Hôm nay,  

Mai Tết

28/01/202313:38:00(Xem: 3231)
Truyện

hoa mai

Đám lá mai xanh um phủ kín mặt đất, cội mai già giờ nhìn như bộ xương khô, gốc sần sùi to chà bá mà các cành lại khẳng khiu, những nụ mai bé xíu và nhọn như đầu mũi tên. Thằng Thọ bắt cái ghế cao để lặt tiếp những cành lá còn sót ở trên cao, vừa lặt vừa lẩm bẩm:

 

- Búp quá trời luôn, tết này chắc nở rực rỡ luôn!

 

Thằng Thảo, em kề nó đang cào hốt đám lá mai, giọng trong trẻo cất lên:

 

- Anh hai, lá mai nhiều quá, giống như lá mùa thu ở xứ lạnh hén!

 

- Lo cào đi mậy! Bày đặt mơ mộng lá rụng mùa thu.

 

- Anh hai, nhà chị Mai bạn anh có hàng mai trước nhà đẹp bá cháy luôn, tết nào cũng nở vàng um cả sân. Mà nhà chị Mai toàn con gái hổng biết có ai lặt lá giùm không?

 

Thằng Thảo cà chớn, cà khịa với thằng Thọ. Nó biết anh nó thích nhỏ Mai, năm rồi thằng Thọ sang nhà nhỏ Mai lặt lá mai cả mấy buổi chiều. Nhỏ Mai học chung lớp với Thọ, hai đứa thường đi học chung đường, bề ngoài thì là bạn bè nhưng tình ý đã lắm rồi, tuy cả hai còn e dè. Đứa nào cũng giả đò vu vơ nhưng làm ánh mắt đã nói lên hết, đôi khi người ta cũng bắt quả tang hai đứa ôm nhau dấm dúi hôn lén sau gốc dừa.  Nhà thằng Thọ gần trường, vậy mà ngày nào nó cũng đèo con nhỏ ngược xuống xóm chợ sau đó mới quay về nhà. Thằng Thảo cứ mè nheo:

 

- Sao anh hai đèo chị Mai về nhà  chỉ chi cho xa vậy? Chỉ biết đạp xe mà!

 

Thằng Thọ nạt:

 

- Mầy con nít biết gì mà nói, lỡ Mai hư xe giữa đường rồi bị người ta thả dê thì sao?

 

- Vậy chứ anh đang thả dê chị Mai đó!

 

Thằng Thọ cốc đầu Thảo:

 

- Nói xàm hả mậy? anh đâu có thả dê, anh ga lăng nha mậy!

 

- Ủa, ga lăng là phải chở người ta đi học rồi phải chở dìa hả? Vậy thì mệt thấy mồ, em hổng thèm ga lăng đâu!

 

- Mầy ngon! mai mốt lớn rồi biết.

 

Hai anh em vừa nói và làm thêm một chặp nữa là tới bữa cơm, cây mai cũng lặt xong xuôi. Buổi chiều thằng Thọ qua nhà Mai để giúp lặt lá mai cho kịp tết, đã đầu tháng chạp rồi, lẽ ra phải lặt sớm hơn nhưng vì ba nhỏ Mai bận mà chị em nó thì đâu biết làm chuyện này. Cũng may thời tiết năm nay nắng ấm ít mưa nên có lặt lá trễ chút cũng còn kịp chơi tết. Thằng Thọ cặp kè với nhỏ Mai, hai đứa coi bộ xứng đôi lắm. Ai cũng nói nồi nào úp vung đó, con Mai mà ưng thằng Thảo thì rất hợp nhau, mặc dù hai đứa còn đang đi học. Thằng Thảo cao to, nhổ giò trổ mã từ năm lớp mười một, giờ trông nó chững chạc và đẹp trai như tài tử Hàn Quốc. Nhỏ Mai cũng đâu có kém cạnh gì, trắng da dài tóc, mặt chữ V xinh xắn không khác gì mấy ca sĩ Kpop. Bạn bè ghép đôi hai đứa là cặp đôi hoàn hảo.

Bà Thanh, má của Thọ kín đáo quan sát lén con Mai và bả có vẻ ưng bụng lắm. Bả nhìn thấy bóng dáng bả hồi trẻ qua dáng dấp con Mai. Hồi đó bả cũng trạc tuổi Mai bây giờ. Ông Thành, ba Thọ mê bả như trâu đực phải mùi trâu cái, cứ bám riết không rời. Học xong cấp ba, bạn bè lên Sài Gòn thi đại học, Thành thì không, nhất định đòi cưới vợ để lo làm ăn. Nội Thọ cũng khá giả và chìu con nên nhờ mai mối đi hỏi Thanh, thế rồi đám cưới cái rụp luôn, cuối năm ấy thì thằng Thọ ra đời vậy mà mãi bảy năm nữa mới có thằng Thảo.

