Hôm nay,  

Huyền Thoại Lam Giang

26/11/201300:00:00(Xem: 5510)
Lời mở đầu: Chiều chủ nhật 1 tháng 12-2013 hải quân VNCH sẽ hội ngộ tại Convention Center Santa Clara để ghi dấu Chuyến hải hành cuối cùng 38 năm về trước. Bài này viết riêng về HQ 402, con tàu duy nhất trên đường đi không đến.

*

Khi toàn thể hạm đội hải quân Việt Nam Cộng Hòa ra khơi ngày 30 tháng 4-1975 có môt chiến hạm rời Saigon sau cùng và không bao giờ đến bến tự do.

Hải vận hạm Lam Giang HQ 402 đã chìm trong lòng biển Thái Bình Dương sau khi làm tròn nhiệm vụ. Chỉ là con tàu tiếp vận, Lam Giang vào cuối cuộc đời đã ra đi từ hải xưởng đến biển Nam Hải cứu được 2 ngàn hành khách.

Trong cuộc đời sông biển, 2 tháng cuối cùng Lam Giang đã vớt hàng ngàn dân di tản từ miền Trung xuôi Nam. Sau cùng con tàu HQ 402 rã rời mệt mỏi phải vào sửa chữa tại Hải quân công xưởng Saigon.

Nhưng rồi Lam Giang đau ốm kiệt lực phải ra đi lần cuối cùng với 2 ngàn dân di tản tuyệt vọng. Chuyến đi huyền thoại đã được tác giả Điệp Mỹ Linh mô tả trong tác phẩm Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa ra khơi 1975.

Ai là người anh hùng hạm trưởng của Lam Giang vào ngày sinh tử cuối cùng. Theo truyền thống của hải quân, hạm trưởng Lam Giang phải là sĩ quan cấp tá ngành chỉ huy.

Nhưng chiều 30 tháng 4 – 1975 định mệnh đã giao số phận con tàu vào tay 1 trung úy ngành cơ khí cùng với toàn sỹ quan cấp úy. Hành khách trên con tàu tả tơi rách nát đó có cả các vị tướng tá mọi quân binh chủng và quân dân chánh VNCH nhập hạm trong những giờ phút sinh tử của Saigon.

Dựa vào tài liệu của nữ tác giả Điệp Mỹ Linh tôi xin kể lại câu chuyện lạ lùng như sau:

Trưa ngày 30 tháng 4-1975 đại tướng Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng. Chiến xa của cộng sản đã vào dinh Độc lập. Nhiều tăng khác có mặt ngay trước hải quân công xưởng và bến Bạch Đằng.

Hải vận hạm Lam Giang vẫn còn nằm trong hải xưởng. Nhiều sĩ quan và đoàn viên đã tan hàng. Còn lại duy nhất trung úy cơ khí Cao Thế Hùng, một số thiếu úy và đoàn viên.

Ông Hùng ra lệnh sĩ quan an ninh bắn vỡ ổ khóa phòng hạm trưởng lấy tiền gọi là phát lương lần cuối cho anh em. Sau cùng tất cả giải tán. Trên HQ 402 chỉ còn lại 3 anh hạ sĩ quan xa nhà tạm thời ở lại tàu. Tương lai bất định.

Những đứa con lưu lạc của Lam Giang ngậm ngùi chia tay nhau. Nhưng lạ thay, lúc này hàng ngàn quân dân chính trong hải xưởng nháo nhác xuống tàu Lam Giang. Dù con tàu bất động nhưng trông vẫn uy nghi bề thế như sắp sửa khởi hành. Trong khi đó trung úy Hùng đã qua phía bộ tư lệnh đi về bến Bạch Đằng. Khi thấy chiến xa Việt cộng án ngữ, anh liền quay lại HQ 402. Hàng ngàn hành khách tuyệt vọng yêu cầu ông Hùng sửa chữa cho tàu ra khơi. Trong đó có cả các đoàn viên và sĩ quan HQ 402 cũng trở lại tàu.

Tuy nhiên, sau khi xem lại tình trạng 402, lại 1 lần nữa anh Hùng từ chối vì biết rằng tàu không sửa được nên lại bỏ đi. Các hành khách tuyệt vọng kéo anh trung úy cơ khí trở lại để đóng vai cứu nạn.

Địch thực sự đã đến cửa thành và 2 ngàn người nhất định ra đi quyết sống chết với con tàu bất hạnh.

