Hôm nay,  

Lê Uyên Phương – Một Cõi Nhân Sinh

13/06/202509:16:00(Xem: 251)

(2 tháng 2 năm 1941 -> 29 tháng 6 năm 1999 -> 29 tháng 6 năm 2025)

 

Horizontal flyer_Le Uyen Phuong
K
hi nhạc sĩ Lê Uyên Phương sáng tác ca khúc đầu tay “Buồn đến bao giờ” vào năm 1960 tại Pleiku, lúc ông 19 tuổi, thì mẹ của tôi là cô bé 6 tuổi. 65 năm sau ngày câu hát "trời mưa mãi mưa hoài, thần tiên giấc mơ dài" (*) được cất lên từ trái tim rộng lớn và tâm hồn mẫn cảm của người nhạc sĩ có nụ cười hiền hòa và ánh mắt tinh anh chứa chan tình cảm, có biết bao người yêu nhạc của ông vẫn tiếp tục hát "còn thương đến bao giờ, khi mùa thu còn mang tiếng buồn đêm hè". Bên cạnh tiếng hát định mệnh của nghệ sĩ Lê Uyên, người bạn đời tri kỷ của nhạc sĩ Lê Uyên Phương, ca khúc “Buồn đến bao giờ” tiếp tục được trình bày qua những tiếng hát được nhiều người yêu mến thuộc nhiều thế hệ, như Tuấn Ngọc, Quang Tuấn, Trần Thái Hòa, Nguyễn Hồng Ân… Nhạc sĩ Minh Đức và ca sĩ trẻ Bảo Đăng cũng là hai trong số không biết bao người mộ điệu hát tiếp ca khúc này của Lê Uyên Phương. Thật khó để hình dung được có bao nhiêu tâm hồn đã rung cảm và đồng cảm với điều ông để lại trong tác phẩm đầu tiên: "Vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê". (*)

 

Trong tập tình ca thứ ba với nhan đề Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết Lời Mở Đầu vào năm 1993, sáu năm trước lúc ông qua đời, như sau:

 

"Tôi cất tiếng hát không phải để ca ngợi cuộc đời, để xưng-tụng tình-yêu mà ca khúc của tôi là hơi thở của một tù nhân trong nhà tù mênh mông là quả địa cầu. Những tên cai ngục có những danh hiệu khác nhau, có lúc là tình-yêu, có lúc là hôn-nhân, có lúc là của cải, là chiến tranh, là màu cờ, là màu da, là sắc áo... là tất cả mọi thứ lỉnh kỉnh khác nhau đó của cuộc đời, nhưng tựu trung không là gì khác ngoài tham-vọng trong mỗi một con người."

 

Vào đầu năm 2025, có một ca khúc đã thành hình từ chính ý niệm này của nhạc sĩ Lê Uyên Phương ở thế hệ tiếp nối. Sau khi được nghe đọc hai lần nguyên văn đoạn trích từ Lời Mở Đầu do ông viết trong tập nhạc Uyên Ương Trong Lồng, nhạc sĩ tuổi đôi mươi Jayden Nguyễn đã cảm tác thành ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" dựa theo suy niệm này của Lê Uyên Phương:

 

"Tôi tha thiết chi chuyện nhân thế này

Người ta đánh nhau bằng lời nói vô tình

Ôi bao chiến tranh, đạn bom, khoác áo tham vọng

Chẳng ai biết hôm nay mặt trăng tròn như bánh xe

...

Thà cho tôi chết

Chết trong ngày em giận hờn

Còn hơn sống trong tham vọng thế gian"

(Trích lời ca khúc "Thà Cho Tôi Chết" của Jayden Nguyễn, bản viết ngày 5 tháng 1 năm 2025)

 

Thêm một lần nữa, chúng ta sẽ được cảm nhận sự tài hoa và cõi lòng bát ngát của Lê Uyên Phương khi tiếng hát khắc khoải nhớ thương của Lê Uyên sẽ cất lên với 14 tình khúc Lê Uyên Phương vào đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025, vào đúng ngày mất của nhạc sĩ 26 năm về trước, ngày 29 tháng 6 năm 1999.

