Hôm nay,  

Nắng Khuya Đường Cũ

20/08/201300:00:00(Xem: 9227)
Có khi nắng khuya chưa lên mà một loài hoa chợt tím.(TCS)

Hẳn trong chúng ta ai cũng có những con đường đáng nhớ đầy hoài niệm. Những con đường dài ngắn, ngập nắng dãi mưa dầm trong suốt tháng năm cuộc lử. Những con đường chỉ một lần bước qua hay những con đường mòn gót giày hai buổi. Những con đường đất nhỏ nhắn giửa hàng cau hay những con đường rộng thênh thang tay với, mà bóng người yêu như xa lắm ở hai vỉa hè. Những con đường ngập hương hoa sữa hay đầy xác lá me. Những con đường có hàng cây phong thay lá vàng sang mùa hay những con đường bạch dương ngập tuyết trắng. Những con đường hai bên là phố với những hàng hiên rong rêu ngồi ngóng buồn chạy xuôi về cuối ngõ...

Với hắn con đường đẹp nhất là con đường nơi hắn từng sống những tháng năm học trò thơm thảo. Con đường nằm trong lòng thành nội Huế, đường Đoàn Thị Điểm. Đường phượng bay mù không lối vào./ Hàng cây lá xanh gần với nhau.(TCS) Dù không phải là đường phượng bay như bao người vẫn nghỉ. (Đường phượng bay là đường Trịnh Minh Thế, chạy dọc theo công viên xanh mát bờ bắc sông Hương, kéo dài từ cửa Ngăn cho đến cầu Bạch Hổ.) Hắn vẫn xem đó là đường phượng bay. Hắn tự hào đã từng sống trên con đường ngắn tuyệt đẹp đã đi vào thi ca, âm nhạc…

Con đường này bắt đầu từ đường Ngọ Môn giửa Cửa Thượng Tứ và Cửa Ngăn, đến cuối đường là Hồ Tịnh Tâm. Từ đoạn giửa của đường ở ngã ba Mai Thúc Loan đến Hồ Tịnh đã có nhà cửa hai bên nhấp nhô, nên đẹp nhất chỉ là đoạn từ Ngọ Môn đến Mai Thúc Loan. Một bên là bờ hồ dọc Đại Nội, một bên là hông của những công sở, trường học như Hàm Nghi, Tàng Cổ, Tôn Nhơn Phủ và các con đường nhỏ của các Bộ Thị (Nguyễn Biểu), Bộ Tham (Đặng Dung), Bộ Lục (Nguyễn Chí Diểu), Bộ Học (Hàn Thuyên). Có một con rãnh nhỏ thoát nước rồi đến hai hàng cây phượng và muối, đứng thẳng cao vươn những nhánh cây, chòm lá đan kết vào nhau trên cao. Vòm cây như hai bàn tay đan ngón, khum lại vào nhau để che kín một lối đi về lay lắt đẹp. Phượng và muối xen kẻ vào nhau, vai tựa vai, môi má cận kề để trên cao có những tán lá xanh mướt dày đặt che kín những mắc cở dấu yêu trai gái hẹn hò và những bước chân bối rối…

Mùa hè hoa phượng nở, cháy đỏ khát khao trong nắng vàng nám da. Trời xanh trong vắt. Hàng cây muối khiêm nhường trổ ra những chùm trái xanh tròn. Để làm nền xanh cho phượng rực rở khoe khoang. Khi cơn gió hè khô nóng đi qua hoàng thành lao xao những bông phượng đỏ lay bay. Chấp chới trong tiếng ve râm ran giửa lặng thinh sâu lắng của những đóa sen hồng trong bờ hồ Đại Nội trầm mặc rêu phong.

