Phân lý chữ nghĩa Bùi Giáng là việc làm nghiêm túc một cách khôi hài. Phê bình thơ Bùi Giáng là khôi hài một cách nghiêm túc. Tôi chú ý đến hai đối cực hài hòa này vì càng suy nghĩ, càng lý luận, thì càng cảm nhận chất khôi hài trong thơ Bùi Giáng là một đặc sản. Thưởng thức thơ Bùi Giáng, trước hết là thú vị với cách thế đùa nghịch chữ nghĩa và tứ thơ của ông, tiếp theo là những ngạc nhiên về chất lượng ngộ nghĩnh và biến hóa trong ý nghĩ, tư tưởng của Bùi Giáng một cách sâu sắc và sự sâu sắc này mang đến lòng ngưỡng mộ, vì sự sâu sắc này mà chúng ta cần phải nghiêm túc.Trước Bùi Giáng có rất nhiều nhà thơ làm thơ hài hước nổi danh như Tú Xương, và các ông tú sau này. Hầu hết các nhà thơ thành danh đều có thơ hài hước, như Nguyễn Khuyến, Tản Đà, vân vân. Tuy nhiên, gần như những hài hước đó luôn kèm theo sự mỉa mai, nụ cười xách mé, mỉm cười khinh bỉ, nín cười che miệng, cười lớn chế nhạo. Trong khi chất khôi hài của Bùi Giáng qua thơ chỉ tạo ra nụ cười hoặc tức cười.
BÀI MỚI
Phân lý chữ nghĩa Bùi Giáng là việc làm nghiêm túc một cách khôi hài. Phê bình thơ Bùi Giáng là khôi hài một cách nghiêm túc. Tôi chú ý đến hai đối cực hài hòa này vì càng suy nghĩ, càng lý luận, thì càng cảm nhận chất khôi hài trong thơ Bùi Giáng là một đặc sản. Thưởng thức thơ Bùi Giáng, trước hết là thú vị với cách thế đùa nghịch chữ nghĩa và tứ thơ của ông, tiếp theo là những ngạc nhiên về chất lượng ngộ nghĩnh và biến hóa trong ý nghĩ, tư tưởng của Bùi Giáng một cách sâu sắc và sự sâu sắc này mang đến lòng ngưỡng mộ, vì sự sâu sắc này mà chúng ta cần phải nghiêm túc.Trước Bùi Giáng có rất nhiều nhà thơ làm thơ hài hước nổi danh như Tú Xương, và các ông tú sau này. Hầu hết các nhà thơ thành danh đều có thơ hài hước, như Nguyễn Khuyến, Tản Đà, vân vân. Tuy nhiên, gần như những hài hước đó luôn kèm theo sự mỉa mai, nụ cười xách mé, mỉm cười khinh bỉ, nín cười che miệng, cười lớn chế nhạo. Trong khi chất khôi hài của Bùi Giáng qua thơ chỉ tạo ra nụ cười hoặc tức cười.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Khi một học sinh trung học tại Quận Cam, Florida đến thư viện trường để mượn cuốn On the Road của Jack Kerouac, em không tìm thấy nó ở đúng vị trí trong hệ thống phân loại Dewey. Hóa ra cuốn sách đã bị rút khỏi kệ vì có người khiếu nại. Theo đạo luật Florida House Bill 1069, sách bị rút đi vô thời hạn. Tác phẩm kinh điển của Kerouac, ghi lại tinh thần thế hệ Beat những năm 1950, cùng hàng trăm tựa khác, không còn trong tầm tay của học sinh. Thống đốc Ron DeSantis đã ký đạo luật này vào tháng 7 năm 2023. Luật quy định: nếu phụ huynh hay thành viên cộng đồng phản đối một cuốn sách với lý do sách mang tính khiêu dâm hoặc đồi trụy, nhà trường phải gỡ bỏ khỏi chương trình trong vòng năm ngày và tổ chức một phiên điều trần công khai với một viên chức đặc biệt do tiểu bang bổ nhiệm.
Bị còng tay cùng những người khác tại một cơ sở di trú ở Louisiana trong khi chờ giải lên phi cơ, Lue Yang hiểu rằng chuyến bay về Lào trong vài giờ tới có thể là dấu chấm hết cho tự do, và viễn ảnh phía trước sẽ rất u ám. Ở tuổi 47, người cha của sáu đứa con này phải đối mặt với một hiện thực phũ phàng: tiếp tục trả giá cho một bản án đã lùi sâu vào quá khứ hơn hai thập niên.
Người Việt từng sống dưới chế độ cộng sản sẽ dễ dàng đồng cảm với ký ức của một người Cuba: thầy cô bị thay thế, sách vở biến mất, tiệm nhỏ cũng bị tước đoạt. Trong bài viết của Trevor Hughes và Terry Collins trên USA TODAY (28/9/2025), nhiều di dân từ Cuba, El Salvador đến Trung Đông cùng lên tiếng: nước Mỹ nay đang xuất hiện những dấu hiệu quen thuộc của độc tài mà họ từng chạy trốn. Sau đây là bài tóm lược.
