Hôm nay,  

Nhớ Về Thầy Nguyễn Văn Sở

28/01/201400:00:00(Xem: 8358)
Sáng Thứ Năm 23 Tháng 1, 2014 tôi đang làm việc tại sở làm như thường lệ bổng cái điện thoại cầm tay báo hiệu có email mới. Tôi vội mở ra xem có gì quan trọng hay không. Tôi ngỡ ngàng đọc những dòng không vui do một cựu giáo sư của thời trung học cho hay Thầy Nguyễn Văn Sở đã được đưa vào bịnh viện cấp cứu đêm hôm trước. Và bác sĩ bảo rằng Thầy sẽ không sống được bao lâu, chắc nội trong ngày là Thầy sẽ ra đi vì đã bị xuất máu trong não rất trầm trọng. Tôi biết Thầy Sở lâu nay có bịnh, nhưng không ngờ Thầy ra đi quá sớm và nhất là căn bịnh trên và vào những ngày gần Tết như hôm nay. Tôi thật sự xúc động vì biết từ đây mình sẽ mất đi một người Thầy khả kính gần như một người Anh cả. Mà đúng vậy! Có nhiều lần tôi có nghe Thầy khiêm nhường xưng Anh với chúng tôi là đám học trò của Thầy vào thời trung học. Nay Thầy đã trên 70 và chúng tôi thì đứa nào hôm nay cũng trên lục tuần!

Tôi không có may mắn học một lớp Anh Văn nào với Thầy Sở khi Thầy còn dạy ở trường trung học Kỹ Thuật Đà Nẵng (KTĐN) vào những đầu năm 60. Khi tôi từ trường trung học Phan Chu Trinh thi và lớp Đệ Ngũ KTĐN niên khóa 1965-66 thì Thầy đã chuyển đi nơi khác. Cũng như mọi thanh niên khác vào thời chiến Thầy đã nhập ngũ, được biệt phái về lại dạy Anh Văn. Rồi Thầy du học Hoa Kỳ nhiều năm, về lại dạy tại trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt v.v Phần tôi thì đi lưu lạc ra nước ngoài sau khi đậu tú tài. Cho đến lúc nầy thì hai thầy trò chúng tôi chưa biết nhau.

Mãi cho đến khi tới Hoa Kỳ và chọn Nam California làm nơi dừng chân cho trạm chót của cuộc đời thì cái duyên đã đến với nhau. Đó là lúc khi các cựu giáo sư và anh em cựu học sinh trường trung học KTĐN “nhóm họp” thì tôi mới quen biết Thầy. Kể từ đó chúng tôi sinh hoạt thường xuyên như một “nhóm ái hữu” và đã có nhiều kỷ niệm không quên.
resized-gs-nguyen-v-so-thayso1
Thầy Nguyễn Văn Sở.

Như đã nói ở trên Thầy Nguyễn văn Sở đâu chỉ có dạy tại trung học KTĐN mà thôi. Sự nghiệp giáo chức và kiến thức về Anh Văn của Thầy đã đem Thầy đến nhiều nơi, nhiều đại học. Và dĩ nhiên trước 1975 thì Thầy đã đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng tại Đà Lạt. Cũng chính vì thế mà khi bị kẹt lại năm 1975 Thầy đã phải trả một giá không nhỏ cho các việc làm liên quan đến Mỹ của mình. Vì đi du học Mỹ và có bằng cấp cao, cộng sản đã bỏ tù Thầy nhiều năm dù rằng lúc đó Thầy có cơ hội di tản. Nói về số phận của cuộc đời trong việc nầy, có một giáo sư khác cùng dạy một trường trước kia ở Đà Nẵng với Thầy Sở kể cho tôi nghe rằng lúc vào tù năm 1976 hai ông ở chung với nhau tại trại Long Giao. Sau đó thì vì có lý lịch nêu trên Thầy Sở được phân loại và di chuyển đến một trại tù khác. Lúc đó vị giáo sư kia có viết một lá thư nhờ Thầy Sở đem về trao lại cho vợ mình vì nghĩ là Thầy Sở được ra trại. Mãi đến mấy năm sau khi được thả ra về vị giáo sư mới được người vợ cho biết rằng đâu có nhận được thư từ gì đâu. Té ra mới biết là Thầy Sở lúc đó đâu có được thả ra” mà bị di chuyển lên vùng cao nguyên nước độc vì có dính liếu đến Mỹ! Khi ở tù tại Long Giao, Thầy Sở có mang một cặp kính rất dày. Sau khi cả hai cùng ra tù, vị giáo sư kia đến nhà thăm thấy Thầy Sở không còn mang kính mới hỏi là sao dạo nầy anh không mang kính nữa? Lúc đó Thầy Sở nhìn ông trả lời mĩa mai “bây giờ sáng mắt ra rồi”! Âu cũng là một kỷ niệm khó quên cho hai vị giáo sư của tôi.

Thầy Sở còn là hội viên của nhiều tổ chức tại Nam California, như Võ Bị Quốc Gia Đà lạt, Hội Việt Mỹ v.v mà tôi không được biết hết.

