Trong tập Bốn Mùa Trời và Đất, Márai Sándor cảm giác về mùa hè, …Tôi đứng trên ban công, giữa một vùng xanh, nghe tiếng rì rào thức dậy của cây cỏ. Mùa hè đây rồi, tôi nghĩ; và nó giống như một cảm xúc tràn ngập trong tôi, không khoan nhượng, và đầy những kỷ niệm giản dị… (Giáp Văn Chung dịch)
Trong tản văn Hoa Nở Vì Ai, Vũ Hoàng Thư viết, …Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm…
Và mùa hè trong truyện của Đặng Thơ Thơ, … Đó là lúc chín nhất của mùa hè. Những trái táo bắt đầu căng mật. Từ trong lá cây thoảng ra những ngọn gió màu xanh thẫm...
Ở Cảnh Nhàn của Bạch Vân Cư Sĩ có thú sống, xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao…, có lẽ thời của người, nước còn trong ao còn sạch.
Còn mùa hè trong Trang Thơ của chúng ta? Mời bạn sống với mùa hè cùng các nhà thơ: Hoàng Trúc Ly, Ingeborg Bachmann, Khương Hà, Phương Uy, Lê Vĩnh Tài, Duyên, Trần Hữu Dũng, Âu Thị Phục An, Trịnh Y Thư, Nguyên Yên.
HOÀNG TRÚC LY (1933 – 1983)
Mưa Chiều Nay
Mùa mưa nghe trời ướt mắt xanh
Gió thổi mưa xưa hờn kinh thành
Hôm nay lưu luyến về bên ấy
Em lạnh lùng không khi nhớ anh
Ngày quen em phượng nở môi son
Chiều tiễn đưa lá rụng dép mòn
Từ mang ly biệt vào năm tháng
Thao thức cho bằng mấy núi non
INGEBORG BACHMANN (1926-1973)
Giữa Hôm Qua và Ngày Mai
Lông mày tôi ẩm ướt
như những vì sao của tháng Tư.
Mưa đêm nhẹ nhàng rơi
đã không còn làm tôi tấy đỏ.
Đốm lửa nhỏ mùa đông
chập chờn lướt qua miền sa mạc,
tôi bây giờ mỏi mệt
để có thể cất bước đi theo.
Cơn sốt ở bên giường
và bình minh ngoài kia đã đến!
Ôi nếu như tôi có thể cảm nhận được hơi ấm
của mùa hè và cơn sốt dịu ngọt trên môi!
Dây xích đã cắt rời
trên đôi bàn tay tan chảy.
Tôi đã được thoát khỏi
vùng đất lạnh lẽo của mùa đông
như tất cả mọi thứ,
như những vì sao của tháng Tư,
đã làm lông mày tôi ẩm ướt…
PHÁP HOAN dịch
KHƯƠNG HÀ
Tháng Bảy
Như thể mùa hè đã bỏ đi rất xa
Tôi trở lại đây và không tìm thấy một cánh hoa dầu nào sót lại
Phải chăng tôi từng sống?
Phải chăng tôi từng chết?
Hay là tôi từ vạn kiếp đã không còn?
Tôi đã đi qua những bãi tha ma
Đứng tần ngần trước vài người chưa một lần quen biết
Những linh hồn rời rã hát từng hơi thật nhỏ
“Chiều mưa biên giới anh đi về đâu?”
Tôi đã bay theo rất nhiều cánh hải âu
Mỗi hành trình là một truyện dài bất tận
Đại dương là nhà, cuồng phong là bạn
Quê hương là điểm cuối của chân trời
Tôi đã băng qua đại mạc khi chỉ còn chút tàn hơi
Trồng xuống một cụm xương rồng
Và đợi những ngôi sao đầu tiên lóe lên trong đêm tối
Khi ánh sáng của dải ngân hà thẩm thấu qua đây
Chúng sẽ đồng loạt nở nụ cười kỳ dị
Tôi đã nảy mầm, tôi liền phân huỷ
Tôi đã đơm hoa, tôi liền mục ruỗng
Tôi đã leo lên tận đỉnh tháp thời gian
Nơi những nhánh cây luân hồi im lìm phiêu tán
Kìa một bộ rễ âm trầm rướn về thinh không
Sinh sôi những dị mộng vĩnh cửu
Ở nơi đó
Trái đất không còn tự nấu chính mình
Mặt trời nguội lạnh
Những tiệc tùng trôi trong đêm như bóng ma
Từng giọng cười vọng như tiếng khóc
Khi tia cực quang cuối cùng biến mất
Lời kinh cầu từ địa ngục xướng lên
Triệu triệu tinh cầu xuôi theo nhau về đây
Cùng phủ phục trước hư vô lộng lẫy
Tôi nằm xuống vào ngày cuối cùng của tháng bảy
Quên rằng mình đã quên gì
Chỉ nở một nụ cười kỳ dị
Gọi tôi về từ vô cùng năm tháng
Giọng người lạnh như sương
Nghiêm cẩn thở dài
Biết đêm nay Sông có qua đời?