Một cuộc sửa chữa hết sức lạ lùng với các tay thợ không chuyên môn và các sĩ quan cao cấp lo an ninh trật tự. Giữa cơn giao động của thủ đô Saigon, từ trưa đến 3 giờ chiều ngày 30 tháng tư, như một phép lạ, HQ 402 nổ máy ra khơi. Một hàng dài các thanh niên từ hầm máy đến đài chỉ huy để truyền lệnh miệng. Con tàu quay ngang quay dọc trên sông Saigon đâm vào câu lạc bộ nổi của hải quân rồi làm xập cả dãy nhà sàn bên Thủ Thiêm.

Trên công trường Mê Linh, lính cộng sản ngồi chiến xa tưởng là tàu trở về nên giơ tay vẫy.

Sau 1 giờ đồng hồ đầu tiên loay hoay giữa sông hết sức căng thẳng, Lam Giang ổn định và tiến ra Nhà Bè. Trên đường vượt thoát, nhiều ghe và tàu nhỏ mặc sức bám vào Lam Giang mà nhập hạm. Cho đến chiều 30 tháng 4-1975, HQ 402 gặp HQ 601 đang trên đường về lại Saigon báo tin ngỏ Vũng Tàu đã bị cộng sản chận rồi.

Nhưng rồi ngay tại ngã ba Soài Rạp, Lam Giang gặp được đại tá hải quân Lê Hữu Dõng. Ông Dõng đang chỉ huy các chiến đỉnh bảo vệ thủy lộ. Khi lên 402 ông rất ngạc nhiên và thán phục anh em đã đưa được con tàu bất khiển dụng ra được khỏi Saigon.

Giờ phút này dù hết sức đau yếu nhưng Lam Giang đã nhận thêm rất nhiều nhân vật của VNCH nhập hạm. Phó đề đốc Nghiêm văn Phú cùng các sĩ quan và quân nhân hải quân lên tàu trong đó có cả 2 người Mỹ.

Cho đến sáng 1tháng 5-1975 Lam Giang mới ra cửa biển và gặp tàu của Đệ Thất hạm đội. Một chiến hạn Destroyer của Hoa kỳ muốn đến giúp nhưng thấy Lam Giang cứ quay tròn suý?t đụng nên phải tránh xa. Giữa biển khơi Lam Giang liên lạc được với hạm đội và được lệnh cố đem tàu về tập họp tại Côn Sơn.

Sáng hôm sau tàu Mỹ trở lại đưa chuyên viên qua sửa chữa tàu HQ 402. Chuyên viên xem lại máy móc kết luận là không thể sửa chữa trong hoàn cảnh hiện tại. Kết luận kỹ thuật sau cùng đã khai tử Lam Giang giữa trùng khơi vạn l?ý. Báo cáo được trình lên tư lệnh đệ thất hạm đội Hoa Kỳ. Cho lệnh khai tử Lam Giang. Tàu Mỹ kẹp sát 1 bên HQ 402 để toàn thể đồng bào và chiến binh chuyển hạm.

Sau khi kiểm soát và rung chuông báo động nhiều lần để chắc rằng không còn ai trên Hải vận hạm Lam Giang, hai chiến hạm Hoa Kỳ bắn chìm 402 giữa biển khơi.

Lúc đó là 3 giờ chiều ngày 2 tháng 5-1975.

Trong chuyến hải hành cuối cùng của hạm đội Việt Nam Cộng Hòa, 402 là con tàu duy nhất tuẫn tiết.

Trung úy Cao thế Hùng, sĩ quan cơ khí của hải quân VNCH, người đặc trách sửa chữa con tàu cuối cùng rời bến Saigon, đứng nhìn Lam Giang chìm sâu xuống Thái bình Dương. Nhân dịp San Jose hội ngộ trùng dương vào cuối năm 2013 Dân Sinh Media đã có dịp phỏng vấn trung úy Hùng và chưa hết. Có thêm một trung úy hải quân ở ngay tại San Jose cũng từng lái Lam Giang 402 vào ngày giờ cuối đã lên đài kể lại đầu đuôi.

Những người được cứu thoát trên Lam Giang 402 vào ngày 30 tháng 4-1975 nghiệt ngã. Tháng 4-2015 là 40 năm sau có thể sẽ họp mặt và cùng xác định xem ai là ông hạm trưởng cuối cùng của con tàu vĩnh biệt cứu được 2.000 hành khách.

Đó là 1 huyền thoại đáng ghi trong lần trùng dương hội ngộ tại San Jose 1 tháng 12 năm nay.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.