 

Buổi chiều ông Thành đi công việc bèn kêu thằng Thọ làm mấy việc vặt trong nhà nhưng không thấy nó đâu. Thằng Thảo nhanh nhảu méc:

 

- Anh Hai qua nhà chị Mai lặt lá mai đó ba, ảnh nói nhà chị Mai hổng có đàn ông nên ảnh phải giúp.

Ông Thành giận lẫy:

 

- Cái thằng con nít, mới nứt mắt bày đặt! Việc nhà hổng làm mà đi làm việc nhà người ta.

Bà Thanh đang làm mứt tết dưới bếp bật cười:

 

- Cha nào con nấy, hồi nẳm ông cũng vậy mà!

 

Mấy dì đang phụ cắt tỉa bí đao, đu đủ để làm rim, cười chả chớt:

 

- Chời! Con hơn cha nhà có phúc đó anh Thành, con Mai đẹp gái và dễ thương nhứt xóm chợ, nó là hoa hậu đó nha. Thằng Thọ mà cua được nó là giỏi phải biết!

 

Ông Thành bực mình nhưng cũng phải phì cười:

 

- Học hành hổng lo, mới mấy tuổi đầu bày đặt yêu đương.

 

Chị Bốn Lành bên vợ cười giòn như bắp rang:

 

- Nòi tình nó vậy đó chú, hồi đó chú cũng trồng cây si cô Thanh quá trời, có thèm đi học đâu.

 

- Thì hồi đó khác, giờ khác.

 

Chị Bốn Lành chưa trả lời thì bà Bảy trầu đã hớt:

 

- Chú Thành nói vậy trớt quớt à nhen, nòi tình xưa nay y hệt chứ có khác gì đâu! Thời thế có sao thì nòi tình nó cũng chẳng thay đổi gì hết ráo. Ông bà mình nói:” Gái phải hơi trai như thài lài gặp cứt chó” còn trai mê gái rồi thì trời gầm cũng hổng buông.

 

Nói gì thì nói, cả nhà ai cũng thấy thích và ủng hộ thằng Thọ cặp con Mai. Ông Thành miệng nói vậy chứ trong bụng ổng cũng hãnh diện, bữa nhậu nào ổng cũng khoe thằng Thọ giống ổng, ổng tự hào nó cua gái giỏi tức là cũng ngầm ý bản thân ổng giỏi, hổng giỏi sao tán được bà Thanh, hồi đó bả đẹp nhất xóm đình, trai làng đứa nào cũng ngấp nghé. Thằng Thọ và con Thu bây giờ như sao y bản chánh của ổng với bà Thanh ngày xưa. Hai đứa nó còn đi học, hai nhà cũng chưa có qua lại nói năng gì nhưng mỗi khi gặp nhau đều rất thân mật, thậm chí khi người ngoài xúi vào làm sui thì hai bên cùng cười như thể chắc chắn sẽ là vậy.

 

*

 

Chuyện thằng Thọ lặt lá mai cho nhà nhỏ Mai giờ như thương hiệu bay từ xóm trên xuống xóm dưới, từ xóm chùa ra xóm chợ. Ai cũng khen thằng Thọ với con Mai, nhiều người còn nói vô mong sao hai bên tác hợp cho Thọ và Mai. Tuy nhiên cũng có người nghi ngờ:

 

- Thằng Thọ đẹp trai, học giỏi nay mai lên sài Gòn học chắc gì còn nhớ gái dưới quê?

Tiếng đến tai bà Thanh, bả chép miệng:

 

- Hơi đâu miệng đời, chín người mười ý!

 

Những ngày tháng chạp rộn ràng, công việc bù đầu. Thọ ngoài giờ đi học còn phụ má đi lấy nước để làm rim, nước giếng ở nhà bị phèn không làm rim mứt được, nhưng hễ rảnh ra là nó chạy tọt xuống nhà con Mai làm cái này phụ cái kia, riết rồi ai cũng cười:

 

- Điệu này chắc giống ông Thành, cưới vợ sớm cho rồi!

