Hôm nay,  

Tháng 9 Buồn

29/08/201700:00:00(Xem: 6347)
Mười Năm Sau, Ngày 11 tháng 9 năm 2011

Như thường lệ, sáng nay thức dậy, tôi bật computer lướt web xem tin tức trên thế giới có gì lạ. Tôi mở trang web BBC trang Việt Ngữ, thấy cái tựa đề "Biến Cố 11/9, Mậu Thân Trên Đất Mỹ ?" Bài này do ông Bùi Văn Phú, Nhà báo Tự Do, Giảng viện đại học cộng đồng đang sinh sống tại vùng vịnh San Francisco Hoa Kỳ. Ông gởi cho BBC từ California ngày 11 tháng 9 năm 2011. Cập Nhựt lúc 10.53 GMT. Cái tựa đề làm cho tôi ngạc nhiên vì là lần đầu tiên tôi thấy biến cố 11 tháng 9 trên đất Mỹ được đem so sánh với Tết Mậu Thân của Việt Nam.

Những gì ông viết trong bài này đưa tôi trở về mười năm trước, cũng vào một buổi sáng khi tôi bưng tách cà phê ngồi trước T.V nhìn thấy chhiếc máy bay bay thẳng vào tòa nhà, lúc đó mình mẩy tôi cứng lạnh không còn cử động, thật tình tôi tưởng đây là một hoạt cảnh trong một bộ phim hoan tưởng mới ra, cho đến khi những gì xẩy ra kế tiếp tôi mới thấy nó thật sự xẩy ra, thật là khủng khiếp.

Hôm nay mười năm sau, ngày kỷ niệm biến cố 11/9 Hai tòa nhà cao ốc có thể xây cất lại nhưng người thì không. Lòng tôi vẩn bàng hoàng thương cho hơn ba ngàn người đã bị chôn vùi trong đổ nát hôm đó. Tôi cũng thấy thương cho những người may mắn đựợc sống sót, nghỉ đến đây tôi nhớ lại thằng cháu của tôi. Thằng cháu này nó may mắng chưa từng thấy trong đời tôi.

Nó là một người con trai, hiền lành điềm đạm từ lúc còn nhỏ Ba của nó mất sớm để lại cho mẹ nó bốn chị em hai trai hai gái. Sau 1975, mấy mẹ con đi trong đợt Thuyền Nhơn qua đến Hongkong, được chánh phủ Mỹ đem qua New York định cư. Cuộc sống bên New York rất xô bồ mọi người bận rộn, con cái đứa nào đang trong tuổi đi học thì cứ đi học, đứa nào lớn không còn đi học thi đi làm cho đến chiều tối mới về nhà. Má của nó đi làm cho một xưởng may, cách nhà khá xa, nhưng cũng trong thành phố New York. Nó tìm được việc làm trong tòa cao ốc World Trade Center. Mấy năm nay đi làm tại đó được đồng nghiệp thương mến, tánh tình của nó không phải là loại người tham lam như tôi, lương ít nhưng an nhàn. Mổi ngày sau giờ làm nó về nhà có cơm má nấu sẳn, ăn một chầu no nê rồi vào phòng xem TV hay đọc sách một mình. Có lúc mẹ nó và mấy chị em cũng khuyên nó nên tìm bạn gái lập gia đình nhưng mổi lần nhắc đến chuyện đó là nó cứ cười trừ và không thích nghe nhiều. Mọi người cũng tôn trọng cách sống độc lập của nó nên cũng hết ý kiến.

Năm 1993, nó đang làm việc tại tòa nhà World Trade Center, đến giờ cơm trưa được mấy bạn đồng sở rủ nhau đi ra ngoài ăn, sau bửa ăn trưa lúc trở về sở bị Cảnh Sát chận bên đường không cho vào là vì tòa nhà này bị khủng bố đặc bôm, tiếng nổ phá hỏng hầm chứa xe nhưng tòa nhà thì không hề hấn gì. Sau khi tòa nhà sữa sang nó trở lại làm viẹc và cho đó là một sự may mắn. Cái lần đó mọi người kể cả các chuyên gia kiến trúc nổi tiếng nhứt thế giới tin tưởng rằng kiến trúc này không ai có thể làm nó sặp.


