Hôm nay,  

Phụ Nữ Tắt Kinh Mập Phì

17/03/200100:00:00(Xem: 7468)
Từ khi sắp hết kinh nguyệt, tôi thấy cân lượng lên hoài. Tại sao" Tôi phải làm gì"
Đó là câu hỏi rất thông thường của phụ nữ khi lớn tuổi, tới thời kỳ mãn kinh.

Ở tuổi này phụ nữ sẽ xồ xề, mập ra và sẽ phải đối diện nhiều nguy cơ như bệnh *cao huyết áp, bệnh *cao mỡ. Nguy hiểm hơn là kích thích tố insulin không còn tác dụng mạnh mẽ dễ sinh ra bệnh *tiểu đường.

Sau khi hết kinh, estrogen sản xuất yếu và lượng cholesterol, nhất là cholesterol xấu (LDL) trong máu tăng cao. Và đó là nguyên nhân dễ sinh bệnh tim mạch (coronary heart disease)(L Simkin-Siverman, RR Wing, Postgraduate Med, September 2000).

- Vài xác xuất mập của phụ nữ khi mãn kinh:
Bình thường phụ nữ khi lớn tuổi, cứ 10 năm tỉ lệ mập sẽ từ từ lên cao. Đặc biệt là tới thời kỳ tắt kinh, cân lượng sẽ tăng lên thật nhiều. Trong 3 năm đầu, phần lớn *cân lượng tăng khoảng 10 lbs (Trong trường hợp ngoại lệ, khoảng 3 phần trăm bệnh nhân sẽ bị cân lượng giảm đi khi tắt kinh). Sau đó khi tuổi tác lên cao hơn nữa, sức nặng của cơ thể tăng dần, *mỗi năm lên khoảng một cân (lb).

- Mỡ biến chuyển trong cơ thể như thế nào"
Tới thời kỳ hết kinh, mỡ tích tụ mỗi lúc một nhiều trong cơ thể. Về phương diện y học, tăng mỡ bụng quá cỡ là điều đáng lưu ý. *Bụng bự là báo hiệu của vài loại bệnh nguy hiểm như tiểu đường loại 2, cao mỡ trong máu, cao huyết áp, vài thứ ung thư và bệnh tim mạch.

- Vì sao lại bị mập"
Mập khi mãn kinh có vẻ liên hệ tới vấn đề *sinh lý và *tâm tính thay đổi, *tuổi tác, hơn là do kích thích tố trong cơ thể thay đổi. Quan trọng nhất là bởi vấn đề *thiếu tập thể dục. Thiếu thể dục trong thời kỳ tắt kinh sẽ làm cân lượng tăng lên, mập phì.

- Kích thích tố trị liệu:


Ngày nay dùng *kích thích tố trị liệu (estrogen-progesterone replacement) được phổ biến rộng rãi cho phụ nữ khi mãn kinh. Dùng kích thích tố trị liệu giúp thăng bằng cho phụ nữ *hậu giải phẫu buồng trứng hay tử cung. Cũng giúp cho phụ nữ có *triệu chứng khi hết đường kinh, phòng ngừa *bệnh tim mạch, bệnh *loãng xương (osteosporosis), và bệnh *sa sút trí tuệ-dementia (LH Kuller, Med Clin North Am 84: 181, 2000). Ảnh hưởng kích thích tố estrogen có thể giúp *giảm mỡ, tuy vậy, vấn đề cần phải được sáng tỏ trong tương lai(M Gambacciani et al., J Clin Endocrinol Metab 82: 414, 1997).

- Chương trình khảo cứu gần đây (The Women's Healthy Lifestyle Project) trong quãng thời gian từ 1992 tới 1998 cho thấy:

Phụ nữ *ăn uống kiêng cữ, *tập thể dục, trong 6 tháng đầu, giảm được 10 cân (lb). Mỡ, cholesterol tổng quát và cholesterol xấu (LDL) đều giảm, huyết áp xuống thấp và đường trong máu cũng sẽ giảm.

Nếu vẫn tiếp tục tập thể dục thì một năm sau, 80 phần trăm phụ nữ sẽ xuống cân lượng giảm dưới mức trung bình (baseline weight). Vòng háng sẽ nhỏ lại. Mỡ tan trong cơ thể.

Sau đây là những lời khuyên cho phụ nữ tới thời kỳ mãn kinh. Mục đích chính là để giúp giảm cân hay giảm mập:
- Giảm calories hàng ngày (khoảng 1000 tới 1200 calories cho phụ nữ).
- Giảm mỡ trong đồ ăn (khoảng 30 phần trăm tổng số lượng calories).
- Tập thể dục nhiều hơn (ít ra là 30 phút mỗi ngày).
- Đọc thêm tài liệu giảm mỡ, giảm mập (National Institutes of Health, Obes Res , Suppl 2: 51S, 1998).

Nếu ăn uống lành mạnh, đúng tiêu chuẩn và tập thể dục đều đặn không những sẽ giúp phụ nữ giảm mập, người thon thả, giảm vòng háng, mà còn phòng ngừa được nhiều chứng bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ cao trong máu. Nói chung, sẽ giảm cơ nguy bệnh tim mạch, giúp phụ nữ sống lâu, trường thọ.

