Hôm nay,  

Tháng 9 Buồn

29/08/201700:00:00(Xem: 6335)
Mười Năm Sau, Ngày 11 tháng 9 năm 2011

Như thường lệ, sáng nay thức dậy, tôi bật computer lướt web xem tin tức trên thế giới có gì lạ. Tôi mở trang web BBC trang Việt Ngữ, thấy cái tựa đề "Biến Cố 11/9, Mậu Thân Trên Đất Mỹ ?" Bài này do ông Bùi Văn Phú, Nhà báo Tự Do, Giảng viện đại học cộng đồng đang sinh sống tại vùng vịnh San Francisco Hoa Kỳ. Ông gởi cho BBC từ California ngày 11 tháng 9 năm 2011. Cập Nhựt lúc 10.53 GMT. Cái tựa đề làm cho tôi ngạc nhiên vì là lần đầu tiên tôi thấy biến cố 11 tháng 9 trên đất Mỹ được đem so sánh với Tết Mậu Thân của Việt Nam.

Những gì ông viết trong bài này đưa tôi trở về mười năm trước, cũng vào một buổi sáng khi tôi bưng tách cà phê ngồi trước T.V nhìn thấy chhiếc máy bay bay thẳng vào tòa nhà, lúc đó mình mẩy tôi cứng lạnh không còn cử động, thật tình tôi tưởng đây là một hoạt cảnh trong một bộ phim hoan tưởng mới ra, cho đến khi những gì xẩy ra kế tiếp tôi mới thấy nó thật sự xẩy ra, thật là khủng khiếp.

Hôm nay mười năm sau, ngày kỷ niệm biến cố 11/9 Hai tòa nhà cao ốc có thể xây cất lại nhưng người thì không. Lòng tôi vẩn bàng hoàng thương cho hơn ba ngàn người đã bị chôn vùi trong đổ nát hôm đó. Tôi cũng thấy thương cho những người may mắn đựợc sống sót, nghỉ đến đây tôi nhớ lại thằng cháu của tôi. Thằng cháu này nó may mắng chưa từng thấy trong đời tôi.

Nó là một người con trai, hiền lành điềm đạm từ lúc còn nhỏ Ba của nó mất sớm để lại cho mẹ nó bốn chị em hai trai hai gái. Sau 1975, mấy mẹ con đi trong đợt Thuyền Nhơn qua đến Hongkong, được chánh phủ Mỹ đem qua New York định cư. Cuộc sống bên New York rất xô bồ mọi người bận rộn, con cái đứa nào đang trong tuổi đi học thì cứ đi học, đứa nào lớn không còn đi học thi đi làm cho đến chiều tối mới về nhà. Má của nó đi làm cho một xưởng may, cách nhà khá xa, nhưng cũng trong thành phố New York. Nó tìm được việc làm trong tòa cao ốc World Trade Center. Mấy năm nay đi làm tại đó được đồng nghiệp thương mến, tánh tình của nó không phải là loại người tham lam như tôi, lương ít nhưng an nhàn. Mổi ngày sau giờ làm nó về nhà có cơm má nấu sẳn, ăn một chầu no nê rồi vào phòng xem TV hay đọc sách một mình. Có lúc mẹ nó và mấy chị em cũng khuyên nó nên tìm bạn gái lập gia đình nhưng mổi lần nhắc đến chuyện đó là nó cứ cười trừ và không thích nghe nhiều. Mọi người cũng tôn trọng cách sống độc lập của nó nên cũng hết ý kiến.

Năm 1993, nó đang làm việc tại tòa nhà World Trade Center, đến giờ cơm trưa được mấy bạn đồng sở rủ nhau đi ra ngoài ăn, sau bửa ăn trưa lúc trở về sở bị Cảnh Sát chận bên đường không cho vào là vì tòa nhà này bị khủng bố đặc bôm, tiếng nổ phá hỏng hầm chứa xe nhưng tòa nhà thì không hề hấn gì. Sau khi tòa nhà sữa sang nó trở lại làm viẹc và cho đó là một sự may mắn. Cái lần đó mọi người kể cả các chuyên gia kiến trúc nổi tiếng nhứt thế giới tin tưởng rằng kiến trúc này không ai có thể làm nó sặp.