Hãy thử hình dung một cảnh tượng thế này: giữa không khí u buồn, trang nghiêm trong lễ tang một chính trị gia nổi tiếng, một nhóm người lại tỏ ra hả hê và giương cao những biểu ngữ như “Chúa ghét nước Mỹ,” “Hoa Kỳ sẽ diệt vong,” “Đừng cầu nguyện cho Hoa Kỳ,” hay “Tạ ơn Chúa về ngày 11/9.” Dù vị chính trị gia đó thuộc phe nào, thì có lẽ phần lớn người dân Hoa Kỳ đều sẽ thấy phẫn nộ. Vậy điều gì lại dung thứ cho các hành động chướng tai gai mắt như thế? Câu trả lời gói gọn trong mấy chữ: Tu Chính Án Thứ Nhất (First Amendment).
Cả ông ta và tôi cùng cười xòa. Ui, mình đúng là đãng trí thứ thiệt. Phần Lan đã gia nhập Eurozone từ 1999 và dùng Euro ngay từ buổi đầu như những quốc gia thành viên khác. Ngày trước, nhắc đến những thủ đô bắc Âu, người ta thường nghĩ đến Oslo giàu có của Na Uy, Copenhagen trẻ trung của Đan Mạch. Giờ đây, Helsinki dần dà từng bước góp mặt vào danh sách những thủ đô được du khách ưa chuộng. Sức thu hút của thành phố ngày càng tăng. Từ 15 năm nay, Helsinki là một trong những thành phố tân tiến nhất Âu châu.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.
Áo dài là y phục cổ truyền của người Việt Nam, đàn ông cũng như đàn bà. Bài này cho các ông ra rìa, chỉ nói tới áo dài của các bà. Kể ra các ông cũng chẳng ghen tỵ chi được vì nói tới áo dài là người ta thường nghĩ tới sự mượt mà, uyển chuyển dịu dàng của phụ nữ. Các ông cũng chẳng mặn mòi chi với áo dài vì khi nước ta trở thành thuộc địa của Pháp, đa số các ông sống ở thành thị đã phụ áo dài để mặc đồ tây.
Còn nhớ trong chiến dịch tranh cử năm 2024, Trump từng mạnh miệng nói: “Tôi nghĩ khi sinh viên tốt nghiệp đại học nên được cấp thẻ xanh [thường trú nhân tại Hoa Kỳ] cùng với tấm bằng của mình.” Nhưng đến khi quay lại chiếc ghế tổng thống, ông lại khiến nhiều người té ngửa vì nói một đằng, làm một nẻo. Ngày 19 tháng 9, Trump ra lệnh thu tới 100,000 MK đối với mỗi hồ sơ xin cấp visa H-1B mới, diện thị thực mà các công ty công nghệ thường dùng để tuyển dụng sinh viên quốc tế sau khi tốt nghiệp. Hằng năm, chỉ có 85,000 visa H-1B được cấp (bằng cách bốc thăm), còn tổng chi phí xin visa (trước khi có chính sách mới của Trump) chỉ khoảng 2,500 MK.
Tuyên cáo về Thẻ Vàng Trump không đề cập gì đến hạn ngạch hay ngày ưu tiên. Khoản phí 1 triệu Mỹ kim và 2 triệu Mỹ kim dường như chỉ là các khoản phí duyệt xét nhanh cấp tốc. Ngay cả khi các đơn này được duyệt xét ngay lập tức, vẫn tồn tại vấn đề thiếu hạn ngạch thẻ xanh. Điều này ngăn cản việc cấp thẻ xanh theo “đường tắt.” Đương đơn xin Thẻ Vàng không thể chen lên trước.
Cả ông ta và tôi cùng cười xòa. Ui, mình đúng là đãng trí thứ thiệt. Phần Lan đã gia nhập Eurozone từ 1999 và dùng Euro ngay từ buổi đầu như những quốc gia thành viên khác. Ngày trước, nhắc đến những thủ đô bắc Âu, người ta thường nghĩ đến Oslo giàu có của Na Uy, Copenhagen trẻ trung của Đan Mạch. Giờ đây, Helsinki dần dà từng bước góp mặt vào danh sách những thủ đô được du khách ưa chuộng. Sức thu hút của thành phố ngày càng tăng. Từ 15 năm nay, Helsinki là một trong những thành phố tân tiến nhất Âu châu.
ở bên tả ngạn sương mù |
áo em dính hạt mù u đến giờ |
nhớ chờ anh nhé ngu ngơ |
tàn cây cơm nguội đôi bờ còn thương
Viện Bảo Tàng The Getty toạ lạc tại thành phố Los Angeles, CA, USA. đã tổ chức một buổi triển lãm hy hữu kéo dài từ tháng 6 đến 28 tháng 9 năm nay, 2025. Buổi triển lãm có tên là "Queer Lens" tập trung vào chủ đề Lịch Sử Nhiếp Ảnh của Người Đồng Tính là một cuộc trưng bày thật đặc biệt và vĩ đại của Viện Bảo Tàng to lớn và nổi tiếng ở Nam California, Hoa Kỳ này. Hơn 270 bức ảnh thể hiện những biểu hiện về giới tính và tình dục qua hai thế kỷ đã xuất hiện như một khiêu khích mà chỉ Viện Getty mới đủ can đảm để dàn dựng. Phải mất gần 6 năm để chuẩn bị, sưu tầm, cùng những cố gắng và nỗ lực của nhiều người, buổi triển lãm mới được ra đời.
