Hôm nay,  

Cháy Rừng: Mây Lửa, Lốc Xoáy Lửa Và Bão Lửa

23/08/202400:00:00(Xem: 2365)

chay rung

Cháy rừng không chỉ là những ngọn lửa hung hiểm lan rộng và thiêu đốt xung quanh. Những đám cháy lớn có thể tự tạo ra một “hệ thống thời tiết” riêng. Nếu không bị chế ngự, “hung thần” sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. (Nguồn: pixabay.com)


Đám cháy Park Fire ở California đã tạo ra ít nhất một cơn lốc xoáy lửa, còn được gọi là lốc lửa, xoáy lửa hoặc vòi rồng lửa. Nhưng lốc xoáy lửa là gì, và có thực sự đáng sợ như cái tên không?
 
Cháy rừng không chỉ là những đám cháy hung hiểm lan rộng ra xung quanh, mà còn có thể tự tạo ra cả một hệ thống thời tiết riêng biệt, gọi là “fire weather system” (xin tạm dịch là “hệ thống thời tiết của đám cháy,” có gió, mây, bão…). Trong hệ thống này, một loại mây đặc biệt được hình thành gọi là “pyrocumulonimbus” (Cumulonimbus Flammagenitus cloud – CbFg – một loại mây vũ tích hình thành phía trên một nguồn nhiệt và thường có hình nấm, chẳng hạn như hỏa hoạn, núi lửa phun trào, hoặc nổ hạt nhân…). NASA gọi hiện tượng này là “rồng mây phun lửa” vì có thể phóng ra những tia sét mạnh mẽ xuống mặt đất, gây ra thêm nhiều đám cháy mới và đôi khi còn tạo ra lốc xoáy lửa.
 
Kiểu thời tiết gây hỏa hoạn đã góp phần gây ra nhiều đám cháy đi vào lịch sử, như Đám cháy Black Saturday năm 2009 thiêu rụi hơn một triệu acres rừng ở Úc và các đám cháy rừng trên khắp Bờ Tây Hoa Kỳ năm 2020. Đặc biệt trong tình hình Trái đất ngày càng nóng lên (global warming), những trận bão lửa (firestorms) ngày càng phổ biến.
 
Bão lửa được hình thành như thế nào?
 
Bão lửa được hình thành qua quá trình đối lưu (convective process), hiện tượng nhiệt độ tăng lên khiến cho không khí nóng bay lên cao. Trong quá trình này, cột không khí ẩm nằm phía trên một đám cháy trở nên cực kỳ nóng, bốc lên cao và di chuyển vào tầng khí quyển rồi nguội dần ở đó. Khi không khí nguội đi, hơi nước sẽ ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ, tạo ra các đám mây lửa, hay còn gọi là mây pyrocumulus (pyrocumulus clouds, hay flammagenitus cloud).

Dù đều được hình thành bởi quá trình đối lưu, nhưng khác những đám mây trắng mịn như bông mà ta thường thấy hàng ngày, mây lửa không mang màu trắng mà có màu xám hoặc nâu, vì tro, khói và bụi bặm từ đám cháy bên dưới bị cuốn vào các luồng không khí. Những đám mây lửa có thể vươn cao đến gần 6 dặm (khoảng 9.6 km).
 
Khi đám cháy vẫn tiếp tục hoành hành, dòng không khí nóng bốc lên lại tiếp tục đẩy khói và bụi lên cao vào phần bên dưới của tầng bình lưu (tầng cao hơn, nằm ngay bên trên tầng đối lưu), tạo ra những cụm mây lửa lớn hơn nữa, gọi là mây pyrocumulonimbus, gọi tắt là pyroCbs.
 
Mặc dù trông giống như những đám mây dông thông thường, nhưng mây pyroCbs thật sự là hung thần. Những “hung thần” này vẫn bị “trói chân” ở chỗ đám cháy đã sinh ra chúng, nên tức tối khạc ra lửa và sét, khiến cho đám cháy bên dưới càng bạo phát. Hơn nữa, sét từ các đám mây pyroCbs thường có điện tích dương, khiến bão kéo dài dai dẳng hơn chứ hiếm khi tạo ra mưa để dập lửa.
 
