Hôm nay,  

Tâm Lý Ngày Tết

01/01/200800:00:00(Xem: 8715)

Những dịp dể cho cả một dân tộc cùng nhau hướng về một tình cảm, một tư tưởngđể cùng rung động …thật là hiếm có. Thường phải có những sự xẩy ra khá quan trọng, có ảnh hưởng đến tính mạng cả một đoàn thê, để ai nấy đều phải để hết tâm trí vào.

Dân Việt Nam ta có cái may mắn, cái đặc ân là có một dịp vui chung cho tất cả các dân tộc, dịp ấy cứ đều đặn môĩ năm một lần vào ngày đầu xuân năm mơí. Về dịp này tất cả đàn con  đất Việt, từ người giàu đến kẻ nghèo, từ người tân tiến cho đến kẻ thủ cựu đều một long một dạ cùng nhau hón hở đón Chuă Xuân, trong mấy ngày lễ long trọng, trang nghiêm mà cũng nặng nề náo nhiệt biết bao! Ngày âý là ngày Tết.

"Tết" chữ mầu nhiệm thay! Như đã chứa chất biết bao niềm vui mừng cuả cả một dân tộc vô tư, vui vẻ, cứ mỗi năm, đến muà xuân tới là quên cả hết thảy  những nỗi lo lắng khó khăn cuả năm cũ để sẵng sang hoan hỉ bước vào năm mới với tràn đầy hy vọng.

Vậy thời ý nghĩa cuả ngày Tết cuả cái thật thể huyền bí ấy mà nười ta sùng bái như một vị thần thánh có sức mạnh đến nổi có thể khiến cho một dân tộc, trong khoảng mấy ngày tròn, đã cùng một tâm hồn, cùng một tình cảm, mà nhất là cùng một hy vọng tin tưởng ở ngày mai, hy vọng và tin tưởng mà nhiều khi họ rất cần phải có, dể đương đầu với một cuộc đơì vất vả bấp bênh…

Tết không phải chỉ là ngày đầu năm mà thôi, vì nếu kể những ngày sưả soạn linh đình trước và những cuộc vui đùa giải trí sau,thì Tết ít ra cũng phải kể tất cả là 3 tuần. Nhưng dù sao tâm trạng cuả người ta mà ngày Tết đã gây nên chưa dễ đã xoá nhoà trong chốc lát, và ta cũng nên thử nghiên cưú xem, để tìm hiểu giá trị đăc biêt cuả gày lể long trọng ấy…

Tết không phải hoàn toàn không có nghiã lý mà lại còn bao trùm cả môt " triết lý".

Trong một năm bốn muà lên tiếp nối nhau và đó là một hiện tượng tự nhiên rất quan trọng cho một dân tộc nông nghiệp. Theo như thuyết "Vũ trụ khai tịch" xưa, khoảng thời gian đông qua xuân tơí là đánh dấu một thơì kỳ hoàn toàn đổi mới, ngươì và vạn vật thiên nhiên như sống lại và cùng nhau thông cảm trước sự đổi mới vui tươi để hăng hái đón

2.

Mừng Xuân mới. Trong mấy ngày cổ truyền ấy, con người ta phải hoàn toàn đổi mới, lột hết những gì cổ hủ cuả con người củ đi mà tự tạo nên một tâm hồn mới mẻ, phải đuổi hết những tư tưởng yếm thế, phải tạo ra những ý vui, chỉ nới những lời yêu thương ngọt ngào, quên hết những hận thù, đê đối với ai - dù kẻ thù chăng nữa - cũng một lòng khoan hồng bác ái. Như thé là ta đã góp phần vào sự gây dựng vũ trụ điều hoà, và do đó gây dựng hạnh phúc cuả xã hội và đồng thời hạnh phúc cuả chính mình. Những lời nặng nhẹ những cử chĩ không hợp phép , những sự buồn bực, bất bình thỗ lộ ra trong những ngày Tết không những trái vơí lễ độ cỗ truyền cuã dân tộc Việt Nam chúng ta và rất kỵ trong những ngày tốt lành nhất cuả một năm ấy mà lại là một sự phản bội đối với vạn vật thiên nhiên, và như vậy kẻ phạm tội ấy sẽ bị tai hoạ.       

Dị đoan lại khiến cho người ta tin rằng tất cả những gì xẫy ra trong mấy ngày đầu năm đều có ảnh hưởng huyền bí, hay, dở đến cả một năm. Vì vậy sáng sớm ngày đầu năm, người khách đầu tiên đến nhà có thễ coi như đã đem đến cho gia đình ấy hạnh phúc hay tai hoạ, tùy theo người ấy là một ngươì sướng hay khỗ, có chúc phận trong xã hội hay không, giàu hay nghèo, con chaú đông đúc hay hiếm hoi, tính nết tốt hay xấu, nhiều may măn hay không … Một người có tang vưà đau khỗ, một người rủi ro vưà bị thất bại trong công cuộc làm ăn … xin chớ nên thăm ai trong buỗi sang đầu năm vì viá nặng sợ có thễ sẽ đem lại rủi ro  đến cho người ta. Đễ phải có những sự bất ngờ chẵng hay, người khách đầu tiên  đến "xông đất" mỗi nhà, nghiã là người khách có thễ coi như đem lại sự may mắn hay rũi ro đến cho gia đình, đều được chủ nhà sắp đặt trước. Người ấy sẽ được lưạ trong bà con, bạn bè thân thiết và là người được coi như có hạnh phúc đầy đủ, vừa giàu sang phú quí lại con cháu đầy đàn để sáng sớm đầu năm làm "sứ giả" đem Hạnh Phúc đến cho cả gia đình bạn.

