Hôm nay,  

Lê Uyên Phương – Một Cõi Nhân Sinh

13/06/202509:16:00(Xem: 249)

(2 tháng 2 năm 1941 -> 29 tháng 6 năm 1999 -> 29 tháng 6 năm 2025)

 

Horizontal flyer_Le Uyen Phuong
K
hi nhạc sĩ Lê Uyên Phương sáng tác ca khúc đầu tay “Buồn đến bao giờ” vào năm 1960 tại Pleiku, lúc ông 19 tuổi, thì mẹ của tôi là cô bé 6 tuổi. 65 năm sau ngày câu hát "trời mưa mãi mưa hoài, thần tiên giấc mơ dài" (*) được cất lên từ trái tim rộng lớn và tâm hồn mẫn cảm của người nhạc sĩ có nụ cười hiền hòa và ánh mắt tinh anh chứa chan tình cảm, có biết bao người yêu nhạc của ông vẫn tiếp tục hát "còn thương đến bao giờ, khi mùa thu còn mang tiếng buồn đêm hè". Bên cạnh tiếng hát định mệnh của nghệ sĩ Lê Uyên, người bạn đời tri kỷ của nhạc sĩ Lê Uyên Phương, ca khúc “Buồn đến bao giờ” tiếp tục được trình bày qua những tiếng hát được nhiều người yêu mến thuộc nhiều thế hệ, như Tuấn Ngọc, Quang Tuấn, Trần Thái Hòa, Nguyễn Hồng Ân… Nhạc sĩ Minh Đức và ca sĩ trẻ Bảo Đăng cũng là hai trong số không biết bao người mộ điệu hát tiếp ca khúc này của Lê Uyên Phương. Thật khó để hình dung được có bao nhiêu tâm hồn đã rung cảm và đồng cảm với điều ông để lại trong tác phẩm đầu tiên: "Vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê". (*)

 

Trong tập tình ca thứ ba với nhan đề Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết Lời Mở Đầu vào năm 1993, sáu năm trước lúc ông qua đời, như sau:

 

"Tôi cất tiếng hát không phải để ca ngợi cuộc đời, để xưng-tụng tình-yêu mà ca khúc của tôi là hơi thở của một tù nhân trong nhà tù mênh mông là quả địa cầu. Những tên cai ngục có những danh hiệu khác nhau, có lúc là tình-yêu, có lúc là hôn-nhân, có lúc là của cải, là chiến tranh, là màu cờ, là màu da, là sắc áo... là tất cả mọi thứ lỉnh kỉnh khác nhau đó của cuộc đời, nhưng tựu trung không là gì khác ngoài tham-vọng trong mỗi một con người."

 

Vào đầu năm 2025, có một ca khúc đã thành hình từ chính ý niệm này của nhạc sĩ Lê Uyên Phương ở thế hệ tiếp nối. Sau khi được nghe đọc hai lần nguyên văn đoạn trích từ Lời Mở Đầu do ông viết trong tập nhạc Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ tuổi đôi mươi Jayden Nguyễn đã cảm tác thành ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" dựa theo suy niệm này của Lê Uyên Phương:

 

"Tôi tha thiết chi chuyện nhân thế này

Người ta đánh nhau bằng lời nói vô tình

Ôi bao chiến tranh, đạn bom, khoác áo tham vọng

Chẳng ai biết hôm nay mặt trăng tròn như bánh xe

...

Thà cho tôi chết

Chết trong ngày em giận hờn

Còn hơn sống trong tham vọng thế gian"

(Trích lời ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" của Jayden Nguyễn, bản viết ngày 5 tháng 1 năm 2025)

 

Thêm một lần nữa, chúng ta sẽ được cảm nhận sự tài hoa và cõi lòng bát ngát của Lê Uyên Phương khi tiếng hát khắc khoải nhớ thương của Lê Uyên sẽ cất lên với 14 tình khúc Lê Uyên Phương vào đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025, vào đúng ngày mất của nhạc sĩ 26 năm về trước, ngày 29 tháng 6 năm 1999.

