Hôm nay,  

Nỗi Riêng Khép Mở

8/12/200700:00:00(View: 7182)

Bắc Kinh đang ‘thoái kiểm’ tới chốn hiểm nguy...
Ngày mùng tám tháng Tám vừa qua, Bắc Kinh khởi sự tiến trình "đếm ngược" (count down) tới ngày tám tháng Tám năm lẻ Tám, ngày Thế vận hội Bắc Kinh 2008 sẽ khai mạc vào tám giờ tối, giờ địa phương.

Dù vẫn tự xưng xã hội chủ nghĩa, lãnh đạo của Trung Quốc cũng còn đầy tính mê tín Đông phương khi chọn thời điểm mang bốn số tám, đọc lên cứ như là "phát". Nhưng phát tài hay phát lo thì người ta chưa biết.

Dù sao mặc lòng, thời điểm thoái kiểm ấy là phát pháo lệnh cho một cuộc vận động rộng lớn của dư luận thế giới về tình trạng thiếu nhân quyền tại Trung Quốc. Và thay vì là một lễ hội biểu dương sự lớn mạnh và văn minh hiện đại của Trung Quốc, Thế vận hội Bắc Kinh 2008 có thể châm ngòi cho rất nhiều vấn đề.

Ngày sáu tháng Tám chẳng hạn, một số đại diện cho hội "Ký giả không biên giới" đã biểu tình ngay trước trụ sở Ủy ban Thế vận của Bắc Kinh cùng ngày thăm viếng của Chủ tịch Ủy ban Thế vận Quốc tế, ông Jacques Rogge. Những người biểu tình đã khoác áo in hình năm vòng khoen thế vận là năm cái còng (Bắc Kinh tất nhiên là kiêng không gọi dụng cụ đàn áp này là "cái còng số tám" - xui lắm). Họ đã bị an ninh Bắc Kinh bắt giữ ngoài đường trong nhiều tiếng đồng hồ trước khi bị trục xuất.
Cùng lúc đó, nhiều tổ chức quốc tế ủng hộ Tây Tạng cũng đã xuất hiện, với biểu ngữ phản đối Bắc Kinh được họ chăng ngay trên Vạn lý Trường thành. Một số kiều dân Cadana - kể cả người Canada gốc Tây Tạng - đã bị bắt rồi lập tức bị trục xuất.
Trước đấy vài ngày, mùng hai tháng Tám, tổ chức Human Rights Watch tường trình là Bắc Kinh đang mở chiến dịch đàn áp quy mô ngay trong nước để bóp nghẹt mọi sự chống đối từ bên trong nhân dịp Thế vận Bắc Kinh. Lúc ấy, dư luận mới chú ý đến việc Bắc Kinh đã cách chức hàng loạt cán bộ của họ phụ trách việc quản lý "Khu tự trị Tây Tạng" và liệt kê ra 43 thành phần dân chúng không được phép vào Bắc Kinh trong kỳ Thế vận 2008.

Từ bên ngoài và bên trong, người người đều lên tiếng hay tố giác những chuyện không thể chấp nhận được của lãnh đạo Trung Quốc.

Một nghệ sĩ nổi danh thế giới về mỹ thuật và kiến trúc là Ái Vị Vị (Ai Weiwei), sinh năm 1950, được tổ hợp kiến trúc Thụy Sĩ Herzog & de Meuron mời thiết kế sân vận động chính của Thế vận đã cho biết là mình sẽ không tham dự lễ khai mạc Thế vận tối mùng tám tháng Tám. Là con trai của nhà thơ hiện đại lẫy lừng nhất Trung Quốc là Ái Thanh (Ai Qing), Ái Vị Vị nhắc tới kinh nghiệm xưa khi thân phụ bị đàn áp trong những thập niên trước tại Tân Cương, nói rằng ông thấy tởm vì chế độ độc đảng ngày nay ở trong nước. Ông sẽ rút tên ra khỏi mọi sinh hoạt trong dịp Thế vận và còn đả kích những nghệ sĩ khác là trở thành công cụ tuyên truyền cho Bắc Kinh. Ái Vị Vị đích danh nêu tên hai đạo diễn lừng danh Steven Spielberg và Trương Nghệ Mưu!


