chỉ tay cho đám côn đồ xịt nước cống cho đám côn đồ xịt nước cống, giật thúng rau, hất gánh hàng của mẹ tại các chợ, các vỉa hè…
Dùi cui vung dọc phố
Mẹ già táo tác gánh rau
Chân run té nhào giữa lộ
Còi hú, mẹ ơi dậy mau
Cho rộng đường xe "đầy tớ".
(Một Thoáng Phố Phường - Bùi Minh Quốc)
Nhưng mẹ có xá gì những điều đó. Mẹ sẵn sàng tha thứ hết như đã tha thứ biết bao lần. Nhưng chỉ có một loại người mà mẹ không thể và không bao giờ tha thứ; đó là những kẻ đang cắt từng vùng đất nước đã thấm đẫm máu các con mẹ, thấm đẫm mồ hôi nước mắt của mẹ đem dâng bán, trao đổi với ngoại bang. Và con ơi, chính những kẻ ấy đòi đem mẹ ra tạc tượng!
Đừng tìm mẹ nơi tượng đài vô hồn, vô cảm. Hãy tìm mẹ nơi đèo Eo Gió, ở núi Đình Cương, ở huyện Quế Sơn. Tượng của mẹ là đá đã tạc vào ngàn năm, tạc vào đất quê hương bóng của những đêm đơn chiếc khói nhang, của mấy mươi năm trường đi kêu oan, của những gánh hàng tao tác, của những oan khuất không ngừng.
Con ơi! Đó mới là tượng của mẹ hôm nay.
Nguyệt Quỳnh
9/2011

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chủ quyền tại Biển Đông là một vấn đề tranh chấp lâu đời và phức tạp nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ còn là một thách thức trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Hiện nay, dù tình hình Biển Đông vẫn âm ỉ căng thẳng nhưng chưa bùng phát thành xung đột nghiêm trọng, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ngày càng gia tăng...
Ngay chính cái tên “Tôi, Không Là Của Ai” đã là một tiếng kêu vừa thẳng thắn, vừa đau đớn. Tôi không là của ai trong cuộc đời này. Tôi không là con của cha tôi. Nhà văn, ký giả Amy Wallace từng lên tiếng, Virginia cũng từng bị chính cha mình ức hiếp khi cô 7 tuổi. Cô khước từ cái quyền sở hữu của những kẻ đã lạm dụng mình. Cô bị khước từ quyền được sống và được làm người, dù đó là những ngày hạnh phúc muộn màng của hơn 20 năm sau ngày cô thoát khỏi Jeffrey Epstein và Ghislaine Maxwell. Khi Virginia viết cuốn tự truyện này là lúc cô đã được hưởng 22 năm tự do. Tự do khỏi Epstein, Maxwell, đường dây mua bán tình dục trẻ em mà cô là một trong những nô lệ tình dục của Epstein. Hai mươi hai năm đó, cô tự thú, “không dễ dàng chút nào.” Không bao giờ có vết thương nào không để lại vết sẹo. Không bao giờ có sự hồi phục nào không để lại trầm tích.
Trump tắt CNN lúc ba giờ sáng. Không phải vì tức giận, mà vì ông vừa nảy ra ý tưởng điên rồ nhất đời mình. “Alexa, triệu tập Washington.” Câu lệnh vang lên trong bóng tối Phòng Bầu Dục như tiếng thần chú của một pháp sư già gọi linh hồn của quá khứ về để chứng minh rằng mình vẫn còn đúng. Thanksgiving năm nay, ông sẽ không ăn gà tây thật. Ông sẽ ăn ký ức. Phòng Bầu Dục rực ánh xanh lam – thứ ánh sáng lạnh của công nghệ và tự mãn. Trên bàn, con gà tây hologram vàng óng, chín hoàn hảo, không mùi, không khói, không có thịt thật. Một con gà tây ảo cho thời đại ai cũng sợ máu thật. Mọi thứ được lập trình để hoàn hảo: bàn tiệc dài, ly rượu đầy, bốn vị lập quốc hiện ra – George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, James Madison – được tái tạo bằng toàn bộ diễn văn, thư từ, và những câu họ chưa bao giờ nói. Bốn AI hoàn hảo.
Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ ba mươi COP30 ở Belém, diễn ra trong bầu khí quyển nặng trĩu: trái đất nóng dần, còn các cường quốc vẫn cãi nhau về “mục tiêu” và “cam kết”. Biểu mức phát thải, phần trăm, hạn kỳ — tất cả lặp lại như những mùa họp cũ. Nhưng đằng sau lớp từ ngữ ấy, trật tự năng lượng của thế giới đã chuyển hướng. Cái trục quyền lực của thời đại đã dời khỏi phương Tây. Từ Tô Châu đến Quảng Đông, những nhà máy nối dài đã âm thầm định giá tương lai của mặt trời và gió. Trung Quốc không nói nhiều. Họ làm. Đến cuối năm 2024, Bắc Kinh vượt sớm mục tiêu 2030, đạt hơn một ngàn bốn trăm gigawatt gió và mặt trời — gấp bốn lần toàn Liên hiệp Âu châu. Tám phần mười chuỗi cung ứng quang điện nằm trong lãnh thổ của họ. Pin và xa điện xuất khẩu hàng chục tỉ Mỹ kim, kéo giá năng lượng sạch xuống một mức không còn cần trợ cấp.
Việc đình trệ gọi thầu dầu hỏa hai năm từ 1971 phải chờ qua 1973 rút cục đã giết chết chương trình tìm dầu của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và theo đó đã đốt cháy một cơ may lớn lao có nhiều triển vọng cứu vãn, duy trì và phát triển miền Nam. VNCH đã tìm được dầu hỏa ở Mỏ Bạch Hổ trong tháng Hai năm 1975. Thật nhiều dầu mà lại thật quá trễ.
“Tôi từ chức để có thể lên tiếng, ủng hộ các vụ kiện tụng và hợp tác với các cá nhân và tổ chức khác tận tâm bảo vệ pháp quyền và nền dân chủ Mỹ. Tôi cũng dự định sẽ bảo vệ những thẩm phán không thể công khai lên tiếng bảo vệ chính mình. Tôi không thể chắc chắn rằng mình sẽ tạo ra sự khác biệt. Tuy nhiên, tôi nhớ lại những gì Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy đã nói vào năm 1966 về việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi: “Mỗi khi một người đứng lên vì một lý tưởng, hoặc hành động để cải thiện cuộc sống của người khác, hoặc chống lại sự bất công, người đó sẽ tạo ra một đợt sóng hy vọng nhỏ bé.” Khi những đợt sóng nhỏ bé này hội tụ đủ, lúc đó có thể trở thành một cơn sóng thần.
Khi lịch sử bị xem nhẹ, nó không ngủ yên mà trở lại, nghiêm khắc hơn. Và mỗi khi nước Mỹ bước vào thời kỳ chia rẽ sâu sắc, tiếng vọng ấy lại dội về – nhắc rằng ta từng đi qua những năm tháng hỗn loạn, và vẫn tìm được lối ra. Robert A. Strong, học giả tại Đại học Virginia, cho rằng để hiểu nước Mỹ hiện nay, ta nên nhìn lại giai đoạn giữa hai đời tổng thống Ulysses S. Grant và William McKinley – từ năm 1876 đến 1896. Hai mươi năm ấy là một bài học sống động về cách một nền dân chủ có thể trượt dài trong chia rẽ, rồi chậm chạp tự điều chỉnh để tồn tại.
Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...
Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.