Tập truyện ngắn vừa phát hành của nhà văn Trần Kiêm Trinh Tiên có một nhan đề rất là buồn, “Hạt U Minh.” Nhiều truyện trong tập này như dường viết về các lằn ranh bị vượt qua. Thí dụ, lằn ranh tình yêu (hay như dường là tình yêu) giữa một ni cô và một chàng trai trong trường Dòng. Hay thí dụ, mối tình giữa một thiếu nữ Huế và chàng trai Mỹ, và chàng chết khi bùng nổ các trận đánh trong Tết Mậu Thân ở Huế. Hay như truyện cuối trong tập, khởi đầu là các hình ảnh liên hệ tới Kinh Thánh Ki Tô Giáo, giữa truyện là ký ức một thiếu nữ về một truyện Thiền... Cuộc đời, vâng cuộc đời, thực sự là không có lằn ranh, dù là màu da hay tôn giáo. Tác giả có vẻ như muốn nêu chủ đề từ những chuyện đời thường.
Phân lý chữ nghĩa Bùi Giáng là việc làm nghiêm túc một cách khôi hài. Phê bình thơ Bùi Giáng là khôi hài một cách nghiêm túc. Tôi chú ý đến hai đối cực hài hòa này vì càng suy nghĩ, càng lý luận, thì càng cảm nhận chất khôi hài trong thơ Bùi Giáng là một đặc sản. Thưởng thức thơ Bùi Giáng, trước hết là thú vị với cách thế đùa nghịch chữ nghĩa và tứ thơ của ông, tiếp theo là những ngạc nhiên về chất lượng ngộ nghĩnh và biến hóa trong ý nghĩ, tư tưởng của Bùi Giáng một cách sâu sắc và sự sâu sắc này mang đến lòng ngưỡng mộ, vì sự sâu sắc này mà chúng ta cần phải nghiêm túc.Trước Bùi Giáng có rất nhiều nhà thơ làm thơ hài hước nổi danh như Tú Xương, và các ông tú sau này. Hầu hết các nhà thơ thành danh đều có thơ hài hước, như Nguyễn Khuyến, Tản Đà, vân vân. Tuy nhiên, gần như những hài hước đó luôn kèm theo sự mỉa mai, nụ cười xách mé, mỉm cười khinh bỉ, nín cười che miệng, cười lớn chế nhạo. Trong khi chất khôi hài của Bùi Giáng qua thơ chỉ tạo ra nụ cười hoặc tức cười.
Hãy thử hình dung một cảnh tượng thế này: giữa không khí u buồn, trang nghiêm trong lễ tang một chính trị gia nổi tiếng, một nhóm người lại tỏ ra hả hê và giương cao những biểu ngữ như “Chúa ghét nước Mỹ,” “Hoa Kỳ sẽ diệt vong,” “Đừng cầu nguyện cho Hoa Kỳ,” hay “Tạ ơn Chúa về ngày 11/9.” Dù vị chính trị gia đó thuộc phe nào, thì có lẽ phần lớn người dân Hoa Kỳ đều sẽ thấy phẫn nộ. Vậy điều gì lại dung thứ cho các hành động chướng tai gai mắt như thế? Câu trả lời gói gọn trong mấy chữ: Tu Chính Án Thứ Nhất (First Amendment).
Từ tháng 11/2000 đến nay, chưa từng có một ngày nào mà con người vắng bóng ngoài quỹ đạo Trái đất. Trạm Không Gian Quốc Tế International Space Station (ISS) đã duy trì sự hiện diện liên tục suốt 25 năm, với ít nhất một phi hành gia Hoa Kỳ thường trực trên quỹ đạo thấp. Trong lịch sử bay vào vũ trụ, hiếm có thành tựu nào sánh bằng ISS: một công trình chung của Hoa Kỳ, châu Âu, Canada, Nhật Bản và Nga – biểu tượng của sự hợp tác vượt lên trên chính trị. Nhưng mọi hành trình đều có hồi kết. Năm 2030, con tàu khổng lồ này sẽ được điều khiển rơi xuống một vùng hẻo lánh ở Thái Bình Dương.