Những tháng hè dài rộng, hắn hay cùng bạn học hái trái phượng, mê say những hạt phượng ngòn ngọt, chát nhẹ. Những bông phượng chua chua, cánh nở thắm như lan đỏ. Bứt những cọng nhụy vàng như cọng giá non, móc vào nhau như móc ngoéo ngón tay thề thốt thủy chung. Tối mang về ép vào sổ lưu niệm ngày xanh để nhớ một mùa hè sắp qua. Những hàng cây muối cũng đi vào tuổi thơ với nhiều kỷ niệm. Trái muối tròn, nở thành chùm như những hòn bi nhỏ bằng đầu đũa. Nhét hai trái muối vào hai đầu vỏ nhựa cây viết Bic nguyên tử, dùng cây đủa tre vót tròn đút vào một đầu thụt, trái muối bị nén ép bung ra đầu kia, tiếng nổ bôm bốp giòn tan như tiếng cười tuổi thơ, chạy núp trốn tìm sau những thân cây già nua to hơn vòng tay ôm tuổi nhỏ.

Hắn thường trèo qua bức tường thành đổ nát sau bom đạn Mậu Thân vào Đại Nội xem tượng Cô Gái Hóng Trăng của anh đầu hắn để lại trong sân vườn Cao Đẳng Mỹ Thuật; vào trường Quốc Gia Âm Nhạc nghe thằng Hanh con thầy Ngô Ganh kéo vỹ cầm day dứt…Con đường trước trường Mỹ Thuật ra cửa Hiển Nhơn có hàng cây nhãn già nua thật mát, rễ bật trên mặt đất nhăn nheo hơn năm tháng vàng son thuở nào. Những trái nhãn lồng ngọn lịm thanh tao, những hạt nhãn đen nhánh, tròn to như đôi mắt cô bé Trưng Trắc hắn yêu đầu đời. Cô bé với mái tóc ngang vai như nét vẽ của ViVi trên tuần san Tuổi Ngọc. Những đêm bé đi học thêm, mượn cớ ghé nhà hắn hẹn hò trong vườn nhãn giửa hai hàng chè tàu. Rồi hắn đưa cô bé dạo bước về trên con đường phượng bay. Ánh trăng hè xuyên qua những kẽ lá làm nên những chùm hoa trăng loang loáng. Ánh trăng dọi vào bức tường thành cổ như những mảng nắng khuya soi bóng một cuộc tình thơ ngây. Và tà áo dài của cô bé lay bay theo gót chân quấn quít, trắng sáng trong đêm tối giửa vòm cây mù mịt một lối tình.

Ngang qua cửa Hiển Nhơn có hai con Lân linh hiển. Hắn hay cúi đầu khấn nguyện và ước mơ trở thành người vinh hiển. Hắn mơ ước được chấp cánh bay cao hơn những hàng cây thắp nến hai hàng, bay qua những hàng phượng vỹ và muối, vươn đôi cánh dài rộng như tường thành nội để trở thành họa sĩ. Hắn thi vào trường Cao Đẳng Mỹ Thuật một sáng tháng bảy. Cây viết chì 2B đen nhánh (cô bé tặng hắn đêm qua với lời chúc may mắn) chạy dài những đường nét đậm nhạt trên khung giấy vẽ. Ông già người mẫu lưng trần với chiếc quần cộc, gầy gò và kiên nhẫn ngồi yên bất động. Chỉ có khoé mắt ông nhấp nháy những ánh buồn xa xăm. Ánh sáng của ngày đổ dần bóng ông trên nền đất. Căn phòng yên ắng ngoài tiếng bút chì sột soạt. Nắng chiều oi bức, ngột ngạt và đầy hy vọng.

Hắn làm bài thi suôn sẻ. Hắn hài lòng và tự tin với những nét vẽ của mình. Ông anh kế hơn hắn một tuổi bỏ đi uống cà phê Nội Thành ở đường Ngô Sỹ Liên trong cùng ngày thi; bởi biết rằng lý lịch như gia đình hắn chẳng thể nào đậu. Riêng hắn vẫn thơ ngây và hy vọng. Hy vọng là cái hắn và gia đình còn lại sau những đổi dời dâu bể, tài sản nhà cửa bị mất trắng…Hắn nhiều hy vọng bởi hắn có chút nghệ sỹ tin tưởng ở những rung cảm vô tư của mình. Hắn hy vọng vì có một cô bé với đôi mắt đen như hột nhãn đang tin cậy, chờ mong ngày tình vừa chớm long lanh…

Một tháng sau mạ hắn gầy gò buông giỏ đi chợ về, ngồi rưng rưng: Ông chú họa sĩ của mi làm hiệu phó trong trường nói mi làm răng mà đậu được! người ta chia làm 15 thứ hạng ưu tiên, nhà mình thuộc hạng 13…Cần một cái quạt bàn khoảng năm chục ngàn thì may ra…Mà mạ thì nợ nần khắp nơi…Mà đó mới chỉ là bên trường, còn bên trên nữa con ơi! Họ không tin mình mô. Tao nghe họ nói hồng hơn chuyên…Mạ thở dài.

