Hôm nay,  

Phụ Nữ Kỵ Cộng Hòa?

22/04/201400:00:00(Xem: 7579)

...hơn 70% các cố vấn, phụ tá, nhân viên nội các của TT Obama là nam giới...

Nếu quý độc giả theo dõi truyền thông, báo chí hay truyền hình ở cái xứ Mỹ này, thì sẽ có cảm tưởng đúng là vậy, phụ nữ Mỹ rất kỵ đảng Cộng Hòa cũng như những tư tưởng bảo thủ gọi là không thân thiện với phụ nữ. Như Cộng Hoà chủ trương không giúp “giải phóng” phụ nữ, giam hãm họ trong tư thế công dân hạng hai so với các đấng mày râu trong vấn đề lương bổng và trách nhiệm trong công việc làm, cũng như giam hãm phụ nữ trong trách nhiệm gia đình, không cho họ có quyền “tự do sở hữu thân xác” của họ, hay nói cho rõ hơn, không cho họ vui vẻ rồi tha hồ phá thai.

Khối cấp tiến cho rằng trong con mắt bảo thủ, đàn bà chỉ nên ở nhà lo cho con và phục vụ cho đức lang quân, cơm nước rồi đấm bóp cho mấy ông, sau một ngày mấy ông mệt mỏi kiếm tiền cho mấy bà đi shopping. Nếu có đi làm thì không đáng lãnh lương bằng mấy ông.

Thực tế, hình ảnh một người đàn bà theo kiểu nô lệ cho chồng chỉ có trong xã hội Việt Nam ta cách đây có lẽ nửa thế kỷ, mà cũng chỉ có trong những gia đình gọi là khá giả thôi. Như các quan rủng rỉnh tiền bạc, quyền thế, nên các bà vợ có quyền ngồi nhà đánh tứ sắc cả ngày chờ ông chồng về để phục vụ. Chứ trong giới bình dân hơn, phụ nữ Việt ta từ ngàn xưa đến nay, vẫn đầu tắp mặt tối làm việc, phần lớn là buôn bán lớn nhỏ, góp tiền nuôi gia đình, chắc chắn là đã không làm ít hơn mấy ông chồng, rồi về đến nhà lại còn phải quần quật làm đầu bếp, quản gia, “ô-sin”, vú em, cô giáo kèm con học, có khi còn phải hầu cả bố mẹ chồng,... chưa kể tối đến lại còn phải lo bổn phận “phòng the”.

Ngay cả trong xã hội “văn minh” Việt Nam ngày nay, dưới sự lãnh đạo “đại tài” của Nhà Nước ta, theo tuyên truyền của đảng thì thời buổi phong kiến trọng nam khinh nữ đã qua từ lâu rồi, nhưng trên thực tế thì lương các bà phải dành lo cho nhà cửa, chợ búa, quần áo, con cái,..., còn lương các ông thì chỉ để cúng vào các quán nhậu mỗi chiều với bạn bè, hay karaoke mỗi tối với các em chân dài thôi, các bà thắc mắc tới là... ăn đòn ngay, có gọi công an đến cũng như không vì chính mấy ông công an này đánh vợ còn mạnh hơn ai hết.

Dân tỵ nạn ta may mắn thoát được lối sống “văn minh XHCN” đó. Các bà tuy không bị đòn nữa, nhưng cật lưng làm việc chẳng thua gì mấy ông chồng, trong khi đồng lương mang về thì vẫn thua xa.

TT Obama mới đây có nêu vấn đề này lên và cho biết đồng lương của mấy bà theo thống kê, chỉ bằng 77% của mấy ông thôi. Con số thống kê do TT Obama đưa ra không chính xác lắm, có tính cách phóng đại vì so sánh một cách tổng quát mà không lưu ý đến chuyện có nhiều nghề lương cao mà không có sự hiện diện nhiều của mấy bà. Chẳng hạn như cấp lãnh đạo cao cấp của các công ty, hay những nghề nặng nhọc lương cao như thợ hầm mỏ, xây cất, thợ máy, v.v... mà phụ nữ, vì sức mạnh thể xác yếu hơn không kham nổi.

