Hôm nay,  

Cháy Rừng: Mây Lửa, Lốc Xoáy Lửa Và Bão Lửa

23/08/202400:00:00(Xem: 1092)

chay rung

Cháy rừng không chỉ là những ngọn lửa hung hiểm lan rộng và thiêu đốt xung quanh. Những đám cháy lớn có thể tự tạo ra một “hệ thống thời tiết” riêng. Nếu không bị chế ngự, “hung thần” sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. (Nguồn: pixabay.com)


Đám cháy Park Fire ở California đã tạo ra ít nhất một cơn lốc xoáy lửa, còn được gọi là lốc lửa, xoáy lửa hoặc vòi rồng lửa. Nhưng lốc xoáy lửa là gì, và có thực sự đáng sợ như cái tên không?
 
Cháy rừng không chỉ là những đám cháy hung hiểm lan rộng ra xung quanh, mà còn có thể tự tạo ra cả một hệ thống thời tiết riêng biệt, gọi là “fire weather system” (xin tạm dịch là “hệ thống thời tiết của đám cháy,” có gió, mây, bão…). Trong hệ thống này, một loại mây đặc biệt được hình thành gọi là “pyrocumulonimbus” (Cumulonimbus Flammagenitus cloud – CbFg – một loại mây vũ tích hình thành phía trên một nguồn nhiệt và thường có hình nấm, chẳng hạn như hỏa hoạn, núi lửa phun trào, hoặc nổ hạt nhân…). NASA gọi hiện tượng này là “rồng mây phun lửa” vì có thể phóng ra những tia sét mạnh mẽ xuống mặt đất, gây ra thêm nhiều đám cháy mới và đôi khi còn tạo ra lốc xoáy lửa.
 
Kiểu thời tiết gây hỏa hoạn đã góp phần gây ra nhiều đám cháy đi vào lịch sử, như Đám cháy Black Saturday năm 2009 thiêu rụi hơn một triệu acres rừng ở Úc và các đám cháy rừng trên khắp Bờ Tây Hoa Kỳ năm 2020. Đặc biệt trong tình hình Trái đất ngày càng nóng lên (global warming), những trận bão lửa (firestorms) ngày càng phổ biến.
 
Bão lửa được hình thành như thế nào?
 
Bão lửa được hình thành qua quá trình đối lưu (convective process), hiện tượng nhiệt độ tăng lên khiến cho không khí nóng bay lên cao. Trong quá trình này, cột không khí ẩm nằm phía trên một đám cháy trở nên cực kỳ nóng, bốc lên cao và di chuyển vào tầng khí quyển rồi nguội dần ở đó. Khi không khí nguội đi, hơi nước sẽ ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ, tạo ra các đám mây lửa, hay còn gọi là mây pyrocumulus (pyrocumulus clouds, hay flammagenitus cloud).

Dù đều được hình thành bởi quá trình đối lưu, nhưng khác những đám mây trắng mịn như bông mà ta thường thấy hàng ngày, mây lửa không mang màu trắng mà có màu xám hoặc nâu, vì tro, khói và bụi bặm từ đám cháy bên dưới bị cuốn vào các luồng không khí. Những đám mây lửa có thể vươn cao đến gần 6 dặm (khoảng 9.6 km).
 
Khi đám cháy vẫn tiếp tục hoành hành, dòng không khí nóng bốc lên lại tiếp tục đẩy khói và bụi lên cao vào phần bên dưới của tầng bình lưu (tầng cao hơn, nằm ngay bên trên tầng đối lưu), tạo ra những cụm mây lửa lớn hơn nữa, gọi là mây pyrocumulonimbus, gọi tắt là pyroCbs.
 
Mặc dù trông giống như những đám mây dông thông thường, nhưng mây pyroCbs thật sự là hung thần. Những “hung thần” này vẫn bị “trói chân” ở chỗ đám cháy đã sinh ra chúng, nên tức tối khạc ra lửa và sét, khiến cho đám cháy bên dưới càng bạo phát. Hơn nữa, sét từ các đám mây pyroCbs thường có điện tích dương, khiến bão kéo dài dai dẳng hơn chứ hiếm khi tạo ra mưa để dập lửa.
 
