Hôm nay,  

Cái bình y khí của Khổng Tử

30/05/202500:00:00(Xem: 263)
 
Hình-AI-vẽ
Ảnh do ChatGPT-4o tạo bằng DALL·E.
 
Tình hình thế giới hình như đang rối lung tung, náo loạn như từ khi tổng thống Mỹ nhậm chức nhiệm kỳ II. Ông ở ngôi mới được hơn 100 ngày chút xíu, mà nhiều rắc rối quá, đối ngoại thì như mỗi ngày ông đưa ra những quyết định trừng phạt thế giới về kinh tế và thương mại bằng cách tăng thuế vào các hàng hóa của bất kỳ quốc gia nào nhập khẩu và Hoa Kỳ từ 10 đế 50% và hơn thế nữa.
 
Ông đòi mua đất Greenland của Đan Mạch và đòi kiểm soát kinh đào Suez. Ông đã làm cho chứng khoán Mỹ và cả thế giới tuột dốc.
 
Theo AFP, vị nguyên thủ Mỹ đã ký hơn 140 sắc lệnh để tấn công các đối thủ chính trị, triển khai trục xuất hàng loạt cư dân ông cho là bất hợp pháp. Ông quyết định cắt giảm ồ ạt hàng loạt công chức và nhân viên chính quyền liên bang với sự hổ trợ của Elon Musk và bộ hiệu quả chính phủ DOGE.
 
Vế đối ngoại, vế đối nội, và cả thế giới như đã có rất nhiều người Mỹ không bằng lòng. Nhiều văn bản của ông đang bị tư pháp chặn lại, đang dằng co. Tất cả mọi phía đều thấy ông đi quá xa quyền lực của một tổng thống. Lại nữa với tính khí nóng nẩy bất nhất, dường như ai mà khác ý là ông coi như kẻ thù ngay. Với cách hành xử như lửa đốt, như chong chóng quay, chẳng biết ông có đưa được nước Mỹ trở lên vĩ đại như ông đã hứa lúc tranh cử không mà thực tại là ông gây cho thế giới và khá nhiều người dân nước ông nhiều lo âu.
 
Chiến tranh ở Ukraine thì ông cũng không giải quyết mau lẹ được như đã khoe khoang. Tình trạng Trung Đông vẫn rắc rối và như bị đe dọa rối loạn hơn… người dân Gaza vẫn triền miên khổ sở và đói khát và chết đói.
 
Nói chung chiến tranh tàn sát hung bạo, kinh tế sa sút bấp bênh, đời sống bất an… ở bất cứ mọi nơi nào trên trái đất; làm mọi người đều hoang mang, người ta không còn tin tưởng vào chính trị xoay chiều hoang mang; người ta khiếp sợ và coi thường quân sự thiệt, giả khôn lường, và cuối cùng, có lúc, có nơi, người ta mất cả niềm tin tôn giáo mà bao đời nay là thiêng liêng là tối thượng. Vậy còn bám víu vào chân lý nào để sống? Thế giới và con người thật đáng thương!
 
Con người bi thảm của thời cuộc may mắn thay vẫn được phật từ bi che chở, vẫn được chúa toàn năng bác ái đùm bọc, họ chìm lỉm rất mau và cũng có thể lại nổi lên rất lẹ, vì sao ư? Vì có lẽ cuộc sống thường hằng vẫn là một cuộc vận hành của một vũ trụ nhị nguyên, có cái xấu có cái tốt xen kẽ, đêm có mặt trăng, ngày có mặt trời, có mưa có nắng nối tiếp, có bốn mùa đi qua mỗi năm… hoa vẫn nở muôn màu, bình minh vẫn rạng ngời mỗi sớm mai. Và người ta đang chờ xem vị tổng thống đã đi quá quyền hạn còn đi xa tới đâu nữa. Ông bắt đầu tấn công vào các trường đại học vào giới tinh hoa học thuật. Đụng vào bức tường sắt kiên cố này, ông cố ý đàn áp quy luật tự nhiên mà các đại học đã có sẵn từ lâu đời, có khi ông sẽ thất bại vì đa ngôn đa quá… hơn một nữa số cử tri cho biết Trump đang vượt quá quyền hạn tổng thống, họ cho biết nhiệm kỳ thứ hai này của Trump là «đáng sợ».
 