Đúng theo mô thức của một chính trị gia, TT Obama dùng những thống kê “ấn tượng” nhất để làm nổi bật vấn đề, rồi nhân tiện lái qua vấn đề phe phái, ám chỉ sai biệt là hậu quả của chính sách kỳ thị của các tài phiệt, các ông chủ hủ lậu, vẫn sống trong các quan điểm kỳ thị nam nữ của thiên niên kỷ trước. Ý muốn ám chỉ khối bảo thủ Cộng Hoà, trong khi khối cấp tiến Dân Chủ lo bênh vực quyền lợi phụ nữ mạnh hơn.

Theo các chuyên gia, một cách chính xác hơn thì trong điều kiện đồng đều, có thể so sánh được, phụ nữ lãnh lương bằng khoản 85%-90% lương của nam giới. Tuy cao hơn con số của TT Obama đưa ra, nhưng hiển nhiên, vẫn không bằng lương của mấy ông, tức là có khác biệt, thiên về nam giới.

Bà Gloria Steinem, một người cấp tiến cực đoan, chuyên tranh đấu cho bình đẳng nam nữ đến độ tuyệt đối, đã vận động chống lại mọi nghiên cứu về khác biệt nam nữ, vì bà quan niệm tuyệt đối chẳng có gì khác biệt giữa nam nữ để cần phải nghiên cứu.

Đây là quan niệm cực đoan thái quá đối với rất nhiều người. Giữa nam và nữ, hiển nhiên là có cả đại dương khác biệt. Không phải về thể xác không, mà về tinh thần cũng như về suy tư, về ưu tiên cũng như sở thích. Điều này chẳng cần bàn thêm, và bà Steinem nếu không nhìn thấy thì chỉ vì bà đúng là... quá khích, không muốn nhìn thấy thôi. Kiểu như đà điểu muốn vùi đầu dưới cát để tránh nhìn vào thực tế.

Ngay cả trong mấy đứa trẻ con mới bắt đầu tập tễnh biết đi, ta cũng thấy những khác biệt bẩm sinh. Như con gái thích quần áo đẹp trong khi con trai bất cần, con gái tự động thích chơi với son phấn, dày cao gót của mẹ, trong khi con trai chẳng thèm liếc mắt tới.

Đại khái, khác biệt có, nhưng nếu nói chuyện đó ra trong cái xứ Mỹ này, thế nào cũng bị coi là “không phải đạo chính trị” –politically incorrect. Cũng không khác gì chuyện da màu. Khác biệt giữa các sắc dân da trắng, da vàng, da đen, ai cũng nhìn thấy, ai cũng biết. Chỉ là không dám nói lên vì sợ mang trọng tội “không phải đạo chính trị”.

Trở lại vấn đề khác biệt lương giữa nam và nữ. Ngay cả trong cùng ngành nghề, cùng chức, cùng trách nhiệm, lương phụ nữ cũng thấp hơn lương nam giới.

Có nhiều nghiên cứu đã được thực hiện, cho thấy có nhiều lý do, chính đáng cũng như không chính đáng.

Lý do không chính đáng là... hồi nào đến giờ, đàn bà lãnh lương ít hơn là đương nhiên, truyền thống là như vậy, xét lại làm gì. Mấy ông chủ không có lý do gì xét lại, tự ý tăng lương cho nữ nhân viên khiến cho công ty của mình lời ít đi, tiền vào túi mình ít đi theo. Các bà đại đa số cũng chấp nhận cái tập tục quen thuộc đó, ít người muốn tranh đấu đòi tăng lương.

