Hôm nay,  

Chiều buông… (đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

18/12/202106:32:00(Xem: 4895)
blankBìa sách Khong Đứng Mãi Trong Tranh, và tác giả Lê Chiều Giang
  .

Chiều buông…

 

(đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

 

Đỗ Nghê

 

 

 

Không biết nên gọi Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang là gì cho đúng? Tùy bút? Không phải. Tản mạn? Không phải. Viết ngắn? Không phải. Thơ... Ừ, thơ. Đúng là thơ rồi. Nó cuốn hút. Nó xao xuyến. Nó ray rứt. Nhưng, thực ra thì nó có hơi hướm của một hồi ký hơn với rất nhiều những năm, những tháng, những ngày... cùng với những yêu thương, khóc giấu, khổ đau… Nhưng hình như vẫn không phải là hồi ký, tuy dàn trải cả một đời người, một kiếp người. Tôi biết mình vẫn cứ lẽo đẽo tìm theo những rêu phong của ngày tháng cũ (64). Nó trộn lẫn thơ với nhạc với họa, âm thanh và màu sắc, tưởng tượng và sự kiện. Nó tuôn chảy như một dòng sông, “yên ba giang thượng” mỗi khi chiều xuống…

 

 

Ta có thể hỏi tò mò: Khi muốn Không đứng mãi trong tranh thì người ta làm cách nào? Mà thiệt ra có mấy cách đâu! Những bức tranh đời đó. Một bức bị xé toang với những lời chát đắng. Một bức bị giấu nhẹm với nước mắt và giận hờn. Một bức với những sắc màu sặc sỡ như để bù đắp mà không kịp hoàn tất, để rồi vùi theo với nhan sắc trăm năm.

 

 

Không đứng mãi trong tranh là lúc muốn xổ lồng bay xa. Thiệt không dễ! Bởi muốn bay mà vẫn còn ngập ngừng e sợ. Cái gì làm cho ngập ngừng, e sợ, nấn ná?

Và tôi cứ lẳng lơ, tôi rất lẳng lơ viết những chữ mông lung, vật vờ như gió… sáng trưa chiều tối với hằng tỷ bức email như vậy.

Vẫn có một bờ vực còn đó. Một giới tuyến không thể vượt qua.

Tôi biết mình không được bước xa hơn, dù chỉ là một inch nhỏ. Chúng tôi  dừng lại, đứng ngay ngắn ngay lằn ranh khắt khe nhất của định mệnh. Với tới nhau qua khoảng không gian xa vời ngàn dặm, mù tăm (156).

 

 

Nhưng tuổi vẫn chẳng tha người. Đó là khi người ta “Kên” với tuổi đời. Khi chợt nghĩ tới số 60, tôi nhắm mắt uống thêm ba hớp café một lúc...  Nếu café mà làm tan biến mất được cái số đáng sợ này, chiều nay tôi tình nguyện uống thêm vài ngàn ly nữa…

Phản ứng với số 60 dễ ghét, tôi tiếp tục măc jeans bó sát, áo trễ xuống thêm chút nữa và luôn đi giày cao gót… khua vang, vọng theo mỗi bước chân. Tôi cố gắng hết sức để nhìn như 50 hay trẻ hơn thế… (145).

 

Để rồi chợt nhận ra “thế gian hằng như mộng”:

 

Thiên hạ hay bàn về những điều bất biến, những bền bỉ trăm năm… tôi tính theo phút theo giây.

Những bóng những bọt của đời người (148).

 

Giật mình,

Ta

Chắc phải… yêu thôi.

 

(Liều mạng, 151).

 

Khi yêu thương và được yêu thương, tháng ngày như ngắn lại, tôi sợ đời sẽ hết, tôi sợ ngày sắp hết… Và chúng tôi hấp tấp vội vàng. Vội vàng nhưng… “tinh khiết”.

Một thứ “tình yêu hàm thụ”.

 

Tôi về lại vị trí mình đang đứng, ngó mông ra cuối chân trời, thấy có những óng ánh của hai chữ “Đạo đức”. Với tôi, nó không chỉ phù phiếm mà rất nhiều khi mang ý nghĩa của những người Dại dột, không biết sống và chẳng bao giờ dám sống. (159).

 

Thấy không, xổ lồng bay xa đâu có dễ.

 

Đứng mãi trong tranh

Đóng vai:

Góa phụ

Sáng nay ta

Ra với mặt trời

Như kẻ xa xôi về lại trái đất…

 

Rồi nhìn quanh quất, vội vã lại bước vào trong tranh:

 

… Diễn tiếp

Hỡi thế gian

Ta

Bỏ cuộc chơi.

(Đầu hàng,103).

 

 

Duyên chăng? Nghiệp chăng? Từ những ngày còn thơ đọc mà chẳng cần hiểu với Krishnamurti Tagore, Khalil Gibran, Hermann Hesse… Những ngày lang thang phòng tranh, Pagode, Givral… Những ngày trốn học, cà phê góc phố, bỏ Lễ nhà thờ, canh giờ về muộn…

Những ngọn lửa nhỏ cứ ngún dần như thể đợi một cơn gió. Và gió đã bùng lên.

