Hôm nay,  

Tháng 9 Buồn

29/08/201700:00:00(Xem: 6352)
Mười Năm Sau, Ngày 11 tháng 9 năm 2011

Như thường lệ, sáng nay thức dậy, tôi bật computer lướt web xem tin tức trên thế giới có gì lạ. Tôi mở trang web BBC trang Việt Ngữ, thấy cái tựa đề "Biến Cố 11/9, Mậu Thân Trên Đất Mỹ ?" Bài này do ông Bùi Văn Phú, Nhà báo Tự Do, Giảng viện đại học cộng đồng đang sinh sống tại vùng vịnh San Francisco Hoa Kỳ. Ông gởi cho BBC từ California ngày 11 tháng 9 năm 2011. Cập Nhựt lúc 10.53 GMT. Cái tựa đề làm cho tôi ngạc nhiên vì là lần đầu tiên tôi thấy biến cố 11 tháng 9 trên đất Mỹ được đem so sánh với Tết Mậu Thân của Việt Nam.

Những gì ông viết trong bài này đưa tôi trở về mười năm trước, cũng vào một buổi sáng khi tôi bưng tách cà phê ngồi trước T.V nhìn thấy chhiếc máy bay bay thẳng vào tòa nhà, lúc đó mình mẩy tôi cứng lạnh không còn cử động, thật tình tôi tưởng đây là một hoạt cảnh trong một bộ phim hoan tưởng mới ra, cho đến khi những gì xẩy ra kế tiếp tôi mới thấy nó thật sự xẩy ra, thật là khủng khiếp.

Hôm nay mười năm sau, ngày kỷ niệm biến cố 11/9 Hai tòa nhà cao ốc có thể xây cất lại nhưng người thì không. Lòng tôi vẩn bàng hoàng thương cho hơn ba ngàn người đã bị chôn vùi trong đổ nát hôm đó. Tôi cũng thấy thương cho những người may mắn đựợc sống sót, nghỉ đến đây tôi nhớ lại thằng cháu của tôi. Thằng cháu này nó may mắng chưa từng thấy trong đời tôi.

Nó là một người con trai, hiền lành điềm đạm từ lúc còn nhỏ Ba của nó mất sớm để lại cho mẹ nó bốn chị em hai trai hai gái. Sau 1975, mấy mẹ con đi trong đợt Thuyền Nhơn qua đến Hongkong, được chánh phủ Mỹ đem qua New York định cư. Cuộc sống bên New York rất xô bồ mọi người bận rộn, con cái đứa nào đang trong tuổi đi học thì cứ đi học, đứa nào lớn không còn đi học thi đi làm cho đến chiều tối mới về nhà. Má của nó đi làm cho một xưởng may, cách nhà khá xa, nhưng cũng trong thành phố New York. Nó tìm được việc làm trong tòa cao ốc World Trade Center. Mấy năm nay đi làm tại đó được đồng nghiệp thương mến, tánh tình của nó không phải là loại người tham lam như tôi, lương ít nhưng an nhàn. Mổi ngày sau giờ làm nó về nhà có cơm má nấu sẳn, ăn một chầu no nê rồi vào phòng xem TV hay đọc sách một mình. Có lúc mẹ nó và mấy chị em cũng khuyên nó nên tìm bạn gái lập gia đình nhưng mổi lần nhắc đến chuyện đó là nó cứ cười trừ và không thích nghe nhiều. Mọi người cũng tôn trọng cách sống độc lập của nó nên cũng hết ý kiến.

Năm 1993, nó đang làm việc tại tòa nhà World Trade Center, đến giờ cơm trưa được mấy bạn đồng sở rủ nhau đi ra ngoài ăn, sau bửa ăn trưa lúc trở về sở bị Cảnh Sát chận bên đường không cho vào là vì tòa nhà này bị khủng bố đặc bôm, tiếng nổ phá hỏng hầm chứa xe nhưng tòa nhà thì không hề hấn gì. Sau khi tòa nhà sữa sang nó trở lại làm viẹc và cho đó là một sự may mắn. Cái lần đó mọi người kể cả các chuyên gia kiến trúc nổi tiếng nhứt thế giới tin tưởng rằng kiến trúc này không ai có thể làm nó sặp.