Cái lý do có lẽ chính đáng hơn là với phụ nữ, năng suất thường không bằng đàn ông. Trong khi các ông có thể tập trung suy tư 100% vào công việc, thì các bà không thể nào làm như vậy được. Đối với phụ nữ, việc làm công ty luôn luôn chỉ là ưu tiên thứ nhì hay thứ ba. Gia đình, con cái mới là ưu tiên số một. Họ đi làm nhưng đầu óc lúc nào cũng thắc mắc tối nay cơm nước như thế nào cho chồng, con cái giờ này đang ở trường làm gì, …. Nhất là phụ nữ Á Đông khi cái xã hội đó quan niệm trách nhiệm đi làm kiếm tiền nuôi gia đình là của mấy ông, mấy bà phải lo cho gia đình, kiếm tiền chỉ là chuyện kiếm thêm, có thì tốt hơn, không có cũng được.

Chính vì lý do gia đình mà khá nhiều phụ nữ tình nguyện nhận việc bán thời, hay làm việc tại gia, ít lương hơn mức lương toàn thời tại công ty.

Một nghiên cứu của một trường đại học cho thấy trong 500 đại công ty lớn nhất Mỹ, chỉ có 5% là do phụ nữ lãnh đạo. Nghiên cứu cũng cho thấy mấy ông tổng giám đốc mấy đại công ty này làm việc cho công ty không phải là 8 tiếng một ngày, mà trung bình 16 tiếng, hay thậm chí 20 tiếng, có khi ngủ cũng chỉ nằm mơ thấy công việc của công ty. Chuyện này khó có thể xẩy ra với các bà, thông thường chỉ làm đúng 8 tiếng là nhiều, để rồi mau mau chạy về nhà lo cho chồng con.

Đó là chưa kể phụ nữ đi làm lại còn có chuyện lỡ có bầu thì lại phải nghỉ, nghỉ “đầu óc” vì tinh thần dĩ nhiên bị cái bầu chi phối phần lớn, mà nghỉ làm thực tế khi bầu quá lớn, để đi đập bầu, và ở nhà dưỡng sức, nuôi con ít ra là trong vài tháng.

Làm việc và ưu tư ít hơn thì năng xuất cũng phải ít hơn, có thể phản ánh qua việc thăng chức chậm hơn, trách nhiệm ít hơn, và tiền thưởng ít hơn. Đây là một vấn đề có tính cơ bản, trong “máu” hay trong “din”. Khó có thể thay đổi để đòi hỏi phụ nữ phải lo cho công ty nhiều hơn là lo cho gia đình, hay ngược lại, đòi hỏi các ông lo cho gia đình nhiều hơn, bỏ bớt chuyện công ty đi.

Đó chính là lý do đơn giản và quan trọng nhất trong việc lương không đồng đều giữa nam và nữ, ít nhất là trong xã hội Mỹ ngày nay. Không có liên quan gì đến chuyện đảng Dân Chủ hay đảng Cộng Hòa như TT Obama và các chính khách Dân Chủ ám chỉ.

Một điều miả mai lớn là ngay chính trong Toà Bạch Ốc, dưới triều đại Obama, cách biệt nam nữ không phải nhỏ. Đại đa số - hơn 70%- các cố vấn, phụ tá, nhân viên nội các của TT Obama là nam giới. Các viên chức cao cấp đại đa số là nam, thư ký đại đa số là nữ. Nếu tính theo lương bổng thì tại đây, nam giới cũng lãnh lương cao hơn nữ giới, tương đương với cách biệt trong các ngành nghề trong kinh tế nói chung. Nếu muốn thay đổi như TT Obama kêu gọi, thì cần thay đổi ngay từ gốc, từ Toà Bạch Ốc trước.

Đi xa hơn Tòa Bạch Ốc, người ta cũng thấy trong cả nước Mỹ nói chung, tỷ lệ phụ nữ trong hàng ngũ công chức lên cao nhất là 45% dưới thời TT Bush con của khối bảo thủ “chống phụ nữ”. Sau đó dưới thời tổng thống cấp tiến Obama đã tuột dần xuống mức 43%, con số thấp nhất từ 16 năm qua. Những con số tất nhiên khó tin vì khó chịu đối với giới cấp tiến, nhưng lại là sự thật theo thống kê của cơ quan Office of Personnel Management, là cơ quan điều hành tất cả khối công chức Mỹ.