 

Đêm nhạc tưởng niệm này là dịp hiếm hoi để những người yêu quý dòng nhạc Lê Uyên Phương cùng ngồi kề bên ông, cùng lắng nghe từng lời ca nốt nhạc của 14 tình khúc ông viết được trình bày từ sâu thẳm tâm hồn của người bạn đời của ông. Hòa cùng tiếng hát của Lê Uyên là tiếng đàn tây ban cầm đầy say mê của một trong những người hâm mộ Lê Uyên Phương ở thế hệ thứ nhất, Đình Chương đến từ Oklahoma, và tiếng đàn vĩ cầm đầy cảm xúc của một nhạc sĩ trẻ thuộc thế hệ thứ ba, Jayden Nguyễn, chàng sinh viên sắp nhập học tại trường nhạc danh tiếng Berklee College of Music.

Bich chuong tuong niem LUP
Bích Chương Tưởng Niệm LUP

 

Trong tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" được nhà xuất bản Tân Thư phát hành năm 1990, nhạc sĩ Lê Uyên Phương đã viết lại ký ức đầu đời về âm nhạc qua đoạn văn mở đầu cho tùy bút “Âm Nhạc Từ Thiên Đường”: “Trong tuổi nhỏ của tôi, ít nhất là bốn lần - những lần tôi còn nhớ được - âm nhạc đã đến với tôi, đã xòe mười ngón tay kỳ diệu của nó vuốt ve trái tim tôi, để rồi từ đó tôi đã thả nổi cuộc đời tôi theo những âm thanh trầm bổng, dài ngắn, to nhỏ của cuộc đời và đã vô tình bước vào một định mệnh đầy những bất ngờ như những nốt nhạc bật lên từ một xúc động cùng cực đến lạc điệu trong đời sống”. (Trích từ trang 120, tập truyện và tùy bút "Không Có Mây Trên Thành Phố Los Angeles" của Lê Uyên Phương).  Và một định mệnh diễm tuyệt đã đến trong cuộc đời Lê Uyên Phương, là sự gặp gỡ mãnh liệt với người bạn tri kỷ sống cuộc đời của hai thành một với ông, người mà ông đã san sẻ sự sống, tình yêu và hơn một nửa nghệ danh của ông để nền âm nhạc Việt Nam có một đôi song ca uyên ương tất mệnh - Lê Uyên & Phương.

 

Nhân dịp trở lại Đà Lạt vào tháng 5 năm 2024, trong lúc ngẫu hứng, nghệ sĩ Lê Uyên đã cất tiếng hát nồng nàn, da diết và hiên ngang như chính giai điệu Tình Khúc Cho Em được người bạn đời tri kỷ của mình, cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương, viết vào cuối năm 1966, cũng tại Đà Lạt. Trong không gian bàng bạc ký ức của thành phố mờ sương, Lê Uyên hát với tiếng vĩ cầm của Trương Lê Sơn và tiếng tây ban cầm của Châu Việt Chương, hai tâm hồn yêu nhạc Lê Uyên Phương. Tiếng hát của Lê Uyên làm người nghe nhớ và thương người nhạc sĩ đã mang đến cho cuộc đời những bông hoa rực rỡ mà lặng lẽ không cần gọi tên, cứ mãi ngân nga ngát hương trong lòng người thưởng ngoạn. Xin được cùng nhau ngồi lại để "xin cất lấy ước mơ đầu" (*) trong đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương “Có Nhau Trong Đời” tại Điểm Hẹn Cà Phê Quận Cam Coffee Factory lúc 7 giờ tối, ngày 29 tháng 6 năm 2025.

 

Sắp đến ngày tròn 26 năm từ lúc nhạc sĩ Lê Uyên Phương rời xa cuộc đời. Trong ngần ấy năm, có biết bao hợp-tan, tan-hợp đã xảy đến cho những đôi tình nhân. Có biết bao lần những người yêu nhau thầm hát lời ca "trên đôi vai thanh xuân, ướp hôn nồng bên gối đắm say..." (*) Và cũng có biết bao "ân tình sâu vẫn trong đời thủy chung" (*). Cũng sau ngần ấy năm, những ý nghĩ tốt đẹp, chân tâm, và thấm đẫm hiện sinh của ông về cuộc đời hữu hạn này vẫn tiếp tục lay động tâm hồn người nghe nhạc của ông.

