Hôm nay,  

Obamacare: Những Vấn Đề Mới

08/04/201400:00:00(Xem: 8302)

...qua năm 2015, tiền mua bảo hiểm sẽ tăng không dưới 10%...

Tuần qua, TT Obama trong một buổi lễ trịnh trọng tại Tòa Bạch Ốc, công bố số người ghi tên tham gia vào Obamacare đã vượt quá dự phóng một chút. Con số dự phóng là 7 triệu người, trong khi con số được TT Obama công bố là 7,1 triệu người, tức là 100.000 người hơn dự phóng của chính quyền. Chỉ như vậy cũng đủ để TT Obama đích thân công bố con số một cách rình ràng và yêu cầu các đài truyền hình chính như ABC, CBS, và NBC phát hình chương trình đặc biệt tung hô thành quả của Obamacare (tất cả các đài truyền hình đều đã từ chối).

Phải nói cho rõ, đây là số người ghi tên mua bảo hiểm sức khỏe qua các trung tâm phối hợp –exchanges- do Obamacare thành lập, không phải tổng cộng số người có bảo hiểm hay mua bảo hiểm ngoài hệ thống phối hợp.

Trong mấy tháng qua, Bộ Y Tế luôn luôn từ chối không chịu công bố số người tham gia Obamacare. Ai cũng đoán lý do là vì con số thực tế chưa bao giờ đạt tới mức dự phóng cho tới bây giờ.

Qua năm tới, dự phóng của chính quyền Obama là con số người ghi danh sẽ tăng lên đến mức 13 triệu người vào cuối năm 2015. So với hơn 300 triệu dân Mỹ, những con số trên chỉ là bạc lẻ, khoảng 4 người trong 100 người. Tuy nhiên, việc số người tham gia vượt qua con số dự phóng, cho dù rất ít, cũng thể hiện việc dân chúng dần dần cũng phải chấp nhận thực tế là Obamacare đã thành một thực thể, sẽ tồn tại lâu dài, bất chấp những hậu quả còn đang tranh cãi, cũng như bất chấp việc gần 60% dân Mỹ chống. Chống thì chống, nhưng vì không thu hồi được thì cũng đành phải miễn cưỡng chấp nhận thôi, không có lựa chọn nào khác.

Dù sao, đây cũng là môt tin đáng phấn khởi cho TT Obama sau những thất bại thật bối rối của mấy tháng trước khi các trang mạng của Obamacare gây rối loạn rồi tắc nghẽn cho cả hệ thống bảo hiểm y tế. Nhưng những con số được công bố cũng lại tạo ra những tranh luận mới. Có nhiều điểm đang bị tranh cãi.

Thứ nhất, ghi danh là một chuyện, đóng tiền mua bảo hiểm là chuyện khác. Có rất nhiều người ghi danh rồi vì lý do nào đó, hoặc suy nghĩ lại, hoặc không có tiền, nên không đóng tiền. Tức là có cũng như không. Chính quyền Obama đã không công bố dữ liệu này. Nhưng theo các chuyên gia, có thể có từ 20% đến 30% số người ghi danh đã chưa -hay không- đóng tiền.

Vấn đề thứ hai, con số những người trước đây không được bảo hiểm, bây giờ nhờ Obamacare mới có dịp mua bảo hiểm là bao nhiêu, cũng không ai biết vì không được chính quyền công bố, chỉ biết là tương đối ít, khoảng từ 1 đến 1,5 triệu người, hay từ 15% đến 20% (có những nghiên cứu cho thấy ít hơn, chỉ có 10%) thôi. Nói cách khác, mục tiêu của Obamacare là giúp những người không được bảo hiểm trước đây có cơ hội được bảo hiểm bây giờ, chỉ giúp tối đa chưa tới một phần năm khối người này.

Dựa trên tỷ lệ đó, cho là trước đây có khoảng 30 triệu người không có bảo hiểm, thì ta có thể ước tính luật Obamacare sẽ giúp cho khoảng 5 hay 6 triệu người có bảo hiểm. Câu hỏi là đó có phải cái kết quả đáng có cho một chương trình tốn hàng ngàn tỷ, gây xáo trộn cho hệ thống y tế của cả nước, khiến cả chục triệu người phải đổi bảo hiểm, đổi nhà thương, bác sĩ, thuốc men, cũng như chi phí bảo hiểm và dịch vụ y tế gia tăng toàn diện, kinh tế tiếp tục trì trệ, thất nghiệp không giảm được.