Có người không thể bắt đầu ngày mới nếu chưa tắm. Có người lại chỉ chịu vào giường sau khi đã gột sạch bụi đời dưới vòi sen. Vậy ai đúng? Thật ra, cả hai bên đều có lý. Tắm sáng giúp đầu óc tỉnh táo, cơ thể mát mẻ, sẵn sàng đi làm. Tắm tối thì rửa sạch mồ hôi, bụi bặm, phấn hoa… để không đem hết vào ga gối. Nghe ra thì tắm tối có vẻ “vệ sinh” hơn. Nhưng khoa học lại chỉ ra vài chuyện bất tiện: dù có tắm sạch sẽ trước khi ngủ, bạn vẫn tiết ra cả đống mồ hôi và tế bào da trong lúc nằm. Tất cả biến giường thành tiệc buffet cho ve bụi. Nếu không thay ga gối thường xuyên, lợi ích của tắm tối coi như mất.
Hãy thử hình dung một cảnh tượng thế này: giữa không khí u buồn, trang nghiêm trong lễ tang một chính trị gia nổi tiếng, một nhóm người lại tỏ ra hả hê và giương cao những biểu ngữ như “Chúa ghét nước Mỹ,” “Hoa Kỳ sẽ diệt vong,” “Đừng cầu nguyện cho Hoa Kỳ,” hay “Tạ ơn Chúa về ngày 11/9.” Dù vị chính trị gia đó thuộc phe nào, thì có lẽ phần lớn người dân Hoa Kỳ đều sẽ thấy phẫn nộ. Vậy điều gì lại dung thứ cho các hành động chướng tai gai mắt như thế? Câu trả lời gói gọn trong mấy chữ: Tu Chính Án Thứ Nhất (First Amendment).
Khi mùa thu đến, Pechanga Resort Casino chào đón mùa mới với chuỗi chương trình khuyến mãi Trung Thu kéo dài suốt tháng 10, mang đến cho khách hàng nhiều cơ hội trúng thưởng tiền mặt và phần thưởng EasyPlay. Lễ hội kéo dài cả tháng này kết hợp các sự kiện xổ số đặc biệt cùng cơ hội hàng tuần dành cho hàng trăm người chiến thắng.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bị còng tay cùng những người khác tại một cơ sở di trú ở Louisiana trong khi chờ giải lên phi cơ, Lue Yang hiểu rằng chuyến bay về Lào trong vài giờ tới có thể là dấu chấm hết cho tự do, và viễn ảnh phía trước sẽ rất u ám. Ở tuổi 47, người cha của sáu đứa con này phải đối mặt với một hiện thực phũ phàng: tiếp tục trả giá cho một bản án đã lùi sâu vào quá khứ hơn hai thập niên.
50 năm sau và thêm 8 đời tổng thống Mỹ, tuy Việt Nam nay không còn là quan tâm của đại đa số quần chúng như thời chiến tranh, nhưng một nước Việt Nam thống nhất về địa lý vẫn nằm trong chiến lược của Mỹ và vẫn được các nhà nghiên cứu về chính trị, sử, xã hội, kinh tế, quốc phòng và những nhà hoạt động môi trường, xã hội dân sự, những người tranh đấu cho dân chủ, nhân quyền quan tâm vì những vấn đề tồn đọng sau chiến tranh và các chính sách của Hà Nội.
Những chủ đề liên quan đã được trình bày trong một hội nghị quốc tế tổ chức vào hai ngày 18 và 19/9/2025 tại Đại học U.C. Berkeley với sự tham dự của nhiều học giả, nghiên cứu sinh từ các đại học Hoa Kỳ, Việt Nam, Singapore, Pháp; cùng các cựu lãnh đạo, phóng viên, nhà hoạt động.
VIẾT VỀ NƯỚC MỸ
Bà thong thả bước vào nhà, thưởng thức ly cà phê thơm mùi bơ đậu phụng. Đó là bí quyết pha chế của gia đình ông Hữu lúc mở quán cà phê căn nhà để dư sau 1975. Lúc mà ông trở thành tên “vô lương mất dạy, buôn bán sáu mặt” (tiếng lóng: Nhà giáo không được đi dạy, không có lương, buôn bán sặc máu). Trước mặt bà là lát mì kèm với phô mai Đầu Bò dùng điểm tâm kiêm luôn buổi trưa, ăn mà tưởng nhớ tới công lao nhiều người cho mình no bao tử sáng nay, bà ăn trong sự biết ơn nên cảm nhận được cái ngon của ly cà phê, của bánh mì, của miếng phô mai.
Thử tưởng tượng nếu không có mùa xuân, mùa đẹp nhất trong năm, thế gian này sẽ ra sao nhỉ? Sẽ không còn vô số loài hoa đẹp nở rộ vào mùa xuân, sẽ không có cảnh những đàn chim di cư về những miền đất ấm. Những cánh đồng hoa dại ngút ngàn sẽ biến mất. Những rừng cây trơ trụi lá ngủ đông sẽ không bừng tỉnh để mầm non đâm chồi và nhú lộc. Các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ và họa sĩ sẽ mất đi cảm hứng sáng tác. Nhiệt độ chuyển đột ngột từ lạnh ngắt sang cái nóng của mùa hè sẽ làm cơ thể con người không kịp thích nghi, mọi thứ sẽ bị đảo lộn, rối tung. Cuộc sống sẽ chẳng còn thú vị. Mùa xuân quan trọng biết bao, vậy mà có đôi lần tôi đã thầm nhủ mùa xuân ơi, đừng đến với tôi nữa làm gì.
