Hôm nay,  

Mùa Thu Tóc Ngắn

01/03/201300:00:00(Xem: 6750)
“Em ở đâu hỡi mùa thu tóc ngắn.”

Câu thơ tình của thi sĩ Nguyên Sa mà ai cũng biết, lãng mạn ở nghĩa đen nhưng dưới con mắt tôi, nó lại trần tục ở nghĩa bóng! Nói thế vì tôi đang ở ngưỡng cửa “thất thập cổ lai hy”, chiều chiều ngồi nhìn hoàng hôn mà nghĩ đến thân phận nên có đầy đủ lý lẽ để giải thích.

Này nhé... Mùa thu tóc ngắn trong “Áo Lụa Hà Đông” là chân dung người yêu bé nhỏ có mái tóc ngắn nguyên thủy, một cô bé ngây thơ xuân thì tuổi vừa biết thổn thức khi chiếc lá vàng tình cờ rơi trên núm ngực! Ngược lại, trong bài viết có cùng tựa đề này là hình ảnh người đàn bà sau thời điểm mãn kinh, là cuộc đời đang đi vào mùa thu và tự ý quyết định... cắt tóc ngắn.

Hai mùa thu có hai vẻ đẹp đối nghịch là măng non và đậm đà chín ngọt tượng trưng cho hai đoạn đời: yêu cuồng lúc xuân xanh và sống vội thời vàng son tròn trĩnh của người phụ nữ. Chúng cũng mang hai nghĩa khác nhau: nghĩa đen mầu xanh, nghĩa bóng mầu vàng mặc dù cùng là mùa thu cả.

Nghĩa đen liên tưởng đến nét mặt hồn thu man mác nhạc tình Chopin của cô bé tóc đời chưa đủ dài... Nghĩa bóng dính liền với người phụ nữ từng trải, bờ vú nặng vì dĩ vãng qua nhiều lần những bàn tay ân ái! Có thể bây giờ đã được nâng đầy bằng silicone và nhất là đúng vào thời kỳ “menopause” nên muốn đổi kiểu tóc... Cắt ngắn!

Mùa thu “xanh” thứ nhất có hương da thịt thơm mùi trinh trắng, thân chưa lấm bụi trần nên rụt rè tinh khiết... Tả chân đến đây dù muốn hay không tôi cũng phải dừng lại vì chẳng còn gì để viết thêm! Nàng sửa soạn bước vào đời, mọi khổ đau và hạnh phúc chỉ vừa mới bắt đầu...

Từng chiếc lá thu la đà rời cành nằm yên dưới gốc cội: Cảnh mùa thu “vàng” thứ hai này chính là chân dung người đàn bà từ lâu đã qua tuổi 20, chung quanh tấm thân còn thoang thoảng mùi sữa mẹ lẫn với mùi thơm lúa chín theo gió thổi về từ cánh đồng xa. Ký ức của mùa thu “vàng” là một quãng đời dài nên nói mãi dĩ nhiên cũng không hết chuyện...

Nhận thấy dấu vết sự từng trải ẩn hiện trên từng nếp nhăn nhưng ánh mắt kia dường như vẫn chưa dứt tình yêu sôi nổi. Tuy khuôn mặt đã mất nét hồn nhiên mà xuân cũ bao lần đi qua nhưng nhiều nhà tâm lý vẫn quả quyết rằng mùa thu “vàng” cực kỳ quyến rũ dựa trên hai sắc thái tinh tế của người đàn bà đứng tuổi: Tình yêu bề ngoài luôn luôn quang đãng như mưa tạnh che lấy bề trong có tâm thân an lạc, biết thỏa mãn đợi chờ nên dễ chia sẻ sự thăng hoa tuyệt đỉnh lúc yêu đương.

Phong cách an nhàn bên trong tâm hồn người đàn bà khác hẳn với những cô gái xuân thì! Cái đẹp thanh tịnh của mặt hồ thu không gợn sóng, êm đềm trong sáng để có thể nhìn rõ những viên sỏi nằm bên nhau dưới đáy hồ. Nghĩa đen là thế, còn nghĩa bóng muốn ám chỉ lúc giao tình người phụ nữ ấy cảm nhận từng xúc động với đam mê tuyệt đỉnh dâng trào tự đáy lòng.

