Hôm nay,  

Nắng Khuya Đường Cũ

20/08/201300:00:00(Xem: 9225)
Có khi nắng khuya chưa lên mà một loài hoa chợt tím.(TCS)

Hẳn trong chúng ta ai cũng có những con đường đáng nhớ đầy hoài niệm. Những con đường dài ngắn, ngập nắng dãi mưa dầm trong suốt tháng năm cuộc lử. Những con đường chỉ một lần bước qua hay những con đường mòn gót giày hai buổi. Những con đường đất nhỏ nhắn giửa hàng cau hay những con đường rộng thênh thang tay với, mà bóng người yêu như xa lắm ở hai vỉa hè. Những con đường ngập hương hoa sữa hay đầy xác lá me. Những con đường có hàng cây phong thay lá vàng sang mùa hay những con đường bạch dương ngập tuyết trắng. Những con đường hai bên là phố với những hàng hiên rong rêu ngồi ngóng buồn chạy xuôi về cuối ngõ...

Với hắn con đường đẹp nhất là con đường nơi hắn từng sống những tháng năm học trò thơm thảo. Con đường nằm trong lòng thành nội Huế, đường Đoàn Thị Điểm. Đường phượng bay mù không lối vào./ Hàng cây lá xanh gần với nhau.(TCS) Dù không phải là đường phượng bay như bao người vẫn nghỉ. (Đường phượng bay là đường Trịnh Minh Thế, chạy dọc theo công viên xanh mát bờ bắc sông Hương, kéo dài từ cửa Ngăn cho đến cầu Bạch Hổ.) Hắn vẫn xem đó là đường phượng bay. Hắn tự hào đã từng sống trên con đường ngắn tuyệt đẹp đã đi vào thi ca, âm nhạc…

Con đường này bắt đầu từ đường Ngọ Môn giửa Cửa Thượng Tứ và Cửa Ngăn, đến cuối đường là Hồ Tịnh Tâm. Từ đoạn giửa của đường ở ngã ba Mai Thúc Loan đến Hồ Tịnh đã có nhà cửa hai bên nhấp nhô, nên đẹp nhất chỉ là đoạn từ Ngọ Môn đến Mai Thúc Loan. Một bên là bờ hồ dọc Đại Nội, một bên là hông của những công sở, trường học như Hàm Nghi, Tàng Cổ, Tôn Nhơn Phủ và các con đường nhỏ của các Bộ Thị (Nguyễn Biểu), Bộ Tham (Đặng Dung), Bộ Lục (Nguyễn Chí Diểu), Bộ Học (Hàn Thuyên). Có một con rãnh nhỏ thoát nước rồi đến hai hàng cây phượng và muối, đứng thẳng cao vươn những nhánh cây, chòm lá đan kết vào nhau trên cao. Vòm cây như hai bàn tay đan ngón, khum lại vào nhau để che kín một lối đi về lay lắt đẹp. Phượng và muối xen kẻ vào nhau, vai tựa vai, môi má cận kề để trên cao có những tán lá xanh mướt dày đặt che kín những mắc cở dấu yêu trai gái hẹn hò và những bước chân bối rối…

Mùa hè hoa phượng nở, cháy đỏ khát khao trong nắng vàng nám da. Trời xanh trong vắt. Hàng cây muối khiêm nhường trổ ra những chùm trái xanh tròn. Để làm nền xanh cho phượng rực rở khoe khoang. Khi cơn gió hè khô nóng đi qua hoàng thành lao xao những bông phượng đỏ lay bay. Chấp chới trong tiếng ve râm ran giửa lặng thinh sâu lắng của những đóa sen hồng trong bờ hồ Đại Nội trầm mặc rêu phong.

Những tháng hè dài rộng, hắn hay cùng bạn học hái trái phượng, mê say những hạt phượng ngòn ngọt, chát nhẹ. Những bông phượng chua chua, cánh nở thắm như lan đỏ. Bứt những cọng nhụy vàng như cọng giá non, móc vào nhau như móc ngoéo ngón tay thề thốt thủy chung. Tối mang về ép vào sổ lưu niệm ngày xanh để nhớ một mùa hè sắp qua. Những hàng cây muối cũng đi vào tuổi thơ với nhiều kỷ niệm. Trái muối tròn, nở thành chùm như những hòn bi nhỏ bằng đầu đũa. Nhét hai trái muối vào hai đầu vỏ nhựa cây viết Bic nguyên tử, dùng cây đủa tre vót tròn đút vào một đầu thụt, trái muối bị nén ép bung ra đầu kia, tiếng nổ bôm bốp giòn tan như tiếng cười tuổi thơ, chạy núp trốn tìm sau những thân cây già nua to hơn vòng tay ôm tuổi nhỏ.

Hắn thường trèo qua bức tường thành đổ nát sau bom đạn Mậu Thân vào Đại Nội xem tượng Cô Gái Hóng Trăng của anh đầu hắn để lại trong sân vườn Cao Đẳng Mỹ Thuật; vào trường Quốc Gia Âm Nhạc nghe thằng Hanh con thầy Ngô Ganh kéo vỹ cầm day dứt…Con đường trước trường Mỹ Thuật ra cửa Hiển Nhơn có hàng cây nhãn già nua thật mát, rễ bật trên mặt đất nhăn nheo hơn năm tháng vàng son thuở nào. Những trái nhãn lồng ngọn lịm thanh tao, những hạt nhãn đen nhánh, tròn to như đôi mắt cô bé Trưng Trắc hắn yêu đầu đời. Cô bé với mái tóc ngang vai như nét vẽ của ViVi trên tuần san Tuổi Ngọc. Những đêm bé đi học thêm, mượn cớ ghé nhà hắn hẹn hò trong vườn nhãn giửa hai hàng chè tàu. Rồi hắn đưa cô bé dạo bước về trên con đường phượng bay. Ánh trăng hè xuyên qua những kẽ lá làm nên những chùm hoa trăng loang loáng. Ánh trăng dọi vào bức tường thành cổ như những mảng nắng khuya soi bóng một cuộc tình thơ ngây. Và tà áo dài của cô bé lay bay theo gót chân quấn quít, trắng sáng trong đêm tối giửa vòm cây mù mịt một lối tình.