Mỗi người có một thú tiêu khiển khác nhau. Người thì thích xem phim. Kẻ thì mê đọc sách. Người khác thì khoái nghe nhạc. Cũng có người dùng thể thao là niềm vui mỗi ngày. Thú tiêu khiển giúp chúng ta thấy cuộc sống vui hơn. Riêng tôi, viết lách là đam mê không thể bỏ được. Tôi viết đủ thứ từ âm nhạc, tiểu thuyết, thơ và viết cho chương trình Viết Về Nước Mỹ (VVNM) của Việt Báo.
Lúc còn ở Việt Nam, tôi nghe nhiều lời đồn về nước Mỹ. Thiên hạ đồn dân Mỹ có đời sống sung sướng lắm. Ai cũng có nhà lầu xe hơi đầy đủ. Tiền của ê hề mặc tinh mà phung phí. Cuộc sống thượng luu phong phú như vậy nhà nào cũng đầy đủ tiện nghi du lịch ăn uống xả giàn, lúc nào củng tiền đô đầy túi xài tiền quăng qua của sổ rớt đất chẳng hề cong lưng mà lượm. So với Bạch công tử, Hắc công tử của Việt Nam thì thua xa, nói ra chỉ mắc cỡ mà thôi. Còn thua thiệt nhiều. Đối với xã hội Mỹ, dân Mỹ một hai ngàn đô mà nhằm nhò gì, chuyện nhỏ, không đáng khom lưng lượm chi cho mỏi lưng.
Di dân sau năm 1975 là một hành trình di dân chính trị trong lịch sử Việt Nam. Hàng trăm ngàn người đã liều mình băng qua Campuchia, tìm đường đi vào Thái Lan. Hoặc họ vượt biển bằng những con thuyền gỗ mong manh, không bản đồ, không lương thực đầy đủ, không phương tiện liên lạc hiện đại. Họ được gọi là “bộ nhân” và “thuyền nhân,” hai cụm từ đã trở thành biểu tượng của một giai đoạn lịch sử của Việt Nam và của cả thế giới.
Áo dài là y phục cổ truyền của người Việt Nam, đàn ông cũng như đàn bà. Bài này cho các ông ra rìa, chỉ nói tới áo dài của các bà. Kể ra các ông cũng chẳng ghen tỵ chi được vì nói tới áo dài là người ta thường nghĩ tới sự mượt mà, uyển chuyển dịu dàng của phụ nữ. Các ông cũng chẳng mặn mòi chi với áo dài vì khi nước ta trở thành thuộc địa của Pháp, đa số các ông sống ở thành thị đã phụ áo dài để mặc đồ tây.
Tình hình nước Mỹ ngày càng thêm chia rẽ trong những ngày tháng qua. Sau khi Texas phân chia lại địa hạt bầu cử quốc hội để làm cho tiểu bang này “thuần Cộng Hòa” hơn, California đáp trả. Một số tiểu bang khác cân nhắc làm theo. Điều này sẽ chỉ làm nước Mỹ thêm phân cực chính trị. Rồi nối tiếp đến sự kiện bi thảm Charlie Kirk bị ám sát. Một số chính trị gia bảo thủ lập tức đổ lỗi cho phe “cực tả”. Trong môt cuộc trả lời phỏng vấn với tờ Daily Mail, bà ngoại của nghi can Tyler Robinson nói rằng: "Con trai tôi, bố của nó, là một người Cộng Hòa ủng hộ Trump. Hầu hết các thành viên trong gia đình tôi đều theo Đảng Cộng Hòa. Tôi không biết ai là người theo Đảng Dân Chủ cả…. Tôi thực sự rất bối rối. [Tyler] là người nhút nhát nhất. Nó chưa bao giờ, chưa bao giờ nói chuyện chính trị với tôi cả…" Nhiều cư dân trên mạng bình luận rằng nếu Tyler là một người theo Dân Chủ, hay di dân, hay một người da màu, thì sự chia rẽ màu da, ý thức hệ còn được kích hoạt đến cỡ nào.
Đã bao giờ bạn nửa đêm lướt mạng, thấy một nút bấm rực rỡ rồi mua ngay món đồ chẳng cần thiết, để sáng hôm sau ngẩn ngơ hối tiếc? Đã bao giờ bạn phải giấu những gói hàng khỏi người thân? Y học gọi đó là “oniomania” – chứng nghiện mua sắm – và ngày nay, các nhà nghiên cứu cho rằng đây là một căn bệnh đang lan rộng. Thương mại bán lẻ đang đổi thay nhanh chóng. Những nền tảng như TikTok đưa thẳng quầy hàng vào màn hình, pha trộn trò giải trí với việc tiêu tiền. Livestream mua sắm biến chuyện mua bán thành một cuộc chơi, nơi người dẫn vừa pha trò, vừa lôi kéo khán giả bấm nút. Chính vì thế mà giới kiểm soát và học giả bắt đầu lo ngại. Liên Hiệp Châu Âu đã ra luật cấm các nền tảng “dẫn dắt” hành vi người dùng bằng thiết kế lôi cuốn. Ủy ban Châu Âu hiện điều tra Temu, cửa hàng trực tuyến của Trung Quốc, với lý do dịch vụ này có “thiết kế gây nghiện”. Cùng lúc, hàng loạt nghiên cứu được công bố về chứng nghiện mua sắm, cho thấy đây không còn chỉ là một hiện tượng xã hội thoáng qua.
