Hôm nay,  

Đây là đất ông Đề

13/11/201612:36:00(Xem: 6260)

Đây là đất ông Đề
  

Nguyệt Quỳnh


blank

Có sự đe dọa, khủng bố nào đáng ghê sợ bằng những hình ảnh được in trên bưu thiếp của thực dân Pháp vào những năm 1908? Đó là tấm hình đầu các nghĩa quân bị chặt, bỏ rọ treo lơ lửng trên các cành cây ở đầu làng.

Thực dân gọi họ là “bọn cướp”, chúng mô tả các nghĩa quân như sau: “mặc áo vá nhiều mảnh, bằng đủ mọi thứ vải, rách rưới, râu tóc lù xù, ốm yếu lòi xương …” có người còn phải đóng khố vì không có đến một manh quần để mặc. Thế nhưng, những con người rách rưới, ốm yếu đó chưa bao giờ cho phép thực dân được ngon giấc trên đất nước của họ. Cái chết còn chưa ngăn nổi bước chân của những con người không chấp nhận làm nô lệ; vậy thì, Ai đã phải sợ Ai trong cuộc đấu cân não ấy ?

***

Phải công nhận về thủ thuật hù dọa, khủng bố, gây sợ hãi thì thực dân còn thua xa cộng sản. Chỉ có cộng sản mới có đủ sức làm cho xã hội điêu đứng vì sợ. Chỉ có cộng sản mới đủ xảo quyệt để biến tất cả, từ người dân thường cho đến những nhân cách trí thức, những nhà văn, nhà thơ phải khuất phục, phải thú nhận mình đã sống hèn chỉ vì sợ.

Và ở bất cứ nơi đâu, bất cứ quốc gia nào, khi cộng sản xuất hiện, sự khủng bố xuất hiện đầu tiên. Anna Akhmatova, thi sĩ người Nga đã diễn tả nỗi sợ của nhân dân Sô Viết trước cộng sản như sau:“… những ngôi sao chết chóc trên đầu ta / và nước Nga vô tội co rúm lại / Dưới những đế giày thấm máu…”

Nhưng cái thời tắm máu nhân dân qua các chiến dịch “Cải Cách Ruộng Đất”, “Nhân Văn Giai Phẩm”… thời cộng sản nắm trong tay quyền sinh sát đã qua. Khả năng sinh tồn, khả năng sống còn của con người mạnh hơn tất cả. Đó là lý do mà sự sụp đổ hàng loạt của các quốc gia cộng sản ở Đông Âu nhanh hơn một cơn gió. Những thành trì bảy, tám mươi năm được khởi công xây dựng bằng những cuộc thanh trừng tắm máu thi nhau ngã đổ hàng loạt, dù trong tay các chính quyền này còn nguyên vẹn quân đội, đạn pháo, xe tăng…

Bản năng sống còn khiến người ta vượt qua sự sợ hãi cố hữu để dành lại quyền sống chính đáng cho mình và các thế hệ tương lai. Nên nhớ cuộc biểu tình ôn hòa ngày 2 tháng 10 trước cổng Formosa đâu phải không có sự đàn áp của công an. Đã có lúc những dùi cui của đám cảnh vệ đã hung hãn vung lên, vụt thẳng vào người biểu tình như chúng vẫn thường làm. Thế nhưng, sự kiên định, ôn hòa nhưng quyết liệt của người dân đã khiến chính bọn chúng sau đó đã phải trút vội quần áo để tháo chạy.

Đây là điểm then chốt, điểm son của cuộc biểu tình ngày 2 tháng 10, mà cả lãnh đạo CS và người dân VN, những người đang đấu tranh cho quyền lợi chính đáng của mình cần ghi nhớ. Ngày nào dân ta biết đoàn kết để tạo thành số đông, ngày nào dân ta nhận rõ ra rằng quyền lực nằm trong chính tay mình - ngày đó là ngày tàn của lãnh đạo cộng sản.

Ngay sau cuộc biểu tình, lãnh đạo CS lập tức vu vạ cho người dân là bị Việt Tân xúi giục và Bộ Công an cuống cuồng ra thông báo: "việt tân là tổ chức khủng bố; do đó, người nào có hành vi tham gia, tuyên truyền … sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam”. Trong đoạn trích dẫn này, tôi không muốn viết hoa hai chữ “việt tân” vì đó là chiêu trò thường xuyên của lãnh đạo CS luôn gán ghép các lý do phi lý nhằm chia rẽ, hăm doạ hoặc đánh lạc hướng các sức mạnh đang ngăn trở mưu đồ đen tối của họ. Trên thực tế, CSVN đã nhận ra và hết sức kiêng dè trước sức bật của nhân dân Nghệ Tĩnh. Những ngư dân đến từ những vùng biển mà nguồn sống của họ đã khô cạn… những con người không còn gì để mất.