Trong những trường hợp tồi tệ hơn, các cụm mây pyroCbs có thể tạo ra lốc xoáy lửa, khi dòng không khí nóng bốc lên rất nhanh và bị xoắn lại. Lốc xoáy lửa thường chỉ tồn tại trong vài phút và có chiều cao không quá 150 feet (khoảng 45 mét), nhưng với tốc độ gió lên đến 140 dặm/giờ (khoảng 225 km/h), chúng có thể diệt sạch bất kỳ thứ gì nằm trên đường đi của mình.
 
Những trận bão lửa tàn khốc nhất gần đây
 
Thời tiết hỏa hoạn sản sinh ra những đám cháy rừng tàn khốc nhất gần đây. Năm 2009, Đám cháy Black Saturday ở tiểu bang Victoria, Úc, đã tạo ra các cụm mây pyroCb cao hơn 9 dặm (khoảng 14.5 km) và “quậy” ra thêm các đám cháy mới thiêu trụi hơn một triệu acres (hơn 400,000 ha đất). Đám cháy Black Saturday đã cướp đi sinh mạng của 173 người, trở thành thảm họa cháy rừng chết chóc nhất kể từ năm 1788.
 
Năm 2017, một đám cháy rừng còn lớn hơn nữa xảy ra ở British Columbia, tạo ra 5 trận bão lửa gần như là cùng lúc. Khi khói bay lên cao, các hạt carbon đen trong khói hấp thụ năng lượng mặt trời, khiến cho cột khói càng nóng hơn nữa và tiếp tục bay cao và xa hơn. Kết quả là, bão lửa đã đẩy khói lên tới 14 dặm (khoảng 22.5 km) vào thẳng tầng bình lưu. Nhiều nghiên cứu cho thấy các cột khói này tương đương với những cột khói từ một vụ phun trào núi lửa thông thường, và tồn tại trong bầu khí quyển suốt gần 9 tháng trời.
 
Tại Hoa Kỳ, tiểu bang California cũng từng chứng kiến nhiều sự kiện kinh hoàng có mây pyroCb. Trong Đám cháy Carr gần thành phố Redding vào tháng 7/2018, một lốc xoáy lửa đã “ra đời” với tốc độ lên đến 143 dặm/giờ (khoảng 230 km/h), và là thủ phạm gây ra 4 trong số 8 cái chết liên quan đến đám cháy này. Vào tháng 8/2020, Bắc Cali trải qua một mùa “rực lửa” với hàng loạt những cảnh báo về lốc xoáy lửa trong các đám cháy rừng.
 
Bão lửa không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khói từ các đám cháy rừng chứa nhiều không khí độc hại và các hạt bụi nhỏ li ti, có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp và tim mạch. Nên khi bão lửa khiến cho đám cháy lan rộng, khói lại càng dày đặc, không khí càng ô nhiễm nghiêm trọng.
 
Liệu hỏa hoạn và lốc xoáy lửa sẽ ngày càng nhiều?
 
Biến đổi khí hậu đang làm cho các đám cháy rừng ngày càng lớn hơn và dữ dội hơn. Các khoa học gia tin rằng hành tinh này sẽ chứng kiến nhiều trận bão lửa hơn. Năm 2019, Úc đã ghi nhận số lượng bão lửa nhiều bằng con số tổng cộng của 20 năm trước đó. Ngày 7/9/2020, một đám mây pyrocumulus gần Fresno, California, đã “vươn mình” lên tới 10 dặm (khoảng 16 km) đến tầng bình lưu. Đây là một kỷ lục đối với một đám cháy rừng ở Bắc Mỹ, và rất có thể đã mang một lượng lớn khí thải carbon (carbon emissions, gồm khí CO2 và nhiều loại khí nhà kính khác) vào tầng bình lưu.
 