Thằng cháu tiếp tục đi làm tại World Trade Center này mấy năm nay, nhờ hạnh kiểm tốt, làm việc lâu năm được các xếp thương tình, cái tật của nó là thích đi làm và làm mà không cần nghỉ phép. Theo luật lao động giờ phép không nghỉ được tích lủy chồng chất, sau một năm mà không nghỉ sẽ bị mất giờ. Có lúc ông xếp lên tiếng hăm dọa đuổi việc nó cũng không chịu lấy ngày nghỉ. Đến ngày 10 tháng 9 năm 2001 ông xếp nó ra chỉ thị bắt buộc nó phải nghỉ vacation bắt đầu từ ngày mai 11 tháng 9. Đêm đó nó đi làm về như thường lệ, ăn xong nó thui thủi vô phòng đóng cửa lại...ở trong đó luôn.

Sáng hôm sau ngày 11 tháng 9 năm 2001 má của nó cứ yên trí thằng con đã đi làm nên bà cũng xách bị đi làm như thường ngày. Công việc trong xưởng may rất ồn áo bận rộn không có môi trường để cho ai có thời giờ để nghe ngóng chuyện bên ngoài cái xưởng may chật hẹp này. Đang làm việc bổng điện thoại reo, một người bạn báo tin cho má nó là tòa nhà bị máy bay đánh bom sặp rồi, như vậy là thằng con của bà bị nạn trong đó rồi. Hoản hốt, bà nói cho ông chủ nghe, ông này vô văn phòng mở T.V lên thấy khói bốc lên trên tòa nhà, một cái thì đã sụp, bà chị khốc lốc than van cho thằng con. Ông chủ cho bà nghỉ việc về nhà lo cho con. Đồng nghiệp xúm lại chia buồn. bà xách bị trở về nhà. Về đến nhà bà điện thoại cho mấy đứa con kia và thông báo cho bà con cô bác cho biết sự việc với thằng con cưng nhứt của bà.

Mặc dầu trên T.V thấy hai toà nhà đã tan hoang, thấy có người chạy khỏi hiện trường, bà cũng mong cho con mình thoát khỏi tai nạn, nhưng trong giờ phút này không biết làm gì để tìm tin tức thằng con, đang rối trí, bà đi tìm tấm hình của thằng con. Bà mở cửa bước vào phòng của nó, bà tập trung tư tưởng tìm tấm hình, ngó quanh quẩn lục học tủ tìm không thấy tấm hình nào, bà quây mình ngồi phệt lên giường, bất ngờ đụng phải cái chân thằng con, bà dựt mình, dở tấm mền ra thì thấy thằng con nhắm mắt ngủ say, mừng quá, bà lay mạnh đánh thức nó. Mắt nhắm mắt mở miệng nó lảm nhảm cự nự với má nó để cho nó ngủ. Bà kêu nó phải thức dậy ra xem T.V coi tòa nhà bị sặp.

Má tưởng con đã chết trong đó rồi! Bà la lớn lên làm nó tỉnh giấc.

Ông chủ nói hôm nay mà con đi làm ổng sẽ đuổi con. Nó nói trong sự ngạc nhiên tột độ trước màn ảnh T.V

Mười năm sau nhớ lại câu chuyện mà bà chị kể lại hôm nay tôi vẩn thấy bùi ngùi. Mừng cho thằng cháu hai lần may mắn và xin chia buồn với những người đã bị hinh sinh ngày 11 tháng 9 tại New York Mỹ Quốc quê hương tôi. Tên tuổi và sinh quán của các người được xướng danh tại đài tưởng niệm.

Tôi cũng xin chia buồn với những người đã chết trong trận Tết Mậu Thân 1968 trên quê hương Việt Nam thân yêu. Buồn thay tên tuổi của những người này không còn ai nhắc nhở đến.

Đường Bình

11 tháng 9 năm 2011.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong cái se lạnh của trời Tháng Mười vào Thu, khi màu lá trên khắp nước Mỹ chuyển sang gam màu đỏ rực, vàng óng, thì một cơn bão đang âm ỉ sôi sục, len lỏi dưới bề mặt của cuộc sống người Mỹ. Gió càng thổi mạnh, cơn bão ấy sẽ càng nhanh chóng bùng nổ. Vỏn vẹn trong một tháng, nước Mỹ chứng kiến ba sự kiện chấn động, nức lòng những người đang dõi theo sự mong manh của nền Dân Chủ. Mỗi sự kiện diễn ra trong một đấu trường riêng của nó, nhưng đều dệt nên từ cùng một sợi chỉ của sự phản kháng kiên cường: bắt nguồn từ sự phỉ báng tính chính trực của quân đội; tước toạt thành trì độc lập, tự do của báo chí – ngôn luận; và những cú đánh tới tấp vào sức chịu đựng của người dân.
Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...
Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.