Tuy đổ tội cho Việt Tân, nhưng chỉ ít ngày sau đó những động thái của công an như vây bắt, đàn áp thành viên của một nhóm XHDS nhóm họp ở Vũng Tàu; đánh đập, nhũng nhiễu, bắt bớ những người chẳng có liên quan gì đến Việt Tân như Ls Lê Công Định, chị Nguyễn Thúy Quỳnh, blogger Mẹ Nấm, … rồi tiếp đến ông Lưu Văn Vịnh, bác sĩ Hồ Hải, … đã cho thấy lãnh đạo CS đang rất lo sợ trước ý chí mạnh mẽ của người dân. Chúng lo sợ trước đường lối đấu tranh ôn hòa bất bạo động, một phương pháp đã giật sập hàng loạt những chế độ độc tài trên thế giới.

Điều còn lại là sự sáng suốt, kiên định của người dân VN. Tại thời điểm này, không còn nghi ngờ gì nữa, chấm dứt chế độ cộng sản là sự sống còn của dân tộc. Chấm dứt chế độ cộng sản để thoát ra được tình trạng lệ thuộc ngoại bang; để chấm dứt tình trạng tham nhũng, thối nát, tụt hậu và chấm dứt sự nô lệ của chính mình. Nhà thơ Bùi Minh Quốc bảo cộng sản là “tên gọi của một thế lực quỷ dữ, một thế lực kết xoắn mọi độc ác và dối trá, một thiết chế của chế độ nô lệ mới”. Dưới thể chế này, dân ta sống chẳng khác nào như những kẻ nô lệ: bị bóc lột đến tận cùng, bị cướp nhà, cướp đất, cướp mất nguồn sống… Tệ hơn nữa là sống với một tư duy nô lệ: chúng ta sợ hãi, thấp hèn, cô đơn, đánh mất cả nhân phẩm và cả danh dự của dân tộc.

Chuyện lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa lùa dân ra phất cờ đón rước binh lính Trung Quốc cùng chiếc Tương Đàm, tên của chiến hạm đã xả xúng giết chết 64 chiến sĩ ở Gạc Ma có để lại trong lòng chúng ta những cay đắng? Tôi tin rằng chuyện các thiếu nhi VN cầm “lá cờ sáu sao” đón rước Tập Cận Bình hay việc bố trí chiếc Tương Đàm dẫn đầu hai chiến hạm ghé cảng Cam Ranh đều ngầm mang chủ ý của Trung Quốc. Liệu nhân dân VN có tiếp tục cố tình làm ngơ trước những chỉ dấu và vận mạng đen tối của đất nước mình?

Hình đầu của các nghĩa quân trên tấm bưu thiếp nhắc nhở chúng ta những hy sinh vô bờ bến của các thế hệ đi trước. Nó cũng nhắc nhở chúng ta lời miệt thị của viên tướng thực dân E. Diguet dành cho người Việt: "...Để có được một huân chương, một mảnh bằng với con dấu đỏ, một chức quan tước huênh hoang, một địa vị làm cho chúng trở thành ngôi sao, chúng sẽ sẵn sàng phát huy cống hiến tất cả mọi tiềm lực và sức kiên trì dai dẳng trong nhiều tháng, nhiều năm. Vậy thì chúng ta có gì đâu phải than van ? Cái khuyết điểm đó của bọn bị bảo hộ giao trong tay chúng ta một công cụ đô hộ tuyệt vời..."

Không ai có thể giải thoát cho mình ngoại trừ chính mình. Dân tộc Việt Nam đang đứng bên bờ vực thẳm. Niềm tự tôn dân tộc trong từng cá nhân của chúng ta đang đối mặt với thử thách: hoặc tiếp tục chấp nhận làm nô lệ cho một thể chế thối nát; hoặc đoàn kết, sát vai nhau khiến chúng phải tháo chạy như đám cảnh sát cơ động trong cuộc biểu tình lịch sử ngày 2 tháng 10 trước cổng Formosa.

Ai sẽ sợ Ai? Tất cả là cách nhìn và là quyết định lựa chọn của mỗi người dân Việt Nam.

***

Nhân nhắc đến lời miệt thị của viên Tướng E. Diguet, tôi cũng muốn nhắc lại câu ca dao mà thời ấy các trẻ em Việt Nam vẫn hát ví với nhau. Thực dân Pháp chỉ khống chế dân ta được là nhờ vào vũ khí văn minh và sự hợp tác trung thành của bọn Việt gian bán nước cầu vinh. Thời ấy, chúng vẫn mất ăn, mất ngủ về cái biệt danh “Hùm Thiêng Yên Thế” của lãnh tụ nghĩa quân và những vùng đất hoang vu còn lưu dấu trong ca dao cho mãi đến tận giờ:

“Ở đây là đất ông Đề
 Tây vô thì có Tây về thì không”

Nguyệt Quỳnh



Ý kiến bạn đọc
14/11/201601:27:24
Khách
Vũ Ðình Huỳnh - Cựu bí thư của Hồ Chí Minh: “”Muốn cho dân tộc ta không thua kém các dân tộc khác, muốn cho đất nước được thịnh vượng, muốn cho dân ta không nghèo khổ mãi thì không thể thiếu một điều kiện tiên quyết: Ấy là phải gạt bỏ sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản.”
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.