Ngày càng có nhiều vụ lừa đảo bằng công nghệ sao chép giọng nói. Kẻ gian có thể nhanh chóng sao chép giọng nói của ai đó, khiến nạn nhân nghĩ rằng bạn bè hoặc người thân của họ đang cần tiền gấp. (Nguồn: pixabay.com)
Sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ mang lại nhiều lợi ích mà cũng kèm theo không ít nguy hại. Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay là việc lạm dụng công nghệ sao chép giọng nói. Kẻ gian có thể nhanh chóng sao chép giọng nói của ai đó, khiến nạn nhân nghĩ rằng bạn bè hoặc người thân của họ đang cần tiền gấp. CNN và nhiều phương tiện truyền thông khác đã cảnh báo rằng các loại hình lừa đảo này có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người. Trong tình hình công nghệ ngày càng dễ sử dụng và nằm ngay trong tầm tay, kẻ xấu cũng dễ dàng xâm phạm không gian riêng tư của chúng ta hơn, nên việc cẩn trọng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Công nghệ sao chép giọng nói là gì?
AI ngày càng phát triển và càng có thể làm rất nhiều việc, như tạo ra hình ảnh, nội dung văn bản, giọng nói và công nghệ máy học. AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng đây cũng là cơ hội cho kẻ gian lợi dụng để đi lừa đảo mọi người, nhằm mục đích trục lợi.
Quý vị có thể đã nghe nói về “deepfakes,” sử dụng AI để tạo ra hình ảnh, clip, và âm thanh giả, thường liên quan đến người nổi tiếng hoặc các chính trị gia. Công nghệ này khiến cho những đoạn clip hay âm thanh trông và nghe như của người thật, dù hoàn toàn là đồ giả.
Công nghệ sao chép giọng nói là một dạng của deepfake, tạo ra bản sao kỹ thuật số của giọng nói bằng cách ghi lại các mẫu giọng điệu, cách phát âm và hơi thở từ âm thanh ngắn. Khi đã có mẫu âm thanh, AI có thể biến văn bản (chữ đánh máy) thành âm thanh có giọng nói giống hệt với mục tiêu. Chỉ cần mẫu âm thanh dài khoảng ba giây, kẻ lừa đảo đã có thể sao chép giọng nói y hết như người mà chúng muốn giả mạo.
Một câu đơn giản như “Xin chào, có ai ở đó không?” cũng có thể bị bọn lừa đảo lợi dụng triệt để. Thời gian nói chuyện càng dài càng giúp chúng thu thập nhiều thông tin hơn về giọng nói. Vì vậy, khi nhận cuộc gọi từ ai đó mà quý vị không biết là ai, thì quý vị đừng nói quá nhiều và nên sớm tắt máy.
Công nghệ sao chép giọng nói rất có giá trị trong một số lĩnh vực. Trong giải trí, các nghệ sĩ có thể thực hiện việc thu âm mà không cần phải trực tiếp có mặt, hoặc thậm chí giọng nói của họ vẫn có thể được sử dụng sau khi qua đời. Trong y tế, những người gặp vấn đề về giọng nói có thể giao tiếp tốt hơn thông qua việc sử dụng giọng nói sao chép.
Tuy nhiên, sự tiện ích này cũng đi kèm với những lo ngại về quyền riêng tư và an ninh, vì vậy cần có các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt để ngăn chặn việc lạm dụng.
Cách kẻ xấu lạm dụng công nghệ này
Tội phạm mạng đang sử dụng công nghệ sao chép giọng nói để giả mạo giọng của người nổi tiếng, viên chức hoặc ngay cả người bình thường, để lừa đảo. Đầu tiên, chúng tạo ra tình huống khẩn cấp, khiến nạn nhân cảm thấy lo lắng và tin tưởng, sau đó yêu cầu chuyển tiền thông qua các phương thức khó truy tìm dấu vết như thẻ quà tặng, chuyển khoản ngân hàng hoặc tiền điện tử.
Quá trình lừa đảo bắt đầu bằng việc thu thập các đoạn âm thanh từ những nguồn công khai như YouTube hoặc TikTok. Sau khi có đủ mẫu giọng, tội phạm sẽ sử dụng công nghệ phân tích để tạo ra các bản ghi mới giống hệt giọng nói của nạn nhân. Sau đó, chúng dùng giọng nói này để lừa đảo qua các cuộc gọi hoặc tin nhắn thoại, kèm theo là giả mạo cả số điện thoại để tăng độ tin cậy.
Nhiều vụ lừa đảo bằng cách sao chép giọng nói đã được báo chí loan tin, thu hút sự chú ý của dư luận. Chẳng hạn, tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, bọn tội phạm đã sao chép giọng nói của một giám đốc công ty để thực hiện một vụ trộm trị giá 51 triệu Úc kim. Tại Mumbai (Ấn Độ), một doanh nhân đã bị lừa sau khi nhận được một cuộc gọi giả mạo từ Đại sứ quán Ấn Độ tại Dubai. Gần đây, ở Úc, bọn lừa đảo đã sao chép giọng nói của Thủ hiến Queensland, Steven Miles, nhằm dụ dỗ mọi người đầu tư vào Bitcoin.