Khúc mắc thứ ba, hầu hết những người ghi danh Obamacare là những người bị hãng bảo hiểm hủy hợp đồng bảo hiểm hiện có, nên phải đi tìm mua bảo hiểm mới. Nhưng vấn đề ở đây là con số những người ghi danh thường thấp hơn con số những người bị mất bảo hiểm. Chẳng hạn theo thống kê của tiểu bang Maryland là tiểu bang với nhiều dân thiểu số da màu, ủng hộ TT Obama rất mạnh, có 73.000 người bị mất bảo hiểm, nhưng lại chỉ có 60.000 người ghi danh qua các trung tâm phối hợp để mua bảo hiểm mới. Không ai rõ 13.000 người còn lại đã mua bảo hiểm lại ở ngoài trung tâm phối hợp hay bỏ luôn, không mua bảo hiểm nữa.

Thêm vào đó, con số TT Obama công bố rõ ràng là đi ngược lại con số của một vài tiểu bang đã chấp nhận loan báo chi tiết. Như tại Maryland, thống kê cho thấy tiểu bang dự phóng có 150.000 người sẽ ghi danh qua trung tâm phối hợp, nhưng thực tế lại chỉ có chưa tới một nửa, 60.000 người thôi. Như vậy, để cho tổng số cả nước vượt qua dự phóng, có lẽ đã phải có nhiều tiểu bang có con số người ghi danh lớn gấp đôi dự phóng. Đây là điều khá khó tin, khiến một dân biểu Cộng Hoà đã tố chính quyền Obama “xào nấu” thống kê (cook the books).

Những thắc mắc này là hậu quả của chính sách úp úp mở mở trong việc công bố các dữ kiện về Obamacare của Bộ Y Tế, khiến người ta chỉ có thể đặt câu hỏi nếu Obamacare thật sự tốt đẹp, thành công mỹ mãn, tại sao lại phải mập mờ trong vấn đề thông tin?

TT Obama tuyên bố đại khái ông không hiểu tại sao lại có nhiều người chống Obamacare, cố gắng không cho thiên hạ được bảo hiểm (nguyên văn: “I’ve got to admit, I don’t get it. Why are folks working so hard for people not to have health insurance?”). Câu tuyên bố của TT Obama hiển nhiên là một loại thông điệp của các chính khách, cố tình bóp méo vấn đề. Vấn đề chỉ là nhiều người không đồng ý với phương thức của TT Obama, chứ không phải không đồng ý chuyện tất cả mọi người cần bảo hiểm sức khoẻ. Không có ai cố gắng tìm cách cho thiên hạ “không được bảo hiểm” như TT Obama phàn nàn.

Và thực tế là Obamacare đã là một thất bại lớn nhất dưới chế độ Obama không có bao nhiêu thành tích cụ thể. Chính báo phe ta Washington Post đã viết bài về sự hữu hiệu của Obamacare. Kết luận ngắn gọn của báo này là ‘không’ (nguyên văn: “Is Obamacare working? The short answer is no.”).

Ít ra thì chính TT Obama cũng đã công khai nhìn nhận không phải tất cả những vấn đề của Obamacare đã được giải quyết, còn cần rất nhiều chỉnh sửa trong những năm tháng tới.

Lời nhìn nhận của TT Obama thật ra cũng chỉ là lập luận chung của đa số các vị dân biểu và thượng nghị sĩ Dân Chủ phải ra tranh cử lại cuối năm nay trong cuộc bầu giữa mùa.

Đối với những vị này, Obamacare vẫn là một đe dọa trực tiếp cho hy vọng tái đắc cử của họ, đặc biệt là các vị phải ra tranh cử trong các tiểu bang có khuynh hướng bảo thủ miền nam trước đây đã bầu cho TĐ Mitt Romney hay TNS John McCain. Họ đã có những thăm dò dư luận của chính ban tham mưu của họ, nhận được cả ngàn thư của cử tri của họ, cũng như đọc được những thăm dò của các cơ quan lớn. Hiện nay, con số người ủng hộ hay chấp nhận Obamacare càng ngày càng xuống thấp. Theo cơ quan Associated Press, hiện giờ chỉ có một phần tư (26%) dân chúng ủng hộ Obamacare, đại đa số trong các tiểu bang Dân Chủ cấp tiến nặng như Nữu Ước, Cali,... Tỷ lệ hậu thuẫn tại các tiểu bang bảo thủ miền nam thấp hơn nhiều. Ngay khi luật Obamacare mới được thông qua, tỷ lệ hậu thuẫn là gần 40%. Khi đó TT Obama hứa Obamacare sẽ cắt giảm chi phí bảo hiểm và dịch vụ y tế cho mỗi gia đình ít ra là 2.500 đô một năm, trong khi bấy giờ chẳng những không có gì giảm mà tất cả đều tăng.

Cầm đầu nhóm này là TNS Mary Landrieu của tiểu bang Louisiana và TNS Mark Warner của Virginia. Ít nhất là một chục thượng nghị sĩ khác đã gia nhập nhóm này.

