Theo đại thi hào R.Tagore "Cũng như nụ cười và nước mắt, thực chất của thơ là phản ánh một cái gì đó hoàn thiện từ bên trong".
Theo tác giả cổ đại Ovid (khoảng năm 43 trước Công Nguyên) thì: “Có ít nhiều sự thoải mái trong cơn khóc”
Thi sĩ Colley khẳng định: “Lời nói để khóc và nước mắt để nói”
Thi sĩ người Pháp Alfred de Musset có câu thơ: “Cái duy nhất còn lại cho tôi ở trên đời/ Chính là những lúc đã đôi lần nhỏ lệ”
Thi sĩ người Anh Robert Herrick: “Giọt lệ chính là ngôn ngữ cao quý của đôi mắt”
Nhà thơ trẻ Nepal, Santosh Kalwar tâm sự: Tôi đã mỉm cười ngày hôm qua. Tôi đang mỉm cười ngày hôm nay và khi ngày mai đến, tôi sẽ mỉm cười. Vì đơn giản, cuộc sống quá ngắn để ta khóc về mọi thứ –
Và ai đó đã cho rằng: Không có gì đẹp hơn một nụ cười đã trải qua những giọt nước mắt. (tổng hợp từ internet)
Và câu của người đi trong mưa, Charlie Chaplin: “Tôi thích đi dưới mưa để không ai thấy tôi đang khóc.” Dường như tất cả nụ cười của C.Chaplin, là nửa cười nửa khóc. Đó là cái cười của kẻ tỉnh thức chăng?
Chúng ta đọc thơ sau đây của các tác giả, để thấm thía phần nào nước mắt và nụ cười của họ, phản ánh một cái gì hoàn thiện từ bên trong như Tagore đã nói, Rainer Maria Rilke-Pháp Hoan, Lê Vĩnh Tài, Trang Thanh, Chiêu Anh Nguyễn, Bei Dao (Bắc Đảo)-Cù An Hưng, Như Quỳnh De Prelle, Trần Lê Sơn Ý, Lê An Thế, Nguyễn Thị Khánh Minh- Trương Đình Phượng, Lê Văn Ngăn
RAINER MARIA RILKE
Chiếc Bình Nhỏ Đựng Nước Mắt
Có những chiếc bình chứa dầu và chứa rượu Với một bầu rỗng được bọc bởi đất nung Còn tôi bé nhỏ và gầy guộc, bên trong Tự làm rỗng mình để chứa dòng nước mắt.
Rượu sẽ thêm hương và dầu sẽ thêm sắc Nhưng dòng nước mắt khiến tôi nặng nề hơn Khiến mắt tôi đui và cơ thể tôi trơn Khiến da tôi nứt và ngực tôi trống rỗng.
PHÁP HOAN (DỊCH TỪ NGUYÊN TÁC TIẾNG ĐỨC)
LÊ VĨNH TÀI
Viết cho người
ngày tháng đã chiêm bao chưa
quay lưng còn chưa gì nữa
dốc vẫn con dốc chưa dài
đi về chưa trong cõi nhớ
chưa đốt điếu thuốc đầu ngày
khói vẫn chưa làn khói trắng
lặng lẽ như mây bay chưa
ta ngồi như chưa câm lặng
tít tắp một nụ chưa cười
xa thành xa chưa thăm thẳm
nước mắt hòn đá lăn chưa
đêm thành đêm chưa thức trắng
đã xa thành chưa thăm thẳm
người đã thành mù khơi chưa
TRANG THANH
Trên Con Đường Đến Khu Vườn
những con đường từ xa chân trời chạy về phía chúng ta
ánh ngọc xanh trên lá, mùi của hoa, tiếng chim buổi sớm
mỗi chiếc lá mang theo bức thư tình bí ẩn đến khu vườn
chúng mình bắt đầu nói với nhau về sự thức dậy cuống cuồng
của những giấc mơ tưởng chừng đã chết từ lâu lắm
của những đêm xa xưa trong im lìm bật khóc
những đêm bồng bềnh trong tóc
suối tóc dài ao ước từng giằng rối âu lo
hẳn đã rụng đầy vơi ngón ngón gầy khô
em hãy kể anh nghe về những tháng ngày khó nhọc
