Hôm nay,  

Mẹ Tròn Con Vuông

06/08/201300:00:00(Xem: 13844)
Phong-tục hôn-nhân của người Việt-nam ngày xưa được xem là một cách thiêng-liêng duy-nhất để duy-trì giòng-dõi và phát-triển nhân-lực như câu thành-ngữ “Lấy Vợ Xem Tông - Lấy Chồng Kén Giống”, bởi thế các cụ khi chọn rể thì nhắm vào những thanh-niên lực-lưỡng giỏi-giang trong làng, phải gánh vác nổi công việc đồng-áng nặng-nhọc hầu đem lợi-tức nhiều về cho gia-tộc:

“Chồng Sang Vợ Được Đi Giầy
Vợ Ngoan Chồng Được Tối Ngày Cậy Trông
Trai Khôn Kén Vợ Chợ Đông
Gái Khôn Tìm Chồng Giữa Chốn Ba Quân”.


Còn chọn dâu thì phải là:

“Đàn Bà Thắt Váy Lưng Ong
Vừa Khéo Chiều Chồng, Vừa Khéo Nuôi Con.”


Khả-năng sinh đẻ của người phụ-nữ được thể-hiện rất thực-tế qua câu: “Mua Heo Chọn Nái - Mua Gái Chọn Giòng”…

Như vậy, từ ngàn xưa ông cha ta đã nhận-thức ra nguyên-tắc để duy-trì và phát-triển giòng- giống tốt cho những nhân-sinh-vật trong xã-hội.

Trang mạng “Historical Collections At The Claude Moore Health Sciences Library” của trường đại-học Virginia có đăng một tài-liệu nhan đề: “Origins of Eugenics”.

“Eugenics” mang ý nghĩa: “Well Born”, tạm dịch là Sinh Tốt (tức Mẹ Tròn Con Vuông nói nôm-na theo tiếng Việt-Nam).

Từ “Eugenics” ra đời năm 1883 bởi khoa-học-gia Francis Galton (Galton là em họ của Charles Darwin: thuyết Tiến-Hóa). Galton định-nghĩa “Eugenics” là sự nghiên-cứu các chức-năng trong cách kiểm-soát yếu-tố di-truyền của con người, để cải-thiện chất-lượng chủng-tộc cho các thế-hệ tương-lai. Quan-điểm tích-cực của Galton nhằm khuyến-khích những cặp vợ chồng khỏe mạnh có di-truyền-thể (Gene) tốt; nên sinh-sản thật nhiều những đứa con đẹp-đẽ, cường tráng cho xã-hội.

Nhưng không may học-thuyết “Eugenics” bị hiểu sai-lạc và phát-triển theo nghĩa tiêu-cực ở nhiều quốc-gia như Anh, Úc, Canada, Nhật-Bản, Trung-Quốc… Trong phạm vi hạn-hẹp của bài viết này, chúng tôi chỉ nói đến nước Đức và Hoa-Kỳ.

Tại Đức-Quốc-Xã: dưới thời Adolf Hitler từ năm 1930 đến 1940 đã cho thực-hiện một loạt những thí-nghiệm lên người sống để kiểm-tra các lý-thuyết di-truyền; hàng trăm nghìn người bị coi là không đủ sức-khỏe về thể-chất lẫn tinh-thần buộc phải đi triệt-sản (tuyệt trùng).

Chế-độ Phát-Xít tàn độc cũng đã giết hại biết bao người tàn-tật, đưa họ vào những cơ-sở mang danh từ-thiện, nhưng lại thông-qua các chương trình "chết tự nguyện" hoặc trong kế-hoạch “Holocaust” tàn-sát tập-thể, nhằm tuyệt-chủng 6 triệu dân Do-Thái Âu-Châu và nhiều tù-binh Ba-Lan, Liên-Xô cùng các sắc dân khác như Bosnia, Romani… tổng số ước tính trên dưới 20 triệu sinh-mạng. Những người này bị đưa vào các trại tập-trung để bỏ đói, dùng thuốc độc hoặc xịt hơi gas cho bị ngạt đến chết…

Ngành kỹ-nghệ điện-ảnh thế-giới đã khai thác và thực-hiện rất nhiều cuốn phim nói về sự bi-thảm của những nạn-nhân “Holocaust” này. Chúng-tôi muốn nói tới nhà văn và cũng là kịch-tác-gia người Úc: Thomas Michael Keneally, nổi tiếng trong tác-phẩm Schindler's Ark, đoạt giải văn-học năm 1982. Ông đã viết về Oskar Schindler, một kỹ-nghệ-gia sinh tại Moravia, nước Đức. Schindler đã cứu mạng gần 1,200 người Do-Thái trong nạn diệt-chủng “Holocaust” bằng cách thuê họ làm công-nhân trong các nhà máy sản-xuất của mình (ngày nay thuộc Ba-Lan) và một xưởng sản-xuất đạn-dược (bây giờ ở Czech Republic).