Hắn rớt đại học. Ước mơ làm họa sỹ của hắn như xác phượng đỏ nát nhàu trên lối về. Những tán cây cao trên đầu không che chở nổi một ước mơ xanh vừa nhú mầm đã héo ngọn. Nhiều đêm và nhiều năm sau đó hắn vẫn quẩn quanh vô ra thành nội qua con đường này. Hắn vẫn cùng đi với sương sớm mù đông hay cùng nắng khuya đêm trăng lên để làm công việc tay chân độ nhật. Con đường như già nua và tối tăm hơn về khuya. Những ánh đèn đường hắt hiu tội nghiệp. Gió như buồn thinh thôi rong đùa cùng lá. Hàng cây hai bên đường như bức tường thành kia lặng câm, vô cảm. Thăm thẳm một nổi cô đơn thật mù không lối vào. Thành nội dường như chật chội hơn mổi ngày...

Hắn ra đi một đêm không trăng. Chỉ có chén trà độc ẩm kia nơi sân ga đưa tiển. Hàng cây chỉ còn nghe vọng tiếng còi tàu u uất. Hắn đi - rồi đi xa lắc. Đến những nơi không có nắng khuya và phượng vỹ. Không có trái muối tròn và những hột nhãn đen nhánh như đôi mắt cô bé ngày xưa.

Hắn không trở thành họa sỹ như hắn thường ước mơ. Nhưng hắn đã vẽ thật nhiều. Những bức tranh nguệch ngoặc xấu xí nhưng đầy tự do phóng túng. Bức nào cũng có chút đỏ của phượng, chút xanh lá của trái muối, chút đen nhánh của hột nhãn và đầy lay lắt ánh nắng khuya trên con đường hoài niệm.

Những vệt màu nắng khuya hắn pha hoài một đời không ra. Dù với cả tấm lòng độ lượng với quá khứ hư hao.