từ bây giờ sẽ không còn làm em đau
từ bây giờ, anh đã hiểu vì sao
suối tóc dài thơm hương lửa của em từng rời rụng khát khao
đã ủ nhớ ủ quên
đã quấn bện thương đau những kiếp người buồn tủi
mỗi sớm thức dậy anh nhớ em đầu tiên
mỗi ngày khép lại mình mơ thấy nhau trong đêm
những con đường của thương yêu chạy về phía chúng ta
mỗi chiếc lá mang theo bức thư tình bí ẩn
anh có hiểu vì sao
em muốn được hoài thai đứa con của tình yêu
trong hạnh phúc tột cùng em bật khóc…
CHIÊU ANH NGUYỄN
Về
Cốc nước lọc trong bể nước Giọt nước mắt trong biển người Như buổi chiều rất nhiều mây xám... Thì cô đơn, hẳn cũng vui
Đôi khi giả vờ vồn vã với đời Giả vờ thôi Như cốc nước cô đơn trong bể nước Như gọt lệ rơi giữa biển người Chiều đi không hẹn gặp ngày vui
Đôi khi cười với bóng gương soi Giơ tay chào nhiệt liệt niềm vui Chào như hai đoàn tầu ngược nhau ga cuối Tít tận chân trời Gió hôm nay có kèm chút nụ cười Vung vãi trên đồi Phía thung lũng rớt đầy âm thanh nhỏ Ngạo nghễ tôi
Hỏi phía bên kia dãy mờ sương hơi Có huyệt sâu bia trắng nằm chơi Ta chào nhé một đời mỏi mệt
BEI DAO (BẮC ĐẢO)
Tất Cả
Tất cả là số phận
Tất cả là mây
Tất cả là khởi đầu không kết thúc
Tất cả sự dò tìm,chết trong trứng nước
Tất cả hoan lạc thiếu nụ cười
Tất cả nỗi buồn thiếu nước mắt
Tất cả ngôn ngữ là sự lặp lại
Tất cả giao tiếp là cuộc đọ sức
Tất cả tình yêu ở trong lòng
Tất cả quá khứ ở trong mơ
Tất cả hy vọng, tới cùng những ghi chú
Tất cả niềm tin, tới cùng những lầm bầm
Tất cả vụ nổ là tạm-thời-câm-lặng
Tất cả những cái chết có âm dội chậm tan.
NHƯ QUỲNH DE PRELLE
(trích đoạn)
Và
tự nhiên vỡ ra
như nước mắt tuôn trào
ngơ ngác
kiếm tìm cái gì
không hay biết
chuyện gì cũng hoang mang
vô vọng
tình yêu vô vọng
dân tộc vô vọng
cái chết vô vọng
niềm tin ở đâu
ở đâu
không muốn tìm và không thể tin được nữa
dù chỉ là một ngọn cỏ
một bông hoa
hay một khắc thời mùa trôi qua
TRẦN LÊ SƠN Ý
Hẹn Nhau Một Nụ Cười
Giữa những làn xe
Ào ạt
Nụ cười không dừng lại mà trôi
Người đi xuôi ngược
Hẹn nhau một cái gật đầu
Mỗi lần đi ngang ô cửa
Bao giờ cũng tưởng tượng
Hoa tầm xuân giăng biếc góc đường
Hẹn nhau một cơn mưa xuân
Chiếc dù đỏ chói chang chặn bao lời bất tận
Bài hát đành là giai điệu nằm yên
Đợi
hẹn nhau một điều không thể
Hôm qua, hôm nay
Terrasse và tôi chiều từ ban mai
Nụ cười thành đoá hoa bất thần
Nở giữa đi về dào dạt
Tôi cắm trong bình
tôi
Ngày mai
Mùa còn đến kịp
LÊ AN THẾ
1.
Những Nửa
Không hiểu tại sao tôi có nước mắt
thậm chí hơi nhiều
tôi ít khóc
nên tạm giữ vào thơ.
Không hiểu tại sao nước mắt
và thơ
trộn vào nhau
rất khó.
Tôi sẽ chia hai
trong và ngoài
như mặt trăng nửa sáng nửa tối
nửa này
phải nhớ những nửa kia.
2.
Ngoại Cảm Thi
Nhỏ nước mắt vào thơ
tôi đã tìm ra, đúng
mộ mình.