Tiểu-thuyết Schindler's Ark đã được đạo-diễn Steven Spielberg thực-hiện thành cuốn phim mang tên “Schindlers List” và cho trình-chiếu lần đầu vào năm 1993, gồm các tài-tử nổi tiếng như: Liam Neeson, Ralph Fiennes và Ben Kingsley... Phim đoạt tổng-cộng 7 giải Oscar; bao gồm phim, đạo-diễn và nhạc xuất-sắc cùng nhiều giải thưởng khác… Trong năm 2007, viện điện-ảnh Hoa-Kỳ AFI (American Film Institute) đã xếp hạng “Schindlers List” đứng thứ 8 trên danh-sách 100 phim hay nhất của Mỹ trong mọi thời-đại.

Tại Hoa-Kỳ: kế-hoạch “Eugenics” bị một số người mang tính kỳ-thị cầm đầu có quyền hành ngày xưa; lấy lý-do sợ giống dân da trắng tuyệt-chủng (played on fears of race degeneration) nên cho thi-hành chương-trình triệt-sản những người nghèo, đầu óc chậm phát-triển, bệnh tật hoặc người Mỹ da đen gốc Phi-Châu… Vị lãnh-đạo quốc-gia hết sức ủng-hộ chương-trình này thời kỳ ấy là ông Theodore Roosevelt (Tổng-Thống thứ 26 của Mỹ, nhiệm-kỳ 1901-1909).

Một trung-tâm mang tên “The Eugenics Record Office” viết tắt là “ERO” tại Cold Spring Harbor, New-York được thành-lập bởi nhà sinh-vật-học Charles Davenport do Harry H. Laughlin hợp-tác trong vai-trò giám-đốc. Harry chỉ là một giáo-sư trung-học nhưng lại thu-hút được những chính-khách thời ấy bởi ý-tưởng thành-lập một chính-phủ thế-giới (a world government).

Rút kinh-nghiệm từ mô-hình nông-nghiệp chăn-nuôi (thí-dụ cho hai con Bò đực và cái giống tốt giao-cấu thì sẽ sinh ra được đàn bê con mạnh khỏe); tương-tự với loài người, nếu loại trừ các thành-phần nghiện-ngập, nghèo nạn, bệnh-hoạn, tàn-tật, kém trí-khôn… (không cho sinh-sản nữa) thì sẽ phát-triển được những nhân giống thuần chủng tinh-khôi.

Văn-phòng “ERO” của Harry Laughlin có thẩm-quyền đánh giá cao và cấp chứng-chỉ cho những cặp vợ chồng da trắng khỏe, đẹp. Khuyến-khích họ cần phải sinh-sản nhiều, cho tổ-chức thường-xuyên các buổi hội-chợ - để thi đua cùng triển-lãm hình-ảnh những đại gia-đình thắng giải sinh được con đàn cháu chắt, không ngoài mục-đích quảng-bá cơ-chế này.

Năm 1914, Harry Laughlin lần đầu tiên tham-dự một buổi hội-thảo mang tên: Chủng-Tộc Tốt Đẹp Hơn - “Race Betterment Conference” do J. H. Kellogg bảo-trợ. Cùng năm đó, Laughlin tuyên-bố công-khai rằng phải có chính-sách triệt-sản áp-dụng cho những phần-tử không chính-đáng trong xã hội.

Tám năm sau, 1922 “Laughlins Model Law”: Luật Mô-Hình của Laughlin ra đời trong cuốn sách “Eugenical Sterilization in the United States” được coi là giá-trị và kể từ đó phương-pháp triệt-sản được đem ra áp-dụng toàn quốc Hoa-Kỳ.

Luật triệt-sản đã thi-hành trên 33 tiểu-bang. Nhằm tuyệt giống những công-dân Mỹ (nam, nữ và trẻ nít) những ai bị xem là chậm phát triển, điếc, mù, dị dạng (the physically deformed), ngay cả người mắc bệnh “Epilepsy” kinh-phong (tay chân dựt liên-hồi) hoặc thổ-dân da đỏ, người Mỹ gốc Phi-Châu, phạm-nhân hay người có chỉ số IQ dưới 70. Khi ấy họ được mang đến các nhà thương để cắt buồng trứng hoặc bị ép phải trải qua một cuộc giải-phẫu tuyệt-trùng (Thiến).