ĐỜI SỐNG
Khi mùa thu đến và ánh sáng ban ngày ngắn lại, nhiều người nhận thấy giấc ngủ dài hơn, khẩu vị đổi khác, thường thèm ngọt hay tinh bột. Đó là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước bóng tối của những tháng mùa đông. Nhưng ánh sáng giảm cũng đồng nghĩa với tâm trạng dễ sa sút. Khoảng 1 trong 20 người lớn mắc chứng trầm cảm theo mùa (SAD), và hàng triệu người khác trải qua những “u ám mùa đông” nhẹ hơn, theo NPR Morning Edition.
Chương trình nhạc thính phòng Nguyên Từ Mỹ với chủ đề "Vẫn Mãi Không Quên" đã thực hiện thành công, với nhiều xúc động từ phía người trình diễn và khán giả, hôm Chủ Nhật 28/9/2025 tại hội trường Nhật Báo Người Việt. Khán giả đã ngồi đầy hội trường, trong đó có nhiều bạn từ xa tới, như họa sĩ Trần Đán từ Minnesota tới, nhà truyền thông Bùi Như Mai từ San Jose tới, và các bạn học xưa của nhạc sĩ nơi các trường CSU Long Beach, Chu Văn An Sài Gòn.
WELLINGTON, New Zealand (AP) — Hai quan chức Việt Nam bị cáo buộc tấn công tình dục hai nữ phục vụ trẻ tại một nhà hàng ở New Zealand sẽ không trở lại New Zealand để đối mặt với cáo buộc hình sự sau khi các nỗ lực dẫn độ họ thất bại, theo lời chính quyền New Zealand cho biết hôm thứ Năm.
Trump đã ký một văn bản áp thuế 25% đối với đồ nội thất gỗ từ ngày 14 tháng 10, mức thuế này có thể tăng lên 50% vào năm tới đối với bàn trang điểm và tủ bếp và lên 30% đối với đồ bọc lớp nệm uphol (upholstery).
Bài viết nhan đề "Mindfulness won't burn calories, but it might help you stick with your health goals" (Chánh niệm sẽ không đốt cháy calories, nhưng nó có thể giúp bạn bám sát các mục tiêu sức khỏe của mình) hôm 28/9/2025 trên tạp chí y khoa A Healthier Philly là của Masha Remskar -- nhà tâm lý và Nghiên cứu hậu tiến sĩ về Khoa học hành vi, Đại học Arizona State University -- ghi lại nghiên cứu cho thấy Chánh niệm không chỉ giúp sức khỏe tinh thần, mà cả thể chất, ngừa bệnh và giảm đau
Ngày mai, Thứ Ba, Trump và Hegseth họp toàn bộ 800 tướng, đô đốc để diễn văn về "đạo đức chiến binh"
- Trump: sẽ áp thuế 100% đối với phim nước ngoài
- Trump vu khống Mamdani là Cộng sản, nói sẽ không cấp tiền nếu Mamdani thắng chức Thị trưởng New York, vì Mamdani hứa giao thông, nhà ở và hàng chợ giá rẻ theo tiêu chuẩn dân chủ xã hội (không phải kiểu CS như VN, TQ, Cuba)
Nếu Đức Tổng Giám Mục Oklahoma City Eusebius Joseph Beltran không chỉ định tôi làm Tuyên Uý Trại Tù Oklahoma City County Jail liên tục 21 năm qua, thì tôi vẫn còn phục vụ cho Giáo Xứ Thánh Anrê Dũng Lạc cho đến ngày nay và rất tiếc vì NHU cầu CÔNG TÁC MỚI đòi hỏi phải mất nhiều thì giờ PHỤC VỤ cho các anh chị em tù nhân trong trại giam, không phân biệt sắc tộc, mầu da, tôn giáo vào những ngày nghỉ cuối tuần.
J221. Kasava Jātaka -- Chiếc Y và Con Voi
Tóm tắt: Cư sĩ tụ tập và dâng y cho Đề Bà Đạt Đa. Nghe vậy, Đức Phật kể câu chuyện về một người thợ săn cải trang thành một vị Độc Giác Phật để săn voi, và Bồ Tát đã khiển trách anh ta vì đã làm mất phẩm giá y.
