Hôm nay,  

Nhớ Về Thầy Nguyễn Văn Sở

28/01/201400:00:00(Xem: 8362)
Sáng Thứ Năm 23 Tháng 1, 2014 tôi đang làm việc tại sở làm như thường lệ bổng cái điện thoại cầm tay báo hiệu có email mới. Tôi vội mở ra xem có gì quan trọng hay không. Tôi ngỡ ngàng đọc những dòng không vui do một cựu giáo sư của thời trung học cho hay Thầy Nguyễn Văn Sở đã được đưa vào bịnh viện cấp cứu đêm hôm trước. Và bác sĩ bảo rằng Thầy sẽ không sống được bao lâu, chắc nội trong ngày là Thầy sẽ ra đi vì đã bị xuất máu trong não rất trầm trọng. Tôi biết Thầy Sở lâu nay có bịnh, nhưng không ngờ Thầy ra đi quá sớm và nhất là căn bịnh trên và vào những ngày gần Tết như hôm nay. Tôi thật sự xúc động vì biết từ đây mình sẽ mất đi một người Thầy khả kính gần như một người Anh cả. Mà đúng vậy! Có nhiều lần tôi có nghe Thầy khiêm nhường xưng Anh với chúng tôi là đám học trò của Thầy vào thời trung học. Nay Thầy đã trên 70 và chúng tôi thì đứa nào hôm nay cũng trên lục tuần!

Tôi không có may mắn học một lớp Anh Văn nào với Thầy Sở khi Thầy còn dạy ở trường trung học Kỹ Thuật Đà Nẵng (KTĐN) vào những đầu năm 60. Khi tôi từ trường trung học Phan Chu Trinh thi và lớp Đệ Ngũ KTĐN niên khóa 1965-66 thì Thầy đã chuyển đi nơi khác. Cũng như mọi thanh niên khác vào thời chiến Thầy đã nhập ngũ, được biệt phái về lại dạy Anh Văn. Rồi Thầy du học Hoa Kỳ nhiều năm, về lại dạy tại trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt v.v Phần tôi thì đi lưu lạc ra nước ngoài sau khi đậu tú tài. Cho đến lúc nầy thì hai thầy trò chúng tôi chưa biết nhau.

Mãi cho đến khi tới Hoa Kỳ và chọn Nam California làm nơi dừng chân cho trạm chót của cuộc đời thì cái duyên đã đến với nhau. Đó là lúc khi các cựu giáo sư và anh em cựu học sinh trường trung học KTĐN “nhóm họp” thì tôi mới quen biết Thầy. Kể từ đó chúng tôi sinh hoạt thường xuyên như một “nhóm ái hữu” và đã có nhiều kỷ niệm không quên.
resized-gs-nguyen-v-so-thayso1
Thầy Nguyễn Văn Sở.

Như đã nói ở trên Thầy Nguyễn văn Sở đâu chỉ có dạy tại trung học KTĐN mà thôi. Sự nghiệp giáo chức và kiến thức về Anh Văn của Thầy đã đem Thầy đến nhiều nơi, nhiều đại học. Và dĩ nhiên trước 1975 thì Thầy đã đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng tại Đà Lạt. Cũng chính vì thế mà khi bị kẹt lại năm 1975 Thầy đã phải trả một giá không nhỏ cho các việc làm liên quan đến Mỹ của mình. Vì đi du học Mỹ và có bằng cấp cao, cộng sản đã bỏ tù Thầy nhiều năm dù rằng lúc đó Thầy có cơ hội di tản. Nói về số phận của cuộc đời trong việc nầy, có một giáo sư khác cùng dạy một trường trước kia ở Đà Nẵng với Thầy Sở kể cho tôi nghe rằng lúc vào tù năm 1976 hai ông ở chung với nhau tại trại Long Giao. Sau đó thì vì có lý lịch nêu trên Thầy Sở được phân loại và di chuyển đến một trại tù khác. Lúc đó vị giáo sư kia có viết một lá thư nhờ Thầy Sở đem về trao lại cho vợ mình vì nghĩ là Thầy Sở được ra trại. Mãi đến mấy năm sau khi được thả ra về vị giáo sư mới được người vợ cho biết rằng đâu có nhận được thư từ gì đâu. Té ra mới biết là Thầy Sở lúc đó đâu có được thả ra” mà bị di chuyển lên vùng cao nguyên nước độc vì có dính liếu đến Mỹ! Khi ở tù tại Long Giao, Thầy Sở có mang một cặp kính rất dày. Sau khi cả hai cùng ra tù, vị giáo sư kia đến nhà thăm thấy Thầy Sở không còn mang kính mới hỏi là sao dạo nầy anh không mang kính nữa? Lúc đó Thầy Sở nhìn ông trả lời mĩa mai “bây giờ sáng mắt ra rồi”! Âu cũng là một kỷ niệm khó quên cho hai vị giáo sư của tôi.

Thầy Sở còn là hội viên của nhiều tổ chức tại Nam California, như Võ Bị Quốc Gia Đà lạt, Hội Việt Mỹ v.v mà tôi không được biết hết.

