Hôm nay,  

Viết Vẽ Bậy Bạ

11/06/201300:00:00(Xem: 9375)
Đây chẳng phải là bài phê bình văn học nghệ thuật, hay tôi muốn làm nhà văn, hoạ sĩ. Thực ra chỉ vì rất ngứa mắt khi thấy ngoài đường phố những nét chữ, mà mình cho là làm bẩn mắt, làm mất vẻ đẹp của môi trường sinh sống chung quanh. Tôi muốn viết về vấn nạn graffiti – vẽ bậy, viết bậy trên tường – mà ngày càng trở nên tệ hơn trong xã hội, ít ra là nơi chúng ta đang sinh sống.

Bạn đọc chắc cũng đã nhiều lần chứng kiến sự việc này. Vào nhà tiểu ở những nơi công cộng, như tại trường học và trung tâm buôn bán, nhiều khi phải nheo mắt vì thường thấy trên tường những hàng chữ viết tục hay những ký hiệu vẽ nguệch ngoạc mang ẩn dấu một điều gì đó mà chỉ người trong cuộc, trong cùng nhóm mới có thể hiểu được.

Nơi trường trung học, những học sinh chưa trưởng thành và thích phá phách nên vẽ bậy đã đành, nhưng tại các đại học, ngay cả danh tiếng như Đại học Berkeley với thành phần sinh viên ưu tú, trong nhà tiểu cũng có viết vẽ bậy bạ. Có lẽ vì là nơi kín đáo nhất, không thể phát hiện ra ai đã viết vẽ lên tường nên tiện tay có bút cứ thản nhiên viết:

Down with Bush
Obamacare sucks
Suck my d.
M. loves you forever

Đó là vài câu chữ tôi đã thấy trong nhà tiểu đại học. Tinh thần tự trọng của những sinh viên này ở đâu. Có phải đây là căn bệnh đã truyền nhiễm từ nhỏ đến lớn trong một nhóm người nào đó.

Trên phố cũng thế, viết vẽ bậy ở nhiều nơi, khác với trong nhà tiểu, ngoài đường nét chữ và ký hiệu được phóng to lên gấp trăm lần để mọi người chú ý.

Cầu vượt, bảng chỉ đường ngoài xa lộ cũng như trên tường cửa tiệm bán hàng và ngay cả tường nhà cũng bị dùng như những tấm bảng để vẽ vời lung tung, sơn xịt vài đường cho thoả mãn nỗi bực tức của một ai đó. Đây có phải là một hành động muốn nổi loạn hay để phản đối một điều gì. Nếu là để phản đối thì không mấy ai hiểu được thông điệp trên những hàng chữ đó.
buivanphu_20130610_vebay_h01_resized
Vẽ bậy trên tường có ở nhiều nơi trên nước Mỹ. (ảnh Bùi Văn Phú)
Hai tháng trước, lái xe trên xa lộ 101 xuôi nam qua San Jose, từ khúc nối với xa lộ 880 tới khúc nối qua 680 thấy trên hai bên tường chắn tiếng động, trên các bảng chỉ đường chằng chịt nét chữ béo phì chi chít bên nhau khiến không còn đọc được những dấu chỉ các lối ra. Nhìn thoáng, vì còn phải chú ý lái xe, vào những chỗ vẽ bậy này trông thật rối mắt và chắc chắn nhiều người chẳng đọc được ra điều gì.

Nhưng không phải thế. Mỗi nét vẽ, kiểu chữ và mầu sắc có một tín hiệu riêng của nó. Một người cố vấn xã hội làm việc tại các trường học kể rằng thật khó cho người ngoài cuộc hiểu được những hình, chữ vẽ trên tường, trên bảng chỉ đường ngoài phố vì đa phần là dấu hiệu của những băng đảng khác nhau. Nếu biết và hiểu được những nhóm này thì sẽ tìm ra ý nghĩa của những gì được viết, vẽ quanh khu xóm, thành phố.

Những ký hiệu không phải bất kỳ ai cũng vẽ được mà là đặc thù của một phe nhóm, băng đảng nào đó. Một hình dạng, kiểu chữ khi được vẽ lên là để xác nhận vùng đất đó do nhóm này hay nhóm kia kiểm soát. Một nhóm này viết lên, nhóm khác đi qua không đồng ý thì vẽ đè lên hay ít ra cũng vẽ ngay bên cạnh để xác nhận sự có mặt của mình. Đó là những tín hiệu báo cho phe nọ biết tao đã có mặt ở đây. Những ký hiệu hay chữ cứ thế đè lên nhau. Các mầu sắc, đặc biệt là xanh dương và đỏ cũng là dấu chỉ có sự hiện diện của hai băng đảng khác nhau.

Thường thì nếu tường nhà hay cửa tiệm của ai đó bị vẽ lên thì chủ nhân tự lo mua sơn về để bôi xóa. Còn nơi công cộng thì nhà nước lo. Cảnh sát không mấy khi điều tra, tìm kiếm những kẻ viết bậy. Trừ trường hợp hình vẽ hay ngôn từ mang tính kỳ thị sắc tộc, tôn giáo khi đó truyền thông và an ninh sẽ lên tiếng.
buivanphu_20130610_vebay_h02_resized
Xe chở hàng cũng bị vẽ bậy lên. (ảnh Bùi Văn Phú)
Vẽ bậy là một vấn nạn làm mất đi vẻ đẹp của khu phố, khung cảnh nơi cư dân sinh sống. Vẽ viết bậy cũng làm hao tốn tài chánh và ngân sách nhà nước.

Khi quãng đường trên xa lộ 101 nói đến ở trên đã trông rất bẩn, dân cử khu vực đã phải lên tiếng và đã có nhân viên thành phố làm sạch trong ít đêm sau đó. Công quỹ dành cho việc này cuối cùng cũng là tiền thuế của dân.

Với iPhone rất phổ thông hiện nay, ai cũng có thể trở thành cảnh sát công dân. Khi thấy kẻ vẽ, viết bậy chúng ta nên chụp hình, quay phim ghi lại, trong điều kiện an toàn nhất. Sau đó gửi đến cho giới chức hữu trách tại thành phố hay quận hạt.

Đề nghị chính quyền có nhân viên lo tiếp nhận những thông tin này, lập thành hồ sơ lưu trữ xem ai là thủ phạm của những việc làm thiếu ý thức. Khi có tang chứng và nếu bắt được, họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Hy vọng biện pháp trên sẽ làm giảm đi những hành động viết vẽ bậy để môi trường sinh sống quanh chúng ta được an bình và tốt đẹp hơn.

© 2013 Buivanphu.wordpress.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.