 

Đêm nhạc tưởng niệm này là dịp hiếm hoi để những người yêu quý dòng nhạc Lê Uyên Phương cùng ngồi kề bên ông, cùng lắng nghe từng lời ca nốt nhạc của 14 tình khúc ông viết được trình bày từ sâu thẳm tâm hồn của người bạn đời của ông. Hòa cùng tiếng hát của Lê Uyên là tiếng đàn tây ban cầm đầy say mê của một trong những người hâm mộ Lê Uyên Phương ở thế hệ thứ nhất, Đình Chương đến từ Oklahoma, và tiếng đàn vĩ cầm đầy cảm xúc của một nhạc sĩ trẻ thuộc thế hệ thứ ba, Jayden Nguyễn, chàng sinh viên sắp nhập học tại trường nhạc danh tiếng Berklee College of Music.

Bich chuong tuong niem LUP
Bích Chương Tưởng Niệm LUP

 

Trong tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" được nhà xuất bản Tân Thư phát hành năm 1990, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết lại ký ức đầu đời về âm nhạc qua đoạn văn mở đầu cho tùy bút “Âm Nhạc Từ Thiên Đường”: “Trong tuổi nhỏ của tôi, ít nhất là bốn lần - những lần tôi còn nhớ được - âm nhạc đã đến với tôi, đã xòe mười ngón tay kỳ diệu của nó vuốt ve trái tim tôi, để rồi từ đó tôi đã thả nổi cuộc đời tôi theo những âm thanh trầm bổng, dài ngắn, to nhỏ của cuộc đời và đã vô tình bước vào một định mệnh đầy những bất ngờ như những nốt nhạc bật lên từ một xúc động cùng cực đến lạc điệu trong đời sống”. (Trích từ trang 120, tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" của Lê Uyên Phương).  Và một định mệnh diễm tuyệt đã đến trong cuộc đời Lê Uyên Phương, là sự gặp gỡ mãnh liệt với người bạn tri kỷ sống cuộc đời của hai thành một với ông, người mà ông đã san sẻ sự sống, tình yêu và hơn một nửa nghệ danh của ông để nền âm nhạc Việt Nam có một đôi song ca uyên ương tất mệnh - Lê Uyên & Phương.

 

Nhân dịp trở lại Đà Lạt vào tháng 5 năm 2024, trong lúc ngẫu hứng, nghệ sĩ Lê Uyên đã cất tiếng hát nồng nàn, da diết và hiên ngang như chính giai điệu Tình Khúc Cho Em được người bạn đời tri kỷ của mình, cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương, viết vào cuối năm 1966, cũng tại Đà Lạt. Trong không gian bàng bạc ký ức của thành phố mờ sương, Lê Uyên hát với tiếng vĩ cầm của Trương Lê Sơn và tiếng tây ban cầm của Châu Việt Chương, hai tâm hồn yêu nhạc Lê Uyên Phương. Tiếng hát của Lê Uyên làm người nghe nhớ và thương người nhạc sĩ đã mang đến cho cuộc đời những bông hoa rực rỡ mà lặng lẽ không cần gọi tên, cứ mãi ngân nga ngát hương trong lòng người thưởng ngoạn. Xin được cùng nhau ngồi lại để "xin cất lấy ước mơ đầu" (*) trong đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương “Có Nhau Trong Đời” tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025.

 

Sắp đến ngày tròn 26 năm từ lúc nhạc sĩ Lê Uyên Phương rời xa cuộc đời. Trong ngần ấy năm, có biết bao hợp-tan, tan-hợp đã xảy đến cho những đôi tình nhân. Có biết bao lần những người yêu nhau thầm hát lời ca "trên đôi vai thanh xuân, ướp hôn nồng bên gối đắm say..." (*) Và cũng có biết bao "ân tình sâu vẫn trong đời thủy chung" (*). Cũng sau ngần ấy năm, những ý nghĩ tốt đẹp, chân tâm, và thấm đẫm hiện sinh của ông về cuộc đời hữu hạn này vẫn tiếp tục lay động tâm hồn người nghe nhạc của ông.