Trong những trường hợp tồi tệ hơn, các cụm mây pyroCbs có thể tạo ra lốc xoáy lửa, khi dòng không khí nóng bốc lên rất nhanh và bị xoắn lại. Lốc xoáy lửa thường chỉ tồn tại trong vài phút và có chiều cao không quá 150 feet (khoảng 45 mét), nhưng với tốc độ gió lên đến 140 dặm/giờ (khoảng 225 km/h), chúng có thể diệt sạch bất kỳ thứ gì nằm trên đường đi của mình.
 
Những trận bão lửa tàn khốc nhất gần đây
 
Thời tiết hỏa hoạn sản sinh ra những đám cháy rừng tàn khốc nhất gần đây. Năm 2009, Đám cháy Black Saturday ở tiểu bang Victoria, Úc, đã tạo ra các cụm mây pyroCb cao hơn 9 dặm (khoảng 14.5 km) và “quậy” ra thêm các đám cháy mới thiêu trụi hơn một triệu acres (hơn 400,000 ha đất). Đám cháy Black Saturday đã cướp đi sinh mạng của 173 người, trở thành thảm họa cháy rừng chết chóc nhất kể từ năm 1788.
 
Năm 2017, một đám cháy rừng còn lớn hơn nữa xảy ra ở British Columbia, tạo ra 5 trận bão lửa gần như là cùng lúc. Khi khói bay lên cao, các hạt carbon đen trong khói hấp thụ năng lượng mặt trời, khiến cho cột khói càng nóng hơn nữa và tiếp tục bay cao và xa hơn. Kết quả là, bão lửa đã đẩy khói lên tới 14 dặm (khoảng 22.5 km) vào thẳng tầng bình lưu. Nhiều nghiên cứu cho thấy các cột khói này tương đương với những cột khói từ một vụ phun trào núi lửa thông thường, và tồn tại trong bầu khí quyển suốt gần 9 tháng trời.
 
Tại Hoa Kỳ, tiểu bang California cũng từng chứng kiến nhiều sự kiện kinh hoàng có mây pyroCb. Trong Đám cháy Carr gần thành phố Redding vào tháng 7/2018, một lốc xoáy lửa đã “ra đời” với tốc độ lên đến 143 dặm/giờ (khoảng 230 km/h), và là thủ phạm gây ra 4 trong số 8 cái chết liên quan đến đám cháy này. Vào tháng 8/2020, Bắc Cali trải qua một mùa “rực lửa” với hàng loạt những cảnh báo về lốc xoáy lửa trong các đám cháy rừng.
 
Bão lửa không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khói từ các đám cháy rừng chứa nhiều không khí độc hại và các hạt bụi nhỏ li ti, có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp và tim mạch. Nên khi bão lửa khiến cho đám cháy lan rộng, khói lại càng dày đặc, không khí càng ô nhiễm nghiêm trọng.
 
Liệu hỏa hoạn và lốc xoáy lửa sẽ ngày càng nhiều?
 
Biến đổi khí hậu đang làm cho các đám cháy rừng ngày càng lớn hơn và dữ dội hơn. Các khoa học gia tin rằng hành tinh này sẽ chứng kiến nhiều trận bão lửa hơn. Năm 2019, Úc đã ghi nhận số lượng bão lửa nhiều bằng con số tổng cộng của 20 năm trước đó. Ngày 7/9/2020, một đám mây pyrocumulus gần Fresno, California, đã “vươn mình” lên tới 10 dặm (khoảng 16 km) đến tầng bình lưu. Đây là một kỷ lục đối với một đám cháy rừng ở Bắc Mỹ, và rất có thể đã mang một lượng lớn khí thải carbon (carbon emissions, gồm khí CO2 và nhiều loại khí nhà kính khác) vào tầng bình lưu.
 
Các khoa học gia tin rằng các trận bão lửa thải ra nhiều chất ô nhiễm vào thượng tầng khí quyển. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ về những ảnh hưởng của bão lửa đến tình hình biến đổi khí hậu, chẳng hạn như liệu chúng có phá hư tầng ozone bằng những cột khói khổng lồ hay không, hay những cột khói này có tác dụng làm mát tạm thời khi chặn bớt ánh sáng mặt trời.
 
Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được tác động thực sự của những trận bão lửa khi phải đối mặt với sự hâm nóng toàn cầu (global warming).
 