 

Hăm lăm tháng chạp, xóm chợ xôn xao có việt kiều dìa ăn tết, người ta đồn Việt kiều sang lắm, quần áo bảnh bao, tiền bạc rủng roẻn, ăn nhậu giàn trời luôn. Hổng biết ai làm mai dắt mối dẫn đến nhà Mai. Anh Việt kiều trạc bốn mấy, tóc hai bên mai và phía sau ủi thẳng, mái phía trước để dài chải vắt ngược ra sau, quần áo láng lẫy người ta nói đồ hiệu. Việt kiều đeo dây chuyền to tổ chảng, lắc tay, đồng hồ đủ thứ, người xức dầu thơm muốn bể lỗ mũi luôn. Nghe người ta nói Việt kiều tên Kevin N, ở bển làm kỹ sư hóa chất. Má Mai có vẻ hơi khớp trước mối Việt kiều, ngồi khép nép nghe Kevin và người nhà của anh ta nói và cứ dạ dạ liên tục, thỉnh thoảng cũng nói vài câu lấy lệ. Mai ngồi bên cạnh bối rối, có lẽ cũng hơi khớp trước sự sang chảnh của Việt kiều. Mai muốn rút lui xuống bếp nhưng má Mai nắm tay giữ lại. Kevin thì nhìn chằm chặp một cách thô thiển, anh ta quan sát Mai từ đầu tới chân như thể khách đi xem hàng. Kevin bất chấp cả phép lịch sự tối thiểu trong buổi đầu gặp nhau. Anh ta huyên thuyên đủ thứ, khoe có nhà, có xe, có cơ sở làm ăn, khoe đi du lịch đó đây… Cả má Mai và Mai ngồi thụ động chứ biết nói gì, vả lại những điều anh ta nói sao xa lạ với xóm chợ này quá nên có biết đúng sai đâu mà góp lời. Mai tỏ vẻ khó chịu, gỡ tay má  ra và lui xuống nhà sau, sau buổi gặp ấy, má Mai khuyên nhủ:

 

- Thằng đó coi bộ sang trọng và giàu có, lấy nó mai mốt qua Mỹ sống sung sướng, một bước lên xe xuống cộ, thoát khỏi xóm chợ này!

 

Mai vùng vằng:

 

- Con hổng lấy Việt kiều, anh ta có tiền mặc kệ ảnh, cái mặt thấy ưa hổng vô.

 

- Thì cái lối Việt kiều nó khác mình, mình ưng Việt kiều rồi từ từ mình cũng sẽ giống họ thôi!

 

- Ưng sao được, hổng có tình yêu sao sống được hả má?

 

- Nhiều người muốn lấy Việt kiều để được đi Mỹ mà đâu có được. Mình được anh ta để ý chọn cũng là may mắn, đừng bỏ lỡ cơ hội.

 

- Đi Mỹ thì ai hổng ham nhưng con thì không lấy Kevin N đâu!

 

- Thằng Thọ cũng dễ thương, đàng hoàng nhưng cơ hội có một đành phải chọn, dễ gì được đi Mỹ hả con?

 

- Con nói rồi, con không ưng Việt kiều!

 

Hôm sau Thọ ghé nhà Mai, Thọ cảm nhận má Mai bữa nay có vẻ khang khác, chỉ chào nhẹ chứ không vồn vã như mọi khi, trong lòng thấy cũng hơi nhột nhưng không biết nói sao. Thọ xin phép cho Mai đi coi hội hoa xuân, má Mai tỏ ra miễn cưỡng chứ không vui vẻ. Hai đứa đi giữa một rừng hoa muôn màu muôn vẻ, chơ hoa tết hôm nay vào cao điểm rồi, từ giờ cho đến tối ba mươi là lúc quyết định nhà vườn có lời hay thu hồi được vốn hay không. Mai cầm tay chặt tay Thọ, mắt nhìn xa xa theo dãy hàng bông giấy, miệng nói nhỏ:

 

- Hôm qua nhà em có Việt kiều đến thăm, bà Ba Bụng làm mai. Má em muốn gả em cho Việt Kiều.

Thọ chưng hửng, trong lòng bối rối cực độ, vừa thương vừa lo không biết sự thể ra sao. Tâm tư Thọ ngổn ngang những cảm xúc không biết nên nói gì nên nín thinh, cả hai cứ như thế đi giữa hội hoa mà không nói gì thêm, chừng mươi phút sau thì Thọ cố gắng phá vỡ cái không khí như đông cứng giữa hai đứa:

 

- Vậy ý em thì sao?