 

Thay cho lời kết bài viết này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến nhạc sĩ Lê Uyên Phương: "Cháu biết ơn chú đã dành trọn cuộc đời mình cho âm nhạc và cho niềm vui nỗi buồn đang phủ kín cõi nhân sinh này. Khi cháu hiểu được lời chú viết "vào cuộc đời sỏi đá, biết mình si mê", đáy mắt cháu rưng rưng thương kính chú vì hình hài và tâm hồn của chú đã trở thành sự giải thoát màu nhiệm, ít nhất là, trong tâm trí một người nghe nhạc của chú…"

 

(*) Bài viết có trích dẫn lời ca từ ba tình khúc Lê Uyên Phương - Buồn Đến Bao Giờ, Tình Khúc Cho Em và Dạ Khúc Cho Tình Nhân - dành cho đêm nhạc tưởng niệm nhạc sĩ Lê Uyên Phương:


CÓ NHAU TRONG ĐỜI: 7 GIỜ TỐI CHỦ NHẬT 29 THÁNG 6 NĂM 2025

tại Coffee Factory: 15582 Brookhurst St., Westminster, CA 92683.

 

Vé bảo trợ $150 - Vé VIP $100 - Vé đồng hạng $80. Để đặt vé và bảo trợ cho chương trình, vui lòng nhắn tin ban tổ chức 714-725-5445 hoặc 714-592-8941. Ban tổ chức chân thành cảm ơn Coffee Factory hỗ trợ Lê Uyên thực hiện chương trình tưởng niệm này.

 

Anh Mi

(California, tháng 6 hoài niệm, năm 2025)