Các khoa học gia tin rằng các trận bão lửa thải ra nhiều chất ô nhiễm vào thượng tầng khí quyển. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ về những ảnh hưởng của bão lửa đến tình hình biến đổi khí hậu, chẳng hạn như liệu chúng có phá hư tầng ozone bằng những cột khói khổng lồ hay không, hay những cột khói này có tác dụng làm mát tạm thời khi chặn bớt ánh sáng mặt trời.
 
Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được tác động thực sự của những trận bão lửa khi phải đối mặt với sự hâm nóng toàn cầu (global warming).
 
Nguồn: “How wildfires unleash fire clouds—and even fire tornadoes” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cục Thống Kê Dân Số đã sẵn sàng để đưa ra thông báo về việc tiếp tục một số hoạt động ngoài hoạt động Cập Nhật/Để Lại Tài Liệu và lấy dấu vân tay nhân viên mới.
Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết hôm Thứ, 26 tháng 6 năm 2020, rằng Washington đang áp đặt các hạn chế cấp visa đối với các quan chức Trung Quốc chịu trách nhiệm hạn chế các quyền tự do ở Hồng Kông, nhưng ông không nêu ra bất kỳ mục tiêu nào trong số đó, theo Reuters cho biết. Hành động này diễn ra trước cuộc họp kéo dài 3 ngày của quốc hội Trung Quốc từ Chủ Nhật dự kiến sẽ ban hành luật an ninh quốc gia mới cho Hồng Kông đã báo động các chính phủ ngoại quốc và các nhà hoạt động dân chủ. Các hạn chế visa của Hoa Kỳ áp dụng đối với các quan chức Đảng Cộng Sản Trung Quốc hiện tại và trước đây “được tin rằng họ phải chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa trong việc phá hoại quyền tự trị cao cấp của Hồng Kông,” ông Pompeo nói.
Các nhà giám sát ở California đã chấp thuận các quy tắc mới sẽ chứng kiến sự thay đổi lớn từ xe tải và xe van chạy bằng xăng và dầu diesel sang xe tải và xe van chạy bằng điện và nhiên liệu không thải khí độc. Các hướng dẫn đầu tiên của loại này, có hiệu lực vào năm 2024, bao gồm một loạt các loại xe tải, từ các mô hình hạng trung cho đến các “xe lớn” chuyên chở số lượng lớn hàng hóa trên khắp California và khắp cả nước. Các hướng dẫn hiện tại của Ủy Ban Tài Nguyên Không Khí California đã thúc ép các nhà sản xuất thêm xe tải điện và xe tải không thải khí.
Tổng Thống Donald Trump cho biết trên Twitter hôm Thứ Sáu, 26 tháng 6 năm 2020, rằng ông đã ký sắc lệnh hành pháp về bảo vệ các di tích, một hành động mà Tổng Thống đã nhạo báng trong tuần qua, theo CNN cho biết. "Tôi vừa ký một Sắc Lệnh Hành Pháp rất mạnh mẽ bảo vệ các Di Tích, Đài Tưởng Niệm và Tượng Đài Mỹ - và chống lại Bạo Lực Hình Sự gần đây,” theo Tổng thống viết hôm Thứ Sáu. “Bỏ tù lâu dài cho những hành vi vô luật pháp chống lại đất nước vĩ đại của chúng ta!”
New York -- Một chánh án hôm Thứ Năm, 25 tháng 6, đã bác bỏ nỗ lực của em trai của Tổng Thống Trump để ngăn chặn việc xuất bản một cuốn sách nói hết mọi thứ sắp xuất bản của Mary L. Trump, cháu gái của Tổng thống, theo bản tin của CNN Business cho biết. Chánh Án Peter J. Kelly của Tòa Án Thay Thế Quận Queens ở New York, nơi động lực để có được lệnh cấm tạm thời đã được nạp đơn hôm Thứ Ba bởi Robert S. Trump, bác bỏ vụ kiện vì lý do không có quyền tài phán. Ted Boutrous, luật sư về Tu Chính Thứ Nhất nổi tiếng, người đại diện cho Mary Trump, và cũng là người đại diện cho CNN trong quá khứ, tán thành quyết định của tòa án trong một tuyên bố.