Một chuyên gia tâm lý nói với tôi khi người đàn bà cắt tóc, thay đổi kiểu thì đó là một hiện tượng đổi đời tựa như hồn thu thích hợp với cảnh thu khi cơn mưa đầu mùa bắt đầu đổ xuống những con đường thành phố. Cuộc đời phụ nữ chẳng khác hình ảnh bốn mùa là mấy! Thời con gái mơ xuân về để yêu đương, nắng hè râm ran mơ chuyện vợ chồng, thu sang chìm vào cảnh vật tĩnh lặng và khi đông đến là lúc đã cảm thấy già, sửa soạn đi về nơi giá lạnh!

Người nghệ sĩ lưu luyến nhìn thu đi, đến khi thu về họ vui mừng quyến luyến chẳng khác gì đứng trước “mùa thu tóc ngắn” bằng xương bằng thịt của mình. Họ yêu đương đến tận cùng cảm xúc, miên man xác thịt như cây mùa thu rụng vàng cội đến chiếc lá cuối cùng! Người đàn bà bước vào mùa thu cuộc đời có mái tóc ngắn nên gọi là “mùa thu tóc ngắn” giống mùa gặt vào độ đầu thu nên đến khi lõa thể tỏa mùi lúa chín, mùi hoa trái lẫn cả hương hoa dại ngạt ngào...

Vài người bạn già trần tục như tôi chán ngán với cảnh thu buồn, không sao nhìn ra nét đẹp khi thu về để mà vui nên họ đi tìm mùa xuân mơn mởn trên quê hương và cố tình đứt gánh với “mùa thu tóc ngắn” đã già trên đất Mỹ nhưng thiết nghĩ chẳng có mùa nào đẹp mãi nếu không có sự vun sới chăm sóc theo chu kỳ. Đọc những dòng tản mạn về “mùa thu vàng” của tôi ở trên, đẹp cũng tùy người đối diện nên ước mong sao ai cũng để ý và nhìn ra nét hiếm quý của mùa thu trong bộ áo nâu sòng. Đó cũng là mùa trái chín trên cây, mùa của “blueberries and thyme” nên quả quyết không thiếu những hương thơm vừa thân quen vừa lạ.

Trời mùa thu có những ngày ảm đạm, thiếu cả nắng mặt trời, có khi mưa ướt lê thê nên thiết nghĩ vợ chồng già cần chỉnh đốn bề ngoài và sửa soạn tâm hồn bên trong khi bước vào mùa thu cuộc đời để hòa đồng trong yêu thương và bắt nhịp cầu thông cảm. Tay trong tay đi bộ trên những con đường lá rụng để nghe lòng thấm vào tình thu. “Tóc ngắn” cũng xin đừng mặc cảm vì thân mình đã đổi thay! Hãy để người tình già tìm ra những khác lạ bởi vì tình yêu với khám phá là một thú vui luôn hỗ trợ nhau. Như thế, các ông chồng hảo ngọt sẽ không bay về quê hương đi tìm mùa thu “xanh” thứ nhất theo nghĩa đen, còn hiểu là “mùa thu tóc ngắn” của thi sĩ Nguyên Sa mà nhiều phần sẽ là cảnh sướng chỉ một chiều và có khi chỉ một lần nhưng đã... mù con mắt. Tình yêu nhẹ dạ ở tuổi già tứ bề sẽ gánh mọi ưu phiền sau vở tưồng chéo cẳng ngỗng... Ờ! Không phải thế! Phim chéo (x) cẳng “người” thì mới đúng chứ...

“Người đi qua đời tôi” vừa cắt tóc! Bây giờ nàng đúng là “mùa thu tóc ngắn” trong bài viết. Những sợi tóc buông trước vầng trán rộng mà tôi hằng ưa thích và khen tặng không còn nữa... Như chuyên gia tâm lý đã nói ở trên: “hồn thu phải thích hợp với cảnh thu khi cơn mưa đầu mùa đổ xuống những con đường phố nhỏ”. Tôi luôn luôn hiểu rằng hạnh phúc được cấu tạo từ con số trên số 1 nên cố đừng để ai thiệt thòi!

Tiết thu êm dịu nên cảnh thu hữu tình, không gian thiền lặng này giúp nội tâm thanh tịnh lúc bất ngờ nghe tiếng nai vàng ngơ ngác đạp nhẹ trên lá khô... “Em ở đâu hỡi mùa thu tóc ngắn” hình như tôi đã có câu trả lời cho thi sĩ!

Cao Đắc Vinh (2/2013)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.