Hôm nay,  

Người Bạn Lớn

17/02/202517:18:00(Xem: 1736)
Bui Giang
Nhà thơ Bùi Giáng - Ảnh: từ trang fb của tác giả.
Hồi còn mạnh miệng có lần tôi khoe "Bạn lớn của tôi nhiều lắm" thì có người hỏi bạn lớn là bạn sao?

Đáp: Bạn lớn là bạn vong niên, tuy chênh lệch dù không nhiều lắm về tuổi tác nhưng gặp nhau là đồng cảm về mặt nghệ thuật.

Hỏi: Vậy bạn lớn là những bạn nào?

Đáp: Là mấy ông bà nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, điêu khắc gia cổ thụ v.v…

Hỏi: Nghe nói ông có quen nhà thơ Bùi Giáng?

Đáp: À! Riêng nhà thơ Bùi Giáng thì lại khác. Khác ở chỗ tôi biết ông mà ông không biết tôi – dĩ nhiên, nhưng chút kỷ niệm với ông thì tôi có.

Năm 1979, tôi bán sách cũ trong chợ sách Đặng Thị Nhu, ngày nào bán được vài cuốn sách thì tôi mua bánh mì ăn trừ cơm, ngày nào ế không một xu dính túi tôi thường đói mờ mắt. Để bảo đảm cho cái bụng xẹp lép phình lên, trưa trưa tôi lội vô khu Dân Sinh gần đó uống nước máy trừ cơm. Tối mò về nhà trọ của bạn gần rạp hát Quốc Thanh ăn qua loa mì quốc doanh rồi lang thang vô chợ gà Thái Bình ngủ bụi. Sáng lại lếch thếch ra chợ sách kiếm ăn qua ngày.

Chợ sách nằm trên đường Đặng Thị Nhu nên chợ sách mang cùng tên cho tiện. Cũng cần nói thêm bà Đặng Thị Nhu tức là bà Ba Cẩn, vợ thứ ba và là cộng sự của Hùm Thiêng Yên Thế Hoàng Hoa Thám. Khi căn cứ địa Yên Thế thất thủ, bà Ba Cẩn bị Pháp bắt đày qua đảo Guyane, nửa đường bà nhảy xuống biển tự trầm.

Một buổi sáng trời quang mây tạnh, thình lình cả chợ sách náo loạn cả lên, trăm con mắt háo hức đổ dồn về đầu đường Ký Con. Thì ra "Hồng Thất Công Bùi Giáng" xuất hiện. Ở chợ sách này chỉ có hai vị khách lớn, có uy tín bậc nhất trong làng văn học miền Nam là nhà thơ Bùi Giáng và nhà khảo cổ Vương Hồng Sển mới làm cho cả chợ xôn xao đến thế. Riêng Bùi Bàng Dúi (ông tự xưng) của chúng ta thì một ngày như mọi ngày, rất là "Thất Cái". Vẫn tả tơi quần áo vá chùm vá đụp, vẫn tóc tai rũ rượi, râu ria tá lả, đầu đội nón calô vá víu nhiều màu trông giống hệt Tế Điên Hòa Thượng, vai mang túi rác kềnh càng (không biết thứ chi trong đó), đang quơ gậy khệnh khạng, ngả nghiêng đi tới. Miệng hò hét như ca, con mắt thì liếc dọc liếc ngang, ông vừa đi vừa khoa tay múa chân trông rất vui nhộn; theo sau là một đám người hiếu kỳ.

Phước ba đời tôi, hôm đó Trung Niên Thi Sĩ lại xẹt vô sạp sách của tôi, chộp một cuốn pocket book lật lật chọn đại một trang rồi thay vì đọc vài ba câu tiếng Ăng-lê, ông lại cất giọng oang oang bài thơ của Lý Thường Kiệt: "Nam quốc sơn hà Nam đế cư. Tiệt nhiên định phận tại thiên thư. Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm. Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư". Đọc xong ông trả sách, cười hi hi rồi quơ gậy nhún nhảy bước đi.

Một lần khác, "Hồng Thất Công" lại xuất hiện, chợ sách lại một phen náo loạn. Lần này, vài anh bạn sách và tôi mời ông uống cà phê lộ thiên phía sau sạp sách. Ngồi uống cà phê nghe ông nói đủ thứ chuyện đời thường về tình yêu, cơm áo, chuyện văn chương, thời sự, chuyện nào cũng thao thao bất tuyệt, cũng uyên thâm đáng nể. Nhìn ông ô dề cục mịch rứa, lúc tỉnh lúc điên rứa mà kiến thức thâm sâu khôn lường, đố ai nghĩ ông điên. Người điên làm sao nhớ thơ mà đọc vanh vách.

Tôi vào Sài Gòn lúc đầu
Thật là bỡ ngỡ mối sầu Thừa Thiên
Bây giờ tôi nhớ Thừa Thiên
Nhớ thôi chút ít chứ phiền thì không.
Chiến tranh nghĩ cũng ly kỳ
Những thằng thi sĩ còn kỳ ly hơn.
Kính thưa công chúa Kim Cương
Trẫm từ vô tận ven đường ngồi đây
Tờ thư rất mực mỏng dầy
Làm sao định nghĩa đêm ngày yêu nhau.