Cũng xin nói thêm, IQ là chữ viết tắt của “Intelligence Quotient”: Chỉ Số Thông-Minh, đó là một khái-niệm cũng do Francis Galton trong sách Hereditary Genius đưa ra vào cuối thế kỷ 19. Sau đó, J.Cattell (học-trò của Galton) và Alfred Binet; một nhà tâm-lý-học người Pháp, phát triển ý-tưởng này bằng việc thảo ra những bài trắc-nghiệm để kiểm-tra năng-lực trí-tuệ của trẻ em khi đi học. Ít lâu sau, ông Lewis Terman, là giảng-viên trường đại-học Standford đã soạn được cách thử mức độ thông-minh phức-tạp hơn tên “Stanford Binet”; nhằm dùng cho người trưởng-thành. Phương-pháp này nhanh chóng trở nên thông-dụng khắp Hoa-Kỳ, nhất là vào năm 1917 khi nước Mỹ bước vào chiến-tranh thế-giới thứ I.


Bản nghiên-cứu ngày 28 tháng 4, năm 2013 của trang mạng “Statisticbrane.com” về “IQ and the Wealth of Nations” cho biết dân Hong-Kong có IQ trung-bình cao nhất là: 107, Úc và Hoa-Kỳ hạng thứ 19 với chỉ-số thông-minh là 98. IQ của người Việt-Nam: 94.

Nếu dựa vào những tài-liệu đáng tin-cậy trên thì ai cũng phải công-nhận rằng lịch-sử Hoa-Kỳ đã trải qua một thời kỳ vô cùng đen tối. Mãi đến hơn một trăm năm sau ánh sáng công-lý mới được soi rọi tới vì thứ Năm tuần qua 25 tháng 7, 2013 chúng tôi nghe được bản tin trên đài phát thanh NPR (National Public Radio) của ký-giả Scott Neuman với nhan đề: Tiểu-Bang Bắc Carolina Sắp-Xếp Để Bồi-Thường Cho Những Nạn-Nhân Bị Cưỡng-Bức Triệt-Sản - “North Carolina Set To Compensate Forced Sterilization Victims”.

Sang hôm sau, ngày 26 tháng 7, 2013 lúc 1:56pm EDT (Eastern Daylight Time: giờ miền Đông Hoa-Kỳ) có một bài viết khác của tác-giả Sebastian Murdock trên tờ The Huffington Post cũng loan tải về “North Carolina Eugenics: Sterilization Program Victims Offered Funds” – Những Nạn-Nhân “Eugenics” của Chương-Trình Triệt-Sản ở Tiểu-Bang Bắc Carolina Được Ngân-Quỹ Bồi-Thường”.

Lúc 2:03PM (chiều) Chúa-Nhật 28, tháng 7, 2013 – ký-giả Elizabeth Cohen, đài CNN cập nhật và chi-tiết hóa hơn như sau:

“Quả là một trang sử khủng-khiếp của Hoa-Kỳ, nhưng bây giờ những người bị chính-phủ bắt triệt-sản có thể nhận được bồi thường cho những gì họ phải đau khổ hứng chịu.

Tính đi, tính lại trong suốt mười năm trên một vấn-đề, các cơ-quan lập pháp của North Carolina hôm thứ Năm vừa qua đã đồng ý chi trả $10 triệu cho những nạn nhân này. Nếu sau khi được thống-đốc Pat McCrory ký thuận thì North Carolina sẽ là tiểu-bang đi đầu trong việc bồi thường tiền cho họ.

Ông Larry Womble, đại-diện tiểu-bang lên tiếng: “Trải qua một thời gian dài khó khăn, chúng tôi đang cố gắng sửa chữa những sai lầm.”

Theo lời của Charmaine Fuller Cooper, cựu giám-đốc “Hội Tư-Pháp North Carolina Cho Những Nạn-Nhân Triệt-Sản” thì người ta tin rằng chính-quyền của Bắc Carolina đã tuyệt trùng hơn 7,000 công-dân Mỹ giữa năm 1929 và 1974. Trong số này, chỉ 200 người ra trình diện, điều đó có nghĩa là mỗi nạn nhân sẽ lãnh được $50,000.

Ký-giả CNN cũng phỏng-vấn và đăng hình chụp ông Charles Holt, một người bị tuyệt-trùng khi là thanh-niên 19 tuổi ở trong viện giáo-hóa dành cho thanh-niên “An Institution for Boys” tại Butner, North Carolina. Charles kể lại những gì còn nhớ được như sau:

“Họ gửi tôi đến bệnh-viện rồi đưa vào một căn-phòng chụp hơi gas cho mê ngủ. Khi tỉnh dậy người y-tá nói rằng mọi việc xong rồi và tôi đã rất đau buồn về chuyện này!”

Từ năm 1907, có hơn 60,000 công-dân Hoa-Kỳ đã bị buộc phải làm một điều mà họ không bao giờ muốn là triệt-sản. Những người bị cho là đầu óc chậm phát-triển, không thích-hợp với đồng-loại, những đứa trẻ bị cha mẹ bỏ rơi vì ghiện rượu không thể chăm sóc cũng nằm trong chương-trình này (vì nếu chúng lớn lên lập gia-đình sinh con, đẻ cái sẽ trở-thành gánh nặng cho xã-hội).