Ý thức được việc Obamacare sẽ tăng giá bảo hiểm cho tất cả mọi người, có khi tăng gấp đôi, họ muốn đề xướng một chương trình bảo hiểm mới, rẻ tiền hơn nhiều, nhưng chỉ bảo hiểm khoảng 50% chi phí y tế, với phần chi phí còn lại do bệnh nhân tự trả bằng tiền túi.

Đề nghị này được sự hậu thuẫn của nhiều người không muốn trả bảo phí quá cao trong khi mình không có bệnh hoạn gì, hay không thấy có triệu chứng sớm bị bệnh gì, đặc biệt là giới trẻ và trung niên dưới bốn chục tuổi, phần đông mới bắt đầu gia nhập vào thị trường lao động, lương còn tương đối thấp, trong khi sức khoẻ chưa có vấn đề gì nghiêm trọng.

Nhóm dân cử Dân Chủ này cũng muốn thấy luật bảo hiểm được nới rộng, cho phép các hãng bảo hiểm bán bảo hiểm “xuyên bang”, tức là cho phép bán bảo hiểm với cùng giá và cùng điều kiện từ tiểu bang này qua tiểu bang khác, giúp gia tăng cạnh tranh giữa các hãng bảo hiểm để bắt buộc họ phải giảm bảo phí. Điều này khó có hy vọng thành sự thật vì các tiểu bang Mỹ phần lớn rất muốn giữ “quyền tự trị” của mình, ra luật riêng cho tiểu bang của mình, chưa kể áp lực của các hãng bảo hiểm.

Trên thực tế, những đề nghị này chỉ có giá trị như những mánh khóe chính trị để tranh phiếu cho cuộc tranh cử, chứ không có cách nào thực hiện được trong năm nay, trước ngày bầu cử. Các vị dân cử Dân Chủ, nhất là thượng nghị sĩ lãnh đạo khối đa số Dân Chủ Harry Reid tại Thượng Viện, không dại gì khui ra cái chuyện đau đầu nhức răng này để tranh cãi trước ngày bầu, giúp đối lập Cộng Hòa có dịp đổ dầu vào lửa, đả kích Obamacare thả giàn.

Người ta cũng nghi ngờ hiệu quả của những thay đổi ý kiến này của khối dân cử này. Cho tới nay, Obamacare đã được tranh cãi quá nhiều, thiên hạ đã hiểu biết khá rõ về Obamacare, những ý kiến ủng hộ hay chống đối phần lớn cũng đã “đóng băng”, khó thay đổi được qua những đề nghị mập mờ, mới xuất hiện.

Các hãng bảo hiểm cũng sẽ tung bạc triệu ra để ngăn cản chuyện này, vì họ đã có đầy đủ kế hoạch tăng bảo phí kể từ năm 2015.

Việc tăng bảo phí cho năm 2015 sẽ là một vấn đề lớn mà cho đến nay, chưa ai biết chắc chắn hậu quả sẽ như thế nào.

Theo các chuyên gia, bảo phí năm tới chắc chắn sẽ phải được thay đổi khi các hãng bảo hiểm bị bắt buộc phải tuân thủ theo các điều kiện của Obamacare. Ta còn nhớ vì phải tuân thủ theo những quy định mới mà cả triệu người đã bị các hãng bảo hiểm hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm, khiến TT Obama phải ra quyết định cho phép các hãng bảo hiểm được miễn tuân theo các quy định mới một năm. Qua năm tới, các hãng bảo hiểm sẽ phải tuân thủ, đâu lại vào đấy, cả triệu người sẽ bị hủy hợp đồng và phải mua bảo hiểm mới với giá mới. Thêm vào đó, cả ngàn công ty nhỏ sẽ hủy bỏ bảo hiểm tập thể của hãng, khiến cả triệu nhân viên của họ sẽ phải đi tìm mua bảo hiểm riêng cho gia đình mình, dĩ nhiên sẽ đắt hơn bảo hiểm tập thể của công ty.

Giá mới sẽ được các hãng bảo hiểm ấn định dựa trên ước tính của họ.

Trước hết giá mới sẽ tùy thuộc vào con số thực sự những người trẻ chịu mua bảo hiểm. Đây là nguồn tài trợ chính cho Obamacare vì họ đóng bảo hiểm mà ít bệnh hoạn, bù lại giới cao niên bệnh hoạn nhiều hơn. Cho đến nay, các thống kê cho thấy giới trẻ -từ 18 đến 34 tuổi- chỉ là khoảng 27% khối người mua bảo hiểm trong khi chính quyền Obama dự phóng phải có tới 40% thì Obamacare mới được nuôi dưỡng thỏa đáng. Khoảng thiếu hụt đó sẽ bắt buộc các hãng bảo hiểm phải tăng tiền bảo phí theo đúng luật cung cầu kinh tế.