Ông nói thơ, đọc thơ, lúc tới cũng như lúc đi, ông đều sang sảng: "Xin chào nhau giữa con đường. Mùa xuân phía trước miên trường phía sau".
Đó là lần thứ nhì cũng là lần cuối cùng tôi gặp ông, tính đến nay cũng đã 46 năm ròng.

Bùi Giáng sinh năm 1926 tại Quảng Nam, mất ngày 7/10/ 1998 tại bệnh viện Chợ Rẫy, Sài Gòn.

Bùi Giáng là nhà nghiên cứu, khảo luận, dịch thuật và làm thơ. Ông thông thạo nhiều ngoại ngữ Anh, Pháp, Đức…, nghiên cứu những tư tưởng triết học của Jean Paul Sartre, Heidegger, Nietche, Albert Camus…, dịch nhiều tác phẩm nổi tiếng của các nhà văn trên thế giới Henry Miller, Simone de Beauvoire, St Exupéry, Sagan, khảo luận những tư tưởng triết học Đông Tây Kim Cổ… Ông xuất bản nhiều tác phẩm dịch thuật, nghiên cứu, phê bình, nổi tiếng các tập thơ Mưa Nguồn, Lá Hoa Cồn, Ngàn Thu Rớt Hột…

Bây giờ nghĩ tới con đường ấy, chợ sách ấy và Trung Niên Thi Sĩ ấy, tôi cứ thấy mình bâng khuâng trong hoài niệm về người bạn lớn này.

Người Bạn Lớn: Trung Niên Thi Sĩ, Thi Sĩ Đười Ươi, Bùi Bàng Dúi, Bùi Bán Dùi, Bùi Tồn Lưu, Bùi Tồn Lê, Bùi Văn Bố, Bùi Bê Bối, Bùi Văn Chiêu Lỳ, Vân Mồng, Brigit Giáng, Giáng Monroe... có tâm hồn bao la nhưng "chẳng sống theo thời thế, mà sống từ cõi túy lúy càn khôn" đến "điên rồ lừng lẫy, điên rực rỡ"(chữ của Bùi Giáng), một thi sĩ điên dễ thương nhất trần gian.

Phan Ni Tấn

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Cuối tuần qua, ở nhà hát Majestic, New York tràn ngập tiếng vỗ tay khi cựu Phó Tổng Thống Kamala Harris và phu quân Doug Emhoff bước vào. Đoạn video đăng trên broadwayworld và danh khoản Twitter Latina for Kamala cho thấy, vợ chồng cựu phó tổng thống đến thưởng lãm buổi nhạc kịch GYPSY của đạo diễn sáu lần đoạt giải Tony George C. Wolfe. Khi cả hai bước vào, khán giả đồng loạt đứng dậy vỗ tay và hô vang “Kamala” cho đến khi dàn nhạc bắt đầu chơi bản nhạc mở đầu của GYPSY. Cuối buổi biểu diễn, Harris và Emhoff đứng lên, gửi tràng pháo tay dài cho nghệ sĩ Audra McDonald và các bạn diễn. Chỉ vài ngày trước đó, bà Deborah Rutter, giám đốc của Trung Tâm Nghệ Thuật Biểu Diễn John F Kennedy – John F. Kennedy Center for the Performing Arts, thường được gọi là Kennedy Center, bị sa thải. Thay thế bà, không ai khác hơn chính là tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, Donald Trump.

Khánh Ly khóc.Tôi bất ngờ. Mọi người chưa nghĩ ra. 300 cái đầu, 600 trăm con mắt, 600 trăm lỗ tai, 300 hơi thở đều im lặng. Một cảnh tượng hoàn toàn đồng cảm. Tâm trạng nặng nề trong bóng tối tràn ngập cả thính đường. Lúc đó, sân khấu kéo màn. Hậu cảnh sáng dần lên, thấy tấm hình lớn, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đang cầm cây đàn thùng, tay kia quàng qua mái tóc Khánh Ly. Nét mặt ông chìm đắm vào địa đàng âm nhạc và Khánh Ly trẻ như thời còn chân đất ở quán Tre.

Ngày 12 tháng 2 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã sa thải một nửa số thành viên được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Trung Tâm về Nghệ Thuật Biểu Diễn John F. Kennedy (Kennedy Center for the Performing Arts, gọi tắt là Kennedy Center). Ngay sau đó, các thành viên còn lại, phần lớn là những người mà Trump vừa bổ nhiệm, đã bỏ phiếu để đưa ông lên làm chủ tịch của Kennedy Center. Hội đồng cũng đã bãi nhiệm Deborah Rutter, người từng giữ chức chủ tịch trung tâm từ năm 2014. Mặc dù Rutter vốn dĩ đã có kế hoạch rời đi sau bảy tháng nữa, nhưng hội đồng vẫn quyết định thay thế bà ngay lập tức bằng Richard Grenell, một cựu viên chức trong chính quyền Trump hồi nhiệm kỳ đầu.