Một vấn đề lớn thứ hai được mang ra làm bằng chứng về chuyện Cộng Hoà kỳ thị phụ nữ là chuyện phá thai.

Khối cấp tiến chủ trương phụ nữ làm chủ thân xác, muốn phá thai là có quyền phá thai, không ai có thể thắc mắc về quyền tự do này. Và họ khua chiêng trống rầm rộ là ai chống lại quan niệm này là chống lại... phụ nữ.

Chuyện phá thai, dưới con mắt kẻ viết này, cũng không khác gì chuyện đồng tính. Đó là chuyện riêng tư của mỗi người, mỗi người đều có quyền có cách suy nghĩ và có tư tưởng riêng của mình. Vấn đề là không thể mang suy tư của mình áp đặt lên người khác.

Chống phá thai có nhiều lý do. Như phá thai là hành vi trốn tránh trách nhiệm. Như phá thai thả giàn là giúp phổ biến một cách sống buông thả trong sinh lý, thiếu tự chế. Và nhất là phá thai là đi ngược lại rời răn dạy của tất cả mọi tôn giáo vì không có một tôn giáo nào cổ võ hay cho phép phá thai. Có thể có nhiều người còn nhiều lý do khác chống phá thai. Nhưng tuyệt đối chống phá thai không phải là phát động chiến tranh chống phụ nữ -war on women- như khối cấp tiến hô hoán.

Cái nghịch lý của khối cấp tiến ủng hộ phá thai là họ tự cho họ là “pro-choice”, tức là đòi quyền tự do lựa chọn. Nhưng khi có người nào không lựa chọn giải pháp phá thai của họ thì người đó trở thành người “chống” phụ nữ ngay. Không còn quyền lựa chọn gì nữa. Cũng như ta đã bàn qua về vấn đề đồng tính trên cột báo này tuần trước, cái mâu thuẫn lớn nhất của khối cấp tiến là luôn luôn hô hào tự do, nhưng chỉ là tự do đi theo đường lối của họ thôi, còn đi ngược lại là bị đánh, bị tố bằng những lập luận lạ lùng, vô lý nhất.

Khối cấp tiến quên mất một chuyện là ngay trong hàng ngũ phụ nữ, cũng có một số lớn phụ nữ chống phá thai. Theo thăm dò của Gallup, trong 10 bà Mỹ thì đã có gần 6 bà (58%) chống phá thai, dưới mọi hình thức. Nếu đa số phụ nữ không chấp nhận phá thai thì làm sao có thể coi tư tưởng chống phá thai là chống phụ nữ được?

Câu chuyện bình đẳng nam nữ là một câu chuyện phức tạp, nhất là trong cái xứ tự do thả giàn, ai muốn nghĩ sao cũng được, ai muốn làm gì cũng được.

Ở Mỹ này, dưới áp lực của khối cấp tiến cực đoan tranh đấu cho bình đẳng tuyệt đối nam nữ, đã có nhiều chuyện oái ăm, quái gở xẩy ra.

Như có một thời, một số sở cứu hỏa hủy bỏ một số tiêu chuẩn về sức mạnh thể xác để giúp mở cửa cho phụ nữ vào làm nghề này, tránh tiếng sở cứu hỏa kỳ thị nam nữ. Nhưng thực tế sau một thời gian biện pháp này bị thâu hồi lại, vì những sở cứu hỏa này khám phá ra ngành này đòi hỏi một số tiêu chuẩn tối thiểu về sức mạnh cần thiết mà phụ nữ không có, gây trở ngại cụ thể cho công việc cực kỳ nguy hiểm của cái nghề cứu hỏa.