Theo tác giả Nguyễn Quốc Khải (ngày 27-04-2025) «nếu khuynh hướng này tiếp diễn, nước Mỹ khó tránh khỏi một cuộc khủng hoảng nội bộ nghiêm trọng trong khoảng thời gian hai năm tới».
 
Thì đó là chuyện xa vời của nước Mỹ, nhưng với «hiệu ứng cánh bướm» có lẽ ảnh hưởng toàn cầu không nhiều thì ít.
 
Dù gì cũng mong là ông cứng đầu đó, nếu có va phải bức tường sắt, cò lỡ u đầu sứt trán, cũng sẽ phải lùi lại, theo lực đẩy lùi tự nhiên.
 
Hình ảnh viện Khổng Tử mà cộng sản Trung Quốc mang sang biểu diễn ở Hoa Kỳ chỉ nhằm mục đích phô trương khoe khoang và sau đó là để rình và do thám lấy trộm kỹ thuật khoa học và thông tin tình báo… chẳng hề có một lý tưởng cao đẹp truyền thống gì cho tư tưởng của khổng giáo, nhưng thôi thì cũng là một dịp hi hữu cho hình ảnh ngài Khổng Tử du nhập vào một xã hội hoàn toàn xa lạ và hoàn toàn cách biệt cả về không gian, thời gian và tư tưởng… chẳng biết rồi nay mai đây ông tổng thống có thấy ngứa mắt mà ra lệnh đập bỏ tượng và viện Khổng Tử đi không?
 
Tất cả những điều hung hăng quá đà mà ông Trump đang làm với mọi người, mọi giới, nhất là giới trẻ tinh hoa của đất nước, khi bị dội lại, sẽ may ra, cho ông một bước suy nghĩ, để cân bằng, xã hội tối thiểu được tái lập… như kẻ bị tông xe, tất yếu đau và tất yếu dừng lại.
 
Chuyện của hai nhân vật, đông và tây, hoàn toàn xa lạ nhau, hoàn toàn cách biệt cả vòng trái đất, nhưng viết tới đây, tác giả tôi, mạo muội xin nhớ lại và kể lại chuyện «cái bình y khí» trong tác phẩm Khổng Tử Thánh Tích Đồ:
 
Chuyện kể rằng: trong miếu thờ Lỗ Hoàn Công, có treo một cái bình, tựa như cái bình chữa lửa ngày nay. Nhưng không phải chứa hóa chất để dập lửa, mà gọi là bình y khí.
 
Bình y khí đó, để không thì nghiêng, nếu đổ nước vào tới  nữa bình thì nó đứng ngay ngắn, nhưng nếu đổ nước đầy đến miệng bình, thì tự động bình lật ngược úp sấp lại và nước chan hòa đổ ra ngoài.
 
Nghe nói các vua chúa Trung Hoa khi xưa đặt mua và treo bình y khí luôn trong nhà để tự răn mình.
 
Đức Khổng Tử nói các đệ tử đổ nước thí ngiệm, thấy đúng như vậy, nên ngài mới dậy các học trò của ngài rằng: muốn có sự sung mãn thì phải hết sức học khiêm cung.
 
Khiêm cung để tu thân.
Khiêm cung để tề gia.
Khiêm cung để trị quốc.
Khiêm cung trong việc bình thiên hạ.
 
Ngài viện lẽ phải khiêm cung để sống quân bình về mọi mặt của cuộc sống, về đạo đức, về tinh thần, trí tuệ, về khoa học tiến bộ và luân lý nhân sinh đạo trời.
 