(Bài này viết với mục đích nâng cao kiến thức, không dùng để tự trị liêu. Nếu bạn có thắc mắc về tình trạng sức khỏe hay thuốc men, xin hỏi bác sĩ gia đình).

Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: [email protected]; Điện thoại: (714) 547-3916.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Salmonella lại hoành hành. Vào đầu tháng 12, các cửa hàng thực phẩm trên khắp Hoa Kỳ đã thu hồi dưa vàng (cantaloupes) sau khi người ta phát hiện ra rằng cả trái nguyên và loại cắt sẵn đều bị nhiễm khuẩn Salmonella ở 34 tiểu bang – và đã gây ra hai trường hợp tử vong. Dưa cantaloupes nhiễm salmonella cũng được phát hiện ở Canada, các viên chức y tế công cộng cũng ra lệnh thu hồi loại trái cây này.
Mỗi ngày, cơ thể chúng ta đều đối mặt với rất nhiều kẻ xâm nhập tiềm ẩn, đặc biệt là trong mùa lạnh và ở những vùng khí hậu lạnh. Những vi sinh vật này, được gọi là các tác nhân gây bệnh (hay mầm bệnh), xuất hiện dưới nhiều hình thức như vi-rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm. Hệ thống miễn dịch của cơ thể thiết lập nhiều tuyến phòng thủ để chống lại chúng. Và đây là cách hệ thống đa tầng này hoạt động.
Vào ngày Chủ Nhật 7 tháng 12 2023, tại Trung Tâm Thực Hành Chánh Niệm Nam Cali (MPC), Tiến Sĩ Giáo Dục Bạch Xuân Phẻ đã có buổi chia sẻ về cách hướng dẫn cho các em tuổi teen thực hành chánh niệm. Cùng tham dự buổi chia sẻ còn có chị Chơn Nguyên, y tá của Học Khu Centralia (Buena Park), huynh trưởng Gia Đình Phật Tử, nhiều bậc phụ huynh có con em đang ở tuổi teen, tăng thân Xóm Dừa, Nụ Hồng…
Thuốc diệt siêu vi (Antiviral drugs) thường được coi là một phát minh của thế kỷ 20. Nhưng một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra một điều bất ngờ trong hệ thống miễn dịch của chúng ta: Nó có thể tự mình tổng hợp các phân tử diệt siêu vi (antiviral) để phản ứng chống lại sự lây nhiễm của vi rút. Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu về một loại protein tạo ra các phân tử diệt siêu vi tự nhiên. Khác xa với phát minh hiện đại của nhân loại, tự nhiên đã tiến hóa các tế bào tiến hóa để tạo ra “loại thuốc” của riêng chúng – biện pháp phòng vệ xa xưa nhất để chống lại virus.
Trí tuệ nhân tạo / AI (Artificial Intelligence) gần đây được nhắc đến rất nhiều không những trong giới công nghệ máy tính mà cả trong các môi trường chính trị, kinh tế, xã hội vì tác dụng tiềm năng của nó trên mọi lãnh vực của đời sống con người. Riêng trong lãnh vực y học, AI đã và đang có những bước tiến đáng kể. AI đang được sử dụng để cải thiện kết quả của bệnh nhân, giảm chi phí và tăng hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe, có khả năng cách mạng hóa y học bằng cách cung cấp các chẩn đoán chính xác hơn, kế hoạch điều trị cá nhân hóa và cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân.
Cũng giống như một cuốn từ điển vật lý, ‘cuốn từ điển’ trong đầu của chúng ta cũng chứa thông tin về các từ, bao gồm các chữ cái, âm thanh và ý nghĩa hoặc ngữ nghĩa của từ, cũng như thông tin về các thành phần câu cú và cách ghép các từ lại với nhau để tạo thành các câu đúng ngữ pháp. ‘Cuốn từ điển’ đó còn là một cuốn từ điển các từ ngữ đồng nghĩa. Nó có thể giúp chúng ta kết nối các từ ngữ và xem chúng giống nhau về ý nghĩa, âm thanh hoặc chính tả như thế nào.
Vừa mới mua một thùng raspberry hôm qua, mà hôm nay chúng bắt đầu trông hơi…mốc lên rồi. Mà mang bỏ hết thì tiếc đứt ruột – hay là chỉ lấy những trái bị mốc bỏ ra là được? Không ít người sẽ quyết định như vậy. Tưởng chừng như vô hại, nhưng nấm mốc trên thực phẩm có thể gây ra nhiều vấn đề, từ chứng khó tiêu cho đến những tình huống nghiêm trọng nhất như tổn thương thận hoặc thậm chí là ung thư.
Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.
Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.
Thời gian Mở Ghi Danh Medicare (Open Enrollment) đang diễn ra. Chúng tôi đã chọn một số câu hỏi về chủ đề này và muốn chia sẻ thông tin trong chuyên mục của tháng này. Chúng tôi đã thêm một câu hỏi để giải quyết rõ ràng hơn những lĩnh vực mà nhiều người còn nhầm lẫn về vắc xin ngừa COVID-19. Nếu quý vị có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, thị trường bảo hiểm Y tế theo đạo luật chăm sóc giá cả phải chăng, phúc lợi hưu trí an sinh xã hội, thu nhập an sinh bổ sung hoặc tiêm chủng ngừa COVID/cúm, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay bằng 3 cách:


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.