 

Thọ hỏi mà lòng lo sợ pha lẫn chút ghen, Thọ thương Mai, thương dữ lắm, tất nhiên là Thọ không muốn bất cứ ai khác được quen Mai chứ đừng nói chi là sẽ cưới Mai. Thọ nói trong sự lo âu và phập phồng chờ Mai, chẳng cần đợi lâu. Mai dùng cả hai tay để bóp bàn tay Thọ:

 

- Em không lấy Việt kiều.

 

Thọ im lặng, lòng mừng thấp thỏm nhưng sự hồi hộp đâu dễ cất bỏ đi. Mai không thấy Thọ nói gì bèn ghẹo:

 

- Sao im lặng vậy? Anh ghen hả?

 

Thọ chối và bày tỏ thật thà:

 

- Đâu có ghen, chỉ sợ mất Mai thôi!

 

- Em tin anh nên mới nói cho anh nghe, Việt kiều mặc kệ Việt kiều, em nhất định không ưng Việt kiều!

Mai bẹo má Thọ, nhìn vào mắt Thọ:

 

- Anh ghen sao? Hổng tin em?

 

Thọ xưa nay vốn không giỏi nói, giờ lại càng thấy khó nói hơn nên lời cụt lủn:

 

- Đâu có ghen, mà lấy Việt kiều đi Mỹ cũng sướng.

 

Nói thì nói vậy chứ lòng Thọ như lửa đốt, Thọ sợ mất Mai, Thọ sợ cái hào nhoáng bóng bẩy của Việt kiều sẽ làm Mai xiêu lòng. Thọ cũng biết người ta đồn đãi Việt kiều nhiều tiền lắm, mà ở đời thì nhiều tiền thì gì cũng mua được. Cái mác Việt kiều có giá cao và hấp dẫn, bao nhiêu con gái phụ tình để lấy Việt kiều cho bằng được. Nước Mỹ xa xôi tận đâu đâu nhưng nó có ma lực kinh khủng, ai cũng muốn lấy Việt kiều để được đến nước Mỹ. Người ta sẵn sàng bỏ người mình yêu để lấy người mình không yêu cũng vì để được đi Mỹ. Lòng Thọ bất an, Mai cũng cảm nhận được, biết Thọ đang lo lắng và đau buồn. Mai bóp chặt tay Thọ hơn nữa, dường như muốn truyền tín hiệu yêu thương thật lòng của mình để Thọ hiểu. Một lần nữa Mai nói như đinh đóng cột:

 

- Em không lấy Việt kiều đâu, anh đừng lo!

 

- Ý má em thì sao?

 

- Dĩ nhiên là má em muốn em lấy Việt kiều,  ba má nào mà hổng muốn con cái mình có cuộc sống giàu sang sung sướng. Tuy nhiên má em không thể ép em được, em chỉ yêu mình anh thôi! Mình học xong sẽ cưới nhau nha, sống với anh dù nghèo em cũng hạnh phúc!

 

Thọ bất thần ôm chầm lấy Mai bất chấp đang ở giữa thiên thanh bạch nhật, giữa chợ hoa với biết bao người qua lại. Thọ thì thầm như khóc vì xúc động cực độ:

 

- Cảm ơn em, anh thương em nhiều lắm! Trong lòng anh chỉ có em thôi, đôi mắt em trong hồn anh, mùi thơm của em trong giấc ngủ anh.

 

- Em cũng thương anh nhiều lắm, mai này sống với anh dù ăn mắm em cũng vui lòng.

Hai đứa mãi tâm sự mà quên cả ngắm hoa, chợ hoa cuối năm đông đảo và ồn ào dễ sợ. Người bán rao hàng chào mời, người mua trả giá ì xèo. Người đi ngắm hoa chen chân khắp mọi ngả đường. Thọ cầm chặt tay Mai, hai đứa đi giữa dòng người trẩy hội hoa xuân mà lòng hạnh phúc vô bờ. Thọ đang bay bổng, nên thấy cả chợ hoa này không có loại hoa nào đẹp bằng hoa của lòng mình, Mai là đóa hoa đẹp nhất trần đời.

 

Sáng mùng một tết, mai vàng nở rực rỡ cả sân nhà Thọ, hàng mai nhà Mai cũng rạng rỡ sáng cả một vùng. Mai chưng trong phòng khách làm căn phòng như thể cả màu xuân đang hiện hữu. Sắc mai tươi rói trên gương mặt Thọ và Mai. Hai đứa xúng xính trong tà áo dài có họa tiết cành hoa mai. Hai đứa lễ ông bà xong xin phép đi trẩy hội xuân.