Lũ con cháu chúng tôi sang thăm cô Nhã chú Từ ở thành phố Malmo, miền Nam Thụy Điển, vào khoảng giữa tháng 10 2024. Có chúng tôi về, cô chú vui lắm và thường cùng chúng tôi ra ngoài dạo phố, ngắm cảnh, ăn uống. Trong một buổi chiều đi uống cà phê, chúng tôi chụp được tấm hình cô chú nắm tay nhau đi dạo trong một công viên thanh bình, khi trời đất vào thu, dưới ánh nắng nghiêng nghiêng của buổi hoàng hôn cuối ngày. Chúng tôi đặt tên tấm hình đó là “Vẫn nắng vàng dù buổi chiều của đời”, là câu đầu tiên trong bài hát Vầng Trăng Xưa, chú Từ sáng tác trong trại giam Hàm Tân vào năm 1985.

Bước vào phòng triển lãm, ba bức tranh đầu tiên bên tay phải đập vào mắt người thưởng ngoạn là ba tác phẩm của họa sĩ Ann Phong: “I Told You, The Earth Is Warming Up”; “Looking Back, Looking Forward”; “If We Don’t Care For Nature, It Will Disappear.” Chọn ba tác phẩm này cho cuộc triển lãm, họa sĩ giải thích: “Các tác phẩm nghệ thuật của tôi phản ánh mối quan hệ giữa người với người; trách nhiệm mà chúng ta phải có đối với trái đất nơi chúng ta đang sống. Thật đau lòng khi chứng kiến ​​thiên nhiên bị tàn phá bởi lòng tham và sự thiếu hiểu biết của con người. Có vẻ như khi chúng ta càng làm cho cuộc sống của mình trở nên tiện nghi, thì chúng ta càng tạo ra nhiều ô nhiễm hơn; càng làm cạn kiệt tài nguyên của trái đất một cách bất cẩn hơn…”

Nhóm Tuệ Đăng là gì có lẽ đến lúc này không còn xa lạ với cộng đồng người Việt hải ngoại và ngay cả trong nước nữa nhờ thời đại tin học và Youtube lan tỏa nhanh chóng. Nhóm lúc đầu là những thanh thiếu niên Phật tử yêu thích hát nhạc Phật và nhạc quê hương

Nếu "Lữ Hành" là cuộc hành trình thơ thới và bất tận của loài người và được ông sáng tác tại Sàigòn vào năm 1953 đầy hy vọng thì "Dạ Hành" là lúc con người đi trong đêm tối. Mà bóng tối ở đây không là một khái niệm về thời gian khi thiếu ánh mặt trời. Bóng tối là chông gai hiểm hóc của phận người và ca khúc cũng được viết tại Sàigòn nhưng mà là Sàigòn khói lửa của chiến chinh tham tàn năm 1970. Rồi Phạm Duy mới nói về cuộc đi bình thường là bài "Xuân Hành", sáng tác năm 1959, ở giữa hai bài hành kia. Hành trình bình thường và muôn thuở như câu hỏi đầy vẻ triết học là "người là ai, từ đâu tới và sẽ đi về đâu ".... Ngươi từ lòng người đi ra rồi sẽ trở về lòng người. Người vừa là thần thánh, vừa là ma quỷ, biết thương yêu dai mà cũng biết hận thù dài…. Nhất là biết vui buồn giữa hai nhịp đập của con tim, ngay cả khi tim ngừng đập.

Buổi ra mắt sách "Mai Áo Dài" không tổ chức ở khu hội chợ Tết ở Phước Lộc Thọ. Không pháo, không múa lân, không thức ăn, nhưng vẫn thu hút hàng trăm người đến dự...

Thời gian là thực phẩm dài hạn cho người sống. Không thể từ chối. Hoặc chúng ta hưởng thụ nó. Hoặc chúng ta chịu đựng nó. Món ăn này đôi lúc sung sướng để nhai. Đôi lúc mệt mỏi, phiền hà để gặm. Đôi lúc nuốt xuống mắc nghẹn. Đôi lúc nuốt không kịp thở. Đã làm người thì nhất định phải biết sử dụng thời gian. Nếu ai không biết, thì thời gian sẽ sử dụng người đó.

Nghe danh nhà văn Khánh Trường đã lâu, biết ông là họa sĩ, điều đầu tiên tôi đi tìm là cái nhìn của người họa sĩ trong tập Truyện ngắn Khánh Trường I. Ông có những đoạn văn tả cảnh đầy màu sắc. “Bầu trời ửng sáng. Nắng rải xuống mặt đất màu vàng dịu. Nắng làm cho màu đỏ tấm pano quảng cáo trên mặt tường ngôi nhà bên kia đường hực lên rực rỡ, khiến thân thể trần truồng một trăm phần trăm của thiếu nữ nằm tênh hênh suốt chiều ngang tấm pano trở nên mời mọc quyến rũ hơn.”
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.