Hạnh Phúc! Hạnh Phúc là cái mộng đẹp mà hết thảy chúng ta ai cũng mong ước. Ở nước Nam này, mỗi năm muà Xuân đến, người ta kêu gọi, cầù khẫn, tìm kiếm hạnh phúc bằng đủ mọi cách. Họ ca ngợi hạnh phúc trên những câu đối đỏ chói treo trên tường bên những cánh cưả nhà. Màu đỏ là màu tượng trưng điêm lành, điềm tốt, vì vậy từ sân nhà đến bàn thờ mỗi gia đình, chỗ nào cũng rải rác đầy xác pháo đỏ, cùng những cành hoa Mai vàng.

3.

hoa Đào. Người ta cũng thế, ai cũng có thễ tạo ra một vẻ mặt sung sướng vui tươi, niềm nở như đễ quyến rũ cái hạnh phúc, nó như cái bong phảng phất khó lòng mà nắm được, tựa hồ như con chim hoàng anh cuả nhà thi sĩ nọ, rúi rít hót ca trên cành liễu này, rồi phút chốc lại bay qua cành liễu khác. Thật không gì cảm động bằng cái long nguyện vọng thiết tha cuả cả một dân tộc hơn 85 triệu người, nguyện vọng đến được một đời sống thanh nhàn, hạnh ph úc, mà tất cả đều mơ ước, nhưng dễ mấy ai đã tới được!

Vậy Tết là gì" Là lơì kêu thiết tha cuả cả một dân tộc Việt Nam trong nước và hải ngoại trong dịp vạn vật đỗi mới, nói lên lòng tin tưởng ở năm mơí sẽ đến và sự khát khao một đời sống thảnh thơi sung sướng.

Ngày Tết lại còn một ý nghiã khác nữa. Ngày Tết còn là sự Thánh hoá, sự ca tụng, tán dương chủ nghiã gia tộc và sự thờ phụng Tổ Tiên, Ông Bà Cha Mẹ (Hiếu - Đạo)

Với tư cách này Tết có thễ coi như một thiết lập có liên hệ mật thiết vơí sự thành lập Gia Tộc ở Nước Việt Nam ta.

Mấy ngày Tết chính là những ngày cả đại gia đình đông đủ sống quây quần, quấn quít bên nhau, tụ họp làm một. Gia đình Việt Nam thường có Ông Bà, Cha Mẹ, anh chị em, bên ngoaị có cậu, dì, cô chú bên nôi, có khi lại có cả Cu Nôi, Ngoại cùng ở một nhà. Những gia đình con cháu đi làm xa trong cả năm, đến kỳ Tết đến đều trở về đông đủ dưới mái nhà cuả Tổ Tiên.

Những hôm đó trên bàn thờ trang hoàng rực rỡ, những bài vị ghi tên tuỗi các vị Tổ Tiên đã mất, đều được mở ra trưng bày, những đèn, trầm, hương thắp lên nghi ngút. Những đồ mà tượng trưng nén vàng, nén bạc để cung hiến Tỗ Tiên được chất thành đống.

Tết không phải chỉ là ngày vui cho người sống, mà còn cả cho người chết nưã. Chính trong những ngày Tết, các vị Tổ Tiên, ông Bà đều về sống chung với gia đình, con cháu. Hôm ba mươi Tết, mỗi gia đình đều có một lễ thinh mời tổ tiên về. Rồi cứ mỗi ngày hai lần dâng lễ cúng cơm cùng nước trà, bánh trái. Dến ngày thứ ba là ngày cúng tiễn biệt, đễ rồi hòn cuả tổ tiên lại trở về nơi chin suối, mang theo lời chúc tụng cùng tâm sự cuả  con cháu mà các Ngài vưà được chung sống trong mấy ngày Tết vưà qua, và tuy từ biệt ra về, tô tiên vẫn không quên phù hộ độ trì va che chở bảo bọc cho con cháu bằng một cách huyền bí.

4.

Trong mấy ngày Tết nguyên đán năm nay, ta sống với ngươì chết, ngươì sống và ngườì chết lẫn lộn chung sống dưới mái ấm gia đình. Bà con bạn bè thăm viếng nhau ngày Tết, trước hết không quên đến kính cẩn lễ trước bàn thờ Tổ tiên rồi mới cùng nhau chúc tụng năm mới.

Tết vơí những tượng trưng nghi lễ cuả ngày ấy, đã ghi vào đời sống cuả mỗi chúng ta một gia đoạn vui sướng, mà giai đoạn ấy chúng ta có cái may mắn là cứ mỗi năm ta lại được song lai một lần. Sống những ngày hoan hĩ thoải mái vui chung cả quốc dân  trong nước và hải ngoại, tự thấy mình đã cùng chia sẻ sự vui sướng ấy vơí cả dân tộc mình và cùng  thông cảm với tất cả những người đồng chung về một ý thức, một tư tưởng, đó là niềm vui lớn, niềm vui ấy, chính ngày Tết đã đem lại cho chúng ta, va chúng ta sẽ ghi lòng tạc dạ, mãi mãi không bao giờ quên ơn  

Xuân Bính Tuất năm 2008

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.