Khi định cư tại Mỹ, Thầy đã được mời vào dạy Anh Văn tại trường Orange Coast College mãi đến khi Thầy về hưu vài năm gần đây. Tôi biết chắc rằng với tin Thầy ra đi sẽ có nhiều giáo chức và học sinh của Thầy tại Orange Coast College thương tiếc không thua gì chúng tôi.


Còn nhóm nhỏ của chúng tôi từ nay sẽ thiếu vắng một người Thầy bóng dáng cao ráo, tính tình hiền lành, những lời thăm hỏi chân tình, những ý kiến, lời khuyên đứng đắn. Nói chung là thiếu đi hình ảnh một nhà giáo theo đúng nghĩa của nó. Tư cách, bóng dáng đó thời VNCH thì chúng ta không thiếu, nhưng bây giờ có lẽ phải thắp đuốc đi tìm trong đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta.

Chúng tôi không quên những lần đi chơi với Thầy Sở. Những lần đi thăm đảo Catalina ngoài khơi California, đi uống thử rượu vang tại Temecula, đi San Diego thăm chiến hạm USS Midway Museum mà vào thời điểm tháng Tư 1975 đã đậu ngoài khơi VN vớt đồng bào di tản, đi núi Big Bear, đi Las Vegas. Và sô số những lần Tân Xuân Hội Ngộ.
resized-gs-nguyen-v-so-gshsktdn
Cựu GS và Học Sinh KTĐN chụp hình lưu niệm sau khi viếng thăm Thầy Sở ở Peek Funeral Home, Westminster, CA.

Vì là người trí thức nên sau cơn trọng bịnh về bao tử Thầy Sở đã tìm ra cho mình cách đối phó” với căn bịnh ngặt nghèo nầy. Thầy rất chừng mực và không buồn phiền lo âu thái quá mà trái lại Thầy lại tham gia các hoạt động văn hoá khác như hội nhiếp ảnh đẹp. Có lần phải đi xa, dậy sớm thức khuya mà Thầy vẫn làm được như thời còn trai trẻ. Và các tác phẩm của Thầy được chọn triển lảm cuối năm ngoái tại hội trường báo Người Việt.

Thầy phải mổ bỏ đi một phần bao tử rồi từ đó lấy bút hiệu cho mình là Stomachless”, một cái tên rất dể thương nói lên hoàn cảnh của mình. Thầy có một bài viết rất hay đăng trên Nhật báo Người Việt là “Già Ơi Chào Mi”, và vô số các bài đăng trên nhật báo, đặc san, tuần báo v.v.

Ngày thứ Tư 22 tháng 1 năm 2014, buổi sáng Thầy còn sinh hoạt như thường lệ. Lúc gần trưa Thầy rời nhà đi lo giải quyết vấn đề bảo hiểm rồi sau đó đi rửa xe. Khi đến trạm xăng thì Thầy Sở cảm thấy rất khó khăn khi muốn nhất một chân lên. Linh tính cho biết có chuyện không hay, Thầy liền gọi điện thoại cho cô con gái. Trong khi hai cha con chưa hoàn tất cuộc điện đàm thì đầu dây bên kia cô con gái không còn nghe Ba mình trả lời nữa. Cô vội vàng chạy đến thì người ta đã cho xe cứu thương chở Thầy vào nhà thương. Thầy Sở đã nhanh chóng gọi 911 trước khi mình yếu đi. Khi cô con gái vào nhà thương thì Thầy đã gần như không còn biết gì nhiều. Rồi từ từ Thầy hoàn toàn không còn biết gì nữa.

Chúng tôi rủ nhau đi thăm Thầy ngay tại Hoag Hospital, một bệnh viện nổi tiếng tại Orange County, California, thuộc thành phố Newport Beach. Nơi đây Thầy Sở đã ra vào nhiều lần trong quá khứ với căn bệnh bao tử của Thầy. Tất cả chúng tôi vây quanh bên Thầy, nhìn Thầy nằm đó mà không nói được lời nào, ai nấy đều thấy buồn mênh mang. Mới đó mới đây mà bây giờ Thầy chỉ là như vầy hay sao? Nhìn chung quanh giường bịnh các dây nhợ, máy móc đang làm việc để mang lại cho Thầy những hơi thở cuối của cuộc đời.

Nghe đâu khi cậu con trai duy nhất từ Boston bay gấp về trong ngày để nhìn mặt người cha lần cuối thì gia đình đã để Thầy ra đi bình an, thanh thản vào ngày Thứ Năm 23 Tháng 1 năm 2014 nhằm ngày 23 tháng Chạp năm Quý Tị. Trên đường về lại khu Little Sài Gòn, phố Bolsa vẫn tấp nập người qua lại lo cho những ngày Xuân sắp về. Duy chỉ có anh em chúng tôi cảm thấy Tết năm nay sẽ không có một Tân Xuân Hội Ngộ tràn niềm vui như mọi năm.

Những kỷ niệm với Thầy Nguyễn Văn Sở qua những năm quen biết Thầy đã làm tôi và tất cả các bạn bè rất trân quý, dù nay thấy thiếu vắng một cái gì.

Chúc Thầy ra đi bình an và sớm về cõi Vĩnh Hằng.

Võ Văn Thiệu

Orange County, California những ngày cuối của năm Quý Tị

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.