Hôm nay,  

2023-2024: Bứt Khỏi Kệ Sách

12/20/202400:00:00(View: 4206)

 

Book ban chart 1
Trong niên học 2023-2024, đã có 4.561 cuốn sách bị cấm tại Florida, 3.671 cuốn bị cấm tại Iowa. 538 cuốn tại Texas, 408 tại Wiscosin, và Virginia 121 cuốn.
 

Xu hướng cấm sách trong trường học công lập Mỹ

Trong ba năm học gần đây, PEN America đã ghi nhận hàng loạt trường hợp cấm sách xảy ra trên toàn nước Mỹ, đặc biệt trong các trường công lập. Những nỗ lực xóa bỏ một số câu chuyện và bản sắc khỏi thư viện trường học không chỉ gia tăng mà còn trở thành dấu hiệu của một sự chuyển đổi lớn hơn, đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về tương lai của giáo dục công lập. Việc kiểm duyệt này phản ánh một xu hướng đáng lo ngại: sự tập trung vào việc kiểm soát nội dung văn hóa và giáo dục, thay vì khuyến khích học sinh tiếp cận kiến thức đa chiều.

Chủ trương của Đảng Cộng hòa so với Đảng Dân chủ đối với việc cấm sách

Việc cấm sách tại Hoa Kỳ thường là một vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt khi nó liên quan đến sự khác biệt quan điểm giữa hai đảng chính trị lớn, Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ. Quan điểm và cách tiếp cận của hai đảng đối với việc cấm sách thường phản ánh các ưu tiên chính trị, văn hóa, và xã hội khác nhau.

Đảng Cộng hòa: Tập trung bảo vệ các giá trị truyền thống, gia đình, và tôn giáo: 1. Ủng hộ cấm sách có nội dung không phù hợp với trẻ em (tình dục, bạo lực, LGBTQ+).  2. Chỉ trích các sách liên quan đến lý thuyết phê phán chủng tộc và "thức tỉnh" (woke content). 3. Nhấn mạnh quyền của phụ huynh trong kiểm soát nội dung giáo dục.

Đảng Dân chủ: Bảo vệ quyền tự do học tập, tự do ngôn luận, và sự đa dạng trong giáo dục.  1. Phản đối kiểm duyệt, cho rằng cấm sách hạn chế quyền tiếp cận thông tin. 2. Ủng hộ sách về chủng tộc, bản dạng giới tính, và LGBTQ+ để thúc đẩy hòa nhập. 3. Tập trung vào việc khuyến khích tư duy phản biện và thảo luận mở rộng.

 

Tình trạng cấm sách gia tăng trong năm học 2023-2024

Theo báo cáo từ PEN America, đã có 10.046 trường hợp cấm sách được ghi nhận từ năm 2021 đến năm 2024. Các sách bị cấm thường chứa những nội dung phản ánh sự đa dạng về trải nghiệm sống, bản sắc, và góc nhìn văn hóa. Một số ví dụ nổi bật bao gồm:

  1. “Gender Queer” của Maia Kobabe: Cuốn sách hồi ký bằng tranh mô tả hành trình khám phá giới tính và bản sắc phi nhị nguyên giới của tác giả. Đây là một trong những sách bị cấm nhiều nhất vì chứa nội dung liên quan đến LGBTQ+.
  2. “The Bluest Eye” của Toni Morrison: Cuốn tiểu thuyết kinh điển của tác giả thắng giải Nobel kể câu chuyện về một cô bé da màu sống trong một cộng đồng nghèo ở Mỹ, khám phá những vấn đề về sắc tộc, phân biệt chủng tộc và lạm dụng.
  3. “All Boys Aren’t Blue” của George M. Johnson: Một tuyển tập hồi ký của nhà văn queer da màu, đề cập đến những trải nghiệm về giới tính, tình dục và bản sắc trong xã hội Mỹ hiện đại.
  4. “Stamped: Racism, Antiracism, and You” của Jason Reynolds và Ibram X. Kendi: Cuốn sách phi hư cấu dành cho thanh thiếu niên, khám phá lịch sử và tác động của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc tại Mỹ.
  5. “Melissa” (tên gốc: “George”) của Alex Gino: Một cuốn tiểu thuyết thiếu nhi kể về một cô bé chuyển giới khám phá bản thân trong một thế giới chưa sẵn sàng chấp nhận cô.

Thống kê đáng chú ý

Phân tích 1.091 cuốn sách bị cấm ở nhiều khu học chánh cho thấy:

  • 40% sách có nhân vật chính hoặc phụ thuộc cộng đồng LGBTQ+.
  • 40% sách có nhân vật chính hoặc phụ thuộc các nhóm chủng tộc hoặc sắc tộc thiểu số.
  • 21% sách đề cập đến các chủ đề về quyền con người, hoạt động xã hội.
  • 20% sách chứa nội dung liên quan đến sức khỏe tâm thần, bao gồm trầm cảm, lo âu.
  • 20% sách tập trung vào các mối quan hệ gia đình hoặc tình bạn.
  • 17% sách có nội dung liên quan đến bạo lực hoặc lạm dụng.
  • 16% là sách lịch sử hoặc tiểu sử về những nhân vật nổi tiếng hoặc sự kiện lịch sử quan trọng.
  • 11% sách chứa nội dung về cái chết, sự mất mát.
  • 9% sách có đề cập đến chất kích thích, rượu, hoặc ma túy.


