Hôm nay,  

Neuralink Và Bước Đột Phá Trong Công Nghệ Thần Kinh

04/04/202500:00:00(Xem: 5082)

Neuralink
Một người liệt từ vai trở xuống đã làm được điều không tưởng: điều khiển máy tính chỉ bằng suy nghĩ nhờ chip cấy trong não bộ. Thành công này tạo nên bước ngoặt mới trong công nghệ kết nối não bộ – máy tính, nhưng cũng đặt ra những lo ngại sâu xa về quyền riêng tư. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
 
Gắn một con chip vào trong não để chuyển suy nghĩ thành lệnh điều khiển máy tính nghe như truyện khoa học viễn tưởng – nhưng với Noland Arbaugh, đó lại là sự thật.
 
Tháng 1 năm 2024, đúng tám năm sau vụ tai nạn khiến anh bị liệt từ vai trở xuống, Noland (30 tuổi) trở thành người đầu tiên được cấy thiết bị này bởi Neuralink, công ty công nghệ thần kinh do tỷ phú Elon Musk sáng lập.
 
Dù một số công ty khác cũng đã phát triển và cấy ghép chip đọc suy nghĩ trong não bộ, nhưng ca phẫu thuật của Noland gây tiếng vang vì gắn liền với cái tên Elon Musk.
 
Noland cho rằng điều quan trọng không phải là bản thân anh cũng không phải Musk, mà chính là ý nghĩa khoa học đằng sau dự án. Anh chia sẻ với BBC: “Tôi biết rõ những nguy cơ của việc này. Nhưng dù kết quả tốt hay xấu, tôi vẫn thấy mình đang giúp ích cho đời. Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, thì tôi sẽ góp phần vào thành công của Neuralink. Còn nếu có điều gì tồi tệ xảy ra, họ cũng sẽ học hỏi từ đó.
 
Mất kiểm soát, mất luôn sự riêng tư
 
Sau tai nạn năm 2016, Noland từng nghĩ rằng cuộc sống của mình coi như đã kết thúc, sẽ không còn cơ hội được học hành, làm việc hay chơi game nữa.
 
Anh tâm sự: “Mất hết khả năng điều khiển cơ thể, mất cả không gian riêng, và điều đó vô cùng khó chịu. Bạn phải học cách dựa vào người khác trong từng việc nhỏ nhặt nhất.
 
Con chip của Neuralink mở ra hy vọng mới khi cho phép Noland điều khiển máy tính chỉ bằng suy nghĩ. Đây là một dạng công nghệ gọi là giao diện não bộ – máy tính (brain-computer interface, viết tắt là BCI), hoạt động bằng cách phát hiện những xung điện cực nhỏ mà não bộ phát ra khi người dùng nghĩ đến việc cử động. Các tín hiệu này sau đó được chuyển đổi tín hiệu điều khiển máy tính, chẳng hạn như di chuyển con trỏ chuột.
 
BCI là một lĩnh vực đầy phức tạp mà giới khoa học đã theo đuổi trong suốt nhiều thập niên. Và khi Elon Musk bước vào cuộc chơi, công nghệ này – cùng tên tuổi Noland – lập tức trở thành tiêu điểm truyền thông.
 
Chính nhờ đó, Neuralink thu hút được nguồn vốn đầu tư khổng lồ, nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ các chuyên gia, nhất là về mức độ an toàn và giá trị thực tiễn của một thủ thuật y khoa có tính xâm lấn cao như vậy.
 
Khi ca phẫu thuật của Noland được công bố, giới khoa học gọi đó là “một cột mốc quan trọng,” nhưng cũng khuyến cáo rằng cần có thời gian để đánh giá hiệu quả thực sự và độ an toàn – nhất là khi Elon Musk rất giỏi lôi kéo truyền thông.
 
Tại thời điểm đó, Elon Musk chỉ đăng ngắn gọn trên mạng xã hội: “Kết quả ban đầu cho thấy khả năng phát hiện tín hiệu nơ-ron rất đáng khích lệ.” Tuy nhiên, theo lời Noland (từng trò chuyện trực tiếp với Musk trước và sau khi mổ), thì ông chủ Tesla rất lạc quan và hào hứng. Anh kể lại: “Tôi nghĩ ông ấy cũng phấn khởi giống tôi.” Dù vậy, anh vẫn nhấn mạnh rằng Neuralink không chỉ xoay quanh người sáng lập: “Tôi không xem đây là thiết bị của Elon Musk,” mà là thành quả của cả một tập thể khoa học
 
Còn liệu thế giới có nghĩ vậy, nhất là khi Musk ngày càng có ảnh hưởng lẫn tai tiếng trong giới chính trị Hoa Kỳ, thì vẫn chưa thể nói trước.
 
