Hôm nay,  

Thư Gửi Nghệ Sĩ Nam Lộc

26/07/201500:01:00(Xem: 7420)
Thư Gửi Nghệ Sĩ Nam Lộc
.
Nguyễn Viết Kim
.
Anh Nam Lộc với tên trên giấy tờ là Nguyễn Nam Lộc sau gần 40 năm phục vụ trong việc giúp đỡ đồng bào ty nạn đến từ mọi nơi vào Hoa Kỳ, đặc biệt là những đồng hương gốc Việt, này vào tuổi "thật thấp cổ lại hy" sẽ "rũ áo từ quan, rửa gươm gác kiếm, cất bỏ bút viết, không đến văn phòng" vào đầu tháng tám, 2015, xin có một bài viết gửi đến Anh, nhìn thoáng qua những gì chúng tôi có những kỷ niệm với nhau. Nguyễn Viết Kim

 ***

Chẳng lợi danh gì lại hóa hay, 
Chẳng gì phiền lụy chẳng ai rầy. 
Ngoài vòng cương tỏa chân cao thấp,
 
Trong thú yên hà mặc tỉnh say. 
Liếc mắt coi chơi người lớn bé 
Vểnh râu bàn những chuyện xưa nay. 
Của trời trăng gió kho vô tận, 
Cầm hạc tiêu dao đất nước này
(Nguyễn Công Trứ)
.
Thư gửi Nam Lộc,
Được tin bạn sẽ về hưu vào đầu tháng tám, tức là chỉ còn tuần nữa khi viết thư này (July 24, 2015). Hưu trí theo định nghĩa bây giờ không hẳn chỉ là yếu tố tuổi tác song còn là một sắc thái kinh tế, yếu tố xã hội, với bạn thì là tổng hợp tất cả, năm nay nói theo văn hóa Việt thì bạn "thất thấp cổ lại hy" dù có một nhà văn y sĩ viết là thay vì:
- ngũ thập tri thiên mệnh, thất thập cổ lại hy
thì tại Hoa Kỳ nên cho thêm 25% tức là:
- khoảng 65,66 mới tri thiên mệnh, lúc đó bắt đầu được phép xin "medicare", một đạo luật năm nay được 50 tuổi, lúc ra đời vào năm 1965 thì bị chống đối dữ dội, sau này trở thành phần y tế trong đời sống ở cõi phù du này, quả thật bắt đầu thấm thía cuộc đời cao niên.
- thất thập phải trở thành bát tuần ngũ, tám mươi thêm năm năm tức là 85, vì nếu lấy social security benefit vào lúc được cao nhất từ năm 70 thì cũng mới được "ơn vua lộc nước" 15 năm, mà thực ra số tiền nầy do mình còm cõi góp nhặt đóng vào quỹ chung và có một y sĩ đồng song ở đây đã ra đi chưa kịp hoàn tất hồ sơ ở lúc sớm nhất được có quyền lợi là vào 65, 66.
Thời gian thấm thoát thoi đưa, năm 1964 gặp bạn tại trang trại của luật sư Trịnh Đình Thảo (ông nầy vài năm sau vào bưng theo Mặt Trận), trong chương trình "picnic et dance", dạo đó giới trẻ Saigon sính Pháp Ngữ, phải có tiếng tây mới oai, các bạn nhạc trẻ nổi tiếng như "les vampires", có phim "Saigon by night" với các bài hát của Johnny Halliday, có Sylvie Vartan với "la plus belle pour aller dancer", sự dịu dàng của Francoise Hardy với "tous les garcons et les filles de mon age". Một năm sau đó (Mar 1965) cùng với sự đổ bộ của lữ đoàn Thủy Quân Lục Chiến Mỹ (Marine Corps) đầu tiên tại bãi biển Đà Nẵng thì nhạc ngoại quốc khởi đầu với The Shadows, Cliff Richard qua The Beatles, The Rolling Stones vương nhẹ với Christopher và các giọng ca vừa kể đã ảnh hưởng Mỹ rất nặng từ Paul Anka rồi dữ dội hơn với "the house of the rising run"  (The Animals), các ban nhạc cũng bắt đầu có tên "the vibrations",  "the forty-six", "the rising sun".
Sau đó vì sinh kế phải đi xa nên tôi chỉ hàm thụ chứ không còn được chứng kiến hay sinh hoạt với âm nhạc của giới trẻ, biết là thay vì gọi là kích động nhạc đã có cái tên hợp hơn là nhạc trẻ.