3.
Để Thoát
gởi Lê Sông Văn
Để thoát những phiền muộn của một ngày
say
để thoát những thứ còn lại
ngủ.
Để thoát
tôi muốn hỏi mẹ
sao tôi phải khóc lúc chào đời
tôi muốn hỏi cha
có phải “tôi sống tức tôi đau khổ”?
Để thoát
tôi giận mình
sao bây giờ vẫn khóc?
ngay cả lúc làm thơ.
NGUYỄN THỊ KHÁNH MINH
Ơn Nụ Cười
Hôm qua hạt lệ thâu canh
Sáng nay đọng lại trên cành, hạt sương
Mắc cỡ vì sao đã buồn…
Hôm qua, lắm mộng đêm trường
Hôm nay ngơ ngác bên đường, bình minh
Hóa ra còn mặt đất xinh…
Hôm qua ngó lên trời xanh
Sợ cái mênh mông làm thành cỏ mộ
Hôm nay nhìn lên lần nữa
Mầu xanh ơi lộng gió lòng tôi
Ăn thua là ở nụ cười…
TRƯƠNG ĐÌNH PHƯỢNG
Không Khóc Ở Đây…
1.
suỵt. im lặng.
không khóc ở đây
2.
ngủ quên rồi những miền não bộ
hãy để yên tôi khâm liệm hồn thơ.
sáng hôm nay
tôi đã thấy những màu hoa đột tử
trên ngọn đồi có ngôi nhà hoang phế
đan dày rêu mưa
3.
suỵt. im lặng.
không khóc ở đây
đã đến lúc một cộng một chẳng bằng hai
mà bằng ba hay bốn hoặc vô hạn
kiếp người.
người lao công già vừa đem đi những quan tài chứa đầy linh hồn rác thải
cùng xác một con chuột bị cán nát đêm qua
phố trở lạnh
những thằng bé đựng giấc mơ ấm vào tà áo mỏng tanh
cơn gió bấc thốc ngang khe sườn
gầy rược
cướp đoạt hình hài hi vọng.
suỵt
không khóc
ở đây.
4.
hãy để yên tôi xây những nấm mồ
đời chúng ta sầu hơn những phố hoang.
(http://phudoanlagi.blogspot.com/)
LÊ VĂN NGĂN
Quà Tặng Mẹ - Trên Những Dấu Rạn Vỡ
(trích đoạn)
…
Con gởi tặng mẹ một khoảng thời gian để mẹ còn ngồi nhìn con thỉnh thoảng trở về mái nhà quê cũ Qua ánh mắt dịu dàng, con hiểu vì sao con phải lấy cả cuộc đời riêng góp vào cuộc đời chung một vẻ đẹp.
Cuối cùng, con hứa gởi tặng mẹ thêm vài vẻ đẹp Bấy giờ, ở phía ngày mai sẽ lấp lánh thêm vài chấm ánh sáng Mẹ thân yêu, nếu vẻ đẹp cần ở con cả máu và nước mắt con tin con không thể chối từ.
…
mong những ngày tạm trú trên trần gian giữ lại nụ cười
Một cõi mênh mông các cảnh giới. Cũng là một chiếc kén bé nhỏ gói bí ẩn về giấc mơ một ngày kia sẽ tung ra muôn trùng tơ quấn quít hiện thực. Một khung cửa khép với chờ đợi, với cô lẻ số phận. Một bầu trời cao rộng với những đường bay mạnh mẽ hoan lạc của cánh chim tự do. Một mặt biển bị xao động bởi những con sóng ngầm làm ngạc nhiên thinh lặng của vực sâu. Là cánh cửa được mở tung bởi ngôn ngữ như những tiếng gõ dồn dập. Là bức tường bức phá bởi sức mạnh của ý tưởng. Là con đường hiểm hóc hay mượt cỏ, những bước chân vẫn đi tới đi tới. Ở đó bạn nghe được khát vọng tìm hạnh phúc chân thực như trở về cội nguồn tâm sâu thẳm. Ở đó bạn sẽ thấy cảm xúc mình bung ra như sắc mầu của chiếc kính vạn hoa. Ở đó, những con chữ như nam châm hút cảm xúc người đọc. Ở đó, từ trường say đắm thơ mộng của Đinh Thị Như Thúy, Phạm Thị Ngọc Liên, Nguyễn Thùy Song Thanh, Vũ Quỳnh Hương.
