(2 tháng 2 năm 1941 -> 29 tháng 6 năm 1999 -> 29 tháng 6 năm 2025)
Khi nhạc sĩ Lê Uyên Phương sáng tác ca khúc đầu tay “Buồn đến bao giờ” vào năm 1960 tại Pleiku, lúc ông 19 tuổi, thì mẹ của tôi là cô bé 6 tuổi. 65 năm sau ngày câu hát "trời mưa mãi mưa hoài, thần tiên giấc mơ dài" (*) được cất lên từ trái tim rộng lớn và tâm hồn mẫn cảm của người nhạc sĩ có nụ cười hiền hòa và ánh mắt tinh anh chứa chan tình cảm, có biết bao người yêu nhạc của ông vẫn tiếp tục hát "còn thương đến bao giờ, khi mùa thu còn mang tiếng buồn đêm hè". Bên cạnh tiếng hát định mệnh của nghệ sĩ Lê Uyên, người bạn đời tri kỷ của nhạc sĩ Lê Uyên Phương, ca khúc “Buồn đến bao giờ” tiếp tục được trình bày qua những tiếng hát được nhiều người yêu mến thuộc nhiều thế hệ, như Tuấn Ngọc, Quang Tuấn, Trần Thái Hòa, Nguyễn Hồng Ân… Nhạc sĩ Minh Đức và ca sĩ trẻ Bảo Đăng cũng là hai trong số không biết bao người mộ điệu hát tiếp ca khúc này của Lê Uyên Phương. Thật khó để hình dung được có bao nhiêu tâm hồn đã rung cảm và đồng cảm với điều ông để lại trong tác phẩm đầu tiên: "Vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê". (*)
Trong tập tình ca thứ ba với nhan đề Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết Lời Mở Đầu vào năm 1993, sáu năm trước lúc ông qua đời, như sau:
"Tôi cất tiếng hát không phải để ca ngợi cuộc đời, để xưng-tụng tình-yêu mà ca khúc của tôi là hơi thở của một tù nhân trong nhà tù mênh mông là quả địa cầu. Những tên cai ngục có những danh hiệu khác nhau, có lúc là tình-yêu, có lúc là hôn-nhân, có lúc là của cải, là chiến tranh, là màu cờ, là màu da, là sắc áo... là tất cả mọi thứ lỉnh kỉnh khác nhau đó của cuộc đời, nhưng tựu trung không là gì khác ngoài tham-vọng trong mỗi một con người."
Vào đầu năm 2025, có một ca khúc đã thành hình từ chính ý niệm này của nhạc sĩ Lê Uyên Phương ở thế hệ tiếp nối. Sau khi được nghe đọc hai lần nguyên văn đoạn trích từ Lời Mở Đầu do ông viết trong tập nhạc Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ tuổi đôi mươi Jayden Nguyễn đã cảm tác thành ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" dựa theo suy niệm này của Lê Uyên Phương:
"Tôi tha thiết chi chuyện nhân thế này
Người ta đánh nhau bằng lời nói vô tình
Ôi bao chiến tranh, đạn bom, khoác áo tham vọng
Chẳng ai biết hôm nay mặt trăng tròn như bánh xe
...
Thà cho tôi chết
Chết trong ngày em giận hờn
Còn hơn sống trong tham vọng thế gian"
(Trích lời ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" của Jayden Nguyễn, bản viết ngày 5 tháng 1 năm 2025)
Thêm một lần nữa, chúng ta sẽ được cảm nhận sự tài hoa và cõi lòng bát ngát của Lê Uyên Phương khi tiếng hát khắc khoải nhớ thương của Lê Uyên sẽ cất lên với 14 tình khúc Lê Uyên Phương vào đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025, vào đúng ngày mất của nhạc sĩ 26 năm về trước, ngày 29 tháng 6 năm 1999.
Đêm nhạc tưởng niệm này là dịp hiếm hoi để những người yêu quý dòng nhạc Lê Uyên Phương cùng ngồi kề bên ông, cùng lắng nghe từng lời ca nốt nhạc của 14 tình khúc ông viết được trình bày từ sâu thẳm tâm hồn của người bạn đời của ông. Hòa cùng tiếng hát của Lê Uyên là tiếng đàn tây ban cầm đầy say mê của một trong những người hâm mộ Lê Uyên Phương ở thế hệ thứ nhất, Đình Chương đến từ Oklahoma, và tiếng đàn vĩ cầm đầy cảm xúc của một nhạc sĩ trẻ thuộc thế hệ thứ ba, Jayden Nguyễn, chàng sinh viên sắp nhập học tại trường nhạc danh tiếng Berklee College of Music.