 

Bước vào trong tranh, có lúc như ngựa chứng, tóc bờm tung bay như phi nước đại, cổ vươn cao ngoằng hí vang, cho nên không ngạc nhiên khi tranh thiếu nữ của NĐ luôn kề bên một bóng ngựa phi đường xa dưới bóng trăng huyền hoặc lẫn bóng tối u mê giữa ngàn lá biếc.

Sự cách điệu không hài hòa làm cho gương mặt có sắc sáng như trăng, lại thêm chút bóng tối của u mê (11).

 

 

Lê Chiều Giang viết Không đứng mãi trong tranh có khi như thơ, có khi như nhạc, như họa. Giọng điệu đôi khi ngổ ngáo, khinh bạc, nhưng ẩn chứa bên trong là rụt rè, bẽn lẽn, đắn đo…

Cái đó làm cho Không đứng mãi trong tranh đáng đọc, để thấy thương hơn một nhan sắc, một tính cách, một số phận như dòng sông những buổi chiều về...

 

 Chiều buông

Trên dòng sông cuốn mau…

…………………….

 

Về đâu?

Bọt bèo tuôn khắp nơi…

 

Để rồi, nhận ra cõi vô lượng tâm:

 

“Bể sầu không nhiều, nhưng cũng đủ yêu…”

 

(Chiều về trên sông, Phạm Duy)

                   

 

(ĐN Saigon,12.2021)

 