Hay chuyện có một vài trường học Mỹ để tránh mang tiếng kỳ thị nam nữ, cho phải đạo chính trị, cho phép nữ học sinh tham gia vào các đội đá banh kiểu Mỹ -american football- của trường, chỉ để khám phá ra chơi banh theo kiểu này đã gây ra hàng loạt tai nạn cho các nữ sinh với thể xác yếu hơn nam giới. Một điều mà chỉ cần ba giây đồng hồ xem football Mỹ trên truyền hình thì ai cũng thấy, không cần phải cho mấy cô vào chơi một thời gian, xẩy ra hàng loạt tai nạn mới biết được.

Đó là vài thí dụ cụ thể của chuyện nam nữ không thể nào hoàn toàn giống nhau như bà Steinem hô hào. Nhưng nói lên là bảo đảm bị tố ngay là đã có tư tưởng kỳ thị.

Và chính vì khối bảo thủ trong Cộng Hoà chống lại những chuyện vớ vẩn như vậy nên đã bị khối cấp tiến lớn tiếng tố giác là chống phụ nữ.

Và khối này, với sự phụ họa của truyền thông dòng chính, cũng đã đưa ra một bằng chứng họ cho là rõ ràng nhất là đảng Cộng Hoà chống phụ nữ là việc đảng Cộng Hòa đang bị mất phiếu phụ nữ.

TT Obama trong hai kỳ tranh cử vừa qua đã thu được từ 55% đến 60% phiếu của nữ cử tri. Kết quả này không có gì để tranh cãi. Nhưng những con số này đã che khuất một phần sự thật. Đại đa số những phụ nữ đi bầu thuộc giới trẻ, một số lớn là sinh viên chưa có gia đình, hoặc không chịu lập gia đình vì coi gia đình như là một định chế hủ lậu, thường có khuynh hướng cởi mở cấp tiến, ủng hộ mạnh chuyện nam nữ bình quyền, nhất là phá thai. Họ hăng hái đi bầu để ủng hộ TT Obama.

Phần lớn các bà tương đối lớn tuổi hơn, có gia đình thì lại ít chú ý đến chuyện chính trị, hay mắc lo chuyện công việc và gia đình, không đi bỏ phiếu. Ngày đầu phiếu là ngày thứ ba trong tuần theo Hiến Pháp ấn định, không phải là ngày nghỉ. Mấy bà đều đi làm, chẳng ai được nghỉ. Đi làm xong, mau mau chạy về lo cơm nước cho chồng con, ít người chịu ra xếp hàng mấy tiếng đồng hồ để bỏ phiếu.

Đó là lý do chính TT Obama hay các ứng viên Dân Chủ khác, đã thu được nhiều phiếu phụ nữ hơn các ứng viên Cộng Hoà. Chỉ vì mấy bà bảo thủ đi bầu ít hơn mấy cô cấp tiến. Chứ không phải vì đa số phụ nữ nói chung ủng hộ Dân Chủ và các tư tưởng cấp tiến của đảng này. Khác biệt là trong phòng phiếu, không phải là ngoài đời thực tế.

Cái khác biệt này không khác gì khác biệt chung trong giới đàn ông da trắng. Khối đàn ông da trắng nắm thế đa số tuyệt đối trong xã hội Mỹ, có thể lên tới hơn 60% dân số Mỹ. Nhưng cái khối này lại trở thành thiểu số trong phòng đầu phiếu chỉ vì đại đa số các ông da trắng không đi bầu. Đưa đến chuyện các khối dân trên nguyên tắc là thiểu số, như phụ nữ trẻ và giới trẻ nói chung, các dân da nâu, da đen, da vàng, lại có tiếng nói mạnh trong chính trường Mỹ.

Có thể nói là mạnh hơi quá khi họ đưa được một ông chính khách như ông Obama vào được Toà Bạch Ốc. (20-04-14)

Vũ Linh

Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.