Có một điều không thể chối cãi: thiết bị này đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của Noland. Sau khi tỉnh dậy từ ca phẫu thuật, Noland phát hiện một điều khó tin: chỉ cần tưởng tượng mình nhúc nhích ngón tay, anh đã có thể điều khiển con trỏ chuột trên màn hình. Anh cho biết: “Thật lòng mà nói, tôi không biết mình nên kỳ vọng cái gì – nghe cứ như phim khoa học viễn tưởng.
 
Nhưng khi nhìn thấy các tín hiệu thần kinh hiện ra trên màn hình – xung quanh là những kỹ sư Neuralink đang hân hoan vui mừng – anh bắt đầu nhận ra rằng mình thật sự có thể điều khiển máy tính chỉ bằng suy nghĩ.
 
Không chỉ vậy, theo thời gian, khả năng sử dụng thiết bị của Noland càng ngày càng tiến bộ. Giờ đây anh đã có thể chơi cờ và cả trò chơi điện tử. Noland xúc động chia sẻ: “Tôi chơi trò chơi điện tử từ nhỏ tới lớn. Khi bị liệt, tôi buộc phải từ bỏ sở thích này. Giờ thì khác rồi, tôi thậm chí còn đang thắng bạn bè. Một điều mà đáng lẽ ra không thể nào xảy ra, nhưng nay đã trở thành sự thật.
 
Nguy cơ về quyền riêng tư
 
Dù Noland là minh chứng sống động cho tiềm năng to lớn của công nghệ trong việc thay đổi cuộc sống, nhưng theo các chuyên gia, công nghệ này cũng ẩn chứa những mặt trái đáng lo ngại, đặc biệt là về quyền riêng tư.
 
Anil Seth, giáo sư chuyên ngành Thần Kinh Học tại Đại học Sussex cảnh báo: “Một trong những vấn đề lớn nhất là quyền riêng tư. Khi chúng ta truyền tải tín hiệu não bộ ra ngoài thì về cơ bản, người khác sẽ không chỉ biết chúng ta đang làm gì, mà còn nắm rõ chân tơ kẽ tóc từng suy nghĩ, niềm tin và cảm xúc của chúng ta. Một khi bạn có thể đọc được những gì bên trong đầu người khác, thì chẳng còn ranh giới nào cho sự riêng tư cá nhân.
 
Về phần mình, Noland không lo lắng điều đó. Trái lại, anh còn kỳ vọng công nghệ này sẽ còn tiến xa hơn, chẳng hạn như điều khiển xe lăn, hoặc thậm chí là một robot hình người trong tương lai.
 
Dù vậy, quá trình sử dụng chip Neuralink cũng không hoàn toàn suôn sẻ. Có lúc con chip bị lệch khỏi vị trí kết nối khiến Noland mất khả năng điều khiển máy tính. “Lúc đó tôi thấy rất suy sụp,” anh kể lại. “Tôi đã nghĩ rằng mình sẽ không bao giờ dùng lại được Neuralink nữa.
 
Rất may, sau đó các kỹ sư đã điều chỉnh phần mềm, khôi phục kết nối, và thậm chí còn cải thiện hiệu quả hoạt động. Nhưng trục trặc này cho thấy những giới hạn vẫn còn tồn tại trong công nghệ.
 
Cả một ngành công nghiệp mới
 
Neuralink không phải là công ty duy nhất khám phá lĩnh vực kết nối não bộ với công nghệ số. Một trong những cái tên nổi bật khác là công ty Synchron, với thiết bị mang tên Stentrode, được thiết kế để hỗ trợ những người mắc bệnh thần kinh vận động.
 
Thay vì cần phải làm phẫu thuật mở hộp sọ để cấy chip, thiết bị của Synchron không yêu cầu phẫu thuật xâm lấn sâu. Thay vào đó, chip được luồn vào cơ thể qua tĩnh mạch ở cổ, rồi theo mạch máu di chuyển đến não thông qua mạch máu.
 