Dân California có tổng-số bị triệt-sản lớn nhất trong 33 tiểu-bang là 20,000 người.

Những chương-trình này được tài-trợ bởi các bác-sĩ, luật-sư và cán-sự được xã-hội trọng kính. Ngay cả Tối-Cao Pháp-Viện Hoa-Kỳ cũng chứng thuận, điển hình là Oliver Wendell Holmes đã viết lại trong một hồ-sơ tòa-án năm 1927: “Ba thế-hệ của sự ngu-đần là đủ rồi.” - Three generations of imbeciles are enough. Dưới luật “The Eugenics” của Bắc Carolina, bất cứ ai cũng có thể yêu-cầu một người nào đó đi triệt-sản.

Bà Fuller Cooper (một nhân-vật được CNN phỏng-vấn) khẳng định là đã bật khóc trong 15 phút trên bàn làm việc khi đọc về hồ-sơ triệt-sản đầu tiên viết về trường-hợp một người phụ-nữ bị hàng xóm tố là lang-trạ (ăn nằm hết người này đến người khác) đã bị hội-đồng xét sử yêu-cầu phải đi cắt buồng trứng ngay.

Nếu dự luật này thông qua thì người ta phỏng đoán chính-phủ sẽ chi trả cho những nạn nhân bị ép triệt-sản vào tháng 6, năm 2015”. (Ngưng trích).

Link: http://www.cnn.com/2013/07/26/us/north-carolina-sterilization-payments/index.html

Chúng tôi vừa trình bày tổng-quát về nguồn-gốc và diễn-biến của một chính-sách vô-cảm đã áp-đặt lên những người bất hạnh trong suốt 50 năm đầu của thế-kỷ thứ 19 tại Hoa-Kỳ. Chương-trình này được thi-hành theo luật soạn ra bởi Harry Laughlin, sinh trưởng tại Iowa; giám-đốc trung-tâm “ERO”.

Là những chúng-sinh Phật-Tử, chúng tôi đã được Đức Phật từ-bi dậy về mười nghiệp lành trong “Thập Thiện Nghiệp Đạo” như sau:

Có 3 nghiệp về Thân: không sát-sinh, không trộm cắp, không tà-dâm.

4 nghiệp về Miệng (khẩu ngữ): không nói dối, không miệng lưỡi hai chiều, không ác khẩu, không tạo lời thêu dệt.

3 nghiệp về Ý: không tham-lam, không sân-hận, không si-mê tà-kiến.

Luận riêng nghiệp về Thân: Sát-sinh là diệt mạng sống của nhân-sinh-vật. Sát-sinh là tự mình cầm khí-giới trực tiếp hoặc gián-tiếp tạo ra phương-cách giết hại mầm sống hay sự sống kẻ khác. Khi thấy sự giết hại mà trong tâm mình hoan-hỷ, đều là nghiệp sát-sinh cả. Nghiệp sát-sinh này tùy theo tâm-trạng khi làm, đối tượng bị sát sinh và cũng tùy theo thời gian thực-hiện mà phân biệt tội nặng nhẹ khác nhau.

Và phải chăng Harry Laughlin, kẻ soạn thảo và vận-động quốc-hội Hoa-Kỳ thi hành luật triệt-sản

lên những người dân lành vô-tội đã vô-tình tạo nghiệp sát-sinh; bởi sau khi thành-hôn với bà Pansy năm 1902, vợ chồng Harry đã không thể có được một mụn con nào và trớ trêu thay về sau, hắn lại bị khổ-sở bởi chứng bệnh kinh-phong (epilepsy) - Đây là một trong những yếu-tố của luật triệt-sản quái-ác do chính Harry Laughlin đề ra. Sau khi đóng cửa văn-phòng “ERO” năm 1939, hắn trở về sống cô-độc ở Missouri cho đến khi qua đời ngày 26 tháng 1, năm 1943.

Trích Wikipedia -

Nếu theo luật Đức Chúa Trời, chắc chắn Harry Laughlin sẽ bị sa hỏa-ngục đời đời bởi hắn đã coi thường đấng Tạo-Hóa thiêng-liêng dám tự tạo cho mình quyền năng sinh-sát trong tay và cướp đi bao mầm sống của công-dân Hoa-Kỳ.

Để kết-thúc bài viết này, xin gửi tặng quý đọc giả trên khắp năm châu vài câu thơ theo thuyết “Nhân quả duyên sanh, luân hồi nghiệp báo”:

"Đêm dài đối với kẻ thức,
Đường dài đối với kẻ mệt,
Luân hồi dài đối với kẻ ngu,
Không biết rõ chân diệu pháp". (Trích kinh Pháp Cú, bài số 60).

www.diamondbichngoc.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.