40 năm sau đang ngồi làm việc tại Goddard Space Flight Center cho miếng cơm manh áo thì có một giọng nghe quen gọi tôi, hóa ra là Nam Lộc, và sau đó mời phi hành gia Mỹ Gốc Việt Trịnh Hữu Châu cho chương trình Mùa Hè Rực Rỡ, mở đầu cho việc giới thiệu các tinh hoa Gốc Việt qua phương tiện truyền thống với âm nhạc ca diễn trên quy mô rộng lớn toàn cầu.
Những đóng góp của bạn , một vài thí dụ như Tượng Đài Chiến Sĩ tại Westminster, Tượng Đài Tưởng Niệm Nạn Nhân Cộng Sản tại Washington DC  (giúp gây quỹ qua các chương trình đại nhạc hội ngoài trời tạo thêm khi thế) và mới đây bạn cho biết sẽ góp sức ở lúc sunset of lifetime, trước khi hoàn toàn adieu aux armes để có thể có một Đài Tưởng Niệm dành cho Việt Nam tại thủ đô Hoa Kỳ. Đại Nhạc Hội thường niên Cảm Ơn Anh Người Thương Binh QLVNCH đã qua kỳ thứ 9 và luôn được sự hưởng ứng nồng nhiệt của mọi người, bây giờ trong lúc renaissance của văn hóa Việt tại quốc ngoại, sự đóng góp của lớp thanh thiếu niên ngày càng nhiều.
Kỷ niệm sâu đậm nhất có với bạn là sau một buổi văn nghệ tại Virginia, khi ra ăn cháo tại một quán mở của đến 3 giờ khuya, khi ăn xong ra trả tiền thì chủ nhân cho biết đã có người trả rồi, vị đó đến nói với bạn là: trong lúc bị giam cầm tại lao tù cộng sản, nhờ nghe thoáng qua được bản nhạc "Saigon ơi vĩnh biệt" được phát thanh hầu như mỗi ngày trong các chương trình Việt Ngữ (Voice of America) vào thời gian đó từ Hoa Kỳ về Việt Nam, thì người bạn này đã có niềm hy vọng, vượt lên được nỗi tuyệt vọng khốn cùng.
Bây giờ bạn có nhà để an dưỡng với hiền thê cạnh biển cả mênh mông, hai ái nữ ý tốt nghiệp Ivy League Schools, tiếp tục lên Y Khoa, có người vợ hiền, và đủ thi giờ để theo đuổi những việc bạn thường ấp ủ trong việc phụng sự xã hội.
Gặp thời thế, thế thời phải thế, song tự trong tâm tư, có lẽ bọn mình vẫn mong muốn có những giấc mơ đẹp như thuở thanh xuân, dạo khu Bonard (Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Tự Do), nghe tiếng hát dịu dàng của Francoise Hardy trong Tous les garçons et les filles de mon age.
Kim
.
In all respects
No joy and such trouble
Oh, when will the sun shine for me?
Like the boys and girls my age
Will I soon know what love is?
Like the boys and girls my age
I wonder when the day comes
Or the eyes in eyes, hand in hand
I will have the happy heart without fear of tomorrow
The day that I will no longer be a lost soul
They day that I, too, will get someone who loves me
.
nhạc sĩ Nam Lộc phổ nhạc (và có đổi chữ "một" thành" bao") với tựa đề mới “Giọt Tình Sầu”  (thơ Trần Mộng Tú)
.
Ngày xưa trong quán nhỏ
Đời không có mùa đông
Trên môi cà phê ngọt
Trong mắt giọt tình nồng
Hôm nay trong quán lạ
Hai đứa ngồi nhìn nhau
Trên môi cà phê đắng
Trong mắt giọt tình sầu
Một năm trời lận đận
Đời ngọt những vết thương
Một năm trời bôi bác
Đời vui những tấn tuồng
Anh bây giờ đã khác
Trán đã thêm nếp nhăn
Em bây giờ đã khác
Má đã phai sắc hồng
Mắt nào không lệ chảy
Môi nào thơm hương hoa
Lòng nào như suối cạn
Tình nào đã chia xa?
Một năm trời xứ lạ
Không còn gì cho nhau
Giọt tình cuồng trong mắt
Cũng tan theo nỗi sầu...
.