Khi định cư tại Mỹ, Thầy đã được mời vào dạy Anh Văn tại trường Orange Coast College mãi đến khi Thầy về hưu vài năm gần đây. Tôi biết chắc rằng với tin Thầy ra đi sẽ có nhiều giáo chức và học sinh của Thầy tại Orange Coast College thương tiếc không thua gì chúng tôi.


Còn nhóm nhỏ của chúng tôi từ nay sẽ thiếu vắng một người Thầy bóng dáng cao ráo, tính tình hiền lành, những lời thăm hỏi chân tình, những ý kiến, lời khuyên đứng đắn. Nói chung là thiếu đi hình ảnh một nhà giáo theo đúng nghĩa của nó. Tư cách, bóng dáng đó thời VNCH thì chúng ta không thiếu, nhưng bây giờ có lẽ phải thắp đuốc đi tìm trong đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta.

Chúng tôi không quên những lần đi chơi với Thầy Sở. Những lần đi thăm đảo Catalina ngoài khơi California, đi uống thử rượu vang tại Temecula, đi San Diego thăm chiến hạm USS Midway Museum mà vào thời điểm tháng Tư 1975 đã đậu ngoài khơi VN vớt đồng bào di tản, đi núi Big Bear, đi Las Vegas. Và sô số những lần Tân Xuân Hội Ngộ.
resized-gs-nguyen-v-so-gshsktdn
Cựu GS và Học Sinh KTĐN chụp hình lưu niệm sau khi viếng thăm Thầy Sở ở Peek Funeral Home, Westminster, CA.

Vì là người trí thức nên sau cơn trọng bịnh về bao tử Thầy Sở đã tìm ra cho mình cách đối phó” với căn bịnh ngặt nghèo nầy. Thầy rất chừng mực và không buồn phiền lo âu thái quá mà trái lại Thầy lại tham gia các hoạt động văn hoá khác như hội nhiếp ảnh đẹp. Có lần phải đi xa, dậy sớm thức khuya mà Thầy vẫn làm được như thời còn trai trẻ. Và các tác phẩm của Thầy được chọn triển lảm cuối năm ngoái tại hội trường báo Người Việt.

Thầy phải mổ bỏ đi một phần bao tử rồi từ đó lấy bút hiệu cho mình là Stomachless”, một cái tên rất dể thương nói lên hoàn cảnh của mình. Thầy có một bài viết rất hay đăng trên Nhật báo Người Việt là “Già Ơi Chào Mi”, và vô số các bài đăng trên nhật báo, đặc san, tuần báo v.v.

Ngày thứ Tư 22 tháng 1 năm 2014, buổi sáng Thầy còn sinh hoạt như thường lệ. Lúc gần trưa Thầy rời nhà đi lo giải quyết vấn đề bảo hiểm rồi sau đó đi rửa xe. Khi đến trạm xăng thì Thầy Sở cảm thấy rất khó khăn khi muốn nhất một chân lên. Linh tính cho biết có chuyện không hay, Thầy liền gọi điện thoại cho cô con gái. Trong khi hai cha con chưa hoàn tất cuộc điện đàm thì đầu dây bên kia cô con gái không còn nghe Ba mình trả lời nữa. Cô vội vàng chạy đến thì người ta đã cho xe cứu thương chở Thầy vào nhà thương. Thầy Sở đã nhanh chóng gọi 911 trước khi mình yếu đi. Khi cô con gái vào nhà thương thì Thầy đã gần như không còn biết gì nhiều. Rồi từ từ Thầy hoàn toàn không còn biết gì nữa.

Chúng tôi rủ nhau đi thăm Thầy ngay tại Hoag Hospital, một bệnh viện nổi tiếng tại Orange County, California, thuộc thành phố Newport Beach. Nơi đây Thầy Sở đã ra vào nhiều lần trong quá khứ với căn bệnh bao tử của Thầy. Tất cả chúng tôi vây quanh bên Thầy, nhìn Thầy nằm đó mà không nói được lời nào, ai nấy đều thấy buồn mênh mang. Mới đó mới đây mà bây giờ Thầy chỉ là như vầy hay sao? Nhìn chung quanh giường bịnh các dây nhợ, máy móc đang làm việc để mang lại cho Thầy những hơi thở cuối của cuộc đời.

Nghe đâu khi cậu con trai duy nhất từ Boston bay gấp về trong ngày để nhìn mặt người cha lần cuối thì gia đình đã để Thầy ra đi bình an, thanh thản vào ngày Thứ Năm 23 Tháng 1 năm 2014 nhằm ngày 23 tháng Chạp năm Quý Tị. Trên đường về lại khu Little Sài Gòn, phố Bolsa vẫn tấp nập người qua lại lo cho những ngày Xuân sắp về. Duy chỉ có anh em chúng tôi cảm thấy Tết năm nay sẽ không có một Tân Xuân Hội Ngộ tràn niềm vui như mọi năm.

Những kỷ niệm với Thầy Nguyễn Văn Sở qua những năm quen biết Thầy đã làm tôi và tất cả các bạn bè rất trân quý, dù nay thấy thiếu vắng một cái gì.

Chúc Thầy ra đi bình an và sớm về cõi Vĩnh Hằng.

Võ Văn Thiệu

Orange County, California những ngày cuối của năm Quý Tị

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.