Gerald McCarthy vào Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ năm 17 tuổi, phục vụ tại Việt Nam trong hai năm 1966-1967, trong Tiểu Đoàn 1 Công Binh Chiến Đấu Hoa Kỳ (1st Combat Engineer Battalion) tại Chu Lai và rồi tại Đà Nẵng. Sau một nhiệm kỳ trong quân ngũ, McCarthy đào ngũ, bị bắt vào một nhà tù dân sự rồi chuyển vào quân lao. Những bài thơ đầu tiên của ông gom lại ấn hành trong thi tập War Story, ghi lại các suy nghĩ với kinh nghiệm tại Việt Nam. Sau đó, ông tham gia các hoạt động phản chiến và in nhiều thi tập khác. Nhà thơ D.F. Brown sinh năm 1948 tại Springfield, Missouri. Ông phục vụ trong Lục quân Hoa Kỳ từ 1968 tới 1977, trong đó từng giữ nhiệm vụ lính cứu thương trong tiểu đoàn Bravo, 1/14th Infantry tại chiến trường Việt Nam các năm 1969–70. Năm 1984, Brown in tập thơ đầu tay, nhan đề Returning Fire, trong đó, bài thơ ngắn nhất có nhan đề ghi bằng tiếng Pháp “L’Eclatante Victoire de Khe Sanh” (Chiến Thắng Huy Hoàng tại Khe Sanh).
Nhã Ca với tập thơ đầu tay Nhã Ca Mới, đoạt giải thưởng Văn Chương Toàn Quốc về thơ năm 1965. Giải Khăn Sô Cho Huế (1969) đoạt Giải Văn Chương Toàn Quốc về văn năm 1970, và Tuệ Mai đã đoạt giải Văn Chương Toàn Quốc về thơ năm 1966 với thi phẩm Không Bờ Bến. Thơ. Họ là cột mốc đánh dấu cho sự chuyển mình khai phá bứt ra khỏi phong cách thi ca tiền chiến. Thi ngữ, thi ảnh nơi họ khơi gợi ở người đọc cảm xúc mới mẻ, thi pháp tuy còn giữ nhiều về thể luật của các loại thơ vần điệu, nhưng được chở dưới nhạc điệu cấu tứ mới – kể cả lục bát – nên cũng có thể nói họ đã cách tân những thể loại thơ này vào thời đó, đặc biệt, ở thể loại tự do, với Nhã Ca, một luồng gió mạnh thổi bật gốc rễ của trói buộc ngôn từ, định kiến.
Tôi đã đọc thơ Nguyễn Quốc Thái từ hơn một thập niên. Và nhiều người đã đọc thơ anh hơn một nửa thế kỷ. Hình như, tôi chưa thấy dòng thơ nào vui của anh. Và ngay cả những dòng thơ có thể được suy đoán là vui, cũng vẫn có một nỗi buồn thần bí trong đó – nơi đây, đành nói là thần bí, vì không giải thích minh bạch được. Cũng có thể vì tôi thấy nét mặt anh lúc nào cũng buồn. Đó là những lần tôi được gặp anh, khi anh có dịp thăm Quận Cam. Cũng có thể vì Nguyễn Quốc Thái là một nhà thơ ra đời trước tôi khoảng một thập niên, thuộc một thế hệ có nhiều chia ly hơn là gặp gỡ, nhiều tan vỡ hơn là hàn gắn. Cũng có thể vì một vài câu thơ của Nguyễn Quốc Thái, tôi đã đọc qua, và chợt nhớ một vài ý trong đó. Như bài thơ có nhan đề Todo Passa. Anh làm bài thơ này từ Sài Gòn, vào tháng 12 năm 2017. Trích năm dòng đầu như sau. / Một mình tôi với những câu thơ đau đớn mới/ Lời vỗ về an ủi như tiếng gió lùa qua bến bờ lau sậy / Tôi ngã xuống như một hẹn ước dở dang ...
