Hôm nay,  

Ê Mày, Thiệp Tóc Bạc

09/07/201300:00:00(Xem: 5147)
Một hôm, tại phòng mạch bác sĩ nhi khoa, có một ông già đầu tóc bạc phơ, hai tay ôm một đứa bé mới được vài tháng chờ khám bệnh. Ngồi khép nép âu lo sát bên cạnh là một phụ nữ trẻ.

Cô y tá lễ phép hỏi ông đầu bạc:

Thưa bác, hai cháu đây, cháu nào ốm ạ?

Đó là câu chuyện của hơn một phần tư thế kỷ trước ở Virginia. Ông già đầu bạc đó là Lê Thiệp. Cô gái trẻ kia là Phương Mai, vợ Thiệp, người kể lại câu chuyện.

Con gái đầu lòng ốm, hai vợ chồng đưa con đi bác sĩ.

Thiệp đầu tóc bạc phơ rất sớm. Khi tôi gặp lại Thiệp ở tiểu bang Connecticut lúc Thiệp, 2 cậu em họ cùng 2 người bạn được cơ quan thiện nguyện Công giáo USCC của tôi bảo lãnh từ Nhật qua, chàng đã đầu tóc hoa râm dù mới 35 tuổi.

Rồi vì hoàn cảnh riêng, tôi bán cái công việc cán sự xã hội của tôi ở USCC cho Thiệp, chạy về Quận Cam, California. Thiệp cũng chỉ làm một thời gian, chạy qua bán thịt gà chiên KFC nhưng cũng không được lâu rồi lại về Cali theo nhóm ông Hoàng Cơ Minh làm báo Kháng Chiến.

Từ lúc Thiệp về Cali, cũng chỉ thỉnh thoảng Thiệp từ vùng “thung lũng hoa vàng” San Jose xuống Quận Cam tôi mới gặp lại mặt. Thiệp lấy vợ, chỉ có tôi, Nguyễn Đức Quang, Ngô Đình Vận, vài hai bạn nữa và mấy người em người cháu của Thiệp là họ nhà trai. Họ nhà gái thì cũng chẳng đông đảo gì trong một đám cưới tổ chức tại một nhà hàng ở San Jose, California.

Kháng chiến bể vì nội bộ lục đục và tai tiếng về chuyện bên Thái Lan, một số eo sèo chuyện tiền bạc quyên góp.

Phương Mai, vợ Thiệp, là con gái ông Đậu Phi Lục, viên chức quản lý báo Chính Luận, được gửi gấm nhờ Thiệp giắt cô với người em trai vượt biên.

Khi Thiệp lập gia đình thì đầu đã bạc trắng nhưng dù vậy tụi tôi và nhiều người bạn chung khác, vẫn xưng hô mày tao với nhau. Đầu Thiệp bạc, khác với cái đầu tóc của bạn bè đồng lứa tuổi, nhưng máu hăng hái, dấn than thì hơn người khác.

Cho đến bây giờ, cũng như chơi với nhau trong thời kỳ làm báo và đàn đúm ở Sài Gòn trước Tháng Tư 1975, chúng tôi vẫn gọi nhau mày tao. Cả bọn nay đã trên dưới 70 cả, cách xưng hô không đổi.

Thời đó, phần lớn chúng tôi đều ham chơi, ham đàn đúm. Có thể nhiều đứa có bạn gái nhưng rất ít đứa lấy vợ. Bởi vậy, phần đông đều thuộc loại “cha già, con mọn”.

Thiệp kiếm ăn bằng cách hợp tác với một số bạn cùng bỏ chạy khỏi “Kháng Chiến” lập tiệm phở. Thỉnh thoảng xuống Quận Cam chơi. Có khi Thiệp mua vé máy bay cho tôi lên Virginia chơi với bạn.

Ở đâu, lúc nào, chúng tôi vẫn mày tao với nhau và với những người bạn thân thiết khác. Không có ông ông tôi tôi. Không có chào bác, thưa bác ạ. Không có chào cụ, thưa cụ ở cái tuổi thất thập cổ lai hy.

Trải dài trên nửa thế kỷ của tình bằng hữu, chúng tôi có rất nhiều kỷ niệm, đủ chuyện để nói. Chuyện bạn bè, chuyện đất nước điêu linh. Lúc cười đùa ha hả, lúc rầu rĩ trầm ngâm.

“Chẳng làm được gì đâu, mày ơi”. Thiệp hay bảo tôi, mỗi khi tôi nói đến những chuyện của người này, nhóm kia muốn làm chuyện “độii đá vá trời” !.

Nhưng một điều mà tôi luôn nhớ gặp Thiệp là mỗi khi có dịp ghé Quận Cam, California, luôn luôn ghé báo Người Việt thăm tôi và một số bạn bè trong tờ báo. Thiệp luôn luôn hỏi thăm người này, người kia giờ ra sao, làm gì để sống. Chúng tôi chia xẻ với nhau những tin tức về các người bạn chung của nhau, luôn luôn quan tâm đến nhau.

Ê mày, Thiệp, tao lúc nào cũng nhớ mày. Chỉ mong có dịp đàn đúm, nói chuyện trên trời dưới đất. Hoặc cũng chỉ để nhìn thấy nhau một lúc cũng được.

Những ngày đầu ghềnh cuối bãi khi chiến tranh mù mịt ở Việt Nam của mùa hè 1972, những ngày biểu tình chống này chống nọ ở Sài Gòn, những ngày “chân ướt chân ráo” (1) đến Mỹ, những ngày đàn đúm ở nhà bạn bè làm báo, mày cũng như tao, có nhiều kỷ niệm với nhau. Để vui, để buồn.

“Sinh lão bệnh tử mày ơi, chạy đâu cho thoát!” Có lần mày nói với tao nên mày thản nhiên và luôn luôn an ủi, nâng đỡ người khác.

Bây giờ thì đã khép lại tất cả. Tao đã vĩnh viễn mất một người bạn thật thân, thật quý.

Nguyễn Tuyển

(1) Tên một Tác phẩm của Lê Thiệp do Tủ sách Tiếng Quê Hương xuất bản.

(Do Nhà báo Phạm Trần, đại diện thân hữu của Lê Thiệp tiềp nhận và phổ biến để tưởng nhớ đến một Ký giả có lòng với mọi người.)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.
Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.
Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.
Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.
Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...
Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.
Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.
Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...
Trong một nghiên cứu phối hợp giữa đại học Hồng Kông và đại học Rutgers tại Mỹ cùng một số khoa học gia trong khu vực hồi tháng 8 năm 2024, báo cáo này chỉ ra rằng vị trí của Việt nam sẽ là một "điểm nóng" của những cơn bão nhiệt đới với cường độ dữ dội và thường xuyên hơn trước sự biến đổi khí hậu toàn cầu, với rủi ro cao là ngay Hải Phòng.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.