 

– Tiểu Lục Thần Phong

(Ất Lăng thành, 0123)

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.
Nhà kho Walmart ở ngoại ô Dallas chiều 24 tháng 12 lạnh như cái tủ đông bị quên đóng cửa. Đèn neon trên trần sáng trắng, lâu lâu chớp một cái như mệt mỏi. Mùi nhựa mới, mùi carton ẩm và tí mùi dầu máy trộn lại với nhau, cảm thấy nghèn nghẹn như cổ họng khi nuốt tin xấu. Tôi đứng giữa hai dãy kệ cao ngất, tay cầm clipboard, tay kia nhét sâu trong túi áo khoác xanh có logo Walmart. Đồng hồ trên tay: 5:17 PM. Giáng Sinh, Walmart đóng cửa sớm lúc 6 giờ. Nếu rời đúng giờ, chạy bốn tiếng, trừ chút kẹt xe, tôi sẽ về đến Houston khoảng mười, mười rưỡi. Trễ, nhưng vẫn còn kịp thấy tụi nhỏ mở quà.
Khi những ngày tháng cuối của một năm đang dần hết, chúng ta thường có lúc bồi hồi nhớ về cố hương, về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, hoặc nơi đã in dấu nhiều kỷ niệm đã qua trong đời. Và tôi cũng vậy, xin được nhớ về Gò Vấp, nơi có địa danh Xóm Mới, vùng ngoại ô không xa Sài Gòn, được nhiều người biết đến như vùng đất với nhiều dân Bắc kỳ di cư, nổi tiếng là khu Xóm Đạo, đã từng là nơi sản xuất pháo cùng với món thịt cầy (mộc tồn) lừng danh.
Ông từ người Papua New Guinea đón cha xứ mới người Việt Nam trước cổng nhà xứ. Dáng người ông từ khoảng chừng 30, khuôn mặt PNG nâu nâu đậm nét đăm chiêu, ánh mắt ẩn hiện nét hồi tưởng. Khi nhìn thấy cha xứ mới đang kiên nhẫn đứng đợi dưới mái hiên nhà xứ, nụ cười xuất hiện trên môi ông từ để lộ hàm răng trắng đều thường thấy nơi người bản xứ. Nhưng nụ cười ấy vụt tắt khi ông mở cửa, mời cha xứ lên xe. Ông từ nhanh chóng quay về lại trạng thái khô khốc khi chiếc xe cũ lăn bánh nhọc nhằn trên con đường đá sỏi gập ghềnh. Sau vài câu trao đổi xã giao ngắn gọn, ông từ lại chìm vào trạng thái im lặng. Thời gian trôi qua, năm phút rồi mà vẫn không ai nói thêm một lời nào. Cuối cùng cha xứ lên tiếng,
Giáo Sư Dương Ngọc Sum, với tôi, là hình ảnh tiêu biểu, đáng kính từ nhân cách, hiếu học, luôn luôn cởi mở, tính tình hòa nhã, thân thiện với mọi người. Ông định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 3 vào tháng 7 năm 1990 (trước tôi một tháng, H.O 4) và cũng trải qua những giai đoạn thăng trầm trong tháng ngày tị nạn. Nhân dịp kỷ niệm Lễ Thượng Thọ 90 tuổi của GS Dương Ngọc Sum, nhà giáo và nhà văn, nhà thơ Dương Tử, viết những dòng về ông
Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đã lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của nhà văn Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Mãi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, tìm đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn phải đình bản, vì những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “bén” đã chấm dứt. Nghe chị Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lý do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”.