PHƯƠNG UY
Đã Dần Im Lặng
rồi
xuân cũng tan dần
bóc vết da
ngày tháng
sạm đen vực tràn trí nhớ
Em thay áo rồi
da mồi lược thuở
trinh nguyên là tự sơ sinh
níu bè lau mùa hạ
sông nắng vàng ươm
bơi ngược đa tình
rồi
đêm
cũng loang dần
ừ em, đừng khóc
đen mắt trùng vây
gân máu li ti
đen mắt trùng vây
cà phê tan giấc ngủ
em đừng xát muối vào đêm
đêm điệp trùng bên ngoài cánh cửa
khóa tiếng ru dậm à hời
đồi mồi trổ
đồi mồi trổ trên ngực em
trên mặt em
trên cả vòng ôm trể nãi
ngón tay xanh
không xóa nổi dấu phai tàn
cuống họng mùa hè
khắc khoải trận mù khan
rồi
chúng ta
trở về lại ngôi nhà trong bài thơ đã rách
trận hồi ức đã bị ám sát
u mê màu đen giả tạo
nỗi buồn hư cấu rã rời
bài thơ mùa xuân của chúng ta
trượt chân chết đuối trong vũng đen
ly cà phê
đã
dần
im
lặng...
LÊ VĨNH TÀI
Bài Thơ Về Mùa Hạ
1.
trong suốt làm ta mềm và buồn
trong hợp âm chú ve tuyệt vọng
tiếng vĩ cầm đôi mắt học trò
ngơ ngác bài thi Shakespeare bi kịch
ánh sáng đang gỡ bỏ
màu đỏ của hoa khỏi áo trắng
nhú nếp nhăn ngực áo dậy thì
danh từ nước mắt bây giờ
làm động từ chia ly
bỏ đi ơi không thể trở về
tản mác
mơ ngày sau
ngày sau em cũng khóc
2.
mặt trăng và những cái nhìn
ta đang tìm kiếm
em cằn nhằn bỏ ta đi đâu
ơi mùa thu...
ta tìm em chiếc gậy người mù
cao nguyên mùa này hoa quỳ
nơi mặt trời vàng bên nách lá
buổi tối đi hoang với lời dối mẹ
qua cầu cởi áo
ối a...
ba mươi giây
DUYÊN
Chào Em… Mùa Hạ
nắng đã về. hây hây. nắng biếc
hoa lá nghiêng mình. chờ nắng. chạm lên môi
gió đong đưa. ve vẩy. mây cười...
thành giọt nước, ơn trời. lấp lánh...
chào em...mùa hạ. đã trở mình
duỗi chân dài. trần gian, ai trẩy hội
chân chim vui. nhập cuộc. mỉm môi cười
xuân vừa qua. hoa lá quá tuyệt vời
trải thảm êm. em xinh. mùa hạ mới
mừng em về. ve sầu. đổi điệu vui.
hương trong gió. nồng nàn
hương biển mặn
sóng vỗ bờ. ôm cát trắng
hạt thuỷ tinh
con coòng đỏ lang thang
bờ biển lặng
gọi mầu đỏ về
gọi nét cọ xưa...
nhạc trổi lên. đoạn jazz buồn. chiều... vào hạ
lướt đồi cao, thông xanh. ngàn gió lộng
luống hoa vàng. thảm cỏ mướt. em xanh
nắng trong veo, sợi nắng lụa. tơ lành
gọi ngày về. gọi chiều lên. đêm cháy bỏng
hạ nồng nàn. em ở lại...
mời em.
chiều phi trường. O'Hare Airport.