Ngang qua cửa Hiển Nhơn có hai con Lân linh hiển. Hắn hay cúi đầu khấn nguyện và ước mơ trở thành người vinh hiển. Hắn mơ ước được chấp cánh bay cao hơn những hàng cây thắp nến hai hàng, bay qua những hàng phượng vỹ và muối, vươn đôi cánh dài rộng như tường thành nội để trở thành họa sĩ. Hắn thi vào trường Cao Đẳng Mỹ Thuật một sáng tháng bảy. Cây viết chì 2B đen nhánh (cô bé tặng hắn đêm qua với lời chúc may mắn) chạy dài những đường nét đậm nhạt trên khung giấy vẽ. Ông già người mẫu lưng trần với chiếc quần cộc, gầy gò và kiên nhẫn ngồi yên bất động. Chỉ có khoé mắt ông nhấp nháy những ánh buồn xa xăm. Ánh sáng của ngày đổ dần bóng ông trên nền đất. Căn phòng yên ắng ngoài tiếng bút chì sột soạt. Nắng chiều oi bức, ngột ngạt và đầy hy vọng.

Hắn làm bài thi suôn sẻ. Hắn hài lòng và tự tin với những nét vẽ của mình. Ông anh kế hơn hắn một tuổi bỏ đi uống cà phê Nội Thành ở đường Ngô Sỹ Liên trong cùng ngày thi; bởi biết rằng lý lịch như gia đình hắn chẳng thể nào đậu. Riêng hắn vẫn thơ ngây và hy vọng. Hy vọng là cái hắn và gia đình còn lại sau những đổi dời dâu bể, tài sản nhà cửa bị mất trắng…Hắn nhiều hy vọng bởi hắn có chút nghệ sỹ tin tưởng ở những rung cảm vô tư của mình. Hắn hy vọng vì có một cô bé với đôi mắt đen như hột nhãn đang tin cậy, chờ mong ngày tình vừa chớm long lanh…

Một tháng sau mạ hắn gầy gò buông giỏ đi chợ về, ngồi rưng rưng: Ông chú họa sĩ của mi làm hiệu phó trong trường nói mi làm răng mà đậu được! người ta chia làm 15 thứ hạng ưu tiên, nhà mình thuộc hạng 13…Cần một cái quạt bàn khoảng năm chục ngàn thì may ra…Mà mạ thì nợ nần khắp nơi…Mà đó mới chỉ là bên trường, còn bên trên nữa con ơi! Họ không tin mình mô. Tao nghe họ nói hồng hơn chuyên…Mạ thở dài.

Hắn rớt đại học. Ước mơ làm họa sỹ của hắn như xác phượng đỏ nát nhàu trên lối về. Những tán cây cao trên đầu không che chở nổi một ước mơ xanh vừa nhú mầm đã héo ngọn. Nhiều đêm và nhiều năm sau đó hắn vẫn quẩn quanh vô ra thành nội qua con đường này. Hắn vẫn cùng đi với sương sớm mù đông hay cùng nắng khuya đêm trăng lên để làm công việc tay chân độ nhật. Con đường như già nua và tối tăm hơn về khuya. Những ánh đèn đường hắt hiu tội nghiệp. Gió như buồn thinh thôi rong đùa cùng lá. Hàng cây hai bên đường như bức tường thành kia lặng câm, vô cảm. Thăm thẳm một nổi cô đơn thật mù không lối vào. Thành nội dường như chật chội hơn mổi ngày...

Hắn ra đi một đêm không trăng. Chỉ có chén trà độc ẩm kia nơi sân ga đưa tiển. Hàng cây chỉ còn nghe vọng tiếng còi tàu u uất. Hắn đi - rồi đi xa lắc. Đến những nơi không có nắng khuya và phượng vỹ. Không có trái muối tròn và những hột nhãn đen nhánh như đôi mắt cô bé ngày xưa.

Hắn không trở thành họa sỹ như hắn thường ước mơ. Nhưng hắn đã vẽ thật nhiều. Những bức tranh nguệch ngoặc xấu xí nhưng đầy tự do phóng túng. Bức nào cũng có chút đỏ của phượng, chút xanh lá của trái muối, chút đen nhánh của hột nhãn và đầy lay lắt ánh nắng khuya trên con đường hoài niệm.

Những vệt màu nắng khuya hắn pha hoài một đời không ra. Dù với cả tấm lòng độ lượng với quá khứ hư hao.

Austin, 28 tháng 7, 2013
Sean Bảo

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.
Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.
Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.
Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.
Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...
Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.
Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.
Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...
Trong một nghiên cứu phối hợp giữa đại học Hồng Kông và đại học Rutgers tại Mỹ cùng một số khoa học gia trong khu vực hồi tháng 8 năm 2024, báo cáo này chỉ ra rằng vị trí của Việt nam sẽ là một "điểm nóng" của những cơn bão nhiệt đới với cường độ dữ dội và thường xuyên hơn trước sự biến đổi khí hậu toàn cầu, với rủi ro cao là ngay Hải Phòng.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.