Tous les garçons et les filles

 .
(Lyrics in French (original) and translated English)
Tous les garçons et les filles de mon âge
Se promènent dans la rue deux par deux
Tous les garçons et les filles de mon âge
Savent bien ce que c'est qu'être heureux
Et les yeux dans les yeux, et la main dans la main
Ils s'en vont amoureux sans peur du lendemain
Oui mais moi, je vais seule par les rues, l'âme en peine
Oui mais moi, je vais seule, car personne ne m'aime
Mes jours comme mes nuits
Sont en tous points pareils
Sans joies et plein d'ennuis
Personne ne murmure je t'aime à mon oreille
Tous les garçons et les filles de mon âge
Font ensemble des projets d'avenir
Tous les garçons et les filles de mon âge
Savent très bien ce qu'aimer veut dire
Et les yeux dans les yeux, et la main dans la main
Ils s'en vont amoureux sans peur du lendemain
Oui mais moi, je vais seule par les rues l'âme en peine
Oui mais moi, je vais seule, car personne ne m'aime
Mes jours comme mes nuits
Sont en tous points pareils
Sans joies et pleins d'ennuis
Quand donc pour moi brillera le soleil?
Comme les garçons et les filles de mon âge
Connaîtrais-je bientôt ce qu'est l'amour?
Comme les garçons et les filles de mon âge
Je me demande quand viendra le jour
Où les yeux dans ses yeux et la main dans sa main
J'aurai le coeur heureux sans peur du lendemain
Le jour où je n'aurai plus du tout l'âme en peine
Le jour où moi aussi j'aurai quelqu'un qui m'aime
.
All the boys and girls my age
Walk down the street in pairs
All the boys and girls my age
Know well what it means to be happy
Eyes in eyes, and hand in hand
They fall in love without fear of tomorrow
Yes, but I, I walk the streets alone, the lost soul
Yes, but I, I am alone, because nobody loves me
My days are like my nights
In all respects
No joy and such trouble
Nobody whispers "I love you" in my ear
All the boys and girls my age
Make projects for the future
All the boys and girls my age
Know very well what love means
Eyes in eyes, and hand in hand
They fall in love without fear of tomorrow
Yes, but I, I walk the streets alone, the lost soul
Yes, but I, I am alone, because nobody loves me
My days are like my nights
In all respects
No joy and such trouble
Oh, when will the sun shine for me?
Like the boys and girls my age
Will I soon know what love is?
Like the boys and girls my age
I wonder when the day comes
Or the eyes in eyes, hand in hand
I will have the happy heart without fear of tomorrow
The day that I will no longer be a lost soul
They day that I, too, will get someone who loves me