6.15.2017
TRẦN HỮU DŨNG
Mùa hè
Chuồn chuồn kim đáp nước
Nhẩn nha đầm bông súng tím
Hoàng hôn loang thắm chiều
Chim chìa vôi ngậm nắng
Đậu xuống sân vườn nhà
-Gương mặt mùa hè rực rỡ-
ÂU THỊ PHỤC AN
Gõ Cửa
tình nhân bỏ đi
nắng quay quắt nóng
cơn hừng hực vàng quái con đường
38 độ
cánh cửa đóng lại
những gian dối đóng lại
mùa hè bay theo gót chân vội vàng
bụi bặm bay lên thành phố nắng
kẹt giữa những cuồng ngông
rền vang âm thanh
ta cô đơn trước cánh cửa lòng
không còn rộng mở
tiếng rúc rích của gió
cũng không còn êm êm vuốt ve
những trưa hè quấn quít
gõ mãi cánh cửa quá khứ
chỉ rơi xuống chân nỗi buồn
người bỏ lại.
TRỊNH Y THƯ
Cơn gió mùa hè
– Viết hôm đưa tiễn linh cữu Quỳnh Giao vào lò thiêu.
Cơn gió mùa hè thổi qua thành phố
vắng bóng những đôi tình nhân
đàn én không về đậu trên mỏm đá
gác chuông trầm tư như nhớ một bóng hình.
Nắng như lửa đốt trong lò thiêu
hồn bay đâu ngơ ngác ngoài bờ bụi
thao thức một chốn về – thoảng thanh âm
như tiếng dương cầm
buông lơi những cung bậc lạ lùng mê mỏi.
Cơn gió mùa hè xoay xoay bóng ảo
cát bụi dưới chân kết thành vòng tròn mệnh một
dài thiên mộng – chỉ tiếng nấc là xong
kịp không một lời từ tạ.
Khi đến bên bờ vực
trên nỗi đau phận người
niềm xót thương vì chẳng bao giờ trọn vẹn
trong lòng vẫn giấu kín một âm vang.
Một mai người trở lại
khuôn mặt thành phố dửng dưng
không ai nhớ cơn gió mùa hè cùng
lửa lò thiêu rất nóng.
NGUYÊN YÊN
HẾT
khi hoa nở là lúc bắt đầu tàn khi sao sáng đỉnh trời là tới giờ lẩn biến
câu chuyện chúng mình những ngày hè rực rỡ đã qua bao mùa dâng hoa bao cơn tột đỉnh
tình yêu một lần có thật thức dậy từ con mắt bình minh cơn mưa đầu mùa nồng nàn cầu vòng hò hẹn
chúng ta một lần dào dạt như đất với trời như anh trong em đêm tràn huyệt mộ
quy luật trò chơi đến, đi, được, mất kết hợp nào cũng là khởi đầu tan rã
chỉ có trái tim từ chối luật thời gian say cơn khải hoàn ngụp lầy hạnh phúc
và khi chia tay điểm giờ soi gương nhìn lại thấy hồn mình một nghĩa địa già nua mọi cảm xúc giơ xương chờ
Một cõi mênh mông các cảnh giới. Cũng là một chiếc kén bé nhỏ gói bí ẩn về giấc mơ một ngày kia sẽ tung ra muôn trùng tơ quấn quít hiện thực. Một khung cửa khép với chờ đợi, với cô lẻ số phận. Một bầu trời cao rộng với những đường bay mạnh mẽ hoan lạc của cánh chim tự do. Một mặt biển bị xao động bởi những con sóng ngầm làm ngạc nhiên thinh lặng của vực sâu. Là cánh cửa được mở tung bởi ngôn ngữ như những tiếng gõ dồn dập. Là bức tường bức phá bởi sức mạnh của ý tưởng. Là con đường hiểm hóc hay mượt cỏ, những bước chân vẫn đi tới đi tới. Ở đó bạn nghe được khát vọng tìm hạnh phúc chân thực như trở về cội nguồn tâm sâu thẳm. Ở đó bạn sẽ thấy cảm xúc mình bung ra như sắc mầu của chiếc kính vạn hoa. Ở đó, những con chữ như nam châm hút cảm xúc người đọc. Ở đó, từ trường say đắm thơ mộng của Đinh Thị Như Thúy, Phạm Thị Ngọc Liên, Nguyễn Thùy Song Thanh, Vũ Quỳnh Hương.