J211. Somadatta Jātaka -- Người đàn ông nhút nhát và con trâu làm quà tặng
Tóm tắt: Một vị sư khó có thể nói trước mặt hai hoặc ba người khác vì quá lo lắng. Đức Phật kể câu chuyện về một Bà-la-môn thời xưa đã dành cả năm trời để học thuộc một bài kệ nhưng lại quá lo lắng đến nỗi khi đọc cho vua nghe, ông đã đảo ngược ý nghĩa của bài kệ.
J201. Bandhanagara Jātaka -- Những Xiềng Xích Mạnh Nhất
Tóm tắt: Một số nhà sư quan sát tù nhân bị trói chặt trong tù và hỏi Đức Phật về xiềng xích. Đức Phật giải thích rằng đây không phải là những xiềng xích mạnh nhất; sự luyến ái gia đình và dục vọng còn mạnh hơn. Ngài kể thêm rằng, trong quá khứ, một số người đã thành công trong việc phá vỡ những xiềng xích này và chia sẻ một câu chuyện về một kiếp trước của Ngài.
J191. Ruhaka Jātaka -- Vị Tăng Không Thể Buông Bỏ
Tóm tắt: Một vị sư xuất gia sau khi rời gia đình, dần dần lại rơi vào vòng kiểm soát của vợ cũ. Đức Phật kể câu chuyện về một vị Bà-la-môn bị vợ mình làm trò hề, bắt ông phải ăn mặc và hành xử như một con ngựa. Xấu hổ trước mặt nhà vua, ông đuổi bà đi và cưới một người vợ mới.
J181. Asadisa Jātaka -- Câu chuyện về Hoàng tử Vô Song và Cuộc Xuất Gia Vĩ Đại
Tóm tắt: Đức Phật nói về việc từ bỏ vương quốc để theo đuổi đời sống tâm linh. Sau đó, Ngài kể lại câu chuyện từ bỏ ngai vàng trong một kiếp trước và mô tả những chiến công vĩ đại mà Ngài đã thực hiện với tư cách là một cung thủ bậc thầy, bao gồm cả việc cứu vương quốc cũ của mình chỉ bằng một mũi tên.
J171. Kalyana-Dhamma Jātaka -- Sự Hiểu Lầm Dẫn Đến Giác Ngộ
Tóm tắt: Khi một gia chủ đến nghe Đức Phật thuyết pháp, thân quyến của ông hiểu lầm và nghĩ rằng ông đã xuất gia. Họ bắt đầu bàn tán về chuyện này. Trên đường về, ông nghe được cuộc trò chuyện của họ và quyết định sống theo lời đồn. Ông quay lại và xin xuất gia. Đức Phật sau đó kể lại một câu chuyện tương tự trong một kiếp trước.
J161. Indasamanagotta Jātaka -- Vị ẩn sĩ bướng bỉnh và con voi
Tóm tắt: Một vị sư mới xuất gia không thích thực hiện bổn phận và muốn đi theo con đường riêng của mình. Đức Phật kể câu chuyện về một vị khổ hạnh ngoan cố, bất chấp lời khuyên của thầy mình, đã nuôi một con voi cưng và cuối cùng bị chính con voi giết chết.
J151. Rajovada Jātaka -- Những Vị Vua Thông Thái và Con Đường Hẹp
Tóm tắt: Vua Kosala ngồi trong triều một cách công chính, xét xử công bằng các vụ án trước khi đến gặp Đức Phật và tường thuật lại hành động của mình. Sau đó, Đức Phật kể một câu chuyện về hai vị vua công chính thời xưa và cách thức phân định thứ bậc khi họ gặp nhau trên một cây cầu vào một ngày nọ.
J141. Godha Jātaka -- Kỳ nhông và tắc kè hoa
Tóm tắt: Một vị sư được Đức Phật truyền giới nhưng dễ dàng bị thuyết phục dùng đồ ăn ngon của Đề Bà Đạt Đa thay vì đi khất thực. Ông được dẫn đến trước Đức Phật, và Ngài kể câu chuyện về một con kỳ nhông kết bạn với một con tắc kè hoa, dẫn đến cái chết của cả vị này và bạn bè.
J131. Asampadana Jātaka -- Người bạn vô ơn
Tóm tắt: Các nhà sư bàn luận về việc Đề Bà Đạt Đa thiếu lòng biết ơn. Đức Phật kể lại rằng, trong một kiếp trước, Ngài đã từng là ân nhân của Đề Bà Đạt Đa, nhưng khi Ngài yêu cầu được đền đáp, Đề Bà Đạt Đa lại khinh thường Ngài. Nghe vậy, nhà vua đã hành động để khôi phục tình hình.
J121. Kusanali Jātaka -- Người Bạn Trung Thành
Tóm tắt: Anāthapiṇḍika có một người bạn mang cái tên không may mắn, mà ông vẫn luôn trung thành, như một người bạn chân thành nên làm. Đức Phật kể lại rằng, trong quá khứ, một vị Thần Cỏ tầm thường đã dùng trí tuệ của mình để giúp bảo vệ nơi trú ẩn của một vị Thần Cây.