Tôi học được cụm động từ “đi lăng quăng” của bố Sỹ vào những ngày còn học tiểu học. Sau giờ tan trường hay vào cuối tuần, thỉnh thoảng bố lại hỏi mấy thằng con trai: “Có đi lăng quăng không?” Dĩ nhiên là có rồi! Ngồi ở thùng xe phía sau chiếc Daihatsu, chúng tôi theo bố đi giao sách ở những tiệm sách, sạp báo ở trung tâm Sài Gòn. Cũng có khi chỉ là ra một công viên, chúng tôi được chạy nhảy, trong khi bố ngồi trên xe viết lách. Không rõ có bao nhiêu tác phẩm của Doãn Quốc Sỹ được viết trong hoàn cảnh này. Rồi cụm từ “đi lăng quăng” trở lại sau gần một nửa thế kỷ. Ở căn nhà Lampson thành phố Garden Grove, mỗi chiều tôi đi làm về ghé qua, bố đã ngồi đợi trước cửa. Thấy tôi đến, bố hỏi ngay: “Có đi lăng quăng không?” Thế là hai bố con bắt đầu hành trình “lăng quăng” đúng nghĩa, qua những khu dân cư ở gần nhà. Đi không có phải là để đến một nơi chốn nào đó. Đi chỉ để mà đi, để hai bố con có thì giờ ngồi bên nhau trò chuyện. 50 năm trước, bố chở con đi; 50 năm sau đổi ngược lại.
Buổi sáng cuối cùng ở Chamonix im lặng lạ thường. Suốt đêm qua, tôi đã để cửa sỗ mở toang, nên khi giựt mình thức dậy, ánh sáng trong suốt của núi tràn đầy phòng. Tấm mền len và drap giường trắng lóa như được phủ lân tinh. Không một tiếng động nào từ dưới đường phố vọng lên. Chỉ có hơi lạnh. Tôi nằm co ro và nghĩ đến ly cà-phê đen. Mùi thơm sẽ bốc lên cùng hơi nóng, rồi tan dần vào không khí. Giống như ký ức. Đôi giày đóng đầy đất bùn và gậy trekking đã xếp gọn gàng trong bao duffle cùng với áo quần đi núi từ đêm hôm qua. Chúng nằm bên cửa, sẵn sàng lên đường. Bên ngoài cửa sổ, rặng núi Mont Blanc vẫn kia, vẫn vĩ đại, vẫn trùng điệp, vẫn lặng lẽ xa xăm. Tôi nghĩ đến 11 ngày vừa qua và cảm thấy buồn buồn, làm như có điều gì tôi đã đánh mất, hay đã để quên trên ngọn núi kia, ở đâu đó, trong quãng đường dài tôi đã đi.
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Đợi, và đợi. Có đến khoảng gần một trăm người xếp hàng đợi. Mới có năm giờ sáng thôi! Trời Đà Lạt đổ sương xuống nghe ướt tóc, ướt vai. Phòng bán vé còn đóng kín cửa. Sáu giờ mới bán vé. Biết vậy rồi, nhưng đám đông người này vẫn đến sớm chờ đợi. Chẳng qua là số xe có giới hạn, mình đến sớm mới mong có xe đi, nếu không thì phải về và trở lại vào ngày mai. Người ta nhìn nhau, như ngầm nói qua đôi mắt rằng đến sớm chắc ăn hơn. Mà không chừng có người đã ngủ đêm trước phòng bán vé để được xếp hàng phía trên cùng.
Tháng 7 trời xanh cao, mùa lên hâm nóng. Mặt đất nung nhiệt ngấm ngầm địa chấn, như muốn cùng người rung vang lời ngân quá khứ. Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm, “mù không lối vào...” (TCS). Vang vang trong gió, lời trẻ thơ láng giềng vọng lại đùa vui tiếng nước...
Nếu Thanksgiving ở bên Mỹ mang màu sắc rộn rã chuẩn bị cho mùa Giáng Sinh, thì Thanksgiving bên Canada lại rơi vào Tháng Mười dịu êm, có đủ màu sắc nâu vàng đỏ của lá cây chuyển màu cuối Thu, với màu cam của những trái pumpkins cho lễ hội Halloween . Những ngày này, gia đình tôi chộn rộn với những đợt “thu hoạch” cuối cùng, chuẩn bị dọn dẹp vườn tược sạch sẽ trước khi mùa lạnh đang đến. Theo ý nghĩa nguyên thủy của Thanksgiving là Tạ Ơn đất trời cho mùa màng bội thu, thì năm nay gia đình tôi cũng xin được Tạ Ơn. Mấy cây táo và plum trúng mùa trĩu quả, hái mấy lượt vẫn không hết. Những quả plum tím căng mọng ngọt ngào, vừa đem tặng bạn bè, hàng xóm, vừa để đông lạnh ăn dần, mà vẫn còn mấy rổ tươi đầy ắp. Mùa táo, nhiều gia đình Việt Nam thích đem ngâm chua ngọt, trong khi những người bản xứ làm mứt táo, hoặc sên táo làm apple pie, một trong những món bánh khoái khẩu của nhiều người trong bàn ăn Thanksgiving bên cạnh pumpkin pie .


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.