Hôm nay,  

Đây là đất ông Đề

13/11/201612:36:00(Xem: 6264)

Đây là đất ông Đề
  

Nguyệt Quỳnh


blank

Có sự đe dọa, khủng bố nào đáng ghê sợ bằng những hình ảnh được in trên bưu thiếp của thực dân Pháp vào những năm 1908? Đó là tấm hình đầu các nghĩa quân bị chặt, bỏ rọ treo lơ lửng trên các cành cây ở đầu làng.

Thực dân gọi họ là “bọn cướp”, chúng mô tả các nghĩa quân như sau: “mặc áo vá nhiều mảnh, bằng đủ mọi thứ vải, rách rưới, râu tóc lù xù, ốm yếu lòi xương …” có người còn phải đóng khố vì không có đến một manh quần để mặc. Thế nhưng, những con người rách rưới, ốm yếu đó chưa bao giờ cho phép thực dân được ngon giấc trên đất nước của họ. Cái chết còn chưa ngăn nổi bước chân của những con người không chấp nhận làm nô lệ; vậy thì, Ai đã phải sợ Ai trong cuộc đấu cân não ấy ?

***

Phải công nhận về thủ thuật hù dọa, khủng bố, gây sợ hãi thì thực dân còn thua xa cộng sản. Chỉ có cộng sản mới có đủ sức làm cho xã hội điêu đứng vì sợ. Chỉ có cộng sản mới đủ xảo quyệt để biến tất cả, từ người dân thường cho đến những nhân cách trí thức, những nhà văn, nhà thơ phải khuất phục, phải thú nhận mình đã sống hèn chỉ vì sợ.

Và ở bất cứ nơi đâu, bất cứ quốc gia nào, khi cộng sản xuất hiện, sự khủng bố xuất hiện đầu tiên. Anna Akhmatova, thi sĩ người Nga đã diễn tả nỗi sợ của nhân dân Sô Viết trước cộng sản như sau:“… những ngôi sao chết chóc trên đầu ta / và nước Nga vô tội co rúm lại / Dưới những đế giày thấm máu…”

Nhưng cái thời tắm máu nhân dân qua các chiến dịch “Cải Cách Ruộng Đất”, “Nhân Văn Giai Phẩm”… thời cộng sản nắm trong tay quyền sinh sát đã qua. Khả năng sinh tồn, khả năng sống còn của con người mạnh hơn tất cả. Đó là lý do mà sự sụp đổ hàng loạt của các quốc gia cộng sản ở Đông Âu nhanh hơn một cơn gió. Những thành trì bảy, tám mươi năm được khởi công xây dựng bằng những cuộc thanh trừng tắm máu thi nhau ngã đổ hàng loạt, dù trong tay các chính quyền này còn nguyên vẹn quân đội, đạn pháo, xe tăng…

Bản năng sống còn khiến người ta vượt qua sự sợ hãi cố hữu để dành lại quyền sống chính đáng cho mình và các thế hệ tương lai. Nên nhớ cuộc biểu tình ôn hòa ngày 2 tháng 10 trước cổng Formosa đâu phải không có sự đàn áp của công an. Đã có lúc những dùi cui của đám cảnh vệ đã hung hãn vung lên, vụt thẳng vào người biểu tình như chúng vẫn thường làm. Thế nhưng, sự kiên định, ôn hòa nhưng quyết liệt của người dân đã khiến chính bọn chúng sau đó đã phải trút vội quần áo để tháo chạy.

Đây là điểm then chốt, điểm son của cuộc biểu tình ngày 2 tháng 10, mà cả lãnh đạo CS và người dân VN, những người đang đấu tranh cho quyền lợi chính đáng của mình cần ghi nhớ. Ngày nào dân ta biết đoàn kết để tạo thành số đông, ngày nào dân ta nhận rõ ra rằng quyền lực nằm trong chính tay mình - ngày đó là ngày tàn của lãnh đạo cộng sản.

Ngay sau cuộc biểu tình, lãnh đạo CS lập tức vu vạ cho người dân là bị Việt Tân xúi giục và Bộ Công an cuống cuồng ra thông báo: "việt tân là tổ chức khủng bố; do đó, người nào có hành vi tham gia, tuyên truyền … sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam”. Trong đoạn trích dẫn này, tôi không muốn viết hoa hai chữ “việt tân” vì đó là chiêu trò thường xuyên của lãnh đạo CS luôn gán ghép các lý do phi lý nhằm chia rẽ, hăm doạ hoặc đánh lạc hướng các sức mạnh đang ngăn trở mưu đồ đen tối của họ. Trên thực tế, CSVN đã nhận ra và hết sức kiêng dè trước sức bật của nhân dân Nghệ Tĩnh. Những ngư dân đến từ những vùng biển mà nguồn sống của họ đã khô cạn… những con người không còn gì để mất.