Với hình dáng của một tổ chim, sân vận động Bắc Kinh được Ái Vị Vị góp phần thiết kế để là cái đinh của màn trình diễn 2008. Nhưng nay đã thành cái đinh nhọn!
Đạo diễn và nhà sản xuất phim ảnh nổi danh thế giới là Steven Spielberg cho biết là ông đã gửi thư lên Chủ tịch Hồ Cẩm Đào để phàn nàn về nạn đàn áp nhân quyền và diệt chủng và về việc Bắc Kinh đồng lõa với chế độ Sudan trong nạn diệt chủng tại Darfur. Ông xin rút khỏi vai trò cố vấn cho Bắc Kinh về lễ khai mạc và kết thúc Thế vận!

Một vài ký giả hay cảm tình viên cho Tây Tạng có bị trục xuất cũng chẳng gây chú ý bằng việc Spielberg từ chức hay Ái Vị Vị phản đối, vì họ là những khuôn mặt tên tuổi trong giới nghệ sĩ và trí thức trên toàn cầu.

Đâm ra, màn tuyên truyền toàn cầu bằng Thế vận hội là cơ hội bị toàn cầu công kích!
Nhưng, vấn đề chính cho giới lãnh đạo Trung Quốc vẫn chưa là phản ứng chống đối của quốc tế. Vấn đề chính là lòng dân ở bên trong.

Ban đầu, lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc nghĩ rằng Thế vận hội sẽ là dịp vuốt ve tự ái dân tộc của người dân. Nhờ đảng mà ngày nay Trung Quốc đã thành xứ sở độc lập, văn minh và hiện đại, với màn trình diễn toàn cầu là Thế vận 2008. Nhưng, nếu trong số triệu người sẽ đổ về thủ đô ăn mừng Thế vận mà lại có vài vạn người bất mãn làm loạn trước ống kính quốc tế thì sao"

Chuyện ấy nay đã thành tất yếu vì Bắc Kinh hiện đang vất vả xử lý những vấn đề nan giải trong xã hội và nền kinh tế. Càng muốn dứt khoát giải quyết thì càng xâm phạm vào quyền lợi và quyền lực của các đảng bộ địa phương. Cho nên, bất mãn là nguy cơ động loạn rất lớn ở bên trong - cả trong và ngoài đảng. Điều mà đảng Cộng sản Trung Quốc sợ nhất là "bọn xấu nước ngoài" sẽ nhân dịp Thế vận mà khơi dậy sự bất mãn ấy.

Nhưng, nếu tung lưới đàn áp để tránh động loạn thì họ lại sợ truyền thông thế giới nhìn ra, và trí thức văn nghệ sĩ tri hô tố cáo, là điều đang xảy ra và sẽ lan rộng kể từ tuần này. Mà nếu không có truyền thông quốc tế tường thuật Thế vận thì làm sao tuyên truyện về kỷ nguyên "quang diện Trung Hoa""

Cái thuật khép mở giữa nhu cầu an ninh và nhu cầu tuyên truyền là một trò đu dây không lưới. Và đảng Cộng sản Trung Quốc có thể lọt vào giữa, không đảm bảo được an ninh vẹn toàn và bị tuyên truyền ngược, trước cả ngàn ống kính truyền hình.
Cái vòng thế vận đâm ra lại thành vòng luẩn quẩn! Việc thoái kiểm vì vậy mới là thoái bộ tới chốn hiểm nguy. Một chuyện đáng theo dõi còn hơn các vụ tranh tài thế vận!

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page6789101112Next PageLast Page

Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.

Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).

Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,

Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.

Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.

Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.

Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”

Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...

Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.

Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”
First PagePrev Page6789101112Next PageLast Page
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.