Hôm nay,  

Triết Lý Lãnh Đạo

27/06/201500:00:00(Xem: 4588)
Theo Aristote một nền triết học tương đối hoàn chỉnh cho một nền trị chính phải có sự quân bình giữa ba yếu tố: lý trí, trái tim và các dục vọng khả giác. Vậy những người lãnh đạo Việt Nam đang đứng ở đâu, thiên về khuynh hướng nào hay tất cả đều trên sự ngả lòng mà vốn đạo đức được định nghĩa thật sự không phải là sự cảm nghiệm thường nghiệm, nhưng tối thiểu được xây dựng trên bình diện các nguyên tắc của lý tính.

Như vậy một quốc gia thiên về thuần tuý lý trí sẽ sớm đưa đất nước vào tình trạng không tưởng, lắm triết gia kể cả chân và giả, nhiều chính khách không thực tế, thậm chí sản sinh thứ chính trị gia nói rất giỏi nhưng không làm được việc gì nên trọn cho dân, trở thành môn sinh các trường phái triết thuyết ngụy biện, những tháp ngà tư duy giữ chân những người lãnh đạo trong con đường mòn và không bao giờ họ chịu thay đổi.

Hai là sự nhiệt thành, quả cảm khiến các nhà lãnh đạo dẫn dân đi qua nhiều trường hợp trong lịch sử: cùng nhau đến vực thẳm của xung đột với những cuộc chinh chiến mà ngày nay nhìn lại quá khứ nhiều nhà phê bình lịch sử đã định nghĩa lịch sử chỉ là sự ghi chép lại những cuộc đánh nhau. Những chủ nghĩa quân phiệt, bạo chúa, những cuộc chinh phạt mang tính trường chinh đều từ sự nhiệt tình quá đáng của trái tim không còn sự can ngăn, dẫn đường của lý trí.

Ba là, giai cấp giàu có, nguyên văn lời Aristote là bọn phú hào lãnh đạo quốc gia, nghĩa là nói theo danh từ thời thượng những con người quyết nắm cho được danh vị, cương vị lãnh đạo hầu nhân danh nó phục vụ cho những lợi ích cá nhân trên bình diện thoả mãn các dục vọng khả giác của các bạo chúa. Đây là thành phần có nguồn gốc khác nhau nhưng đều có mẫu số chung không ngoài lợi nhuận cùng các giá trị thặng dư cho cá nhân, tập đoàn chính trị. Những con người này với họ triết học, những giá trị đạo đức khi được mang ra bàn giống như dân gian hay nói mang ngọc trai ném vào cho lợn. Và tất nhiên sự quả cảm của họ trong việc giữ kỷ cương phép nước hay chống ngoại xâm bảo vệ lãnh thổ chẳng hạn hà tất đã bị liệt kháng. Họ cũng bạo nhưng lòng quả cảm của trái tim chỉ còn trên nguyên tắc mạnh nhờ gạo, bạo nhờ tiền, và tiền đó đến từ đâu không biết, có thể là rửa tiền, hối lộ tham ô tầm cỡ quốc gia, quốc tế.

Và con người làm sao quốc gia làm vậy, ngay các báo tại Việt Nam cũng nói lên nhiều chuyện của sự khác thường mang tính tính phổ biến từ sự suy thoái về mọi mặt của một dân tộc. Phải dùng chữ dân tộc vì đó mới là điều xót xa vì từ cái gốc dân tộc mới hình thành nên các quốc gia, mới hội với nhau thành Liên Hợp Quốc… Các báo phóng sự về chồng bắt vợ làm đĩ nuôi con, gái quê từ các nông thôn đổ về thành phố kiếm chồng ngoại và chính yếu là chồng Hàn, Đài, Mã Lai…nữ sinh viên phải tiếp khách và có cả nhiều trường hợp tiếp cả Thầy của mình – đó là cái giá phải trả cho sư phụ để được tốt nghiệp đại học, học sinh mới vào bậc trung học với điện thoại di động trong người đầy các hình ảnh phim sex và trao cho nhau xem bình thường như các cháu gái mười ba, mười bốn ngậm thuốc ngừa thai như ngậm kẹo cao su. Ngay bước khởi đi từ học đường đã vô tình dạy những điều nói láo cho con trẻ vì quyết chạy theo thành tích của các thầy cô giáo.


Nhìn toàn cảnh xã hội để thấy những nhà lãnh đạo một đất nước không còn nhựa sống để đưa một dân tộc như MoiSe dẫn dân Do Thái vượt qua Biển Đỏ.

Thật vậy lãnh đạo một đất nước không chỉ lo tìm ký mấy cái hợp đồng kinh tế, có khi sự ký kết lại mang tới cái hại cho giống nòi mình không cùng, nhưng dù lợi hại thế nào cũng là công việc của các chuyên gia. Riêng tại Việt Nam hiện tại không thấy có một nhân vật lãnh đạo mang được triết lý sống cho dân, nghĩa là có lấy được cái mống làm gương hay chí ít của tin còn một chút này, hà tất một triết lý sống mạnh mẽ và đó mới là sự sống lại, sự phục sinh thật sự cho một dân tộc trong sự thử thách chính yếu từ bên trong với những quyền cơ bản mà mỗi người có quyền đòi hỏi khi sinh ra làm người: Không cần nêu lên lý do gì cả một khi sinh ra làm người, tôi có quyền bình đẳng như tất cả mọi người khác, ai nhân danh này nọ mà tước đoạt, phải trả lại quyền làm người cho mỗi người.

Một đất nước dựng lên cũng đủ mọi thứ gọi là pháp luật nhưng không phải để cùng nhau tôn trọng song để tập đoàn thống trị làm luật với dân, luật pháp trở thành thứ công cụ để đàn áp dân chúng, người dân lương thiện trở thành nạn nhân của thứ côn đồ nhân danh pháp luật: Công an làm luật biểu tình!

- Tại Việt Nam ngày nay người dân đều biết và xót xa trước vận mạng dân tộc: Yêu nước trở thành phản động! Bán nước là chủ động! Động trong tiếng Việt có nhiều nghĩa.

Mọi sự băng hoại đã quá rõ ràng! Hãy thật sự làm lại chính mình, trước khi làm lại toàn xã hội. Dân tộc này đang nấc lên những tiếng than bức xúc khi hàng hoá tẩm đầy hóa chất của Trung Quốc tràn ngập thị trường, và kìa trên Biển Đông trở thành một Huyện của chúng, rồi Tây Nguyên như một nhát giao đâm thẳng vào tim người dân Việt, bùn đỏ như máu đã tràn ra trên ruộng đồng…Và hơn thế nữa, dưới hình thức khai thác quặng mỏ bô-xít, chúng ngang nhiên biến dần Tây nguyên thành một Tây Tạng thứ hai.

Hãy làm lại chính mình, điều này phải thật là can đảm vì có thanh sạch mới mời gọi mọi người thanh sạch, có sống trung thực mới cất lên tiếng nói công chính, không lừa bịp mới kêu gọi được lòng yêu nước. Đó là triết lý sống từ người dân đến các nhà lãnh đạo của người Việt Nam. Triết lý không nằm đâu xa vì chính tự nó được định nghĩa là sự đi đường và dân tộc này đã đi trong suốt chặng đường bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, có lúc lên non xuống biển, thậm chí một thời vượt cả đại dương mênh mông để trốn chạy bạo tàn tìm vùng đất mới, nhưng vẫn luôn bền vững: tôi yêu tiếng nước tôi, mảnh đất hình chữ S với một Biển Đông và Cao Nguyên êm đềm có rừng vàng biển bạc.

Nguyễn Quang

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.