Giống Neuralink, thiết bị này cũng kết nối đến vùng não điều khiển các cử động của cơ thể. Giám đốc Công Nghệ Riki Bannerjee cho biết: “Thiết bị có thể phát hiện ra người dùng có nghĩ đến việc gõ tay hay không để tạo ra tín hiệu vận động kỹ thuật số.
 
Tín hiệu đó sau đó được chuyển thành tín hiệu máy tính, cho phép người dùng điều khiển các thiết bị công nghệ bằng suy nghĩ. Hiện đã có 10 người đang sử dụng thiết bị này.
 
Một người tên Mark tiết lộ với BBC rằng ông là người đầu tiên trên thế giới dùng thiết bị này kết hợp với kính Apple Vision Pro. Nhờ vậy, ông có thể “du lịch ảo” đến những địa danh xa xôi, từ đứng dưới thác nước tại Úc đến đi dạo trên núi ở New Zealand.
 
Mark cho biết: “Tôi có thể hình dung trong tương lai, công nghệ này sẽ tạo ra thay đổi lớn cho những ai bị liệt, bất kể là bị liệt phần nào.
 
Với Noland, anh chỉ đồng ý tham gia nghiên cứu trong sáu năm, sau đó thì vẫn chưa biết sẽ thế nào. Nhưng dù tương lai ra sao, anh vẫn tin rằng trải nghiệm của mình chỉ là bước khởi đầu. Noland nói: “Hiểu biết về não bộ hiện chưa được bao nhiêu, và công nghệ này mở ra cơ hội để chúng ta học hỏi thêm được rất nhiều điều.
 