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Viết cho thế hệ trẻ là quan tâm lớn của nhiều nhà văn gốc Việt. Và mới trong tháng qua, nhà văn Trần Ngọc Ánh vừa ấn hành 2 bản dịch tiếng Anh, tiếng Pháp của tập hồi ký “Ba, Con Không Muốn Là Người Cộng Sản.” Bản dịch sang tiếng Anh do dịch giả Kim Vũ từ California thực hiện, nhan đề “Daddy, I don't Want to be a Communist.” Bản dịch sang tiếng Pháp do dịch giả Bảo Hưng từ Paris thực hiện, nhan đề “Papa, Je ne voudrais pas être communiste.” Cả hai bản dịch này ấn hành chung trong cuốn sách dày 184 trang. Bìa sách thực hiện bởi hai họa sĩ: Trần Nho Bụi và Phan Trường Ân. Một số tranh trong sách là từ họa sĩ Nguyễn Tư.
Cuốn phim trinh thám – kinh dị này của đạo diễn Victor Vũ khẳng định rằng trình độ làm phim giải trí của Việt Nam nay có thể so sánh ngang hàng với những nền điện ảnh lớn trong khu vực, đồng thời tìm được những dấu ấn của riêng mình.
Nhạc Lê Uyên Phương là một hiện tượng độc đáo của âm nhạc Việt Nam xuất hiện từ cuối thập niên 1960s. Lúc đó là thời của quê nhà chinh chiến. Nhạc của Phương là lời ca ngợi tình yêu, như một cách kêu gọi hòa bình. Lúc đó là thời của những nỗi lo lắng về sống và chết nơi quê nhà chỗ nào cũng đạn bom, nhưng Phương lại hát lên lời ca ngợi hạnh phúc đôi lứa giữa một khung trời "Chờ trăng lên, nghe sao thì thầm"... Tình yêu của Lê Uyên Phương giữa bối cảnh đó tự thân đã là một triết lý của hiện sinh, rằng cuộc sống này là một hạnh phúc có thực, xa lìa mọi ý thức hệ.
Chỉ kéo dài hơn 30 phút, cuốn phim tài liệu Đất Lành Chim Đậu (On Healing Land, Birds Perch) đã để lại cho khán giả nhiều cảm xúc, nhiều điều để suy gẫm. Phim được công chiếu ra mắt ở Quận Cam vào tối ngày 9 tháng 5 năm 2025 tại rạp Lido Newport Beach, nhân tháng tưởng niệm 50 chấm dứt chiến tranh Việt Nam. Buổi chiếu phim do Orange County Film Society thực hiện, với sự phối hợp của Newport Beach Film Festival, và Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA). Phim do Naja Phạm Lockwood đạo diễn; với giám đốc sản xuất là nhà văn Lan Cao.Bộ phim tài liệu xoay quanh câu chuyện của những gia đình, những đứa trẻ từ hai miền Nam, Bắc là nạn nhân của cuộc chiến tranh Việt Nam. Đó là bà June (Dung) con gái của Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan; ông Nguyễn Từ Huấn con trai của Trung Tá Nguyễn Tuấn thuộc quân đội VNCH;
Thưa anh Trần Hoài Thư rất kính mến, Những gì anh mong mỏi đã thành tựu viên mãn. Tất cả mọi người đều như thấy có sự hiện diện của anh trong ngày tang lễ. Làm sao giải thích được lúc đi đến nhà quàn ở New Jersey ngày thứ Bảy (8/6), ba nhóm trong tiểu bang Virginia xuất phát từ ba ngả khác nhau lại cùng dừng chân và gặp nhau ở Delaware Rest Area. Những cái ôm thật chặt từ những người mới gặp nhau lần đầu mà tưởng như đã quen nhau từ lâu.
Cánh cửa gỗ mộc mạc mở ra chỉ sau vài giây tôi đến trước cổng, chưa kịp gọi chuông. Hình như người nghệ sĩ nào cũng có một điểm chung, đó là sự tinh tế và chú ý từng chi tiết nhỏ sự việc quanh mình. Philippa Pham Hughes xuất hiện sau cánh cửa với nụ cười rạng rỡ. Gương mặt của người nghệ sĩ gốc Việt này, đúng như cô đã viết trong lá thư khi đang ở Thái Lan: “Tôi xin lỗi tôi không nói được tiếng Việt. Tôi ước gì mình có thể. Không ai nghĩ tôi là người Việt Nam.” Cung mệnh ‘thiên di’ và một cuộc bắt cóc. Philippa ngồi trước tấm ảnh chụp và cắt dán theo phong cách nhiếp ảnh ý niệm (conceptual photography), sắp đặt một cách có chủ đích, không phải khoảnh khắc tự nhiên. Một phụ nữ đang bay lên khỏi mặt đất. Một người đàn ông đang nằm trên bãi biển. Sợi dây trói buộc một chân của người phụ nữ vào thân hình của người đàn ông. Một sự giải thoát đang diễn ra, từ tốn. Tấm ảnh ra đời sau khi Philippa chấm dứt cuộc hôn nhân của cô, là một trong những điểm nhấn độc đáo của ngôi nhà.
Khi trả lời phỏng vấn với người điều hợp Eric Nong (VAALA) trong buổi chiếu ra mắt Daydreamers (Người Mặt Trời) tại rạp Frida Cinema (Santa Ana) tối Thứ Sáu 2 tháng 5, 2024, nhà sản xuất kiêm đạo diễn Timothy Linh Bùi nói rằng ma ca rồng không phải là chủ đề chính của bộ phim. Người Mặt Trời được giới thiệu là một trong những bộ phim Việt Nam đầu tiên với những nhân vật chính là “vampire”. Theo ông, đằng sau câu chuyện về những con quỉ hút máu người xuất hiện ngay ở thành phố Sài Gòn, Daydreamers chứa đựng nhiều thông điệp về xã hội, con người, tình gia đình…
Trước tháng 4/75, qua sách báo, tạp chí và thời sự văn học – nghệ thuật trong nước và cả nước ngoài, gần như gây âm vang cùng thời là danh tiếng của nhiếp ảnh gia quân đội Nguyễn Ngọc Hạnh (1927- 2017) cùng điêu khắc gia quân đội Nguyễn Thanh Thu (1934-2025).
Cuốn phim tài liệu ngắn cảm động và sâu sắc “On Healing Land, Birds Perch” (“Đất Lành, Chim Đậu”), do Naja Phạm Lockwood đạo diễn, sẽ có buổi công chiếu ra mắt tại Quận Cam vào thứ Sáu, ngày 9 tháng 5, 2025, lúc 7:00 giờ tối tại Rạp Lido, số 3459 via Lido, Newport Beach. Sau buổi chiếu sẽ là phần thảo luận cùng các nhà làm phim và khách mời đặc biệt. Buổi chiếu phim do Orange County Film Society thực hiện, với sự phối hợp của Newport Beach Film Festival, và Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA).
Giải thưởng cho thể loại Tiểu Thuyết (Fiction) về tay nhà văn Percival Everett với tác phẩm James. Tiểu thuyết James là sự tái hiện nhân vật Huckleberry Finn trong tiểu thuyết Adventures of Huckleberry Finn của văn hào Mark Twain. Nhà văn Percival Everett kể lại góc nhìn của Jim, người bạn đồng hành của Huck bị bắt làm nô lệ trong chuyến du lịch mùa Hè. Trong James, Percival Everett đã trao cho nhân vật của Jim một tiếng nói mới, minh họa cho sự phi lý của chế độ chủng tộc thượng đẳng, mang đến một góc nhìn mới về hành trình tìm kiếm gia đình và tự do.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.