Gerald McCarthy vào Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ năm 17 tuổi, phục vụ tại Việt Nam trong hai năm 1966-1967, trong Tiểu Đoàn 1 Công Binh Chiến Đấu Hoa Kỳ (1st Combat Engineer Battalion) tại Chu Lai và rồi tại Đà Nẵng. Sau một nhiệm kỳ trong quân ngũ, McCarthy đào ngũ, bị bắt vào một nhà tù dân sự rồi chuyển vào quân lao. Những bài thơ đầu tiên của ông gom lại ấn hành trong thi tập War Story, ghi lại các suy nghĩ với kinh nghiệm tại Việt Nam. Sau đó, ông tham gia các hoạt động phản chiến và in nhiều thi tập khác. Nhà thơ D.F. Brown sinh năm 1948 tại Springfield, Missouri. Ông phục vụ trong Lục quân Hoa Kỳ từ 1968 tới 1977, trong đó từng giữ nhiệm vụ lính cứu thương trong tiểu đoàn Bravo, 1/14th Infantry tại chiến trường Việt Nam các năm 1969–70. Năm 1984, Brown in tập thơ đầu tay, nhan đề Returning Fire, trong đó, bài thơ ngắn nhất có nhan đề ghi bằng tiếng Pháp “L’Eclatante Victoire de Khe Sanh” (Chiến Thắng Huy Hoàng tại Khe Sanh).
Nhã Ca với tập thơ đầu tay Nhã Ca Mới, đoạt giải thưởng Văn Chương Toàn Quốc về thơ năm 1965. Giải Khăn Sô Cho Huế (1969) đoạt Giải Văn Chương Toàn Quốc về văn năm 1970, và Tuệ Mai đã đoạt giải Văn Chương Toàn Quốc về thơ năm 1966 với thi phẩm Không Bờ Bến. Thơ. Họ là cột mốc đánh dấu cho sự chuyển mình khai phá bứt ra khỏi phong cách thi ca tiền chiến. Thi ngữ, thi ảnh nơi họ khơi gợi ở người đọc cảm xúc mới mẻ, thi pháp tuy còn giữ nhiều về thể luật của các loại thơ vần điệu, nhưng được chở dưới nhạc điệu cấu tứ mới – kể cả lục bát – nên cũng có thể nói họ đã cách tân những thể loại thơ này vào thời đó, đặc biệt, ở thể loại tự do, với Nhã Ca, một luồng gió mạnh thổi bật gốc rễ của trói buộc ngôn từ, định kiến.
Tôi đã đọc thơ Nguyễn Quốc Thái từ hơn một thập niên. Và nhiều người đã đọc thơ anh hơn một nửa thế kỷ. Hình như, tôi chưa thấy dòng thơ nào vui của anh. Và ngay cả những dòng thơ có thể được suy đoán là vui, cũng vẫn có một nỗi buồn thần bí trong đó – nơi đây, đành nói là thần bí, vì không giải thích minh bạch được. Cũng có thể vì tôi thấy nét mặt anh lúc nào cũng buồn. Đó là những lần tôi được gặp anh, khi anh có dịp thăm Quận Cam. Cũng có thể vì Nguyễn Quốc Thái là một nhà thơ ra đời trước tôi khoảng một thập niên, thuộc một thế hệ có nhiều chia ly hơn là gặp gỡ, nhiều tan vỡ hơn là hàn gắn. Cũng có thể vì một vài câu thơ của Nguyễn Quốc Thái, tôi đã đọc qua, và chợt nhớ một vài ý trong đó. Như bài thơ có nhan đề Todo Passa. Anh làm bài thơ này từ Sài Gòn, vào tháng 12 năm 2017. Trích năm dòng đầu như sau. / Một mình tôi với những câu thơ đau đớn mới/ Lời vỗ về an ủi như tiếng gió lùa qua bến bờ lau sậy / Tôi ngã xuống như một hẹn ước dở dang ...