Nguồn: “The man with a mind-reading chip in his brain - thanks to Elon Musk” được đăng trên trang BBC.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tổng thống Donald Trump đã công khai chỉ trích Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi vào hôm thứ Bảy, nói rằng việc thiếu các cáo buộc hình sự đối với những đối thủ hàng đầu đang “hủy hoại danh tiếng và uy tín của chúng ta”.
Trong một chiến dịch bí mật năm ngoái, FBI đã ghi lại cảnh Tom Homan, hiện là "Tư lệnh biên giới" của Nhà Trắng, nhận 50.000 đô la tiền mặt sau khi cho biết ông có thể giúp các đặc vụ - những người đóng giả là giám đốc điều hành doanh nghiệp - giành được các hợp đồng chính phủ trong chính quyền Trump thứ hai, theo nhiều người quen thuộc với cuộc điều tra và các tài liệu nội bộ do MSNBC xem xét.
-- Ly cà-phê Starbuck không có quyền bày tỏ thái độ từ chối ủng hộ. -- Giá Thực Phẩm Leo Thang, Người Dân Mỹ Lo Lắng Không Có Lối Ra. -- Trump Đặt Phí 100,000 Đô Cho Visa Lao Động Trí Thức, Ra Mắt “Thẻ Vàng”. -- Trump Và Tập Cận Bình Chuẩn Thuận Thỏa Thuận Thành Lập TikTok Mỹ. -- Tòa Bác Chính Sách Về “Ý Thức Hệ Giới Tính” Của Quỹ Nghệ Thuật Quốc Gia. -- Ủy Ban Vaccine Của Kennedy Hạn Chế Quyền Tiếp Cận Mũi Chích Covid. -- Công Tố Viên Điều Tra James Và Comey Phải Từ Chức Vì Áp Lực. -- Thẩm Phán Bác Đơn Kiện 15 Tỉ Đô Của Trump Nhắm Vào New York Times. -- Ted Cruz Cảnh Báo Nguy Cơ Khi FCC Đe Doạ ABC Về Jimmy Kimmel. -- Bạch Ốc Bắt Phóng Viên Ký Cam Kết Không Thu Thập Bất Kỳ Thông Tin Tài Liệu Nào Chưa Được Cấp Phép. -- Nga Mở Cuộc Tấn Công Quy Mô Lớn Trên Khắp Ukraina. -- Tin Tặc Tấn Công Hệ Thống Check-In Ở Phi Trường Âu Châu.
J171. Kalyana-Dhamma Jātaka -- Sự Hiểu Lầm Dẫn Đến Giác Ngộ Tóm tắt: Khi một gia chủ đến nghe Đức Phật thuyết pháp, thân quyến của ông hiểu lầm và nghĩ rằng ông đã xuất gia. Họ bắt đầu bàn tán về chuyện này. Trên đường về, ông nghe được cuộc trò chuyện của họ và quyết định sống theo lời đồn. Ông quay lại và xin xuất gia. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện tương tự trong một kiếp trước.
Nếu bạn là người tỵ nạn chính trị Việt Nam đã may mắn nhập tịch Hoa Kỳ, hay ít nhất đã có thẻ xanh, hãy tin đó là may mắn khó gặp trong thời kỳ này. Bài viết sau đây dịch từ bản tin của Maria Danilova in trên báo The Japan Times ngày 18/9/2025, nhan đề "'I don't cry anymore': In U.S. jail, Russian dissidents fear deportation" ('Tôi không khóc nữa': Trong nhà tù Hoa Kỳ, những người bất đồng chính kiến ​​Nga lo sợ bị trục xuất). Sau đây là bản dịch.
Giáo Hoàng Leo khẳng định rõ ràng ngài không phải là người ủng hộ Trump, đồng thời cho hay Giáo Hoàng và người anh trai Luis Prevost – một người tự nhận “theo kiểu MAGA” và từng gặp Tổng Thống Trump – có quan điểm rất khác nhau.
Lời Dịch Giả: Các học giả Phật giáo đều biết rằng Thiền, cũng như tất cả các phương thuốc trong cõi này, cũng có thể có tác dụng phụ bất lợi, nếu học nhân không biết cách đối trị. Thí dụ, nhà sư Đề Bà Đạt Đa đã tu tới mức Tứ Thiền, nhưng rồi lại phạm lỗi báng Phật và phá hòa hợp tăng. Thí dụ, Kinh kể rằng một số vị sư tu thiền với pháp quán bất tịnh, nhưng rồi thân tâm suy sụp, nên Đức Phật yêu cầu nhóm sư này chuyển sang pháp niệm hơi thở. Trong thời này, vì hoàn cảnh xa cách và bận rộn ở hải ngoại, một số Thầy khi dạy Thiền đã cho thực tập liền, bỏ qua các bước chuẩn bị quan trọng, trong đó các bước quan trọng nhất là phải giữ giới, tin sâu nhân quả, tạo nhân lành phước đức.
-- Hạ Viện Thông Qua Dự Luật Ngân Sách Tạm Thời Của Cộng Hòa, Mở Đường Cho Cuộc Đối Đầu Ở Thượng Viện. -- Trump Đòi Thu Hồi Giấy Phép Phát Sóng Đài Nào Chỉ Trích Ông. -- Thăm dò mới: Người Mỹ bi quan hơn về hướng đi của đất nước. -- Dân cử Dân Chủ bị bắt tại cơ sở ICE ở New York. -- Nga và Việt Nam dùng lợi nhuận năng lượng để né trừng phạt Mỹ trong các hợp đồng vũ khí. -- Trump Bác Viện Trợ Quân Sự Cho Đài Loan, Chuyển Hướng Bán Vũ Khí. -- Ủy ban do RFK Jr. bổ nhiệm thay đổi khuyến nghị tiêm chủng trẻ em. -- Chính Quyền Trump Yêu Cầu Tối Cao Pháp Viện Bãi Nhiệm Thống Đốc Fed Lisa Cook. -- Trump đòi sa thải công tố liên bang vì không truy tố Letitia James. -- Luật Sư Bộ Tư Pháp Đưa Sai Sự Thật Để Tòa Đuổi Trẻ Em Guatemala. -- California Tiếp Tục Đầu Tư Điện Gió Ngoài Khơi Bất Chấp Trump Cắt Ngân Quỹ. -- Công Đoàn Pháp Đình Công Chống ‘Thắt Lưng Buộc Bụng’, Tạo Áp Lực Lên Macron. -- Nghị Quyết Do Phía Dân Chủ Lãnh Đạo Tại Thượng Viện Kêu Gọi Công Nhận Nhà Nước Palestin