J111. Gadrabha-Panha -- Bài Kiểm Tra Trí Tuệ
Tóm tắt: Trong quá khứ, Mahosadha đã chứng minh trí tuệ của mình bằng cách giải quyết nhiều vấn đề, khiến nhà vua phải triệu ông đến làm cố vấn. Cố vấn trưởng của nhà vua, Senaka, lại đưa ra một vấn đề nữa cho Mahosadha giải quyết, lần này liên quan đến một con lừa.
J101. Parosata Jātaka-- Bạn cần trí tuệ hơn là cần thần thông để làm ra phép lạ.
Tóm tắt: Các vị sư kinh ngạc trước khả năng của Trưởng lão Sāriputta trong việc khám phá những ẩn ý của giáo lý. Đức Phật giải thích rằng ngài Sāriputta cũng đã làm được điều này trong quá khứ và chứng minh cách ngài đã diễn giải chính xác những lời cuối cùng của Bồ Tát trong một kiếp trước.
LTS: Tuần qua, tòa soạn nhận được bản tin có tựa đề: Picnic “Mừng” Cách Mạng Tháng Tám Ngay Thủ Đô Tị Nạn của Tổ Chức VietRise. Bản tin viết: Ngày 16 tháng 8, VietRise đã tổ chức một buổi picnic mùa hè, với chủ đề về Cách Mạng Tháng Tám (CMT8) và Hồ Chí Minh (HCM), nhấn mạnh ‘thành tích’ giành lại chủ quyền dân tộc cho Việt Nam và phong trào này đã ‘thành công’ ra sao. Cùng thời điển, Nguyễn Phan Quế Mai, ngòi bút Việt nổi tiếng đã đăng trên FB (18/8): “Tập thơ mới của tôi, Màu Hòa Bình, sẽ được Black Ocean Publishing xuất bản tại Hoa Kỳ đúng vào ngày 2 tháng 9 (ngày Quốc khánh Việt Nam).” Những sự việc nối tiếp ấy đã dấy lên nhiều thư từ bài viết phản biện, khơi lại ý nghĩa của 19/8 và ngày 2/9 đối với cộng đồng tị nạn. Bài viết dưới đây của tg Minh Phương là một biên soạn công phu, góp phần vào cuộc đối thoại này.
Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) hân hạnh giới thiệu cuộc triển lãm “On Refuge: 50 Years of Recomposition” (“Nơi Tị Nạm: 50 Năm Tái Tạo”), nhằm kỷ niệm 50 năm cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Triển lãm diễn ra từ ngày 4 đến 24 tháng 10 năm 2025 tại Orange County Center for Contemporary Art - OCCCA (Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Quận Cam), quy tụ 13 nghệ sĩ Việt Nam thuộc thế hệ 1.5 và thế hệ thứ 2 với các tác phẩm khám phá bản sắc Việt vốn không ngừng tiến hóa tại Hoa Kỳ.
TinyTAN Happy Meal Magic Meetup đến Los Angeles 🎶 🍟
McDonald’s trân trọng mời bạn bước vào thế giới TinyTAN với sự kiện Happy Meal Magic Meetup tại Los Angeles, chào mừng ngày ra mắt Happy Meal TinyTAN mới. Chi tiết sự kiện:
● Thời gian: Thứ Bảy 27/9 – Chủ Nhật 28/9/2025
● Giờ: 11 giờ sáng – 7 giờ tối (giờ California)
● Địa điểm: NYA WEST, 1520 Wilcox Ave, Los Angeles, CA 90028
Để biết thêm chi tiết và ghi danh tham dự, xin vào: https://www.happymealmagicmeetup.com.
Buổi trình chiếu "Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng" (Face Off 8: Embrace Of Light) diễn ra vào tối 16 tháng 9 năm 2025, tại rạp chiếu phim Regal Irvine Spectrum. Cũng tại địa điểm này, vào năm ngoái, đạo diễn Lý Hải đã có mặt để giới thiệu bộ phim “Lật Mặt 7: Một Điều Ước”. Năm nay đứng bên cạnh phu nhân Minh Hà (cũng là nhà sản xuất phim), Lý Hải nói những lần ra mắt phim với khán giả Việt ở Nam California bao giờ cũng để lại một cảm giác đặc biệt, khó quên.
Mặc dù “thú vị” là một khái niệm tương đối, phụ thuộc vào sở thích cá nhân, nhưng ngành giải trí du lịch vẫn có những tiêu chuẩn chung để xác định những thành phố, quốc gia nào thú vị nhất để sinh sống hoặc thăm viếng. Riêng ở Mỹ, tạp chí Newsweek vừa công bố dữ liệu mới từ công ty tài chính cá nhân WalletHub, qua đó xác định những tiểu bang nào thú vị nhất và kém thú vị nhất. Theo WalletHub, California là tiểu bang thú vị nhất nước Mỹ, dựa trên số lượng nhà hàng, công viên giải trí, rạp chiếu phim, phòng tập thể dục. Đây cũng là tiểu bang có số điểm du lịch bình quân đầu người đứng thứ hai ở Mỹ.
Copyright © 2025 vietbao.com All rights reserved 