Austin, 28 tháng 7, 2013
Sean Bảo

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chủ quyền tại Biển Đông là một vấn đề tranh chấp lâu đời và phức tạp nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ còn là một thách thức trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Hiện nay, dù tình hình Biển Đông vẫn âm ỉ căng thẳng nhưng chưa bùng phát thành xung đột nghiêm trọng, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ngày càng gia tăng...
Ngay chính cái tên “Tôi, Không Là Của Ai” đã là một tiếng kêu vừa thẳng thắn, vừa đau đớn. Tôi không là của ai trong cuộc đời này. Tôi không là con của cha tôi. Nhà văn, ký giả Amy Wallace từng lên tiếng, Virginia cũng từng bị chính cha mình ức hiếp khi cô 7 tuổi. Cô khước từ cái quyền sở hữu của những kẻ đã lạm dụng mình. Cô bị khước từ quyền được sống và được làm người, dù đó là những ngày hạnh phúc muộn màng của hơn 20 năm sau ngày cô thoát khỏi Jeffrey Epstein và Ghislaine Maxwell. Khi Virginia viết cuốn tự truyện này là lúc cô đã được hưởng 22 năm tự do. Tự do khỏi Epstein, Maxwell, đường dây mua bán tình dục trẻ em mà cô là một trong những nô lệ tình dục của Epstein. Hai mươi hai năm đó, cô tự thú, “không dễ dàng chút nào.” Không bao giờ có vết thương nào không để lại vết sẹo. Không bao giờ có sự hồi phục nào không để lại trầm tích.
Trump tắt CNN lúc ba giờ sáng. Không phải vì tức giận, mà vì ông vừa nảy ra ý tưởng điên rồ nhất đời mình. “Alexa, triệu tập Washington.” Câu lệnh vang lên trong bóng tối Phòng Bầu Dục như tiếng thần chú của một pháp sư già gọi linh hồn của quá khứ về để chứng minh rằng mình vẫn còn đúng. Thanksgiving năm nay, ông sẽ không ăn gà tây thật. Ông sẽ ăn ký ức. Phòng Bầu Dục rực ánh xanh lam – thứ ánh sáng lạnh của công nghệ và tự mãn. Trên bàn, con gà tây hologram vàng óng, chín hoàn hảo, không mùi, không khói, không có thịt thật. Một con gà tây ảo cho thời đại ai cũng sợ máu thật. Mọi thứ được lập trình để hoàn hảo: bàn tiệc dài, ly rượu đầy, bốn vị lập quốc hiện ra – George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, James Madison – được tái tạo bằng toàn bộ diễn văn, thư từ, và những câu họ chưa bao giờ nói. Bốn AI hoàn hảo.
Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ ba mươi COP30 ở Belém, diễn ra trong bầu khí quyển nặng trĩu: trái đất nóng dần, còn các cường quốc vẫn cãi nhau về “mục tiêu” và “cam kết”. Biểu mức phát thải, phần trăm, hạn kỳ — tất cả lặp lại như những mùa họp cũ. Nhưng đằng sau lớp từ ngữ ấy, trật tự năng lượng của thế giới đã chuyển hướng. Cái trục quyền lực của thời đại đã dời khỏi phương Tây. Từ Tô Châu đến Quảng Đông, những nhà máy nối dài đã âm thầm định giá tương lai của mặt trời và gió. Trung Quốc không nói nhiều. Họ làm. Đến cuối năm 2024, Bắc Kinh vượt sớm mục tiêu 2030, đạt hơn một ngàn bốn trăm gigawatt gió và mặt trời — gấp bốn lần toàn Liên hiệp Âu châu. Tám phần mười chuỗi cung ứng quang điện nằm trong lãnh thổ của họ. Pin và xa điện xuất khẩu hàng chục tỉ Mỹ kim, kéo giá năng lượng sạch xuống một mức không còn cần trợ cấp.
Việc đình trệ gọi thầu dầu hỏa hai năm từ 1971 phải chờ qua 1973 rút cục đã giết chết chương trình tìm dầu của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và theo đó đã đốt cháy một cơ may lớn lao có nhiều triển vọng cứu vãn, duy trì và phát triển miền Nam. VNCH đã tìm được dầu hỏa ở Mỏ Bạch Hổ trong tháng Hai năm 1975. Thật nhiều dầu mà lại thật quá trễ.
“Tôi từ chức để có thể lên tiếng, ủng hộ các vụ kiện tụng và hợp tác với các cá nhân và tổ chức khác tận tâm bảo vệ pháp quyền và nền dân chủ Mỹ. Tôi cũng dự định sẽ bảo vệ những thẩm phán không thể công khai lên tiếng bảo vệ chính mình. Tôi không thể chắc chắn rằng mình sẽ tạo ra sự khác biệt. Tuy nhiên, tôi nhớ lại những gì Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy đã nói vào năm 1966 về việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi: “Mỗi khi một người đứng lên vì một lý tưởng, hoặc hành động để cải thiện cuộc sống của người khác, hoặc chống lại sự bất công, người đó sẽ tạo ra một đợt sóng hy vọng nhỏ bé.” Khi những đợt sóng nhỏ bé này hội tụ đủ, lúc đó có thể trở thành một cơn sóng thần.
Khi lịch sử bị xem nhẹ, nó không ngủ yên mà trở lại, nghiêm khắc hơn. Và mỗi khi nước Mỹ bước vào thời kỳ chia rẽ sâu sắc, tiếng vọng ấy lại dội về – nhắc rằng ta từng đi qua những năm tháng hỗn loạn, và vẫn tìm được lối ra. Robert A. Strong, học giả tại Đại học Virginia, cho rằng để hiểu nước Mỹ hiện nay, ta nên nhìn lại giai đoạn giữa hai đời tổng thống Ulysses S. Grant và William McKinley – từ năm 1876 đến 1896. Hai mươi năm ấy là một bài học sống động về cách một nền dân chủ có thể trượt dài trong chia rẽ, rồi chậm chạp tự điều chỉnh để tồn tại.
Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...
Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.