Tuy đổ tội cho Việt Tân, nhưng chỉ ít ngày sau đó những động thái của công an như vây bắt, đàn áp thành viên của một nhóm XHDS nhóm họp ở Vũng Tàu; đánh đập, nhũng nhiễu, bắt bớ những người chẳng có liên quan gì đến Việt Tân như Ls Lê Công Định, chị Nguyễn Thúy Quỳnh, blogger Mẹ Nấm, … rồi tiếp đến ông Lưu Văn Vịnh, bác sĩ Hồ Hải, … đã cho thấy lãnh đạo CS đang rất lo sợ trước ý chí mạnh mẽ của người dân. Chúng lo sợ trước đường lối đấu tranh ôn hòa bất bạo động, một phương pháp đã giật sập hàng loạt những chế độ độc tài trên thế giới.

Điều còn lại là sự sáng suốt, kiên định của người dân VN. Tại thời điểm này, không còn nghi ngờ gì nữa, chấm dứt chế độ cộng sản là sự sống còn của dân tộc. Chấm dứt chế độ cộng sản để thoát ra được tình trạng lệ thuộc ngoại bang; để chấm dứt tình trạng tham nhũng, thối nát, tụt hậu và chấm dứt sự nô lệ của chính mình. Nhà thơ Bùi Minh Quốc bảo cộng sản là “tên gọi của một thế lực quỷ dữ, một thế lực kết xoắn mọi độc ác và dối trá, một thiết chế của chế độ nô lệ mới”. Dưới thể chế này, dân ta sống chẳng khác nào như những kẻ nô lệ: bị bóc lột đến tận cùng, bị cướp nhà, cướp đất, cướp mất nguồn sống… Tệ hơn nữa là sống với một tư duy nô lệ: chúng ta sợ hãi, thấp hèn, cô đơn, đánh mất cả nhân phẩm và cả danh dự của dân tộc.

Chuyện lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa lùa dân ra phất cờ đón rước binh lính Trung Quốc cùng chiếc Tương Đàm, tên của chiến hạm đã xả xúng giết chết 64 chiến sĩ ở Gạc Ma có để lại trong lòng chúng ta những cay đắng? Tôi tin rằng chuyện các thiếu nhi VN cầm “lá cờ sáu sao” đón rước Tập Cận Bình hay việc bố trí chiếc Tương Đàm dẫn đầu hai chiến hạm ghé cảng Cam Ranh đều ngầm mang chủ ý của Trung Quốc. Liệu nhân dân VN có tiếp tục cố tình làm ngơ trước những chỉ dấu và vận mạng đen tối của đất nước mình?

Hình đầu của các nghĩa quân trên tấm bưu thiếp nhắc nhở chúng ta những hy sinh vô bờ bến của các thế hệ đi trước. Nó cũng nhắc nhở chúng ta lời miệt thị của viên tướng thực dân E. Diguet dành cho người Việt: "...Để có được một huân chương, một mảnh bằng với con dấu đỏ, một chức quan tước huênh hoang, một địa vị làm cho chúng trở thành ngôi sao, chúng sẽ sẵn sàng phát huy cống hiến tất cả mọi tiềm lực và sức kiên trì dai dẳng trong nhiều tháng, nhiều năm. Vậy thì chúng ta có gì đâu phải than van ? Cái khuyết điểm đó của bọn bị bảo hộ giao trong tay chúng ta một công cụ đô hộ tuyệt vời..."

Không ai có thể giải thoát cho mình ngoại trừ chính mình. Dân tộc Việt Nam đang đứng bên bờ vực thẳm. Niềm tự tôn dân tộc trong từng cá nhân của chúng ta đang đối mặt với thử thách: hoặc tiếp tục chấp nhận làm nô lệ cho một thể chế thối nát; hoặc đoàn kết, sát vai nhau khiến chúng phải tháo chạy như đám cảnh sát cơ động trong cuộc biểu tình lịch sử ngày 2 tháng 10 trước cổng Formosa.

Ai sẽ sợ Ai? Tất cả là cách nhìn và là quyết định lựa chọn của mỗi người dân Việt Nam.

***

Nhân nhắc đến lời miệt thị của viên Tướng E. Diguet, tôi cũng muốn nhắc lại câu ca dao mà thời ấy các trẻ em Việt Nam vẫn hát ví với nhau. Thực dân Pháp chỉ khống chế dân ta được là nhờ vào vũ khí văn minh và sự hợp tác trung thành của bọn Việt gian bán nước cầu vinh. Thời ấy, chúng vẫn mất ăn, mất ngủ về cái biệt danh “Hùm Thiêng Yên Thế” của lãnh tụ nghĩa quân và những vùng đất hoang vu còn lưu dấu trong ca dao cho mãi đến tận giờ:

“Ở đây là đất ông Đề
 Tây vô thì có Tây về thì không”

Nguyệt Quỳnh



In Trang
Ý kiến bạn đọc
14/11/201601:27:24
Khách
Vũ Ðình Huỳnh - Cựu bí thư của Hồ Chí Minh: “”Muốn cho dân tộc ta không thua kém các dân tộc khác, muốn cho đất nước được thịnh vượng, muốn cho dân ta không nghèo khổ mãi thì không thể thiếu một điều kiện tiên quyết: Ấy là phải gạt bỏ sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản.”
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.