Hôm nay,  

Mùa Thu Tóc Ngắn

01/03/201300:00:00(Xem: 6756)
“Em ở đâu hỡi mùa thu tóc ngắn.”

Câu thơ tình của thi sĩ Nguyên Sa mà ai cũng biết, lãng mạn ở nghĩa đen nhưng dưới con mắt tôi, nó lại trần tục ở nghĩa bóng! Nói thế vì tôi đang ở ngưỡng cửa “thất thập cổ lai hy”, chiều chiều ngồi nhìn hoàng hôn mà nghĩ đến thân phận nên có đầy đủ lý lẽ để giải thích.

Này nhé... Mùa thu tóc ngắn trong “Áo Lụa Hà Đông” là chân dung người yêu bé nhỏ có mái tóc ngắn nguyên thủy, một cô bé ngây thơ xuân thì tuổi vừa biết thổn thức khi chiếc lá vàng tình cờ rơi trên núm ngực! Ngược lại, trong bài viết có cùng tựa đề này là hình ảnh người đàn bà sau thời điểm mãn kinh, là cuộc đời đang đi vào mùa thu và tự ý quyết định... cắt tóc ngắn.

Hai mùa thu có hai vẻ đẹp đối nghịch là măng non và đậm đà chín ngọt tượng trưng cho hai đoạn đời: yêu cuồng lúc xuân xanh và sống vội thời vàng son tròn trĩnh của người phụ nữ. Chúng cũng mang hai nghĩa khác nhau: nghĩa đen mầu xanh, nghĩa bóng mầu vàng mặc dù cùng là mùa thu cả.

Nghĩa đen liên tưởng đến nét mặt hồn thu man mác nhạc tình Chopin của cô bé tóc đời chưa đủ dài... Nghĩa bóng dính liền với người phụ nữ từng trải, bờ vú nặng vì dĩ vãng qua nhiều lần những bàn tay ân ái! Có thể bây giờ đã được nâng đầy bằng silicone và nhất là đúng vào thời kỳ “menopause” nên muốn đổi kiểu tóc... Cắt ngắn!

Mùa thu “xanh” thứ nhất có hương da thịt thơm mùi trinh trắng, thân chưa lấm bụi trần nên rụt rè tinh khiết... Tả chân đến đây dù muốn hay không tôi cũng phải dừng lại vì chẳng còn gì để viết thêm! Nàng sửa soạn bước vào đời, mọi khổ đau và hạnh phúc chỉ vừa mới bắt đầu...

Từng chiếc lá thu la đà rời cành nằm yên dưới gốc cội: Cảnh mùa thu “vàng” thứ hai này chính là chân dung người đàn bà từ lâu đã qua tuổi 20, chung quanh tấm thân còn thoang thoảng mùi sữa mẹ lẫn với mùi thơm lúa chín theo gió thổi về từ cánh đồng xa. Ký ức của mùa thu “vàng” là một quãng đời dài nên nói mãi dĩ nhiên cũng không hết chuyện...

Nhận thấy dấu vết sự từng trải ẩn hiện trên từng nếp nhăn nhưng ánh mắt kia dường như vẫn chưa dứt tình yêu sôi nổi. Tuy khuôn mặt đã mất nét hồn nhiên mà xuân cũ bao lần đi qua nhưng nhiều nhà tâm lý vẫn quả quyết rằng mùa thu “vàng” cực kỳ quyến rũ dựa trên hai sắc thái tinh tế của người đàn bà đứng tuổi: Tình yêu bề ngoài luôn luôn quang đãng như mưa tạnh che lấy bề trong có tâm thân an lạc, biết thỏa mãn đợi chờ nên dễ chia sẻ sự thăng hoa tuyệt đỉnh lúc yêu đương.

Phong cách an nhàn bên trong tâm hồn người đàn bà khác hẳn với những cô gái xuân thì! Cái đẹp thanh tịnh của mặt hồ thu không gợn sóng, êm đềm trong sáng để có thể nhìn rõ những viên sỏi nằm bên nhau dưới đáy hồ. Nghĩa đen là thế, còn nghĩa bóng muốn ám chỉ lúc giao tình người phụ nữ ấy cảm nhận từng xúc động với đam mê tuyệt đỉnh dâng trào tự đáy lòng.