Ngài viện lẽ một cá nhân khiêm cung là một cá nhân quân bình, mọi cá nhân quân bình sẽ tạo thành những tập thể xã hội lành mạnh. Những tập thể lành mạnh sẽ tạo thành những quốc gia ổn định và sau cùng họp thành một thế giới an lành, hạnh phúc. Lý do là vì:
 
Trời làm vơi chốn dồi dào,
Mà thêm vào những chỗ nào khiêm cung.
Đất xoi mòn bớt cao phong,
Để cho lòng biển lòng sông thêm dầy.
Quỷ thần hại kẻ no đầy,
Đem chia phúc lợi cho người khiêm cung.
Người thường ghét kẻ thừa dùng,
Còn người khiêm tốn thiệt lòng thì ưa.
Trên khiêm trời sáng mãi ra,
Dưới khiêm ai kẻ hơn ta được nào?
Khiêm cung giữ vẹn trước sau,
Rồi ra quân tử gót đầu hanh thông!
                             dịch theo hai quẻ Tốn và Ích.
                             (theo sách Khổng Tử Thánh Tích Đố)
                             (của tác giả Nhân tử Nguyễn Văn Thọ)
 
… Thiệt là may mắn cho đức Khổng Tử, vì ngài đã ra đi khỏi thế giới tao loạn này từ lâu, lâu lắm rồi… nếu chẳng may mà ngài còn hiện hữu cõi trần gian, chắc hẳn ngài là người đứng đầu tiên, trên cái danh sách cũng đầu tiên, mà ông Trump « évacuer » ra khỏi nước Mỹ, vì ngài đã bị Tập Cận Bình đẩy vô nhập cư bất hợp pháp ở hợp chủng quốc Hoa Kỳ!
 
May thay!
 