Sau đó, giá bảo phí mới cũng sẽ tùy thuộc chi phí các dịch vụ y tế, tức là tiền nhà thương, bác sĩ, thuộc men. Các hãng bảo hiểm ước tính năm 2015, chi phí này sẽ tăng có thể tới 10% so với năm 2014, chưa kể hậu quả của lạm phát.

Nói rõ ra, chúng ta có thể tin là qua năm 2015, tiền mua bảo hiểm sẽ tăng không dưới 10%.

Obamacare có hai mục tiêu chính: giảm chi phí và tăng người được bảo hiểm. Nhưng cả hai mục tiêu đã không đạt được.

Theo một nghiên cứu của ông Avik Roy, chuyên gia y tế tốt nghiệp các đại học Yale và Massachusetts Institute of Technology –MIT-, của cơ quan Manhattan Institute, bảo phí cá nhân sẽ tăng trung bình 41%. Ông cũng nhận định những người biện minh cho rằng việc tăng bảo phí sẽ được bù đắp bằng tiền trợ cấp đã nhìn vấn đề dưới khiá cạnh cục bộ cá nhân, mà quên trên tổng thể, tiền trợ cấp của Nhà Nước cũng chỉ là tiền do dân đóng thuế. Lại một hình thức “tái phân phối lợi tức” không hơn không kém. Tệ hơn nữa, việc bảo phí có thể tăng gấp đôi tại nhiều nơi sẽ đưa đến kết quả là dù sau khi nhận được trợ cấp, số tiền nhiều người phải trả để mua bảo hiểm mới vẫn cao hơn trước khi có Obamacare và trợ cấp.

Trung tâm CMS (Center for Medicare and Medicaid Services) ước tính 65% các công ty kinh doanh nhỏ sẽ phải tăng tiền bảo hiểm tập thể cho nhân viên của họ.

Còn về chuyện tăng số người được bảo hiểm thì trước khi có Obamacare, thống kê chính thức cho biết 14,4% dân Mỹ không có bảo hiểm, bây giờ con số đó không giảm mà lại tăng lên thành 15,9%.

Nói cách khác, cả hai mục tiêu của Obamacare đều có kết quả ngược. Washington Post đã nhận định chính xác khi viết Obamacare đã thất bại.

Khoan nói tới chuyện tăng bảo phí cho năm tới, chỉ nói chuyện năm nay, cũng đã có rất nhiều người ghi danh nhưng không trả bảo phí, tức là trên thực tế, vẫn chưa có bảo hiểm. Và tất nhiên theo luật Obamacare, họ sẽ bị phạt, hay nói theo Tối Cao Pháp Viện, họ sẽ phải “đóng thuế” phạt. Và đây sẽ là cái nhức răng khá lớn cho chính quyền Obama.

Theo luật, sở thuế IRS năm nay sẽ phải theo dõi, kiểm tra xem a) trong hơn 300 triệu dân Mỹ, ai chưa mua bảo hiểm và phạt họ, và b) những khai báo xin trợ cấp tiền mua bảo hiểm của cả chục triệu người có chính xác hay không, bao nhiêu người khai gian để lấy tiền trợ cấp.

Đối với cơ quan IRS, là cơ quan đã liên tục bị cắt giảm ngân sách và nhân sự trong mấy năm qua, đây là một thử thách họ thật khó đối phó. Chắc khó hơn đi tìm tàu bay Mã Lai bị mất tích trong đại dương. Nếu IRS không làm được việc một cách chu đáo, thì trong tương lai, số người trốn mua bảo hiểm, hay gian lận sẽ gia tăng gấp bội, tăng thêm thất cân bằng tài chánh cho Obamacare, đi đến kết quả là lại phải tăng bảo phí nữa. Một loại vòng luẩn quẩn không lối thoát.

Một “khám phá” mới mà quý độc giả cần biết là tiền trợ cấp bảo hiểm của năm 2014 chẳng hạn, được tính dựa trên lợi tức của năm 2013, nếu năm 2014 lợi tức tăng so với năm 2013, thì cuối năm 2014, người nhận trợ cấp sẽ phải hoàn trả lại Nhà Nước số bội thu qua trợ cấp. Bình thường lợi tức ai cũng tăng mỗi năm, không nhiều thì ít, do đó đại đa số những người nhận trợ cấp có thể sẽ phải hoàn trả lại một phần trợ cấp mỗi năm. IRS sẽ tính ngay vào tiền thuế quý vị phải đóng. Chưa ai biết còn “khám phá” bất lợi nào nữa trong tương lai. (06-04-14)

Vũ Linh

Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.