thở lên cầu lộng chân mây/ loa xa nhánh nữa cởi vai sông triền / từng say đắm rượu bách niên / cây nhân gian sẽ nhện phiền muộn giăng / bím thư sinh bới lọn mầm / lưới yêu mị chải lệch tâm lược ngà / nhá nhem đóm lội tịch tà / cái hôn ám cũ tách ra giữa vời
Một nhà phê bình văn học ngoại quốc đã nói đại ý: Nếu các nhà thơ hiện đại không có độc giả, họ có thể tạo ra độc giả. Đây thuộc vào phần lớn thi tài của nhà thơ. Để có được một bài thơ ra thơ, nghĩa là, được sinh ra từ cảm xúc thực, có sự mới lạ của chữ và nghĩa, và ít nhất là có nhạc thơ. Thơ hiện đại có khi nghiêng về lý sự mà coi nhẹ cảm xúc. Làm thế nào để một bài thơ triết lý, suy tư, gây được rung động Thơ nơi người đọc? Thơ Nguyên Yên có một gợi mở như thế. Thơ của cô trầm tĩnh, đầy những suy tư triết lý, và táo bạo một cách sáng suốt để không phá đi thẩm mỹ từ của thi ngữ. Cô tôn trọng thi ngữ, cô triết lý bằng cảm xúc thơ (là khi trái tim phỉnh cái đầu… ), và vì vậy dòng thơ hiện đại của cô bật lên được nhạc chữ rất riêng của thơ tự do, đọc lên, có được cảm xúc đọc một bài thơ, cảm được cái mới lạ của chữ, nghĩa, hình ảnh. Suy tư mà vẫn ánh lên nét thơ mộng, lãng mạn, đặc biệt là những bất ngờ ở cuối bài thơ. Đó là những yếu tố mà thơ Nguyên Yên đã chinh phục được người đọ
Em đi để lại mây ngàn
quyện vào chuông mõ, phím đàn nửa đêm
Thương anh không ngủ giấc thiền
nụ cười em gửi ngoài hiên cúng dường
Em đi phả lại mùi hương
ướp làn gió sớm, thơm đường mây trưa
Thương anh trăm nắng ngàn mưa
lái đò cổ độ giúp đưa qua bờ.
Trong mơ tưởng của tôi/ Âm thanh những sợi mỏng nhịp nhàng. Neo trên cùng một nhịp. Ngày và Đêm. Giấc mơ và thành tựu. Anh và em./ Trong mơ tưởng của tôi / Ánh sáng rực rỡ sóng, run trong ngực viên đá bổn mạng đại dương xanh. Nhốt vào sâu thẳm tiếng đập sóng gió. Tôi trôi. Phập phồng điểm hẹn. Nhịp vui trái tim đẩy dòng chảy thời gian rộn ràng trong mạch máu./ Trong mơ tưởng của em. Thương khó một mùa gặp gỡ. Dẫu bước chân em giờ như chiếc lá khô lăn theo năm tháng. Mộng mơ là cuống mỏng manh. Nuối nhìn mắt gió.
Các nhà thơ nữ Việt Nam đầu thế kỷ 21 đã góp phần tạo nên sự sinh động, thay đổi diện mạo thi ca Việt Nam. Thế giới ngày nay như một tảng băng đang trôi dần về vực lửa, nơi đó ranh giới của thiện ác phải trái trở nên mù mờ, lòng người bị phân chia bởi trăm ngàn biên giới, mọi niềm tin thành nghi hoặc. Trên tảng băng đang tan ấy, thi ca của lớp nhà thơ nữ này như một bến bờ để neo lại những phân rã, để hiệu đính lại những phù phiếm, sai lầm của định kiến, bằng cái nhìn sắc xảo, thực tế, táo bạo, thách thức. Thi pháp hiện đại, được thể hiện qua ngôn từ mới mẻ và hình ảnh đầy sáng tạo. Sức thuyết phục của họ dường như nằm ở then chốt Cảm Xúc Thi Ca, một thứ cảm xúc dịu dàng của nhân ái, tràn trề của tự do, kiêu hãnh của độc lập, ngang tàng của bức phá, cho người đọc thấy được một cái Tôi-Nữ-Tính đầy tự tin, lấp lánh nữ quyền. Nói có vẻ nghịch lý, nhưng, chính niềm tự tin, phóng khoáng ấy lại khiến thơ của họ mang chất thơ ngây và gợi cảm.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