Chính quyền TT Trump đang khôi phục lại các cuộc “kiểm tra cộng đồng xung quanh” nhằm giám sát tất cả những người có thẻ xanh muốn nộp đơn xin quốc tịch Hoa kỳ. Trong các cuộc kiểm tra này, nhân viên Sở di trú có thể phỏng vấn hàng xóm và đồng nghiệp của đương đơn. Những cuộc điều tra này nhằm xác định xem đương đơn có đáp ứng các điều kiện để trở thành công dân Hoa kỳ hay không, bao gồm: có tư cách đạo đức tốt, tuân thủ Hiến pháp Hoa Kỳ và ủng hộ trật tự cũng như hạnh phúc của Hoa kỳ.
Nhiều ký ức về nhiệm kỳ trước của Trump vẫn còn nguyên vẹn: những luận điệu chống di dân gay gắt, hứa hẹn sẽ trục xuất hàng loạt, mở rộng chiến dịch bố ráp trên toàn quốc và huy động cả lực lượng cảnh sát địa phương vào cuộc. Di dân và các công ty, xí nghiệp không thể quên những gì đã xảy ra: Cơ quan Di trú và Hải quan (ICE) liên tục bố ráp, bắt bớ tại các nhà máy thịt, công trường và nông trại. Những cuộc bố ráp thường diễn ra ngay giữa giờ làm việc, gieo rắc bao nỗi kinh hoàng. Đối với di dân, đó là cảnh bị giam giữ, gia đình ly tán, và cuối cùng là bị trục xuất. Đối với các công ty xí nghiệp, đó là bất ngờ bị thiếu người làm, xoay sở không kịp nên có nhiều chỗ phải đóng cửa, ngừng hoạt động.
Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi đăng quang, Giáo hoàng Leo XIV đã thẳng thắn bàn về những vấn đề lớn của thời đại: bất bình đẳng thu nhập, sự chia rẽ trong xã hội và nhu cầu khẩn thiết của hòa bình. Nhân loại có tiềm năng vượt thắng bạo lực và hận thù vốn đang xé nát chúng ta,” ngài nói. “Sự phân cực nay thành đặc điểm của thời đại, nhưng nó chẳng đem lại ích lợi cho số đông, ngoài một thiểu số hưởng lợi, còn phần lớn nhân loại tiếp tục khổ đau.”
Theo Viện Giáo Dục Quốc Tế, đơn vị theo dõi các chương trình dành cho sinh viên nước ngoài, trong năm học 2023-2024 có hơn 1.1 triệu sinh viên quốc tế tại Hoa Kỳ. Hơn một nửa trong số đó đến từ Trung Quốc hoặc Ấn Độ. Nhưng những chính sách hạn chế người nhập cư thuộc mọi thành phần (trong đó có sinh viên) của chính quyền Trump đang làm giảm đáng kể con số này. NAFSA (Hiệp Hội Các Nhà Giáo Dục Quốc Tế) và JB International (một công ty công nghệ giáo dục vì lợi nhuận) ước tính số lượng sinh viên quốc tế tại các trường đại học Hoa Kỳ vào mùa thu năm 2025 dự kiến sẽ giảm 30% đến 40% so với năm ngoái, tương đương khoảng 150,000 sinh viên. Lý do là vì các hạn chế visa mới; nhiều cuộc hẹn xin visa bị hủy bỏ tại các tòa đại sứ và lãnh sự Hoa Kỳ ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc, Nigeria, Nhật Bản.
Chính quyền Trump hiện đang liên tục mở rộng việc sử dụng các công cụ giám sát, thường dưới danh nghĩa chống gian lận, ngăn chặn tội phạm, phát hiện di dân không có giấy tờ. Nhưng những công cụ đó, từ việc truy cập dữ liệu DMV, nhận dạng khuôn mặt, khám xét điện thoại di động, thỏa thuận chia sẻ dữ liệu… hiện đang vượt xa những gì mà chính quyền mô tả là “thực thi luật nhập cư.” Mạng lưới kiểm soát kỹ thuật số này đặt mọi công dân Hoa Kỳ dưới sự giám sát chưa từng có. Bằng cách thu thập và liên kết chéo thông tin cá nhân, người dân có nguy cơ bị chính quyền theo dõi vì mục tiêu chính trị, đánh cắp danh tính và dữ liệu cá nhân. Bắt đầu với cái cớ giám sát di dân bất hợp pháp, nhưng tương lai có thể là tất cả mọi người. Trong một buổi họp báo trên mạng do American Community Media tổ chức vào đầu tháng 9, các chuyên gia đã bàn thảo về những nguy cơ mà người dân Hoa Kỳ đang phải đối mặt.
Trong chương trình Giáo Dục Cộng Đồng (Community Education), các lớp Thiền Thực Nghiệm được trường University of the West (Đại Học Tây Lai) công nhận là lớp học “Non-Credit” theo hệ mở rộng ngoại khoá cho cộng đồng người Việt do giảng viên Thích Thiện Trí giảng dạy.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.