.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Từng là một trung tâm thương mại sầm uất và biểu tượng cho niềm hy vọng đang dâng cao về tương lai dân chủ trong khu vực, Hồng Kông hiện đang đối mặt với các biện pháp kiểm soát ngày càng siết chặt của chính quyền Bắc Kinh. Từ năm 2019 cho đến nay, khoảng hơn 200.000 người đã ra đi để cố thoát khỏi bầu không khí chính trị ngày càng ngột ngạt. Với việc áp dụng Luật An ninh Quốc gia, quyền tự trị của Hồng Kông từng được cam kết trong mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã bị gần như hoàn toàn xoá bỏ. Xu hướng toàn trị của chính quyền Trung Quốc không những ảnh hưởng trực tiếp đến số phận nghiệt ngã của Hồng Kông mà còn gián tiếp đến trào lưu dân chủ hoá của Việt Nam.
Ở New York, khoảng 2 triệu cử tri đã đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử thị trưởng lần này, cao nhất từ năm 1969, theo dữ liệu của NBC. Tất cả người dân hiểu được tầm quan trọng của lá phiếu lần này. Mười tháng qua, có vẻ họ hiểu được mức an toàn cuộc sống của họ ra sao, và sức mạnh của nền dân chủ hơn 200 năm của Hoa Kỳ đang lâm nguy như thế nào.
Mamdani không bán mộng. Anh bán khả thi. Và cử tri, sau nhiều lần bị dọa nạt, có vẻ đã chọn đúng thứ cần mua. Hy vọng, khi ấy, không phải lời hứa. Nó là hóa đơn thanh toán mỗi cuối tháng, nhẹ hơn một chút — và là bằng chứng rằng lý trí vẫn chưa bị bôi xóa.
Hiến pháp là văn bản pháp lý tối cao quy định các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước, xác lập thẩm quyền của các cơ quan công quyền, đồng thời quy định các chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội và những quyền cơ bản của công dân. Tất cả các cơ quan nhà nước và công dân đều có nghĩa vụ tuân thủ Hiến pháp...
Trong bài phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm 23 tháng 9 năm 2025, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng, “Biến đổi khí hậu, bất kể điều gì xảy ra, các bạn đã bị cuốn hút vào đó rồi. Không còn việc hâm nóng toàn cầu nữa, không còn chuyện toàn cầu lạnh cóng nữa. Tất cả những tiên đoán này được thực hiện bởi Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức khác, thường là những lý do tồi và đều sai lầm. Chúng được tiên đoán bởi những kẻ ngu mà dĩ nhiên là số phận của đất nước họ và nếu tiếp tục thì những quốc gia đó không có cơ hội để thành công. Nếu các bạn không tránh xa khỏi trò lừa đảo xanh này thì đất nước của các bạn sẽ thất bại.” Đó là lời chứng rõ ràng được đưa ra trước cộng đồng quốc tế về quan điểm và hành động của chính phủ Trump chống lại các giá trị khoa học mà nhân loại đã, đang, và sẽ tiếp tục giữ gìn và thực hiện để làm cho cuộc sống ngày càng văn minh tiến bộ và hạnh phúc hơn.
Năm xưa, khi Benjamin Franklin rời khỏi Hội nghị Lập hiến năm 1787, một người phụ nữ hỏi ông: “Ngài Franklin, chúng ta có được chính thể gì, một nền quân chủ hay một nền cộng hòa?” Ông đáp: “Một nền cộng hòa, nếu các người còn giữ được nó.” Benjamin Franklin muốn nói, một nền cộng hòa, tức chính quyền của nhân dân, dựa trên luật pháp và trách nhiệm của người dân. Nền cộng hoà không tự bền vững, nó chỉ tồn tại nếu người dân có đủ phẩm hạnh, lý trí. Dân chủ không phải một thành quả, mà là thử thách liên tục. Câu nói ngắn gọn, đanh thép năm xưa của Franklin nay linh nghiệm, dưới thời Donald Trump.
Sáng nay, một post trên mạng xã hội của một người bạn làm tôi khựng lại: “Nếu không thích nước Mỹ, thì cuốn gói cút đi.” Câu đó khiến tôi nhớ về một buổi chiều hơn mười năm trước. Hôm ấy, nhóm bạn cũ ngồi quây quần, câu chuyện xoay về ký ức: Sài Gòn mất. Cha bị bắt. Mẹ ra tù. Chị em bị đuổi học, đuổi nhà. Và những chuyến tàu vượt biển không biết sống chết ra sao. Giữa lúc không khí chùng xuống, một người bạn mới quen buông giọng tỉnh bơ: “Các anh chị ra đi là vì không yêu tổ quốc. Không ai ép buộc dí súng bắt các anh chị xuống tàu cả.” Cả phòng sững sờ. Ở đây toàn người miền Nam, chỉ có chị ta là “ngoài ấy.” Vậy mà chị không hề nao núng. Ai đó nói chị “gan dạ.” Có người chua chát: “Hèn gì miền Nam mình thua.”
Trong cái se lạnh của trời Tháng Mười vào Thu, khi màu lá trên khắp nước Mỹ chuyển sang gam màu đỏ rực, vàng óng, thì một cơn bão đang âm ỉ sôi sục, len lỏi dưới bề mặt của cuộc sống người Mỹ. Gió càng thổi mạnh, cơn bão ấy sẽ càng nhanh chóng bùng nổ. Vỏn vẹn trong một tháng, nước Mỹ chứng kiến ba sự kiện chấn động, nức lòng những người đang dõi theo sự mong manh của nền Dân Chủ. Mỗi sự kiện diễn ra trong một đấu trường riêng của nó, nhưng đều dệt nên từ cùng một sợi chỉ của sự phản kháng kiên cường: bắt nguồn từ sự phỉ báng tính chính trực của quân đội; tước toạt thành trì độc lập, tự do của báo chí – ngôn luận; và những cú đánh tới tấp vào sức chịu đựng của người dân.
Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...
Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.