Paris 05-2025
Chúc Thanh

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Bài viết này chỉ giải thích đôi nét văn hoá Hoa Hạ về Nho tự, dù vậy vẫn bao hàm được nghĩa nôm na lẫn nghĩa bác học. Đôi khi còn mang nghĩa ẩn dụ, liên quan đến phạm trù nhân văn, xã hội, tự nhiên, tư tưởng triết học tôn giáo. Nói cách khác, đơn giản là tìm hiểu chữ QUÁN và một số chữ QUÁN Hán Việt..
Tháng bảy lại về, những người con Phật khắp nơi nao nao chuẩn bị cho mùa hội hiếu. Không biết tự bao giờ nhưng lễ Vu Lan đã ăn sâu vào tâm khảm của mọi người con Việt. Có những người khác đức tin nhưng cũng biết đến lễ Vu Lan. Tạm gác qua những lý luận khác biệt có hay không có lễ Vu Lan trong Phật giáo. Tạm không bàn về những quan điểm khác biệt giữa các tông phái, các dòng truyền thừa. Chúng ta hãy hoan hỷ với tinh thần báo hiếu, ý nghĩa cao đẹp của lễ Vu Lan. Nào chỉ có người Việt, Người Hoa, người Hàn, người Nhật nói chugn là những dân tộc chịu ảnh hưởng văn Hóa Trung Hoa và Phật giáo Bắc truyền đều hân hoan tổ chức lễ Vu Lan. Với các dân tộc Á Đông đã có một thời gian dài sống với Khổng giáo nên rất coi trọng chữ hiếu, con người lấy chữ hiếu làm đầu.
Thời buổi nay ra đường đi chợ, đi du lịch, nếu cần mang sách hành lý nặng, người ta kéo đồ bằng cái caddie đi chợ, đi chơi xa kéo valises à roulettes. Khi cần mang theo đồ dùng nhiều hay ít, người ta đều kéo, kéo caddie… kéo tất cả bằng tay và bằng những bánh xe, thấy tiện lợi hơn khi xưa, mang, sách, đội, gánh… tất cả đã đổi thay với thời gian. Còn khi xưa, thật xa xưa, người ta bê, đeo hay gánh. Gánh là tiện lợi khi đó, vì gánh được nhiều đồ, gánh được lợi hơn vì đồ gánh xếp cả hai bên, hai đầu đòn gánh.
Tôi xa phố cổ Hội An đã gần sáu thập niên, nơi chốn nầy trở thành thời quá vãng, không còn nhớ nhiều nhưng kỷ niệm xưa của thuở học sinh đã viết về bạn hữu, thi ca và âm nhạc… Phố cổ Hội An được công nhận là một trong những di sản thế giới UNESCO ngày 4 tháng 12 năm 1999 vì vậy nhà cửa, đường sá… vẫn duy trì nét cổ xưa và việc tu bổ được sự tài trợ phần nào của UNESCO. Ngày 3 tháng 8 vừa qua, thành phố Hội An khánh thành di tích tu bổ nầy sau 19 tháng, khởi công ngày 28/12/2022 với tổng mức đầu tư 20,2 tỷ đồng.
Mùa Hè ở Tây Bắc, tháng 7 hay tháng 8 nóng cùng ngang nhau. Cái nóng vùng Tây Bắc nước Mỹ tương đối không quá nồng nàn như ở Nam Cali hay Houston, nhưng...
Khi xưa, trước 1975, ông bà Đào Quý có một quán ăn khá trang trọng, là món bò bảy món Duyên Quê, tọa lạc ở một góc đường Công Lý, con đường rộng rãi râm mát thênh thang, chạy dài từ trung tâm thành phố Sài Gòn ra tận phi trường Tân Sơn Nhứt… ông bà Quý và bốn con trai sống những tháng ngày thoải mái, tuy là bận rộn việc buôn buôn bán bán… họ tự hào với quán ăn thanh lịch Duyên Quê, nơi đó cũng là gặp gỡ của vô số tao nhân mặc khách, kể cả những nhân vật kín đáo trong chính trường hay trong giới áp phe đồ sộ của Sài Gòn hoa lệ một thời gian dài.
Năm nay một số vùng của đất Mỹ sẽ gặp nạn ve sầu. Nạn này chỉ xảy ra vào mỗi 221 năm. Lần trước là vào năm 1803, thời Tổng thống Thomas Jefferson. Hàng ngàn tỷ ve sầu sẽ làm náo động người dân ở khu vực Đông Nam Hoa Kỳ. Tại sao lại có đại hội ve sầu huy hoàng như vậy, hãy nghe các nhà khoa học giải thích. Ve sầu có hai…trường phái: ve sầu hàng năm và ve sầu định kỳ. Ve sầu hàng năm xuất hiện mỗi kỳ hè có màu xanh và thân hình cồ nô hơn ve sầu định kỳ. Ve sầu định kỳ chỉ xuất hiện ở khu vực Bắc Mỹ, có màu đen, mắt đỏ chia ra làm hai nhóm: nhóm Brood XIX xuất hiện mỗi 13 năm và nhóm Brood XIII có chu kỳ xuất hiện mỗi 17 năm.
Sau đây là câu chuyện ma mà chính nhóm chúng tôi chứng kiến trong một chuyến đi du lịch mùa hè năm 2024 vừa qua.
Khi nghĩ đến từ “nghệ thuật,” quý vị thường nghĩ đến điều gì? Một bức tranh của con trẻ được dán ở tủ lạnh? Một nghệ sĩ mà quý vị cảm những tác phẩm truyền cảm hứng của họ? Hay những gì trừu tượng khó hiểu mới là nghệ thuật? Những thí dụ trên có một điểm chung: nghệ thuật theo những suy nghĩ đó là việc người khác làm, như trẻ em hoặc “những người tài năng đầy mình.”
Bà ba Séc góa chồng từ tuổi 30, cũng may chồng ra đi sớm, bà buồn rầu một khoảng thời gian, rồi bất chợt do sức sống còn lại, bà vùng dậy lo làm ăn buôn bán mà nuôi được ba đứa con… năm 1970, cũng còn dễ xoay sở, bà chỉ có một cửa hàng tạp hóa… hay còn gọi là chạp phô, bà bán thêm củi, hàng đống, hàng thước, hàng tạ, gạo, bà bán từng bao lớn 100 kí, bao nhỏ 20 kí… vậy mà bốn mẹ con sống được, khá ung dung.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.