 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nhan đề sách là “Thơ Thiền Lý-Trần – Zen Poems From Early Vietnam” (sẽ viết tắt là “Tuyển tập”). Đây là một tuyển tập dịch 30 bài thơ Thiền thời Lý – Trần. Tuyển tập thơ dịch này viết trong ba ngôn ngữ: thơ Thiền thời Lý – Trần viết trong chữ Hán, được chuyển dịch sang tiếng Việt của những năm đầu thế kỷ 21, và rồi được dịch sang tiếng Anh. Tuyển tập thực hiện rất mực công phu, vừa có tính uyên bác của những người nghiên cứu, vừa có nét đẹp thi ca được ghi trong ba ngôn ngữ, và là sự hợp tác thơ mộng của nhà thơ Nguyễn Duy với hai dịch giả nổi tiếng Nguyễn Bá Chung và Kevin Bowen. Cũng hy hữu như thế cho tuyển tập: Lời Tựa (Foreword) của Giáo sư Lê Mạnh Thát nơi các trang 7-12 của sách. Cũng do một duyên kỳ ngộ, người viết trong mấy tuần qua có được một ấn bản sách này, sau khi Tuyển tập đã phát hành từ 17 năm về trước.
Cô giáo Eva Mireles, 44 tuổi với 17 năm dạy học là một trong những người bị thiệt mạng trong vụ nổ súng tại trường tiểu học Robb Elementary tại Texas vừa qua. Cô con gái đã tốt nghiệp đại học của bà là Adalynn Ruiz vừa đăng tấm ảnh hai mẹ con cùng những hàng chữ tha thiết và xúc động viết cho mẹ, gọi mẹ là một người hùng khi đã che đạn cho các học sinh bé nhỏ của bà...
Thu thập bí mật kinh tế và quốc phòng dưới nhiều hình thức, từ tin tặc đột nhập bằng đường Internet đến gián điệp, trong đó có những nữ điệp viên, và đặc biệt nhất là điệp viên hai mang, dùng mỹ nhân kế để đánh cắp tài liệu...
Theo các tài liệu của CNN, Trung Quốc đã đề xuất một thỏa thuận an ninh khu vực sâu rộng với một số quốc đảo Thái Bình Dương, trong bối cảnh Hoa Kỳ và các đồng minh lo ngại về việc Bắc Kinh mở rộng phạm vi hoạt động trong khu vực. Dự thảo do TQ gửi tới các đối tác tiềm năng ở Nam Thái Bình Dương kêu gọi hợp tác nhiều hơn trong lĩnh vực an ninh, trị an và an ninh mạng cũng như phát triển kinh tế cùng các lĩnh vực khác.
KRAMATORSK - Các lực lượng Nga đã tấn công 2 thành phố do Ukraine kiểm soát ở khu vực Donbas, hiện là tâm điểm của cuộc chiến kéo đã dài 90 ngày ròng rã, đe dọa đóng cửa lối thoát cuối cùng cho thường dân Ukraine, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Tư, 25 tháng 5 năm 2022.
HOA KỲ – Cựu Tổng thống Donald Trump dự kiến ​​sẽ phát biểu tại Hội Nghị Lãnh Đạo Thường Niên của Hiệp Hội Súng Trường Quốc Gia (National Rifle Association's Annual Leadership Forum) vào Thứ Sáu, 27 tháng 5 năm 2022. Tuy nhiên, những người tham dự hội nghị năm nay sẽ không được mang súng trong buổi diễn thuyết của ông, theo NPR đưa tin ngày Thứ Tư, 25 tháng 5 năm 2022.
HOA KỲ – Hung thủ gây ra thảm kịch ở Uvalde là một thanh niên 18 tuổi cô độc, thường bị bắt nạt thời thơ ấu, đã gặp rắc rối trong cuộc sống gia đình, theo WashingtonPost đưa tin ngày Thứ Tư, 25 tháng 5 năm 2022.
HOA KỲ – Theo lời khai được cung cấp cho Ủy Ban Đặc Biệt Hạ Viện (Ủy Ban 6 Tháng 1), ông Mark Meadows đã nói với các đồng nghiệp rằng Cựu Tổng Thống Trump đã nói điều gì đó để gây ảnh hưởng, có thể là về việc ông Pence nên bị treo cổ, theo NYTimes đưa tin ngày Thứ Tư, 25 tháng 5 năm 2022.
Người dân Mỹ vẫn có thể tìm ra một giải pháp cho những mâu thuẫn lâu đời trong xã hội Mỹ về vấn đề quyền phụ nữ, quyền sở hữu súng bằng một quyền tự do khác: quyền tự do bầu cử.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson họp báo ở Stockholm hôm thứ Tư, bác bỏ cáo buộc của Thổ Nhĩ Kỳ rằng Thụy Điển đang gửi tiền hoặc vũ khí cho các tổ chức khủng bố. Các đại biểu của Phần Lan và Thụy Điển hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực vận động Thổ Nhĩ Kỳ giúp gia nhập NATO.
UVALDE - Tiếng khóc nức nở vang vọng trong bãi đậu xe Trung tâm Hành chính SSGT Willie de Leon, nhiều gia đình vẫn đang ngóng đợi tin tức con cái mình, theo trang NYTimes đưa tin ngày Thứ Ba, 24 tháng 5 năm 2022. Một tay súng đã bắn chết ít nhất 19 trẻ em và hai người lớn tại một trường tiểu học ở vùng ngoại ô Texas, vụ xả súng ở trường học đẫm máu nhất ở Hoa Kỳ kể từ vụ thảm sát ở trường tiểu học Sandy Hook một thập niên trước.
Trung Quốc và Nga tổ chức cuộc tập trận chung đầu tiên kể từ khi Moscow xâm lược Ukraine, cho máy bay ném bom bay trên các vùng biển ở Đông Bắc Á, một màn phô diễn lực lượng rõ ràng khi Tổng thống Biden đang đến thăm khu vực, theo trang NYTimes đưa tin ngày Thứ Ba, 24 tháng 5 năm 2022. Chính phủ Hoa Kỳ đang theo dõi cuộc tập trận khi ông Biden tới Tokyo gặp các nhà lãnh đạo của Australia, Nhật Bản và Ấn Độ, các quốc gia trong liên minh Quad (Bộ Bốn Quốc Gia) được thành lập để chống lại sức mạnh của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Cuộc tập trận chung là một dấu hiệu quan trọng cho thấy quan hệ đối tác giữa Trung Quốc và Nga không hề suy yếu, ngay cả khi cuộc chiến hơn 3 tháng ròng rã ở Ukraine đã khiến hàng nghìn dân thường thiệt mạng.
... tại sao vào thời điểm “giữa nhiệm kỳ 5 năm” của khóa đảng XIII (2021– 2026), khi những vận động kế vị ông Trọng diễn ra âm thầm nhưng gay gắt trong nội bộ, thì ông Thưởng lại nhắc đến lời dậy của ông Hồ về “đạo đức cách mạng” và “quét sạch chủ nghĩa cá nhân” trong cán bộ, đảng viên?
Bao giờ mà kẻ thống trị còn giữ được quyền bính thì họ chả cần đến sự “tha thứ” của bất cứ ai. Câu hỏi đặt ra là cái đạo quân chiếm đóng hiện nay sẽ còn tiếp tục duy trì được quyền lực ở Việt Nam thêm bao lâu nữa, và chuyện gì sẽ xảy ra sau đó?
Việc Nga sử dụng vũ khí hạt nhân chắc chắn sẽ là một sự kiện lớn tái định hướng lại địa lý chính trị toàn thế giới. Bất kỳ quốc gia nào chọn giữ mối quan hệ với Nga sau một sự kiện gây phẫn nộ như vậy, cũng sẽ trở thành một kẻ thù chung của cả thế giới. Một số hoặc tất cả nền kinh tế đó sẽ bị cắt đứt khỏi nền kinh tế của Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng ta. Ngày nay, phương Tây đại diện cho hơn một nửa số tổng sản lượng trên toàn cầu. Bất kỳ quốc gia nào bị cô lập ra khỏi các nền kinh tế của chúng ta đều có thể bị tàn phá nặng nề. Tác động đối với các nền kinh tế phương Tây có thể là đáng kể, nhưng tác động đối với các nền kinh tế của Nga và các nước theo Nga sẽ còn tệ hại hơn nhiều. Cuối cùng, nó có thể là Armageddon** kinh tế, nhưng vẫn tốt hơn nhiều so với Armageddon hạt nhân.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.