Nguồn: “How wildfires unleash fire clouds—and even fire tornadoes” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong hầu hết các năm, việc xử luận tội tổng thống đứng đầu danh sách cuối năm của những tin lớn nhất. Nhưng trong năm 2020, nó chỉ nằm trong 10 tin hàng đầu. Donald Trump đã bắt đầu một năm như một tổng thống thứ ba trong lịch sử Hoa Kỳ bị luận tội, cùng với Andrew Johnson và Bill Clinton. Hạ Viện đã luận tội Trump về 2 tội: lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc Hội. Phiên xử luận tội tại Thượng Viện đã mở ra hôm 16 tháng 1, với Chánh Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện John Roberts chủ tọa. Có lẽ lãnh vực đáng chú ý nhất của phiên xử là sau khi nghe các trình bày mở đầu bởi các quản đốc Hạ Viện và nhóm biện hộ của Trump, Thượng Viện đã bỏ phiếu không gọi các nhân chứng hay đưa ra các trát đòi. Vào ngày 5 tháng 2, Thượng Viện mà hầu hết là Cộng Hòa đã tha tội cho Trump đối với cả hai điều khoản luận tội. Về Điều I, cáo buộc lạm quyền, 48 thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu có tội và 52 thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu không có tội – TNS Mitt Romney của Utah là TNS Cộng Hòa duy nhất bỏ phiếu kết tội
Thêm một ngày bạc râu tóc / nhẩm từng chữ gió vô thường / trang sách cũ mỏi gân cốt / nghe thiên cổ lạnh buốt xương. / Học vô cùng tâm như nắng / soi khắp cõi chiều rất vàng / đêm Niết bàn vui tịch lặng / ngày Bồ Tát hạnh cưu mang.
“Hoàn toàn hỗn loạn,” theo y tá Tavonia Ekwegh, người điều hành phòng cấp cứu tại Trung Tâm Anaheim Global Medical Center, cho biết. Nhiều lều đã được dựng lên bên ngoài bệnh viện này. “Người dân sẽ chết trong các hành lang của các bệnh viện của chúng ta,” theo Thị Trưởng Los Angeles Garcetti phát biểu. Ông đã gửi thêm cảnh sát để chận đứng các buổi tiệc Đêm Trước Năm Mới. Ông phỏng đoán có khoảng hơn 1,000 cảnh sát sẽ đi tuần trên các con đường.
Hai Dân Biểu Cộng Hòa Hạ Viện nói với CNN rằng họ dự đoán ít nhất 140 đồng viện Cộng Hòa tại Hạ Viện sẽ bỏ phiếu chống việc đếm phiếu cử tri đoàn vào ngày 6 tháng 1 khi Quốc Hội được dự kiến chứng nhận chiến thắng của Tổng Thống đắc cử Joe Biden, theo CNN cho biết hôm Thứ Năm, 31 tháng 12 năm 2020.
Vào lúc 0 giờ, Anh, Iceland và Iceland đã rung chuông đón mừng năm 2021. Đối với Anh Quốc, đây là ngày đầu tiên ra khỏi Liên Âu theo sau cuộc bỏ phiếu Brexit vào năm 2016. Trong thông điệp Năm Mới gửi qua video, Thủ Tướng Anh Boris Johnson gọi sự ra đi của Anh Quốc khỏi Liên Âu là “một khoảnh khắc kỳ diệu đối với đất nước này.” Trong thông điệp video gửi tới quốc dân, Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố rằng, “Chung nhau, trong hài hòa… hãy cùng hướng tới tương lai… 2021 sẽ đánh dấu sự bắt đầu của một bình minh mới của nước Pháp, của sự phục hưng Châu Âu. Chúng ta hãy duy trì sự thống nhất, trong đoàn kết, và vinh hạnh về lịch sử, những giá trị và văn hóa của Pháp – hãy tự tin vào tương lai.”
Pháp môn Tịnh độ còn được gọi là pháp môn niệm Phật do bản nguyện của Đức Phật A Di Đà mà thành. Chữ A Di Đà dịch âm từ chữ Phạn Amitābha, chữ Hán dịch là Vô lượng thọ và Vô lượng quang; nghĩa là tuổi sống lâu không số lượng kể, Ngài có hào quang tỏa sáng không lường...
