Hôm nay,  

Xứ Bắc Chiêm

26/10/201900:00:00(Xem: 4037)

Xứ Bắc Chiêm dạo này vui đáo để, mới hôm rồi tiến sĩ lu, bà bộ lon… làm cho dân chúng cười sập mặt luôn. Giờ bà bộ tế làm cho chúng cười không ngậm miệng được. Có người bảo rằng: “Hình như các quan xứ này tấu hài, tính giựt giải với anh hề chuyên giả gái!”. Không biết đúng sai thế nào nhưng hễ các vị nói câu nào ra cũng bị thiên hạ cười quá xá quà xa luôn. Bọn tri thức thì bảo:

 - Tâm và tầm của họ có nhiêu thì họ xử bấy nhiêu.

 Bọn “phản động” thì bảo:

 - Đỉnh cao trí tệ!

 Các bà hàng tôm hàng cá, quán cà phê, quán nhậu, dân chợ trời… thì huỵch toẹt:

 - Ăn ngập mặt ngập mày rồi nói năng ấm ớ!

 Dân mạng thì chế giễu, pha trò, nhaị giọng… thậm chí chửi tắt bếp luôn! Các quan giận quá, lập tức chỉ thị:

 - Cấm mọi người bàn tán, chuyện nhà quan để nhà quan lo! Cái lũ quần chúng biết gì mà xách mé! nếu còn lôi thôi nữa thì chúng ông cắt mạng luôn, mạng cũng như xa lộ, muốn cho chạy mấy luồng là quyền của quan, liệu hồn quân phởn động!

 Số là sau khi chị tiến sĩ lu dạy dân mua lu công, lu mộng về chống ngập, kế bà bộ lon cấm bọn tư bổn mở lon vì nhỡ chúng thếm dấu vào thì chết bỏ bu. Bà bộ tế noi theo xuống lệnh:

 - Phải đổi ngay tên trường kẻo nạc hậu! giờ phải gọi là đaị học sức khoẻ cho ló phát triển kịp các quốc gia văn minh. Đất nước ta có sự lãnh đạo tài tình sáng suốt, không thể để cái tên trường thuốc nó nạc hậu nắm!

 Bà bộ tế vốn từ ngoải vô, ngôi cao lộc lớn, làm đến ông nọ bà kia nên noí năng vĩ mô. Bọn giáo sư, tiến sĩ trường thuốc làm sao hiểu được tâm tư của bà:

 - Trường thuốc có cả trăm lăm lay, sao mà bé tí tẹo thế! cũng tại tên trường thôi, phải kiên quyết đổi ngay nập tức!

 Bọn sinh viên cười ngã ghế nhựa ra, các giáo sư gỡ cà vạt mà thở, các nữ giáo viên chạy vào nhà vệ sinh không kịp vì són đái ra…Bọn đàn em cóc nhái nhảy vào à uôm bênh chủ:

 - Bà bộ tế lói phải đấy, bà ấy rất thông minh, hàm giáo sư, tiến sĩ, chủ tịch hội vi trùng, trưởng trung tâm xưởng đẻ, phó trưởng đoàn tâm thần, uỷ viên hội đồng da liễu… Không thể lào sai, có thể là vênh chữ nghĩa, khác kênh hiểu biết. Các vị cần phải quán triệt, đả thông tư tưởng…

 Thế rồi chuyện cũng chìm xuồng dần, đâu chừng mươi hôm sau bà laị làm dân chúng giật mình:

 - Tôi, bộ tế, nay bổ nhiệm ông con trai yêu dấu của tôi làm phó viện vi trùng!

 Người người cười nhạo, la lối đủ điều cả. Bà bộ tế nghe lọt tai bèn sửng cồ:

 - Ối giời ơi! Quân thù địch cứ chống phá, con trai tôi làm phó viện vi trùng nào có ăn vi trùng được đâu mà ghen ăn tức ở thế! may mà mới là phó viện vi trùng chứ tôi bổ nhiệm nó làm trưởng viện vi trùng thì có nước mà bọn chúng giãy nảy cả nên, cứ như nà gái ngồi phải cọc ấy!

 Thế rồi các quan lôi ra bọn buôn thuốc giả bán cho dân, dân chúng rần rần cả lên. Người ta nói: người nhà bà bộ tế trong đường dây. Bà bộ phải lên tiếng thanh minh:

 - Giời đất ơi! người nhà tôi nàm thao mà liên quan được cơ chứ? cả nhà chúng tớ thanh niêm nắm!

 Bọn báo chí laị phanh phui vụ chặc xác phi tang của một tay giải phẩu thẩm mỹ. Người ta hỏi trách nhiệm của bà thì bà bảo:

 - Tôi nào có dính níu chi đâu, não ấy mổ nợn đã quen tay, cớ sao mổ thẩm mỹ naị nàm chết người ta thế! ấy chỉ nà thiếu tinh thần trách nhiệm thôi, cho não ấy rút kinh nghiệm sâu sắc.

 Bọn đàn em thấy căng quá bèn hiến kế:

 - Hay nà mình nùi một bước để tiến hai ba bước, chị từ chức rồi sau đó mình tiến cao hơn!

 Bà bộ liếc xéo, bĩu môi:

 - Từ chức à? từ chức rồi cạp đất mà ăn à? niệu còn đứa lào đến nhà bà bằng cữa hậu?

 tay đàn em biết mình lỡ lời bèn sửa sai:

 - Chị chí phải, quá thông minh xuất chúng! Em không nàm thao nắm kịp tư tưởng của chị. Chị quả là bà bộ đệ nhất thiên hạ!

 Bà bộ nghe thế cười híp mắt:

 - Chú em còn lon nắm! phải theo sát chị để mà học loi gương nhé!

 Bà bộ triệu tập đàn em laị, xuống chỉ:

- Chúng ta phải kiên quyết đổi mới, phải nàm theo anh bộ giao đổi chuyện thu tiền bằng: phí- giá- phí. Anh bộ dục cũng đã đổi tiền học phí ra học giá rồi. Giờ chúng ta cũng phải đổi nà: Thu giá bệnh nhân!

 Hội nghị đồng ý trăm phần trăm, thành công rực rỡ.

 Thế rồi bà bộ kinh hành đến tỉnh kia, bọn đàn em địa phương tập trung  laị chờ nghe ban lời vàng ngọc. Bà bộ đến xưng xỉa cầm vợt vớt lăng quăng, miệng ngoác ra:

 - Phải diệt lăng quăng với tinh thần khẩn trương như diệt giặc, có thế mới thành công!

Đàn em vỗ tay rào rào, ngửa mặt hưởng ơn mưa móc từ miệng bà bộ ban cho. Bà bộ tiện thể hành phương Nam, ghé thăm một nhà thương lớn nhất xứ, thấy người bệnh nằm ba người một giường, nằm la liệt trên sàn, ngoài hiên…bà bộ bèn nhỏ vài giọt lệ vàng:

 - Bà con ở đây đùm bọc nhau sống ấm áp thế! tuy có chật nhưng đầm ấm. Tôi ở biệt phủ rộng thênh thang nạnh nẽo nắm. Đất nước còn nghèo, bà con chịu khổ cho quen, nhỡ mai kia có khổ hơn mới thấy mình hạnh phúc nhất thế gian lày!

 Bà bộ dứt lời, bọn đàn em lập tức đưa bà đi đến nhà hàng để bà bộ lót lòng chút xíu vì bà bộ đau lòng vì bà con quá xá rồi.

 

Thằng Dân

Bắc Chiêm ngày tàn, tháng mạt, năm xuị lơ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.