Một chuyên gia tâm lý nói với tôi khi người đàn bà cắt tóc, thay đổi kiểu thì đó là một hiện tượng đổi đời tựa như hồn thu thích hợp với cảnh thu khi cơn mưa đầu mùa bắt đầu đổ xuống những con đường thành phố. Cuộc đời phụ nữ chẳng khác hình ảnh bốn mùa là mấy! Thời con gái mơ xuân về để yêu đương, nắng hè râm ran mơ chuyện vợ chồng, thu sang chìm vào cảnh vật tĩnh lặng và khi đông đến là lúc đã cảm thấy già, sửa soạn đi về nơi giá lạnh!

Người nghệ sĩ lưu luyến nhìn thu đi, đến khi thu về họ vui mừng quyến luyến chẳng khác gì đứng trước “mùa thu tóc ngắn” bằng xương bằng thịt của mình. Họ yêu đương đến tận cùng cảm xúc, miên man xác thịt như cây mùa thu rụng vàng cội đến chiếc lá cuối cùng! Người đàn bà bước vào mùa thu cuộc đời có mái tóc ngắn nên gọi là “mùa thu tóc ngắn” giống mùa gặt vào độ đầu thu nên đến khi lõa thể tỏa mùi lúa chín, mùi hoa trái lẫn cả hương hoa dại ngạt ngào...

Vài người bạn già trần tục như tôi chán ngán với cảnh thu buồn, không sao nhìn ra nét đẹp khi thu về để mà vui nên họ đi tìm mùa xuân mơn mởn trên quê hương và cố tình đứt gánh với “mùa thu tóc ngắn” đã già trên đất Mỹ nhưng thiết nghĩ chẳng có mùa nào đẹp mãi nếu không có sự vun sới chăm sóc theo chu kỳ. Đọc những dòng tản mạn về “mùa thu vàng” của tôi ở trên, đẹp cũng tùy người đối diện nên ước mong sao ai cũng để ý và nhìn ra nét hiếm quý của mùa thu trong bộ áo nâu sòng. Đó cũng là mùa trái chín trên cây, mùa của “blueberries and thyme” nên quả quyết không thiếu những hương thơm vừa thân quen vừa lạ.

Trời mùa thu có những ngày ảm đạm, thiếu cả nắng mặt trời, có khi mưa ướt lê thê nên thiết nghĩ vợ chồng già cần chỉnh đốn bề ngoài và sửa soạn tâm hồn bên trong khi bước vào mùa thu cuộc đời để hòa đồng trong yêu thương và bắt nhịp cầu thông cảm. Tay trong tay đi bộ trên những con đường lá rụng để nghe lòng thấm vào tình thu. “Tóc ngắn” cũng xin đừng mặc cảm vì thân mình đã đổi thay! Hãy để người tình già tìm ra những khác lạ bởi vì tình yêu với khám phá là một thú vui luôn hỗ trợ nhau. Như thế, các ông chồng hảo ngọt sẽ không bay về quê hương đi tìm mùa thu “xanh” thứ nhất theo nghĩa đen, còn hiểu là “mùa thu tóc ngắn” của thi sĩ Nguyên Sa mà nhiều phần sẽ là cảnh sướng chỉ một chiều và có khi chỉ một lần nhưng đã... mù con mắt. Tình yêu nhẹ dạ ở tuổi già tứ bề sẽ gánh mọi ưu phiền sau vở tưồng chéo cẳng ngỗng... Ờ! Không phải thế! Phim chéo (x) cẳng “người” thì mới đúng chứ...

“Người đi qua đời tôi” vừa cắt tóc! Bây giờ nàng đúng là “mùa thu tóc ngắn” trong bài viết. Những sợi tóc buông trước vầng trán rộng mà tôi hằng ưa thích và khen tặng không còn nữa... Như chuyên gia tâm lý đã nói ở trên: “hồn thu phải thích hợp với cảnh thu khi cơn mưa đầu mùa đổ xuống những con đường phố nhỏ”. Tôi luôn luôn hiểu rằng hạnh phúc được cấu tạo từ con số trên số 1 nên cố đừng để ai thiệt thòi!

Tiết thu êm dịu nên cảnh thu hữu tình, không gian thiền lặng này giúp nội tâm thanh tịnh lúc bất ngờ nghe tiếng nai vàng ngơ ngác đạp nhẹ trên lá khô... “Em ở đâu hỡi mùa thu tóc ngắn” hình như tôi đã có câu trả lời cho thi sĩ!

Cao Đắc Vinh (2/2013)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.