Thằng cháu tiếp tục đi làm tại World Trade Center này mấy năm nay, nhờ hạnh kiểm tốt, làm việc lâu năm được các xếp thương tình, cái tật của nó là thích đi làm và làm mà không cần nghỉ phép. Theo luật lao động giờ phép không nghỉ được tích lủy chồng chất, sau một năm mà không nghỉ sẽ bị mất giờ. Có lúc ông xếp lên tiếng hăm dọa đuổi việc nó cũng không chịu lấy ngày nghỉ. Đến ngày 10 tháng 9 năm 2001 ông xếp nó ra chỉ thị bắt buộc nó phải nghỉ vacation bắt đầu từ ngày mai 11 tháng 9. Đêm đó nó đi làm về như thường lệ, ăn xong nó thui thủi vô phòng đóng cửa lại...ở trong đó luôn.

Sáng hôm sau ngày 11 tháng 9 năm 2001 má của nó cứ yên trí thằng con đã đi làm nên bà cũng xách bị đi làm như thường ngày. Công việc trong xưởng may rất ồn áo bận rộn không có môi trường để cho ai có thời giờ để nghe ngóng chuyện bên ngoài cái xưởng may chật hẹp này. Đang làm việc bổng điện thoại reo, một người bạn báo tin cho má nó là tòa nhà bị máy bay đánh bom sặp rồi, như vậy là thằng con của bà bị nạn trong đó rồi. Hoản hốt, bà nói cho ông chủ nghe, ông này vô văn phòng mở T.V lên thấy khói bốc lên trên tòa nhà, một cái thì đã sụp, bà chị khốc lốc than van cho thằng con. Ông chủ cho bà nghỉ việc về nhà lo cho con. Đồng nghiệp xúm lại chia buồn. bà xách bị trở về nhà. Về đến nhà bà điện thoại cho mấy đứa con kia và thông báo cho bà con cô bác cho biết sự việc với thằng con cưng nhứt của bà.

Mặc dầu trên T.V thấy hai toà nhà đã tan hoang, thấy có người chạy khỏi hiện trường, bà cũng mong cho con mình thoát khỏi tai nạn, nhưng trong giờ phút này không biết làm gì để tìm tin tức thằng con, đang rối trí, bà đi tìm tấm hình của thằng con. Bà mở cửa bước vào phòng của nó, bà tập trung tư tưởng tìm tấm hình, ngó quanh quẩn lục học tủ tìm không thấy tấm hình nào, bà quây mình ngồi phệt lên giường, bất ngờ đụng phải cái chân thằng con, bà dựt mình, dở tấm mền ra thì thấy thằng con nhắm mắt ngủ say, mừng quá, bà lay mạnh đánh thức nó. Mắt nhắm mắt mở miệng nó lảm nhảm cự nự với má nó để cho nó ngủ. Bà kêu nó phải thức dậy ra xem T.V coi tòa nhà bị sặp.

Má tưởng con đã chết trong đó rồi! Bà la lớn lên làm nó tỉnh giấc.

Ông chủ nói hôm nay mà con đi làm ổng sẽ đuổi con. Nó nói trong sự ngạc nhiên tột độ trước màn ảnh T.V

Mười năm sau nhớ lại câu chuyện mà bà chị kể lại hôm nay tôi vẩn thấy bùi ngùi. Mừng cho thằng cháu hai lần may mắn và xin chia buồn với những người đã bị hinh sinh ngày 11 tháng 9 tại New York Mỹ Quốc quê hương tôi. Tên tuổi và sinh quán của các người được xướng danh tại đài tưởng niệm.

Tôi cũng xin chia buồn với những người đã chết trong trận Tết Mậu Thân 1968 trên quê hương Việt Nam thân yêu. Buồn thay tên tuổi của những người này không còn ai nhắc nhở đến.

Đường Bình

11 tháng 9 năm 2011.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.

Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.

Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.