Chính quyền tỉnh Quảng Nam tại Việt Nam đã lên tiếng phản đối loạt phim truyền hình Mỹ có tên “Madam Secretary” đang được chiếu trên Netflix khi đề cập đến Hội An đã chú thích là “Phù Lăng – Trung Quốc,” theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm Thứ Sáu, 26 tháng 6 năm 2020.
Kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ của các quốc gia tự do khác trên Thế Giới buộc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải ngưng tất cả các chính sách và việc đàn áp tôn giáo, mở các cuộc điều tra tại chỗ về những vụ vi phạm tự do tôn giáo trầm trọng đã và đang diễn ra tại Việt Nam, đưa Việt Nam trở lại vào danh sách những “Các Quốc Gia Cần Quan Tâm Đặc Biệt” vì những vi phạm trầm trọng về nhân quyền và tự do tôn giáo, đã và đang diễn ra tại Việt Nam; và áp dụng những biện pháp chế tài về kinh tế và viện trợ, cho đến khi nhà cầm quyền Việt Nam chấm dứt nạn đàn áp tôn giáo và tôn trọng nhân quyền.
Người Pháp gặp nhau, bắt tay, hoặc ôm hun ở má, tay vừa vỗ lưng vài cái nếu thân mật lắm, buông ra, nhìn nhau và hỏi «Mạnh giỏi thế nào?». Người Pháp mang tâm lý sợ sệt, nhứt là sợ chết sau nhiều trận đại dịch, từ dịch Tây-ban-nha giết chết gần phân nửa dân số âu châu. Người Tàu, gặp nhau, chào và hỏi ngay «Ăn cơm chưa?». Ăn cơm rồi là hôm đó sống hạnh phúc vì phần đông người Tàu đói triền miên. Trốn nạn đói, chạy qua Việt nam tỵ nạn, vẫn còn mang nỗi ám ảnh nạn đói. Còn người Việt nam xứ Nam kỳ chào nhau và hỏi thăm «Mần ăn ra sao?». Gốc nghèo khó ở ngoài Bắc, ngoài Trung, đơn thân độc mã, vào Nam sanh sống giữa cảnh trời nước mênh mông, đồng hoang lau sậy, thoát cái nghèo là niềm mong ước từ lúc rời người làng, kẻ nước.
Ông Trump đã từng hứa hẹn nhiều lần sẽ chấm dứt chương trình DACA. Đây là chương trình do Tổng thống Obama lập ra trong năm 2012. Ông John Roberts, người đứng đầu Tối Cao Pháp Viện, nói rằng hành pháp Trump đã không tuân theo các quy tắc để đưa ra quyết định đúng đắn.
Cố vấn y tế của Bạch Ốc là Bác Sĩ Anthony Fauci hôm Thứ Ba, 23 tháng 6 nói rằng nhiều vùng của nước Mỹ đang chứng kiến “sự gia tăng mạnh” trong truyền nhiễm vi khuẩn corona.Trong khi tiểu bang New York đang thấy sự sút giảm của các trường hợp bị lây Covid-19, các tiểu bang khác đang chứng kiến sự gia tăng các trường hợp mà “phản ánh sự gia tăng trong lây lan cộng đồng,” theo BS Fauci, giám đốc Viện Dị Ứng Và Bệnh Truyền Nhiễm Quốc Gia, đã nói trong phiên điều trần trước Ủy Ban Năng Lượng Và Thương Mại Hạ Viện. “Đó là điều mà tôi thực sự rất quan tâm.”