Thằng cháu tiếp tục đi làm tại World Trade Center này mấy năm nay, nhờ hạnh kiểm tốt, làm việc lâu năm được các xếp thương tình, cái tật của nó là thích đi làm và làm mà không cần nghỉ phép. Theo luật lao động giờ phép không nghỉ được tích lủy chồng chất, sau một năm mà không nghỉ sẽ bị mất giờ. Có lúc ông xếp lên tiếng hăm dọa đuổi việc nó cũng không chịu lấy ngày nghỉ. Đến ngày 10 tháng 9 năm 2001 ông xếp nó ra chỉ thị bắt buộc nó phải nghỉ vacation bắt đầu từ ngày mai 11 tháng 9. Đêm đó nó đi làm về như thường lệ, ăn xong nó thui thủi vô phòng đóng cửa lại...ở trong đó luôn.

Sáng hôm sau ngày 11 tháng 9 năm 2001 má của nó cứ yên trí thằng con đã đi làm nên bà cũng xách bị đi làm như thường ngày. Công việc trong xưởng may rất ồn áo bận rộn không có môi trường để cho ai có thời giờ để nghe ngóng chuyện bên ngoài cái xưởng may chật hẹp này. Đang làm việc bổng điện thoại reo, một người bạn báo tin cho má nó là tòa nhà bị máy bay đánh bom sặp rồi, như vậy là thằng con của bà bị nạn trong đó rồi. Hoản hốt, bà nói cho ông chủ nghe, ông này vô văn phòng mở T.V lên thấy khói bốc lên trên tòa nhà, một cái thì đã sụp, bà chị khốc lốc than van cho thằng con. Ông chủ cho bà nghỉ việc về nhà lo cho con. Đồng nghiệp xúm lại chia buồn. bà xách bị trở về nhà. Về đến nhà bà điện thoại cho mấy đứa con kia và thông báo cho bà con cô bác cho biết sự việc với thằng con cưng nhứt của bà.

Mặc dầu trên T.V thấy hai toà nhà đã tan hoang, thấy có người chạy khỏi hiện trường, bà cũng mong cho con mình thoát khỏi tai nạn, nhưng trong giờ phút này không biết làm gì để tìm tin tức thằng con, đang rối trí, bà đi tìm tấm hình của thằng con. Bà mở cửa bước vào phòng của nó, bà tập trung tư tưởng tìm tấm hình, ngó quanh quẩn lục học tủ tìm không thấy tấm hình nào, bà quây mình ngồi phệt lên giường, bất ngờ đụng phải cái chân thằng con, bà dựt mình, dở tấm mền ra thì thấy thằng con nhắm mắt ngủ say, mừng quá, bà lay mạnh đánh thức nó. Mắt nhắm mắt mở miệng nó lảm nhảm cự nự với má nó để cho nó ngủ. Bà kêu nó phải thức dậy ra xem T.V coi tòa nhà bị sặp.

Má tưởng con đã chết trong đó rồi! Bà la lớn lên làm nó tỉnh giấc.

Ông chủ nói hôm nay mà con đi làm ổng sẽ đuổi con. Nó nói trong sự ngạc nhiên tột độ trước màn ảnh T.V

Mười năm sau nhớ lại câu chuyện mà bà chị kể lại hôm nay tôi vẩn thấy bùi ngùi. Mừng cho thằng cháu hai lần may mắn và xin chia buồn với những người đã bị hinh sinh ngày 11 tháng 9 tại New York Mỹ Quốc quê hương tôi. Tên tuổi và sinh quán của các người được xướng danh tại đài tưởng niệm.

Tôi cũng xin chia buồn với những người đã chết trong trận Tết Mậu Thân 1968 trên quê hương Việt Nam thân yêu. Buồn thay tên tuổi của những người này không còn ai nhắc nhở đến.