 

Thay cho lời kết bài viết này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến nhạc sĩ Lê Uyên Phương: "Cháu biết ơn chú đã dành trọn cuộc đời mình cho âm nhạc và cho niềm vui nỗi buồn đang phủ kín cõi nhân sinh này. Khi cháu hiểu được lời chú viết "vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê", đáy mắt cháu rưng rưng thương kính chú vì hình hài và tâm hồn của chú đã trở thành sự giải thoát màu nhiệm, ít nhất là, trong tâm trí một người nghe nhạc của chú…"

 

(*) Bài viết có trích dẫn lời ca từ ba tình khúc Lê Uyên Phương - Buồn Đến Bao Giờ, Tình Khúc Cho Em và Dạ Khúc Cho Tình Nhân - dành cho đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương:


CÓ NHAU TRONG ĐỜI: 7 GIỜ TỐI CHỦ NHẬT 29 THÁNG 6 NĂM 2025

tại Coffee Factory: 15582 Brookhurst St., Westminster, CA 92683.

 

Vé bảo trợ $150 - Vé VIP $100 - Vé đồng hạng $80. Để đặt vé và bảo trợ cho chương trình, vui lòng nhắn tin ban tổ chức 714-725-5445 hoặc 714-592-8941. Ban tổ chức chân thành cảm ơn Coffee Factory hỗ trợ Lê Uyên thực hiện chương trình tưởng niệm này.

 

Anh Mi

(California, tháng 6 hoài niệm, năm 2025)