Lý do là vì khoang mũi của bạn sản xuất khí nitric oxide phân tử, mà các nhà hóa học viết tắt là NO, làm tăng lưu lượng máu qua phổi và tăng nồng độ oxy trong máu. Hít thở bằng mũi mang NO thẳng vào phổi, nơi nó giúp chống lại việc truyền nhiễm vi khuẩn corona bằng việc ngăn chận sự sinh trưởng bằng cấp số nhân của vi khuẩn corona trong phổi. Nhưng nhiều người tập yoga cũng nhận được lợi ích của việc hít thở bằng mũi thay vì bằng miệng. sự dung nạp oxy nhiều hơn của máu có thể làm cho con người cảm thấy tươi tắn và mang lại độ dẻo dai lớn hơn.
Ít nhất 30 tiểu bang trên khắp Hoa Kỳ - 60% - đang báo cáo sự gia tăng các trường hợp nhiễm vi khuẩn corona trong tuần qua, so với tuần trước, theo CNN cho biết hôm Thứ Năm, 25 tháng 6. Trong số các tiểu bang, 13 tiểu bang báo cáo tăng 50% hoặc cao hơn. Các trường hợp mới đang có xu hướng giảm ở 11 tiểu bang, trong khi 9 tiểu bang đang thấy số lượng ổn định. Ngoài ra, Giám Đốc Các Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ (CDC) là Bác Sĩ Robert Redfield hôm Thứ Năm nói rằng Hoa Kỳ có thể mới tính được khoảng 10% số lượng người bị nhiễm vi khuẩn corona. CDC đã xem xét các xét nghiệm kháng thể được thực hiện trên cả nước để xem có bao nhiêu người bị nhiễm trùng trong quá khứ mà không được chẩn đoán tại thời điểm đó và thấy nhiều trường hợp hơn đã được báo cáo chính thức. “Một ước tính sơ bộ tốt hiện nay là 10-1,” theo Red Redfield nói trong một cuộc họp báo.
Tổng Thống Donald Trump đã đích thân yêu cầu một bức tượng của một vị tướng Liên Minh được đặt lại sau khi những người biểu tình ở Washington xô sập tượng đài xuống, theo NBC News cho biết hôm Thứ Năm, 25 tháng 6. Bài báo tường trình rằng tổng thống Hoa Kỳ đã gọi cho thư ký bộ nội vụ David Bernhardt và yêu cầu Dịch Vụ Công Viên khôi phục tượng đài đã sụp đổ cho Albert Pike, một nhân vật cao cấp trong lực lượng quân đội miền nam ủng hộ chủ nghĩa nô lệ.
Hơn bốn tháng trước khi đối mặt với các cử tri, Tổng Thống Donald Trump xuất hiện tại một trong những điểm yếu nhất của nhiệm kỳ tổng thống của ông, với một vài dấu hiệu cho thấy các cuộc khủng hoảng sức khỏe và dân sự mà ông hiện đang đối mặt sẽ giảm bớt và một loạt các cuộc thăm dò quốc gia cho biết nếu cuộc bầu cử được tổ chức hôm nay, 25 tháng 6 năm 2020, ông sẽ thua nặng, theo CNN cho biết hôm Thứ Năm, 25 tháng 6. Trump vẫn thích những lợi thế khá lớn dành cho một tổng thống đương nhiệm và đặc biệt là trong thời đại của chính ông,5 tháng có thể cảm thấy như nhiều kiếp sống.
Vào Thứ Sáu, ngày 26 tháng Sáu, 2020, Ban Phát triển Kinh tế Thành phố sẽ ra mắt buổi hội thảo Trợ cấp Kinh doanh, cung cấp $5,000 tài trợ cho các doanh nghiệp nếu hội đủ điều kiện vì bị ảnh hưởng của dịch COVID-19. Các doanh nghiệp địa phương quan tâm đến các chương trình tài trợ và các khoản trợ cấp kinh doanh khác, xin đăng ký trực tuyến miễn phí tại ggcity.org/biz-webinars cho các hội thảo trực tuyến ZOOM được thực hiện bằng tiếng Anh (8:00 sáng), tiếng Việt (9:00 giờ sáng), tiếng Hàn (10:00 giờ sáng) và tiếng Tây Ban Nha (11:00 giờ sáng) vào ngày 26 tháng 6. Để đăng ký trực tuyến cho Trợ cấp hỗ trợ doanh nghiệp (Micro-Business Relief Grant), hãy truy cập ggcity.org/businesses.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.