tôi xin kể vài kỷ niệm và đưa ra nhận định về cố Tiến sĩ Lê Phước Sang: "Thứ nhất: ông Lê Phước Sang là một chính khách, thứ hai ông là một lãnh đạo đảng Dân Xã Hòa Hảo, thứ ba ông là một người hoạt động tích cự lãnh vực Văn hóa Hòa Hảo và thứ tư ông là một đạo hữu ngoan đạo Phật giáo Hòa Hảo
Chào Năm Mới mùa Đông sương tuyết / Tết quê người tính nhẩm một năm qua / Lá thu xanh hóa đỏ ngỡ là hoa / Tóc bạc trắng tưởng mình thành tượng đá
Đêm nay trước ngưỡng cửa giao thừa năm 2021, đã 85 tuổi không biết sẽ băt đầu viết gì đây? Không biết gửi tấc lòng về đâu trong những ngày cuối năm. Tôi mạo muội viết vài dòng gửi đến bạn bè thân thiết, và những ai đã một thời cùng tôi tri kỷ.... Đã hơn 45 năm, kể từ ngày ly loạn, gần nửa thế kỷ. Biết bao nước chảy qua cầu, biển xanh biến thành nương dâu, đổi đời dị biệt, “một triệu người vui cũng có một triệu người buồn”..Thuở ấy!.
Theo Chuẩn Tướng Randy Nguyễn và Đại Tá Tuyên Úy Thích Bảo Thiện cho biết buổi phát quà hôm nay được sự bảo trợ của Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Chơn Thành, Phó Thượng Thủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới, Viện Chủ Chùa Liên Hoa và Hòa Thượng Thích Viên Huy, Phó Chủ Tịch Tăng Đoàn Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại, Trụ Trì Chùa Điều Ngự, cùng tổ chức từ thiện Hand to Hand.
Năm 2020 là năm đầy bất ổn, đầy biến động khi Hoa Kỳ phải đối đầu với đại dịch Corona, cuộc bầu cử tổng thống tràn ngập tin tức giả tạo, những cuộc xuống đường, bạo động, hôi của, bắn giết lẫn nhau, kéo đổ những bức tượng ghi dấu lịch sử… trong một không khí đầy thù hận, chia rẽ có lẽ chưa từng thấy trong lịch sử Hoa Kỳ.
TT Trump: "Sáu Tháng 1, Hẹn Gặp Các Bạn Tại DC!" * TT Trump: Thống đốc Kemp nên từ chức * Thống đốc Kemp: "...không phải như những gì ai đó đang tweet." * Luật sư của TT Trump tiếp tục đi kiện * Tweeter bị kiện 500 triệu usd vì vụ Hunter Biden, nhưng bị tòa án bác đơn kiện. * Phản đối kết quả bỏ phiếu của đại cử tri đoàn
WASHINGTON (VB - 31/12/2020) --- Chỉ hơn nhau có 6 phiếu thôi... thế là chức vụ Dân biểu đắc cử tạm thời trao cho Cộng Hòa. Còn chuyện đếm phiếu lại thì tính sau. Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi hôm Thứ Tư 30/12/2020 xác nhận rằng bà dự định đưa ứng cử viên Mariannette Miller-Meeks (Cộng Hòa - Iowa) vào ghế Dân biểu khóa họp 117 vào ngày 3/1/2021, bất kể thách thức đang chờ xét từ ứng cử viên Dân Chủ Rita Hart trong cuộc tranh cử cách biệt nhau chỉ có 6 lá phiếu.
Biến thể mới có khả năng lây lan nhiều hơn của vi khuẩn corona được xác nhận lần đầu tiên tại Anh Quốc đã được phát hiện tại California, theo Thống Đốc California Gavin Newsom cho biết hôm Thứ Tư, 30 tháng 12 năm 2020, qua tường thuật của báo Los Angeles Times hôm Thứ Tư.
Theo tính toán mới nhất của Cơ Quan CDC, hơn 11.4 triệu liều thuốc chích ngừa của Pfizer và 2 liều thuốc chích ngừa của Moderna đã được phân phối khắp nước tính tới sáng Thứ Hai, nhưng chỉ 2.1 triệu hay ít hơn đã được chích cho người dân. Đó là ít hơn nhiều so với mục tiêu ban đầu của các viên chức y tế Hoa Kỳ về việc tiêm chủng ít nhất 20 triệu người Mỹ với liều thứ nhất trước cuối năm nay.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.