Đường Bình

11 tháng 9 năm 2011.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...
Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.
Từng là một trung tâm thương mại sầm uất và biểu tượng cho niềm hy vọng đang dâng cao về tương lai dân chủ trong khu vực, Hồng Kông hiện đang đối mặt với các biện pháp kiểm soát ngày càng siết chặt của chính quyền Bắc Kinh. Từ năm 2019 cho đến nay, khoảng hơn 200.000 người đã ra đi để cố thoát khỏi bầu không khí chính trị ngày càng ngột ngạt. Với việc áp dụng Luật An ninh Quốc gia, quyền tự trị của Hồng Kông từng được cam kết trong mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã bị gần như hoàn toàn xoá bỏ. Xu hướng toàn trị của chính quyền Trung Quốc không những ảnh hưởng trực tiếp đến số phận nghiệt ngã của Hồng Kông mà còn gián tiếp đến trào lưu dân chủ hoá của Việt Nam.
Ở New York, khoảng 2 triệu cử tri đã đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử thị trưởng lần này, cao nhất từ năm 1969, theo dữ liệu của NBC. Tất cả người dân hiểu được tầm quan trọng của lá phiếu lần này. Mười tháng qua, có vẻ họ hiểu được mức an toàn cuộc sống của họ ra sao, và sức mạnh của nền dân chủ hơn 200 năm của Hoa Kỳ đang lâm nguy như thế nào.
Mamdani không bán mộng. Anh bán khả thi. Và cử tri, sau nhiều lần bị dọa nạt, có vẻ đã chọn đúng thứ cần mua. Hy vọng, khi ấy, không phải lời hứa. Nó là hóa đơn thanh toán mỗi cuối tháng, nhẹ hơn một chút — và là bằng chứng rằng lý trí vẫn chưa bị bôi xóa.
Hiến pháp là văn bản pháp lý tối cao quy định các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước, xác lập thẩm quyền của các cơ quan công quyền, đồng thời quy định các chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội và những quyền cơ bản của công dân. Tất cả các cơ quan nhà nước và công dân đều có nghĩa vụ tuân thủ Hiến pháp...
Trong bài phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm 23 tháng 9 năm 2025, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng, “Biến đổi khí hậu, bất kể điều gì xảy ra, các bạn đã bị cuốn hút vào đó rồi. Không còn việc hâm nóng toàn cầu nữa, không còn chuyện toàn cầu lạnh cóng nữa. Tất cả những tiên đoán này được thực hiện bởi Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức khác, thường là những lý do tồi và đều sai lầm. Chúng được tiên đoán bởi những kẻ ngu mà dĩ nhiên là số phận của đất nước họ và nếu tiếp tục thì những quốc gia đó không có cơ hội để thành công. Nếu các bạn không tránh xa khỏi trò lừa đảo xanh này thì đất nước của các bạn sẽ thất bại.” Đó là lời chứng rõ ràng được đưa ra trước cộng đồng quốc tế về quan điểm và hành động của chính phủ Trump chống lại các giá trị khoa học mà nhân loại đã, đang, và sẽ tiếp tục giữ gìn và thực hiện để làm cho cuộc sống ngày càng văn minh tiến bộ và hạnh phúc hơn.
Năm xưa, khi Benjamin Franklin rời khỏi Hội nghị Lập hiến năm 1787, một người phụ nữ hỏi ông: “Ngài Franklin, chúng ta có được chính thể gì, một nền quân chủ hay một nền cộng hòa?” Ông đáp: “Một nền cộng hòa, nếu các người còn giữ được nó.” Benjamin Franklin muốn nói, một nền cộng hòa, tức chính quyền của nhân dân, dựa trên luật pháp và trách nhiệm của người dân. Nền cộng hoà không tự bền vững, nó chỉ tồn tại nếu người dân có đủ phẩm hạnh, lý trí. Dân chủ không phải một thành quả, mà là thử thách liên tục. Câu nói ngắn gọn, đanh thép năm xưa của Franklin nay linh nghiệm, dưới thời Donald Trump.
Sáng nay, một post trên mạng xã hội của một người bạn làm tôi khựng lại: “Nếu không thích nước Mỹ, thì cuốn gói cút đi.” Câu đó khiến tôi nhớ về một buổi chiều hơn mười năm trước. Hôm ấy, nhóm bạn cũ ngồi quây quần, câu chuyện xoay về ký ức: Sài Gòn mất. Cha bị bắt. Mẹ ra tù. Chị em bị đuổi học, đuổi nhà. Và những chuyến tàu vượt biển không biết sống chết ra sao. Giữa lúc không khí chùng xuống, một người bạn mới quen buông giọng tỉnh bơ: “Các anh chị ra đi là vì không yêu tổ quốc. Không ai ép buộc dí súng bắt các anh chị xuống tàu cả.” Cả phòng sững sờ. Ở đây toàn người miền Nam, chỉ có chị ta là “ngoài ấy.” Vậy mà chị không hề nao núng. Ai đó nói chị “gan dạ.” Có người chua chát: “Hèn gì miền Nam mình thua.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.