thở lên cầu lộng chân mây/ loa xa nhánh nữa cởi vai sông triền / từng say đắm rượu bách niên / cây nhân gian sẽ nhện phiền muộn giăng / bím thư sinh bới lọn mầm / lưới yêu mị chải lệch tâm lược ngà / nhá nhem đóm lội tịch tà / cái hôn ám cũ tách ra giữa vời
Một nhà phê bình văn học ngoại quốc đã nói đại ý: Nếu các nhà thơ hiện đại không có độc giả, họ có thể tạo ra độc giả. Đây thuộc vào phần lớn thi tài của nhà thơ. Để có được một bài thơ ra thơ, nghĩa là, được sinh ra từ cảm xúc thực, có sự mới lạ của chữ và nghĩa, và ít nhất là có nhạc thơ. Thơ hiện đại có khi nghiêng về lý sự mà coi nhẹ cảm xúc. Làm thế nào để một bài thơ triết lý, suy tư, gây được rung động Thơ nơi người đọc? Thơ Nguyên Yên có một gợi mở như thế. Thơ của cô trầm tĩnh, đầy những suy tư triết lý, và táo bạo một cách sáng suốt để không phá đi thẩm mỹ từ của thi ngữ. Cô tôn trọng thi ngữ, cô triết lý bằng cảm xúc thơ (là khi trái tim phỉnh cái đầu… ), và vì vậy dòng thơ hiện đại của cô bật lên được nhạc chữ rất riêng của thơ tự do, đọc lên, có được cảm xúc đọc một bài thơ, cảm được cái mới lạ của chữ, nghĩa, hình ảnh. Suy tư mà vẫn ánh lên nét thơ mộng, lãng mạn, đặc biệt là những bất ngờ ở cuối bài thơ. Đó là những yếu tố mà thơ Nguyên Yên đã chinh phục được người đọ
Em đi để lại mây ngàn
quyện vào chuông mõ, phím đàn nửa đêm
Thương anh không ngủ giấc thiền
nụ cười em gửi ngoài hiên cúng dường
Em đi phả lại mùi hương
ướp làn gió sớm, thơm đường mây trưa
Thương anh trăm nắng ngàn mưa
lái đò cổ độ giúp đưa qua bờ.
Trong mơ tưởng của tôi/ Âm thanh những sợi mỏng nhịp nhàng. Neo trên cùng một nhịp. Ngày và Đêm. Giấc mơ và thành tựu. Anh và em./ Trong mơ tưởng của tôi / Ánh sáng rực rỡ sóng, run trong ngực viên đá bổn mạng đại dương xanh. Nhốt vào sâu thẳm tiếng đập sóng gió. Tôi trôi. Phập phồng điểm hẹn. Nhịp vui trái tim đẩy dòng chảy thời gian rộn ràng trong mạch máu./ Trong mơ tưởng của em. Thương khó một mùa gặp gỡ. Dẫu bước chân em giờ như chiếc lá khô lăn theo năm tháng. Mộng mơ là cuống mỏng manh. Nuối nhìn mắt gió.
Các nhà thơ nữ Việt Nam đầu thế kỷ 21 đã góp phần tạo nên sự sinh động, thay đổi diện mạo thi ca Việt Nam. Thế giới ngày nay như một tảng băng đang trôi dần về vực lửa, nơi đó ranh giới của thiện ác phải trái trở nên mù mờ, lòng người bị phân chia bởi trăm ngàn biên giới, mọi niềm tin thành nghi hoặc. Trên tảng băng đang tan ấy, thi ca của lớp nhà thơ nữ này như một bến bờ để neo lại những phân rã, để hiệu đính lại những phù phiếm, sai lầm của định kiến, bằng cái nhìn sắc xảo, thực tế, táo bạo, thách thức. Thi pháp hiện đại, được thể hiện qua ngôn từ mới mẻ và hình ảnh đầy sáng tạo. Sức thuyết phục của họ dường như nằm ở then chốt Cảm Xúc Thi Ca, một thứ cảm xúc dịu dàng của nhân ái, tràn trề của tự do, kiêu hãnh của độc lập, ngang tàng của bức phá, cho người đọc thấy được một cái Tôi-Nữ-Tính đầy tự tin, lấp lánh nữ quyền. Nói có vẻ nghịch lý, nhưng, chính niềm tự tin, phóng khoáng ấy lại khiến thơ của họ mang chất thơ ngây và gợi cảm.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