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ca khúc “Nỗi buồn hoa phượng” là ca khúc thứ hai của nhạc sĩ Thanh Sơn, sau ca khúc “ Tình học sinh” ra đời năm 1962, song bị... chìm lĩm, chẳng một ai chú ý? Năm 1983, trả lời phỏng vấn của chương trình Paris By Night, nhạc sĩ Thanh Sơn kể về sự ra đời của ca khúc “Nỗi buồn hoa phượng”, sau 20 năm ra đời, đã được hàng triệu người kể cả miền Bắc sau này ưa thích. Đó là vào năm 1953, ông học chung lớp với người bạn nữ tên là “Nguyễn Thị Hoa Phượng”, hè năm ấy, người bạn gái cùng gia đình chuyển về Sài Gòn, ông có hỏi cô bạn: “Nếu nhớ nhau mình sẽ làm sao?”, cô bạn mĩm cười trả lời đại ý là “ Cứ mỗi năm đến hè, nhớ đến nhau, anh cứ nhìn hoa phượng nở cho đỡ nhớ bởi tên em là Hoa Phượng...”, và đó cũng là “đề tài” mà ông ấp ủ để 10 năm sau, khi đó cô bạn gái ngày xưa chắc đã... vu qui rồi?
Không thể chối cãi, trong đầm không gì đẹp bằng sen. Đúng hơn nữa, trong đầm không gì thơm hơn sen. Nhưng vì sao sen lại mọc trong đầm bùn? Vì sao sen không mọc sánh vai cùng Cẩm Chướng, Mẫu Đơn, Hồng Nhung, Anh Đào, Thiên Điểu, Oải Hương, Hướng Dương, vân vân trong những vườn quyền quý cao sang, những nơi chưng bày lộng lẫy? Vì sao sen lại chọn ngâm mình trong nước hôi tanh? Vì sao trong tất cả loại sen, tôi lại quý sen hồng, trong khi đa số yêu sen trắng? Sen và bùn là một lý thuyết chính trị cần thiết cho Việt Nam hiện nay. Hoa sen phải mọc từ bùn, trong bùn. Không thể mọc ở những nơi không có bùn. Vì sao hoa sạch thơm phải mọc và sống từ nơi dơ thúi? Rồi sen phải vượt lên khỏi mặt nước mới nở được hoa đẹp, hoa thơm, nhưng vẫn cần có bùn để tồn tại. Một quá trình hiện thực, một ẩn dụ để tư duy.
Bộ phim Face Off 7: One Wish như đem lại một tín hiệu tốt lành rằng trong một xã hội Việt Nam ngày nay đang có quá nhiều điều nhiễu nhương, những nét đẹp truyền thống của văn hóa Việt Nam vẫn còn có chỗ để tồn tại…
Hồi nhỏ, tôi thường nghe cha tôi đọc hai câu ca dao này: “Còn cha gót đỏ như son, đến khi cha chết gót con đen sì.” Lúc ấy tôi chừng năm bảy tuổi, nên nghe rồi thuộc lòng mà không hiểu hết ý nghĩa, chỉ biết hời hợt là nếu cha chết thì mình sẽ khổ lắm! Nhưng ngay cả khổ ra sao thì cũng chẳng hình dung được. Câu ca dao nói trên cho thấy truyền thống ngày xưa, người cha đóng vai trò then chốt trong gia đình. Ông vừa là trụ cột kinh tế để nuôi gia đình, vừa là tấm gương đức hạnh để cho con cái noi theo. Đặc biệt là với truyền thống phụ hệ con cái mang họ cha, nên việc “nối dõi tông đường” đặt lên vai người con trai, hay người đàn ông. Đó có thể là yếu tố cấu thành quan niệm “trọng nam khinh nữ” ngày xưa tại các nước theo phụ hệ như Việt Nam, Trung Hoa, v.v…
Tháng 3/2022, Bến Bạch Đằng Saigon bị đổi tên thành “Ga Tàu Thủy Bạch Đằng”. Sự kiện này đã dẫn đến những tranh luận trong dân gian chung quanh đề tài: Ngôn ngữ Hà Nội (ngôn ngữ miền Bắc) đang làm mờ dần sắc thái đặc biệt của ngôn ngữ miền Nam Việt Nam...
Tháng Năm là tháng vinh danh những đóng góp của người Mỹ gốc Á Châu và các đảo Thái Bình Dương cho đất nước Hoa Kỳ mà trong đó tất nhiên có người Mỹ gốc Việt. Những đóng góp của người Mỹ gốc Á Châu và các đảo Thái Bình Dương cho Hoa Kỳ bao gồm rất nhiều lãnh vực, từ kinh tế, chính trị đến văn học nghệ thuật, v.v… Nhưng nơi đây chỉ xin đề cập một cách khái quát những đóng góp trong lãnh vực văn học của người Mỹ gốc Việt. Bài viết này cũng tự giới hạn phạm vi chỉ để nói đến các tác phẩm văn học viết bằng tiếng Anh của người Mỹ gốc Việt như là những đóng góp nổi bật vào dòng chính văn học của nước Mỹ. Điều này không hề là sự phủ nhận đối với những đóng góp không kém phần quan trọng trong lãnh vực văn học của Hoa Kỳ qua hàng trăm tác phẩm văn học được viết bằng tiếng Việt trong suốt gần năm mươi năm qua.
Điều tôi muốn nhắn nhủ với các thế hệ nam nữ thanh-niên trẻ là chúng ta phải sống làm sao cho đáng sống kiếp người. Nói theo ngôn ngữ của Lý Đông A, con người phải sống đủ 3 mặt là: Sống - Còn - Nối tiến hóa. Gói gọn là sống Nhân Chủ, dựa vào Nhân Bản, rồi Nhân Chính và Dân Chủ...
Đêm nhạc có sự hiện diện đặc biệt của phu nhân nhạc sĩ Cung Tiến là bà Josee Cung và con trai Raphael Cung, cùng các anh chị em của Ông và Bà. Bích Liên đã gởi lời cảm ơn gia đình cố nhạc sĩ đã cho phép và khuyến khích chị thực hiện CD Vết Chim Bay. Chị cho biết thực hiện CD trong gần hai năm trời. Trong CD này, người nghe sẽ lại được thấy một Bích Liên cầu toàn trong âm nhạc Cung Tiến, giống như chị đã từng làm với CD Tạ Ơn Đời để tưởng nhớ nhạc sĩ Phạm Duy. Từng nốt nhạc, từng lời ca, từng câu hát đều được nâng niu, trân trọng. Chị nói CD này như là một nén hương thắp lên để tưởng nhớ người nhạc sĩ. Là một người luôn hướng đến sự toàn bích của âm nhạc, ở một thế giới xa xôi nào đó, chắc hẳn nhạc sĩ Cung Tiến sẽ cảm nhận được tấm lòng tri kỷ.
VĂN HÓA được hiểu một cách đơn giản là NHỮNG GÌ CÒN LẠI. Còn lại ở đây không có nghĩa là còn lại trong phút chốc, trong một giai đoạn ngắn mà là còn lại với ý nghĩa là tồn tại qua nhiều biến động, qua nhiều giai đoạn lich sử rất lâu dài cả trăm năm, cả ngàn năm mặc cho vật đổi sao dời...
Người viết xin nêu ra một số chữ và nghĩa trong tiếng Việt mà khi dùng đã gây ra biết bao lỗi lầm:
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.