Tác động đến học sinh và giáo dục

Những cuốn sách bị cấm thường mang đến cơ hội để học sinh khám phá các góc nhìn mới, hiểu thêm về bản thân và cộng đồng xung quanh. Việc ngăn cản học sinh tiếp cận những tài liệu này không chỉ hạn chế sự hiểu biết mà còn cản trở sự phát triển toàn diện của thế hệ tương lai.

Hơn nữa, những nỗ lực kiểm duyệt này thường nhắm vào các nhóm thiểu số yếu thế, khiến học sinh thuộc cộng đồng LGBTQ+ hoặc các nhóm thiểu số cảm thấy bị loại trừ khỏi câu chuyện chung của xã hội. Điều này có thể dẫn đến cảm giác bị xa lánh, thiếu tự tin, và làm suy yếu tinh thần sáng tạo trong học đường.

 

Những điều cần làm?

PEN America nhấn mạnh rằng việc bảo vệ quyền tự do đọc là nhiệm vụ quan trọng của các nhà giáo dục, phụ huynh, và các nhà lập pháp. Việc đảm bảo học sinh được tiếp cận với một loạt các tài liệu phong phú, đa dạng và toàn diện là yếu tố then chốt để xây dựng một nền giáo dục mạnh mẽ, công bằng và tiến bộ.

Vì vậy điều cần thiết cần làm là cùng nhau chống lại các hành vi kiểm duyệt cực đoan, đảm bảo rằng thư viện trường học là nơi những cánh cửa mở ra một thế giới tri thức rộng lớn, phong phú và đa dạng, nơi mọi học sinh đều có thể tìm thấy chính mình trong những trang sách.

Để biết thêm chi tiết và có đầy đủ danh sách, bạn đọc có thể truy cập phần Phương pháp và Câu hỏi Thường gặp về việc cấm sách của PEN America. Bạn cũng có thể xem các báo cáo trước đây về tình trạng cấm sách được công bố vào các tháng  Tháng Tư 2022Tháng Chín 2022Tháng Tư 2023Tháng Chín 2023Tháng Mười Hai 2023Tháng Tư 2024, và Tháng Chín 2024.

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Năm xưa, khi Benjamin Franklin rời khỏi Hội nghị Lập hiến năm 1787, một người phụ nữ hỏi ông: “Ngài Franklin, chúng ta có được chính thể gì, một nền quân chủ hay một nền cộng hòa?” Ông đáp: “Một nền cộng hòa, nếu các người còn giữ được nó.” Benjamin Franklin muốn nói, một nền cộng hòa, tức chính quyền của nhân dân, dựa trên luật pháp và trách nhiệm của người dân. Nền cộng hoà không tự bền vững, nó chỉ tồn tại nếu người dân có đủ phẩm hạnh, lý trí. Dân chủ không phải một thành quả, mà là thử thách liên tục. Câu nói ngắn gọn, đanh thép năm xưa của Franklin nay linh nghiệm, dưới thời Donald Trump.
Sáng nay, một post trên mạng xã hội của một người bạn làm tôi khựng lại: “Nếu không thích nước Mỹ, thì cuốn gói cút đi.” Câu đó khiến tôi nhớ về một buổi chiều hơn mười năm trước. Hôm ấy, nhóm bạn cũ ngồi quây quần, câu chuyện xoay về ký ức: Sài Gòn mất. Cha bị bắt. Mẹ ra tù. Chị em bị đuổi học, đuổi nhà. Và những chuyến tàu vượt biển không biết sống chết ra sao. Giữa lúc không khí chùng xuống, một người bạn mới quen buông giọng tỉnh bơ: “Các anh chị ra đi là vì không yêu tổ quốc. Không ai ép buộc dí súng bắt các anh chị xuống tàu cả.” Cả phòng sững sờ. Ở đây toàn người miền Nam, chỉ có chị ta là “ngoài ấy.” Vậy mà chị không hề nao núng. Ai đó nói chị “gan dạ.” Có người chua chát: “Hèn gì miền Nam mình thua.”
Trong cái se lạnh của trời Tháng Mười vào Thu, khi màu lá trên khắp nước Mỹ chuyển sang gam màu đỏ rực, vàng óng, thì một cơn bão đang âm ỉ sôi sục, len lỏi dưới bề mặt của cuộc sống người Mỹ. Gió càng thổi mạnh, cơn bão ấy sẽ càng nhanh chóng bùng nổ. Vỏn vẹn trong một tháng, nước Mỹ chứng kiến ba sự kiện chấn động, nức lòng những người đang dõi theo sự mong manh của nền Dân Chủ. Mỗi sự kiện diễn ra trong một đấu trường riêng của nó, nhưng đều dệt nên từ cùng một sợi chỉ của sự phản kháng kiên cường: bắt nguồn từ sự phỉ báng tính chính trực của quân đội; tước toạt thành trì độc lập, tự do của báo chí – ngôn luận; và những cú đánh tới tấp vào sức chịu đựng của người dân.
Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...
Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.