Không chỉ người lớn, trẻ em và thanh thiếu niên cũng trở thành mục tiêu. Ở Hoa Kỳ, trong một vụ lừa đảo bắt cóc, kẻ gian đã sao chép giọng nói của một thiếu niên và dùng để ép cha mẹ của em thực hiện yêu cầu của chúng.
Lừa đảo bằng sao chép giọng nói ngày càng nhiều
Nghiên cứu gần đây cho thấy 28% người trưởng thành tại Anh đã gặp phải lừa đảo sao chép giọng nói trong năm qua. Tuy nhiên, 46% trong số đó lại không hề hay biết đến sự tồn tại của dạng lừa đảo này. Có thể thấy, việc thiếu hiểu biết về loại hình lừa đảo này là một vấn đề nghiêm trọng, khiến hàng triệu người dễ dàng trở thành nạn nhân. Năm 2022, gần 240,000 người dân Úc đã báo cáo rằng họ là nạn nhân của các vụ lừa đảo sao chép giọng nói, và tổn thất tài chính lên đến 568 triệu Úc kim.
Cách phòng tránh
Để giảm thiểu nguy cơ từ công nghệ sao chép giọng nói, cần có sự hợp tác từ nhiều lĩnh vực khác nhau.
Đầu tiên, các chiến dịch lan tỏa thông tin và giáo dục cộng đồng về cách phòng tránh có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về những nguy cơ và cách phòng tránh. Sự hợp tác giữa chính phủ và các công ty sẽ giúp cung cấp cho người dùng thông tin rõ ràng về cách công nghệ sao chép giọng nói hoạt động; và cho phép người dùng đồng ý hoặc không đồng ý khi bị ghi âm hay sử dụng giọng nói của mình.
Thứ hai, sử dụng công nghệ bảo mật sinh trắc học có thể phát hiện ‘sự sống’ là một trong những biện pháp hiệu quả để phân biệt giọng thật và giọng giả. Các tổ chức sử dụng nhận dạng giọng nói cũng nên cân nhắc sử dụng thêm phương pháp xác thực nhiều yếu tố để tăng cường bảo mật.
Ngoài ra, các cơ quan hữu trách cần được trang bị tốt hơn để điều tra các vụ lừa đảo liên quan đến sao chép giọng nói, nhằm truy tìm và xử phạt tội phạm hiệu quả.
Cuối cùng, các chính phủ cần có những quy định pháp lý rõ ràng và được cập nhật thường xuyên để kiểm soát và giảm thiểu những nguy hại liên quan đến công nghệ này.
Thí dụ, chính phủ Úc đã nhận thấy những lợi ích của AI nhưng cũng hiểu và lo ngại về những mặt trái của công nghệ này, nên đã thúc đẩy nhiều nghiên cứu về việc lợi dụng AI để phạm pháp.
Ngoài ra, còn có các đề nghị về chiến lược can thiệp mà cơ quan hữu trách có thể áp dụng để giải quyết vấn đề. Những nỗ lực này cần được liên kết với Kế hoạch Quốc gia về Chống Tội phạm Mạng (National Plan to Combat Cybercrime, NPCC). Chính sách này không chỉ tập trung vào các biện pháp chủ động ngăn ngừa tội phạm mạng, mà còn chú trọng vào các chiến lược phòng ngừa, phản ứng và phục hồi
NPCC cũng đặt ra trách nhiệm cho các nhà cung cấp dịch vụ như các hãng viễn thông, ngân hàng, và các nền tảng kỹ thuật số phải bảo vệ người dùng và các công ty nhỏ. Luật mới yêu cầu họ có nghĩa vụ ngăn chặn, phát hiện, báo cáo và ngăn cản các vụ lừa đảo trực tuyến để bảo vệ khách hàng.
Giảm thiểu nguy cơ
Nền kinh tế Úc đang chịu thiệt hại ước tính lên tới 42 tỷ Úc kim do các vụ lừa đảo và tội phạm mạng, vì vậy cần phải kêu gọi công chúng cảnh giác và áp dụng các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ.
Nhiều quốc gia cũng đã nhận ra mối đe dọa ngày càng lớn từ tội phạm mạng. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp đối phó với công nghệ sao chép giọng nói và các kiểu lừa đảo khác phụ thuộc vào sự linh hoạt thích ứng với các tình huống mới, chi phí thực hiện, tính khả thi và sự tuân thủ quy định pháp luật của mọi người.
Tất cả các bên liên quan, bao gồm chính phủ, công dân và các cơ quan hữu trách, cần phải luôn cảnh giác và giúp mọi người nắm bắt thông tin để tránh bị lừa đảo.
Cung Đô biên dịch
Nguồn: “The dangers of voice cloning and how to combat it” được đăng trên trang TheConversation.com.
Send comment