Trong tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" được nhà xuất bản Tân Thư phát hành năm 1990, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết lại ký ức đầu đời về âm nhạc qua đoạn văn mở đầu cho tùy bút “Âm Nhạc Từ Thiên Đường”: “Trong tuổi nhỏ của tôi, ít nhất là bốn lần - những lần tôi còn nhớ được - âm nhạc đã đến với tôi, đã xòe mười ngón tay kỳ diệu của nó vuốt ve trái tim tôi, để rồi từ đó tôi đã thả nổi cuộc đời tôi theo những âm thanh trầm bổng, dài ngắn, to nhỏ của cuộc đời và đã vô tình bước vào một định mệnh đầy những bất ngờ như những nốt nhạc bật lên từ một xúc động cùng cực đến lạc điệu trong đời sống”. (Trích từ trang 120, tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" của Lê Uyên Phương). Và một định mệnh diễm tuyệt đã đến trong cuộc đời Lê Uyên Phương, là sự gặp gỡ mãnh liệt với người bạn tri kỷ sống cuộc đời của hai thành một với ông, người mà ông đã san sẻ sự sống, tình yêu và hơn một nửa nghệ danh của ông để nền âm nhạc Việt Nam có một đôi song ca uyên ương tất mệnh - Lê Uyên & Phương.
Nhân dịp trở lại Đà Lạt vào tháng 5 năm 2024, trong lúc ngẫu hứng, nghệ sĩ Lê Uyên đã cất tiếng hát nồng nàn, da diết và hiên ngang như chính giai điệu Tình Khúc Cho Em được người bạn đời tri kỷ của mình, cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương, viết vào cuối năm 1966, cũng tại Đà Lạt. Trong không gian bàng bạc ký ức của thành phố mờ sương, Lê Uyên hát với tiếng vĩ cầm của Trương Lê Sơn và tiếng tây ban cầm của Châu Việt Chương, hai tâm hồn yêu nhạc Lê Uyên Phương. Tiếng hát của Lê Uyên làm người nghe nhớ và thương người nhạc sĩ đã mang đến cho cuộc đời những bông hoa rực rỡ mà lặng lẽ không cần gọi tên, cứ mãi ngân nga ngát hương trong lòng người thưởng ngoạn. Xin được cùng nhau ngồi lại để "xin cất lấy ước mơ đầu" (*) trong đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương “Có Nhau Trong Đời” tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025.
Sắp đến ngày tròn 26 năm từ lúc nhạc sĩ Lê Uyên Phương rời xa cuộc đời. Trong ngần ấy năm, có biết bao hợp-tan, tan-hợp đã xảy đến cho những đôi tình nhân. Có biết bao lần những người yêu nhau thầm hát lời ca "trên đôi vai thanh xuân, ướp hôn nồng bên gối đắm say..." (*) Và cũng có biết bao "ân tình sâu vẫn trong đời thủy chung" (*). Cũng sau ngần ấy năm, những ý nghĩ tốt đẹp, chân tâm, và thấm đẫm hiện sinh của ông về cuộc đời hữu hạn này vẫn tiếp tục lay động tâm hồn người nghe nhạc của ông.
Thay cho lời kết bài viết này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến nhạc sĩ Lê Uyên Phương: "Cháu biết ơn chú đã dành trọn cuộc đời mình cho âm nhạc và cho niềm vui nỗi buồn đang phủ kín cõi nhân sinh này. Khi cháu hiểu được lời chú viết "vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê", đáy mắt cháu rưng rưng thương kính chú vì hình hài và tâm hồn của chú đã trở thành sự giải thoát màu nhiệm, ít nhất là, trong tâm trí một người nghe nhạc của chú…"
(*) Bài viết có trích dẫn lời ca từ ba tình khúc Lê Uyên Phương - Buồn Đến Bao Giờ, Tình Khúc Cho Em và Dạ Khúc Cho Tình Nhân - dành cho đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương:
CÓ NHAU TRONG ĐỜI: 7 GIỜ TỐI CHỦ NHẬT 29 THÁNG 6 NĂM 2025
tại Coffee Factory: 15582 Brookhurst St., Westminster, CA 92683.
Vé bảo trợ $150 - Vé VIP $100 - Vé đồng hạng $80. Để đặt vé và bảo trợ cho chương trình, vui lòng nhắn tin ban tổ chức 714-725-5445 hoặc 714-592-8941. Ban tổ chức chân thành cảm ơn Coffee Factory hỗ trợ Lê Uyên thực hiện chương trình tưởng niệm này.
Anh Mi
(California, tháng 6 hoài niệm, năm 2025)