Hôm nay,  

Xứ Bắc Chiêm

26/10/201900:00:00(Xem: 4031)

Xứ Bắc Chiêm dạo này vui đáo để, mới hôm rồi tiến sĩ lu, bà bộ lon… làm cho dân chúng cười sập mặt luôn. Giờ bà bộ tế làm cho chúng cười không ngậm miệng được. Có người bảo rằng: “Hình như các quan xứ này tấu hài, tính giựt giải với anh hề chuyên giả gái!”. Không biết đúng sai thế nào nhưng hễ các vị nói câu nào ra cũng bị thiên hạ cười quá xá quà xa luôn. Bọn tri thức thì bảo:

 - Tâm và tầm của họ có nhiêu thì họ xử bấy nhiêu.

 Bọn “phản động” thì bảo:

 - Đỉnh cao trí tệ!

 Các bà hàng tôm hàng cá, quán cà phê, quán nhậu, dân chợ trời… thì huỵch toẹt:

 - Ăn ngập mặt ngập mày rồi nói năng ấm ớ!

 Dân mạng thì chế giễu, pha trò, nhaị giọng… thậm chí chửi tắt bếp luôn! Các quan giận quá, lập tức chỉ thị:

 - Cấm mọi người bàn tán, chuyện nhà quan để nhà quan lo! Cái lũ quần chúng biết gì mà xách mé! nếu còn lôi thôi nữa thì chúng ông cắt mạng luôn, mạng cũng như xa lộ, muốn cho chạy mấy luồng là quyền của quan, liệu hồn quân phởn động!

 Số là sau khi chị tiến sĩ lu dạy dân mua lu công, lu mộng về chống ngập, kế bà bộ lon cấm bọn tư bổn mở lon vì nhỡ chúng thếm dấu vào thì chết bỏ bu. Bà bộ tế noi theo xuống lệnh:

 - Phải đổi ngay tên trường kẻo nạc hậu! giờ phải gọi là đaị học sức khoẻ cho ló phát triển kịp các quốc gia văn minh. Đất nước ta có sự lãnh đạo tài tình sáng suốt, không thể để cái tên trường thuốc nó nạc hậu nắm!

 Bà bộ tế vốn từ ngoải vô, ngôi cao lộc lớn, làm đến ông nọ bà kia nên noí năng vĩ mô. Bọn giáo sư, tiến sĩ trường thuốc làm sao hiểu được tâm tư của bà:

 - Trường thuốc có cả trăm lăm lay, sao mà bé tí tẹo thế! cũng tại tên trường thôi, phải kiên quyết đổi ngay nập tức!

 Bọn sinh viên cười ngã ghế nhựa ra, các giáo sư gỡ cà vạt mà thở, các nữ giáo viên chạy vào nhà vệ sinh không kịp vì són đái ra…Bọn đàn em cóc nhái nhảy vào à uôm bênh chủ:

 - Bà bộ tế lói phải đấy, bà ấy rất thông minh, hàm giáo sư, tiến sĩ, chủ tịch hội vi trùng, trưởng trung tâm xưởng đẻ, phó trưởng đoàn tâm thần, uỷ viên hội đồng da liễu… Không thể lào sai, có thể là vênh chữ nghĩa, khác kênh hiểu biết. Các vị cần phải quán triệt, đả thông tư tưởng…

 Thế rồi chuyện cũng chìm xuồng dần, đâu chừng mươi hôm sau bà laị làm dân chúng giật mình:

 - Tôi, bộ tế, nay bổ nhiệm ông con trai yêu dấu của tôi làm phó viện vi trùng!

 Người người cười nhạo, la lối đủ điều cả. Bà bộ tế nghe lọt tai bèn sửng cồ:

 - Ối giời ơi! Quân thù địch cứ chống phá, con trai tôi làm phó viện vi trùng nào có ăn vi trùng được đâu mà ghen ăn tức ở thế! may mà mới là phó viện vi trùng chứ tôi bổ nhiệm nó làm trưởng viện vi trùng thì có nước mà bọn chúng giãy nảy cả nên, cứ như nà gái ngồi phải cọc ấy!

 Thế rồi các quan lôi ra bọn buôn thuốc giả bán cho dân, dân chúng rần rần cả lên. Người ta nói: người nhà bà bộ tế trong đường dây. Bà bộ phải lên tiếng thanh minh:

 - Giời đất ơi! người nhà tôi nàm thao mà liên quan được cơ chứ? cả nhà chúng tớ thanh niêm nắm!

 Bọn báo chí laị phanh phui vụ chặc xác phi tang của một tay giải phẩu thẩm mỹ. Người ta hỏi trách nhiệm của bà thì bà bảo:

 - Tôi nào có dính níu chi đâu, não ấy mổ nợn đã quen tay, cớ sao mổ thẩm mỹ naị nàm chết người ta thế! ấy chỉ nà thiếu tinh thần trách nhiệm thôi, cho não ấy rút kinh nghiệm sâu sắc.

 Bọn đàn em thấy căng quá bèn hiến kế:

 - Hay nà mình nùi một bước để tiến hai ba bước, chị từ chức rồi sau đó mình tiến cao hơn!

 Bà bộ liếc xéo, bĩu môi:

 - Từ chức à? từ chức rồi cạp đất mà ăn à? niệu còn đứa lào đến nhà bà bằng cữa hậu?

 tay đàn em biết mình lỡ lời bèn sửa sai:

 - Chị chí phải, quá thông minh xuất chúng! Em không nàm thao nắm kịp tư tưởng của chị. Chị quả là bà bộ đệ nhất thiên hạ!

 Bà bộ nghe thế cười híp mắt:

 - Chú em còn lon nắm! phải theo sát chị để mà học loi gương nhé!

 Bà bộ triệu tập đàn em laị, xuống chỉ:

- Chúng ta phải kiên quyết đổi mới, phải nàm theo anh bộ giao đổi chuyện thu tiền bằng: phí- giá- phí. Anh bộ dục cũng đã đổi tiền học phí ra học giá rồi. Giờ chúng ta cũng phải đổi nà: Thu giá bệnh nhân!

 Hội nghị đồng ý trăm phần trăm, thành công rực rỡ.

 Thế rồi bà bộ kinh hành đến tỉnh kia, bọn đàn em địa phương tập trung  laị chờ nghe ban lời vàng ngọc. Bà bộ đến xưng xỉa cầm vợt vớt lăng quăng, miệng ngoác ra:

 - Phải diệt lăng quăng với tinh thần khẩn trương như diệt giặc, có thế mới thành công!

Đàn em vỗ tay rào rào, ngửa mặt hưởng ơn mưa móc từ miệng bà bộ ban cho. Bà bộ tiện thể hành phương Nam, ghé thăm một nhà thương lớn nhất xứ, thấy người bệnh nằm ba người một giường, nằm la liệt trên sàn, ngoài hiên…bà bộ bèn nhỏ vài giọt lệ vàng:

 - Bà con ở đây đùm bọc nhau sống ấm áp thế! tuy có chật nhưng đầm ấm. Tôi ở biệt phủ rộng thênh thang nạnh nẽo nắm. Đất nước còn nghèo, bà con chịu khổ cho quen, nhỡ mai kia có khổ hơn mới thấy mình hạnh phúc nhất thế gian lày!

 Bà bộ dứt lời, bọn đàn em lập tức đưa bà đi đến nhà hàng để bà bộ lót lòng chút xíu vì bà bộ đau lòng vì bà con quá xá rồi.

 

Thằng Dân

Bắc Chiêm ngày tàn, tháng mạt, năm xuị lơ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.